Sirkencubin
| Sirkencubin | |
|---|---|
 | |
| Ana malzemeler | sirke ve bal |
 |
| Osmanlı mutfağı |
|---|
Sirkencubin (Sirkencübin)(Farsça: سکنجبین), bal ve sirke yapılan bir içecektir.[1] Sirkencubin Farsça سرکه serke "sirke" ve انگبین angabin "bal" kelimelerinin birleştirilmesinden oluşmuştur. Türkçe çeviri olarak sirkencübin, sirkengübin veya sirkencebin olarak da isimlendirilmiştir.[2][3] Batı dillerinde oxymel (Latince asit ve baldan, Antik Yunanca ὀξύς asit ve μέλι baldan) olarak bilinir. Mevlâna Celaleddin Rumi, Mesnevi-i Manevi ve Divan-ı Kebir[4] adlı eserlerinde ismi geçmektedir. Mevlevi adetlerinde her öğünde yemeğe bu şerbet ile başlamak gerekir.[5]
Selçuklu mutfağında[6] ve Osmanlı mutfağında bir şerbet olarak içilmiştir. Sirkencubin şerbetini hazırlamak için ilk olarak sirke ve bal karıştırılır. Bu karışıma su ilave edilip soğutularak servis edilir.[7]Ramazan ayında özellikle Osmanlı padişahları tarafından tüketilen bir içecekti.[8]
Yazarı İbni Sina'nın öğrencisi olan Arapça yazılmış Hıfzısıhha risalesinde sirkencubin tarifi verilmiştir. Hangi hastalıklarda kullanılacağı yazılmıştır.[9]
Lisanü'l-Etibba (Tabiplerin Dili) kitabında sirkencubinden bahsedilmiştir.[10]
Tıpta kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
- .Ağrı kesici olarak Hipokrat önermiştir.
- Epilepsi (sara) hastalığının ve yüksek ateşin tedavisinde Romalı tıp hekimi Dioscorides önermiştir.
- Mide rahatsızlığı için Romalı hekim Galen önermiştir.
- Gebelik önleyici olarak Antik Yunan’dan hekim Soranus önermiştir.
- Astım için Bizanslı hekim Paulus Aeginata önermiştir.
- Mesane rahatsızlıkları tedavisinde kullanılmıştır.
- Tüberküloz (verem) tedavisinde kullanılmıştır.
- Diş sorunları tedavisinde kullanılmıştır.
- Ağız kokusu tedavisinde kullanılmıştır. Hekim Bereket de ağız kokusu tedavisinde kullanmıştır.[11]
- Safra rahatsızlıkları tedavisinde kullanılmıştır.
- Karın ağrısı tedavisinde kullanılmıştır.
- Humma tedavisinde kullanılmıştır.
- Sinir hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır [5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Konya'da Mevlevi Mutfağı Yiyeceklerinin Gastronomi Turizminde Canlandırılması". Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi 1 (2017), 52-70. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Buğday, Korkut M. (1999). Osmanisch: Einführung in die Grundlagen der Literatursprache (Almanca). Harrassowitz. ISBN 978-3-447-04154-6. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Büyük lûgat ve ansiklopedi. Meydan Yaninevi. 1985. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Rūmī (Maulana), Jalāl al-Dīn (2001). Dı̂vân-i Kebı̂r: Bahr-i hezec ahrab museddes (İngilizce). Current. ISBN 978-975-17-2551-6.
- ^ a b Aydin, Fatıma (6 Temmuz 2023). "Şairin Mutfağından Şerbet Çeşitleri". HAFIZA. 5 (1): 69-91. doi:10.56671/hafizadergisi.1296088. ISSN 2687-6620. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Akkor, Omur (7 Ekim 2014). Seljuk Cuisine: A Chef's Quest for His Soulmate (İngilizce). Blue Dome Press. ISBN 978-1-935295-65-5.
- ^ Serin, Sinem (16 Haziran 2021). "OSMANLI SARAYINDA BAŞLALALIK VE BAŞLALA KULESİ". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 9 (27): 461-488. ISSN 2147-2610. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Sarioğlan, Mehmet; Cevizkaya, Gülhan (1 Aralık 2016). "TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜ: ŞERBETLER". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 6 (14): 237-250. ISSN 1309-9302. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Altintaş, Ayten (15 Nisan 2022). "İBN SÎNÂ'NIN KISA HAYAT HİKAYESİ VE HIFZI SIHHAT (SAĞLIĞI KORUMAK)". Anadolu Tıbbı Dergisi. 1 (1): 1-15. ISSN 2822-3373. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Kaya, Dr Fatih (5 Mart 2019). Lisânü’l-etibbâ: (tabiplerin dili): giriş – çeviriyazılı metin – dizin – madde başları dizini. Hiperlink eğit.ilet.yay.san.tic.ve ltd.sti. ISBN 978-605-281-189-4. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ "OSMANLI VE ERKEN CUMHURİYET DÖNEMLERİNDE AĞIZ-DİŞ BAKIMI VE ÜRÜNLERİ" (PDF). Lokman Hekim Journal 2012;2(3):35-50.[ölü/kırık bağlantı]