Medfûne
| Medfûne | |
|---|---|
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Yaratıcısı | Osmanlı mutfağı |
| Türü | Etli yemek |
| Ana malzemeler | patlıcan |
 |
| Osmanlı mutfağı |
|---|
Medfûne ya da meftune[1] Diyarbakır yemeklerinde yer alır. Badılcan denen patlıcandan yapılmıştır.[2] Diyarbakır lezzetlerinden olup ve bazıncandan ma'mûl bu isimle meşhûrdur ” Medfûne'nin tarifi 1764 tarihli Risale'de(Yemek Risalesi (Türk yemekleri: XVIII. yüzyıla ait yazma bir yemek risâlesi)) bu tanımlamayla başlıyor.[3][4]
Osmanlı Mutfağındaki Çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de[5] Medfûne olarak tarif verilmiştir.Tarifi:
Mukaddem üç-beş patlıcan ın kabuğunu soyup tokça tekerlek kestikte bir miktar tuzlu su ile haşlandıktan sonra bir kıyye kıvırcık etini ceviz kadar ve bir-iki baş soğanı dahi hurdece doğrayıp lahma karıştırıp bir miktar tuz ile oğuşduralar. Badehu bir tencere içine mezkûr patlıcanlar ile kat kat döşeyip üzeri örtülünce nısfı koruk suyu nısf-ı âheri bayağı su konuldukta kapağını kapayıp tamam piştikte üzerine tarçın ekip tenâvül buyrula. Bazı memâlikte nar suyu ve sumak ile tabh ederler imiş.
Yörelere göre çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Diyarbakır kabak meftunesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Malzemeleri kış kabağı, kuzu eti,sadeyağ, domates salçası, sumak, sarımsak, tuz, pul biberdir. Diyarbakır Kabak Meftunesi 20.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[6][7]
Diyarbakır hırçikli meftunesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Malzemeleri kuzu eti, sapıyla birlikte kurutulmuş patlıcan, kuru domates, kuru sivri biber, sadeyağ, domates salçası ve sumaktır. Kurutulmuş patlıcanların sap kısımlarına Diyarbakır'da hırçik denir.
Diyarbakır Hırçikli Meftunesi 20.01.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[8]
Diyarbakır patlıcan meftunesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Diyarbakır Patlıcan Meftunesi 07.06.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[9]
Diyarbakır kenger meftunesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Diyarbakır Kenger Meftunesi 19.06.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[10]
Diyarbakır bakla meftunesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Diyarbakır Bakla Meftunesi 06.03.2024 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[11]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Beysanoğlu, Şevket; Koz, M. Sabri; İşli, E. Nedret (1999). Diyarbakır: müze şehir. YKY. ISBN 978-975-363-927-9. 16 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2021.
- ^ Türk Mutfağı Sempozyumu bildirileri: 31 Ekim-1 Kasım, 1981, Ankara. Ankara Üniversitesi Basımevi. 1982. 16 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2021.
- ^ Yerasimos, Marianna (2002). 500 yıllık Osmanlı yemek kültürü: günümüze uyarlanmış 99 Osmanlı yemeği : Osmanlı mutfağı. Boyut Yayınları. ISBN 978-975-521-668-3. 16 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2021.
- ^ Sefercioğlu, Nejat (1985). Türk yemekleri: XVIII. yüzyıla ait yazma bir yemek risâlesi. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 16 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2022.
- ^ "Diyarbakır Patlıcan Meftunesi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
- ^ "Diyarbakır Kenger Meftunesi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ "Diyarbakır Bakla Meftunesi". Türk Patent ve Marka Kurumu.