İçeriğe atla

Vikiproje:Yaşam Ağacı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
 
Yaşam Ağacı Vikiprojesi.
Vikipedistler için ortak çalışma alanıdır.

Viki Yaşam Ağacı Projesi'nin amacı, yaşayan veya soyu tükenmiş organizmaların sınıflandırmalarını yaparak ağaç görünümü oluşturmaktır. Burada oluşturulan şekillendirmeler taslak önerilerdir. Bu proje WikiProject Tree of Life (ingilizce), alt projeleri, WikiProject Protected areas (ingilizce) projesi ve Yaşam Projesine bağlı organizmalar ile ilgili projeler yürüten organizasyonlarla birlikte bir çok farklı ülkeden kullanıcılarla eşgüdümlü olarak ilerletilmektedir. Eşgüdümlü ilerlemeye çalışmanın amaçlarından biri Küresel Çeşitlilik projesine katkı vererek; her organizmanın mümkün olduğunca her dilde açılarak, o dilde bulunan kaynak ve verilerin tüm ilgili sayfalarında olmasını sağlamak, var olan çeşitlerin tanıtımını yapmak, tüm Viki projeleri ve dış bağlantılarının güncel kalabilmesi için iletişimde olmak ve grup olarak çalışmayı tetiklemektir. Projenin geneline katılım sağlamak isteyen Vikipedistler ingilizce projeye katılım sağlayarak duyurulardan grupla ilgili bilgilendirmeye veya iletişim ortamlarına erişim sağlayabilirler.

Milyonlarca tür olduğundan dolayı tümü henüz burada ekli değildir. Vikipedist olarak siz de ilgi alanınıza göre makaleler yazarak, sınıflandırmalar yaparak, projeler oluşturarak veya var olan projeleri ekleyerek katkıda bulunabilir, tartışma sayfasında konu hakkında yazabilirsiniz. Yeni bir alt proje oluşturmadan önce yukarıda bahsedilen oluşumlara katılımınız ve sonrasında adım atmanız, Vikipedi maddelerindeki işleyişin sağlıklı ilerlemesi için tavsiye edilir.

Çevirmenler lütfen öncelikle Çevirmenlere notlar kısmını okuyunuz, zira yardımcı olmaya çalışırken aksine olumsuz durumlar oluşturuyor olabilirsiniz. Bu proje, tabanında teknik terim ve genel bilgiler içerdiğinden dolayı farklı çeviri ifadelerinin kullanılması veya bağlantılanması ile yanlış bilgilendirmeye veya bilgide tahrifat oluşturmaya yol açabilmektedir.



Haberler

[kaynağı değiştir]
  • Bu projenin de parçası olduğu Küresel biyoçeşitlilik projesi, WikidataCon 2021'de ödül aldı. WikidataCon 2021 videosunu aşağıdaki bağlantıdan izleyebilirsiniz (3:37:00'dan itibaren görüntülenebilir).

WikidataCon 2021 videosu

Koleksiyon sayfası

Altbölüm projeleri

[kaynağı değiştir]

Yaşam Ağacı başlı başına çok büyük proje olduğundan, ilgi alanına göre alt dallardan da yürütülebilir. Ağaca bağlı başlatılan projeler aşağıya eklenebilir veya isimleri düzenlenebilir.

Vikiproje Yaşam Ağacı
Vikiproje Hayvanlar
VikiProje Arthropoda (Henüz yok)
VikiProje Böcekler
 

VikiProje Böcekler

 
 

VikiProje Diptera (Henüz yok)

 
 

VikiProje Kelebek (Henüz yok)

 
 

VikiProje Mantodea (Henüz yok)

 
 

VikiProje Phasmatodea (Henüz yok)

 
 
 

VikiProje Örümcekler (Henüz yok)

 
 
VikiProje Yumuşakçalar (Henüz yok)
 
VikiProje Omurgalılar (Henüz yok)
VikiProje Balıklar
 

VikiProje Akvaryum Balıkları (Henüz yok)

 
 

VikiProje Köpek Balıkları (Henüz yok)

 
 
VikiProje Amfibiler ve Sürüngenler
 

VikiProje Dinozorlar

 
 

VikiProje Kaplumbağalar

 
 
Vikiproje Kuşlar
 

Vikiproje Kümes Hayvanları (Henüz yok)

 
 
VikiProje Memeliler (Henüz yok)
 

VikiProje Yarasa (Henüz yok)

 
 

VikiProje Kedi

 
 

VikiProje Cetaceans (Henüz yok)

 
 

VikiProje Köpek (Henüz yok)

 
 

VikiProje Equine (Henüz yok)

 
 

VikiProje Monotremes ve Marsupials (Henüz yok)

 
 

VikiProje Sansargiller (Henüz yok)

 
 

VikiProje Primat (Henüz yok)

 
 

VikiProje Kemirgenler (Henüz yok)

 
 
 
 
VikiProje Bitki
 

VikiProje Su Bitkileri (Henüz yok)

 
 

VikiProje Etobur Bitkiler (Henüz yok)

 
 

VikiProje Bitki Yetiştiriciliği (Henüz yok)

 
 
VikiProje Mikrobiyoloji
 

VikiProje Virüsler (Henüz yok)

 
 
 

VikiProje Su Yosunları (Henüz yok)

 
 

VikiProje Mantarlar

 
 

VikiProje Paleontoloji (Henüz yok)

 
 

Çevirmenlere notlar

[kaynağı değiştir]

Öncelikle çevirilere yardımcı olduğunuz için teşekkürler. Çevirileri yaparken aşağıdaki adımlara dikkat ederseniz, daha sağlıklı ilerleme kaydedilir. Zira anlam kaybı genel anlamda önemsiz görünebilir ancak ansiklopedik bilgi olarak alttürlere kadar bilgi verildiğinden dolayı genel anlam durumunu aşan konular söz konusu olabilir.

  • Birebir çeviriden kaçının zira anlam kaybı sınıflandırmalarda önemlidir. Her balık, balık değildir sözü bu yüzden vardır :).
  • Madde adında benzer maddeler varsa, anlam ayrımı eklemeyi unutmayın. Madde başlığını açarken alemine göre parantez kullanın. Örneğin: Soğan (bitki), Serçe (hayvan) veya Serçe (kuş) gibi. Sınıflandırmasında öncelik üst alem eğer varsa sonrasında alt sınıflandırmadan seçim yapılarak kullanılmalıdır. Eğer kafanız karıştıysa en doğrusu bilimsel adıyla açmanız olacaktır.
  • Teknik terimleri bilmiyorsanız Taksonomik seviye sayfasında sıralamalar bulunmaktadır. Eklere (-giller, -ler) yine aynı sayfadan bakabilirsiniz. Diğer benzer sayfalardan da yararlanabilirsiniz. Emin değilseniz olduğu gibi bırakabilir veya yardım alabilirsiniz.
  • Kabul görmemiş veya Türkçeleştirilmemiş organizma isimlerini Türkçeye çevirmeyin. Bilimsel adıyla başlık açabilirsiniz. Daha sonrasında yaygın adından yönlendirme yapılabilir veya taşınabilir gerekirse.
  • Türkçeye geçmemiş kurum/organizasyon isimlerini çevirmeyin. Yine kendi dilindeki sayfadan Türkçesinin varlığını kontrol edebilirsiniz. Bazı isimler orijinaliyle kullanılmaktadır ve henüz yaygınlaşmadığından Türkçe kullanıma geçirilmemiş olabilir. Örneğin: iNaturalist; Doğabilimci veya FishBase; BalıkVeritabanı diye çevrilmemeli, olduğu gibi kullanılmalıdır.
  • Çevirdiğiniz kaynakta diğer bilinen isimleri çevirmeyin, zira onlar o dildeki insanlar için yaygın isimlerdir çoğunlukla ve çevrilmesi aynı anlamı karşılamaz aksine konuyu alakasız yerlere götürebilir (sinonimler bilimsel isimleri kasteder ve ayrıdır).
  • Bağlantıların çevirilerini yapmadan önce o bağlantıya tıklayıp Türkçesine bakın. Başlığı açılmış olup bilmediğiniz bir şeyden bahsediyor olabilir, o yüzden doğru yönlendirme önemlidir. Başlığı açılmamışsa orijinal ismiyle bırakılırsa, başlığı açıldığında yönlenme sayesinde görünecektir. Bunlara çeviri uygulamayın açılmadan. Örnek: Tribe; siz kabile diye çevirmişsinizdir ancak oymak olarak çevrilmesi gerekmiştir, yerli kabilelerine bağlantı gelir ve anlam kaybolabilir. Tribe diye bırakabilir veya buradaki üyelerden yardım isteyebilirsiniz.
  • Bir anlatımda size göre önemsiz gelen detayları hatalı veya eksik görünenleri düzenlerken veya akıcılaştırmaya/sadeleştirmeye çalışırken bilgiden eksiltmeyin. Organizmalarda; bulunan çizgi, nokta, yaşadığı bölge, bir bölgedeki davranışı, adlandırılması, herhangi bir ölçüsü, diğer organizmayla olan iletişimi sizin için önemsiz bir ayrıntı veya akıcılığı bozan bir durum yaratıyor gibi görünebilir. Ancak bu, o canlı için tanımlayıcı bir özellik olabilir. Çünkü çoğu tür birbirinden küçük detaylarla ayrılarak tanımlanır. Örneğin; Allograpta cinsinin Fazia ile karıştırılmasıyla veya Episyrphus balteatus sanılmasıyla, büyük bir fark oluşur ki aralarındaki tanımlandırma farkları çok küçüktür. Biri sadece Kuzey Amerika'da bulunur, diğeri Avrupa'da. Daha basitçe olanından örnek verilecek olursa Uğur böceği diye nitelediğiniz şey 2 noktalı uğur böceği veya renk farkından dolayı çok başka bir tür olabilir ve bunlar çok farklı anlamlara gidebilir. Bu sebeplerden dolayı, çevrilmiş şeye dikkatle yaklaşılmalıdır.
  • Kaynak hataları. Çevirmenlerin veya kullandıkları uygulamanın sıklıkla yaptığı hatalardan biridir. Kaynaklara bakmayı unutmayın. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; TPL_kew-2677651 gibi hatalar görüyorsanız, o kaynağın çevirinizde eksik olduğunu gösterir. Çevirdiğiniz dilin maddesine giderek kaynağı bulup çevirdiğiniz maddeye eklemeyi unutmayın.
  • Şablon hataları. Bir diğer sıklıkla yapılan hatadır. Şablon ismi Türkçeye çevrildiğinde birebir çevrilmemişse şablon hata verir veya varolan bir şablonla eşleşir ve bozukluk oluşur. Şablonların bağlantı adresinden Türkçe varlığı kontrol edilmeli ve ona göre kullanılmalıdır. Çevirilerinizde böyle bir durumun varlığını kontrol etmeyi unutmayın. Örnek: Template:Animal, Şablon:Hayvan diye çevrilirse belki bir kullanıcı kutusuna bile denk gelebilir.
  • Mümkün olduğunca Otomatik taksonkutu şablonunu kullanın. Takson kutu sorunlu görünüyorsa, içeriğini Taksonomik sınıflandırma adı altında metne ekleyerek düzeltecek kişiye yardımcı olabilirsiniz. Taksonkutuların rengi gelmiyor diye renk eklemeyin. Zira her sınıflandırmanın kendine özgü tanımlı rengi vardır ve otomatik gelmelidir. Rengin değişmesi o taksonu başka sınıflandırmalara sokabilir.
  • Çevirdiğiniz madde taslaksa kategorilerin hemen üst kısmına bitki-taslak, hayvan-taslak gibi konusuna uygun taslak şablonunu eklemeyi unutmayın.
  • Çevirdiğiniz maddeyle çevrilen madde arasındaki bağı, maddenin sol tarafındaki bağlantılı dillerden eşleştirmeyi unutmayın.
  • Melez türlerde x işaretini kullanmak yerine × işaretini kullanın.

Yardımlarınız için tekrar teşekkürler.

Madde başlıkları

[kaynağı değiştir]
Ana sayfalar: Vikipedi:Biçem_el_kitabı ve Vikipedi:Biçem el kitabı § Hayvanlar, bitkiler ve diğer organizmalar

Madde başlıkları seçilirken bilinen yaygın adı, örneğin serçe veya kabul edilebilir benzersiz adı, örneğin ağaç serçesi tercih edilmelidir. Eğer Türkçe kaynaklarda adı geçmiyorsa, çeviri yapılan dilde kullanılan yaygın adından Türkçeye çeviri yapılarak kullanılmamalı ve Latince bilimsel adı kullanılmalıdır.

Bilimsel ad kullanımında dikkat edilmesi gerekenler:

  • Cins adı her zaman italik ve baş harfi büyük olmalıdır; Homo, Rosa, Saccharomyces gibi,
  • Türü tanımlayan epitetler her zaman cins adından sonra ve italik yazılmalıdır; Homo sapiens veya H. sapiens gibi, tek başına sapiens şeklinde veya baş harfi büyük yazılmamalıdır,
  • Üst sınıflandırmalar yazılırken baş harfi büyük yazılmalı ancak italik yazılmamalıdır; Hominidae, Mammalia, Animalia gibi,
  • Yaygın isimlerin baş harfleri, özel isim olmadığı takdirde büyük yazılmamalıdır, örneğin bayağı doğan ama Amerika kara akbabası gibi.
  • Türlerin birleşmesinde x işareti yerine × kullanımına özen gösterin. Örneğin: Dactylorhiza × rizeana

Bütün türler için madde açmaya gerek yoktur. Eğer bir üst sınıfı yeterli bilgiyi sağlıyorsa ve tür için girilecek başka bilgiler yoksa en iyisi bir üst seviyede belirtmektir. Eğer tür için anlatılacaklar yeterince çoksa o zaman tür için madde zamanla oluşturulabilir. Bu yüzden madde açma aşaması üst sınıftan alta doğru gelirse daha sağlıklı şekillenir.

Madde başlıkları tür ve cins için Latince olarak açılıyorsa, maddenin girişinde {{italik başlık}} şablonunu kullanmak, madde adının italik olarak görünmesini sağlar.

Madde içerik dizini

[kaynağı değiştir]

Zorunlu olmasa da benzer düzenin kullanılması daha sağlıklı olacaktır.

  • Bakım şablonları (eksikler varsa; kaynaksız, sil, öksüz, uzman vb.)
  • Kısa açıklama
  • Sınıflandırma kutusu (Otomatik taksonkutu)
  • Giriş
  • Özellikler (Fiziksel açıklama)
  • Sınıflandırma
    • Etimoloji
    • Tarihi
    • Güncel sınıflandırması
    • Evrim
  • Dağılım ve Habitat
    • Dağılım
    • Habitat
  • Ekoloji
    • Yaşam döngüsü
    • Besin Kaynağı
    • Etkenleri
    • İletişim ve Sosyal davranış
  • Korunma durumu
  • Kullanımı
  • Kültürü
  • Kaynak
  • Dış bağlantılar
  • Ek sınıflandırma çubukları
  • Takson çubuğu
  • Otorite kontrolü
  • Taslak bilgisi
  • Ek projeler
    • Benzer projeler
    • Portal
  • Kategoriler

Tartışma dizini

[kaynağı değiştir]

Maddeye ait tartışma sayfası; maddenin yer aldığı farklı maddeler var ise onları belirtmek için kullanılan aynı zamanda da tartışmaların yer aldığı kısımdır. Örnek olarak; günün maddesinde çıktıysa, bir projeye dahilse bu kısımda belirtilebilir. Genellikle birden fazla projede yer aldığından, üst kısım çok işgal edilmeden belirtmek için tartışma şablonu kullanılır.

Yaşam Ağacına ait olan maddelerin tartışma sayfasına Sınıf ve Önem kısımları (bu maddenin sağ üst köşesindeki tablodan tüm liste görüntülenebilir) mümkün olduğunca yazılarak aşağıdaki şablon eklenmelidir. Farklı projeler de bulunuyorsa, onlar da alt alta tartışma kodunun içinde sıralanmalıdır. 

{{tartışma|proje=
{{Vikiproje | Proje = Yaşam Ağacı | Sınıf = | Önem =  }}
}}

Tartışma konuları ise bu şablonların altında başlıklı olarak (mesaj sayfalarındaki gibi) başlatılmalı, kişilere değil konuya odaklanılarak yazılmalıdır.

Takso Kutu

[kaynağı değiştir]
Ana sayfa: Vikipedi:Taksokutu
Eschrichtius robustus
Korunma durumu

Kritik tehlikede (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Cetacea
Familya: Eschrichtiidae
Cins: Eschrichtius
Tür: E. robustus
İkili adlandırma
Eschrichtius robustus
Dağılımı
Tüm içeriğin olduğu takson kutu açıklamaları için Şablon:Otomatik taksonkutu sayfasına bakabilirsiniz.

Detaylı sınıflandırma bilgisi ve nasıl kullanılacakları, farklı sistemlerdeki görünümlerin hepsi standart tablo olarak tanımlıdır. Grupların ve tanımların birbirleri arasındaki bağları kurmayı, hızlı ve kolay tanımlamayı sağlar. Bunlara şekillendirmeye takso kutu denir. Tipik takso kutusu sağ tarafta görülebilir (maddenin kendi sayfasında olduğunda üst sağ tarafta olmalıdır)

Takso kutular bir kaç bölümden oluşur. Bu bölümler maddenin içeriğine uygun olarak şekillenir. Sıralama olarak şöyle gelişir:

  • Maddenin başlığı; adı (bilimsel adı), yaşadığı dönem (soyu tükenenler için), ilgili resim (varsa ilgili resmin açıklaması)
  • Korunma durumu; tehlike altındaki türler için
  • Biyolojik sınıflandırma; bağlı olduğu üst sınıflar
  • Alt bölümler; ikili adlandırma, türler, sinonimler, dağılım haritası vb.

Takso kutu içeriğindeki bilgilerin tamamı manuel doldurmayı gerektirmez. Oluşturulmuş şablonlar kullanılabilir. {{Otomatik taksonkutu}} bu görevi görür. Yandaki kutuda kullanılan kodlama şu şekildedir (tek zorunlu parametre takson dur. Eğer tür ise bu durumda tür parametresi de zorunludur): 

{{otomatik taksonkutu
| ad = Eschrichtius robustus
| resim = Graywhale MMC.jpg
| durum =CR
| durum_sistemi= IUCN3.1
| üst_sıra = Ellerman & Morrison-Scott, 1951
| takson = Eschrichtius
| tür = robustus
| sıralama = [[Wilhelm Lilljeborg|Lilljeborg]], 1861
| aralık_haritası = Cypron-Range Eschrichtius robustus.svg
| aralık_haritası_altyazı= Dağılımı
}}

Not: Eğer oluşturduğunuz kutu sağdaki gibi görünse de bilgiler gelmiyor ve takson adının yanında (düzenle) yazısı çıkıyorsa, soyağacı tanımlı değildir. Soyağacı tanımlanması için bu sayfanın tartışma sayfasına yazarak yardım isteyebilirsiniz.

Mikolojik karakter kutusu

[kaynağı değiştir]
Tüm içeriğin olduğu karakteristik kutu açıklamaları için Şablon:Mikomorf kutusu.
Phlebopus marginatus
Mikomorf kutusu şablonunun oluşturduğu listeyi görüntüle
solungaçlı zar
Şapka şekli huni
ayrık zar
Sap karakteri bulunmuyor
spor izi devetüyü renkli veya krem renkli
ekoloji: mikorizal
yenilebilirlik: bilinmiyor

Mantar maddelerinde mantarın mikolojik karakteristik özelliklerini hızlı görüntü olarak sunup, zehirliliği gibi önemli kısımların cümleler arasında kaybolunmasını önlemek için kullanılan görsel kutudur. Sağdaki örnek kutudanda görülebileceği üzere içeriğinde; mantarın adını, sporların tutunuş şeklini, şapka şeklini, sporların sapa bağlanış şeklini, sap veya gövde kısmının halka veya yüzük şeklini, sporun kağıda konduğunda bıraktığı iz rengini, besinini nasıl elde ettiğini ve yenilebilirlik durumunu barındırır. Aynı zamanda bunların önceden tanımlı şekil görsellerini kullanır.

Kategoriler

[kaynağı değiştir]
  • Maddeler organizmanın ebeveyn kategorisine bilimsel adıyla eklenmelidir. Örneğin: Dipluridae maddesine, ebeveyni olan Araneae kategorisi eklenmelidir. Burada karmaşa olmaması ve sağlıklı sıralanabilmesi için yaygın adlandırmaların kullanılmamasına özen gösterilmelidir.
  • Maddelerin taslak kategorileri de yine aynı şekilde ebeveynin taslağında sıralanmalıdır.
  • Benzer projeler kısmında yazılan şablonlar öneri kategorilerdir. Eğer bir üst sınıf veya alt sınıfa ait projeniz varsa içeriğe ekleyebilir veya bağlantı verebilirsiniz. Bunların dışında alakalı gördüğünüz, içeriğinde sınıflandırmaları bulunan diğer organizma projelerini de kategori düzenine göre ekleyebilirsiniz. Örneğin; Amerikan papağanları, Afrika bitkileri, aygır cinsleri, sebze yetiştiriciliği, Covid-19 virüsü gibi.

Sınıflandırma kaynakları

[kaynağı değiştir]

Sınıflandırmalar için belirli bir kaynak bulunmamasıyla beraber yardım alınabilecek veya göz gezdirilebilecek bir çok kaynak bulunur. Bunların yanı sıra kullandığınız farklı güvenilir kaynaklar varsa listeye ekleyebilir veya Tartışma kısmında bahsedebilirsiniz.

Genel Sınıflandırma

[kaynağı değiştir]

Deniz organizmaları

[kaynağı değiştir]

World Register of Marine Species

Hayvanlar

[kaynağı değiştir]
  • Animal Diversity Web from the University of Michigan
  • BugGuide.net- Kuzey Amerikan arthropod sınıflandırma ve tanımlama. Konuyla profesyonel olarak ilgilenen kullanıcıların sınıflandırmalara yardım ettiği bir site
  • Diptera.info- Diptera sınıflandırma ve tanımlamaların profesyonellerle yapıldığı bir kaynak
  • Hymis forum-Hymenoptera sınıflandırma ve tanımlamaların profesyonellerle yapıldığı bir kaynak
  • Fauna Europaea - Tüm Avrupa kara ve tatlı su hayvanları
Amfibiler ve Sürüngenler
Kuşlar
Bivalves (Mollusca)

Sınıflandırma için kullanılabilen Bieler, R., Carter, J.G. & Coan, E.V. (2010) Classification of Bivalve families. Pp. 113-133, in: Bouchet, P. & Rocroi, J.P. (2010), "Nomenclator of Bivalve Families with a Classification of Bivalve Families" Malacologia 52(2): 1-184. Şuradan erişilebilir: Philippe Bouchet & Jean-Pierre Rocroi, Rüdiger Bieler, Joseph G. Carter, & Eugene V. Coan. 2010: Nomenclator of bivalve families with a classification of bivalve families. Malacologia 52: 4-112.

Dallı bacaklılar
Kafadanbacaklılar (Mollusca)
Balık
  • FishBase - Binlerce balığın bilgisinin bulunduğu devasa veritabanı
Karındanbacaklılar (Mollusca)

2017 yılı basımı Malacologia 61(1-2), 1-526 : Philippe Bouchet, Jean-Pierre Rocroi, Bernhard Hausdorf, Andrzej Kaim, Yasunori Kano, Alexander Nützel, Pavel Parkhaev, Michael Schrödl, and Ellen E. Strong "Revised Classification, Nomenclator and Typification of Gastropod and Monoplacophoran Families," Malacologia 61(1-2), 1-526.

Memeliler
Örümcekler

Bitkiler

[kaynağı değiştir]

Mantarlar

[kaynağı değiştir]

Protists ve prokaryotes

[kaynağı değiştir]

Virüsler

[kaynağı değiştir]

Bağlantılı diğer projeler

[kaynağı değiştir]

Yaşam Ağacı, kendi altındaki dallara destek vermektedir. Alt bölümler an itibarı ile şunlardır:

Katılımcılar

[kaynağı değiştir]

Katılmak için adınızı ve varsa özellikle ilgilendiğiniz bölümü ekleyebilirsiniz.

Kullanıcı kutuları

[kaynağı değiştir]

Kullanıcı sayfanıza ekleyebileceğiniz kullanıcı kutuları:

{{Kullanıcı Yaşam Ağacı}}:

Bu kullanıcı
Yaşam Ağacı üyesidir

{{Kullanıcı Yaşam Ağacı 1}}:

Bu kullanıcı
Yaşam Ağacı üyesidir


Yaşam Ağacı motivasyon yıldız ve ödülleri

[kaynağı değiştir]
Ana sayfa: Vikipedi:Vikipedi ödülleri listesi

Düzenleme sırasında dikkat edilmesi gerekenler

[kaynağı değiştir]

Doğru ve sağlıklı yönlendirmelerin yapılabilmesi ve standart olabilmesi adına, aşağıdaki düzene uyulması önerilir. Bunun haricinde bir madde veya familya üzerinde çalışma yapılıyorsa, bu düzenlemeler zaman aldığından dolayı, çalışma yapan kullanıcının düzenlemeleri bitmeden müdahil olunmaması kullanıcının çakışma veya karışıklık yaşamaması adına nezaketen önerilir.

Genel

[kaynağı değiştir]
  • Belirli bir yer, konu veya siteye dikkat çekme amaçlı paylaşılan haberlerin kaynak gösterilerek "şurada görüldü", "şurada avlanılabilir", "şu şekillerde yakalanılabilir/öldürülebilir/beslenebilir/satılır" gibi içeriklerin yer almamasına özen gösterilmelidir. Yazılması gerekirse, bunlarla ilgili konu maddelerinin açılması veya konulara eklenmesi önerilir. Örneğin: Hayvan avcılığı, organizma ticareti, yemek çeşitleri gibi.
  • Ana kaynak olarak özgün araştırmalar, bloglar vb gösterilmemesi önerilir (politikalar gereği de doğrusu budur).
  • Genel olarak çoğu organizma Türkiye'de bulunmadığı veya konuya eğilim olmadığı için, çoğu organizmanın yaygın adlandırması yoktur. Olanlar ise genelleme içerdiğinden dolayı kaynak olmadığı sürece bu adlandırmalarla madde açılmamalı, açılacaksa bahsedilen tür bulunarak açılması veya bunun yerine bilimsel adlandırması kullanılmalıdır.
  • Çeviri usulü madde yazımları yapılacağında yukarıda bulunan çevirmenlere notlar kısmının okunması tavsiye edilir.
  • Yine çeviri yapılacağında, çeviri yapılan dildeki sürümün güncel olduğundan emin olunmalı, kullanılan dile ait öğelerin bulunmamasına veya Türkçede kullanılan öğelerle eşleştirilmesine özen gösterilmesi gerekir.
  • Organizmaların taksonomileri güncellendiğinde güncelleme yılının eklenmesi okuyana/güncellemek isteyene kolaylık olması açısından eklenebilir.
  • Maddelerde karşılaştırma yapılırken abartı sanatının kullanılmaması yine politikalar gereği uygun değildir. Devasa, çok güzel renkli, çok hoş kokulu, X'in 5 katı gibi ifadeler yerine, birimler üzerinden ifade edilmesi, okuyucunun algısına bırakılmaksızın net bilgiyi sunma açısından önemlidir.
  • Doğru terimlerin kullanıldığından, kullanılan terimlerin okuyucular tarafından anlaşılabileceğinden emin olunmalıdır. Gerekirse iç bağlantı yöntemi kullanılabilir veya kısaca açıklama eklenebilir.
  • Hiyerarşik düzenden bahsedilirken birleşik kullanılan terimler ayrılmamalıdır. Altsınıf, üstşube, infratakım bunlara örnektir. Elbette hiyerarşik olarak genelleme yapılırken altındaki sınıflar gibi bir anlam içeriyorsa dil yazımı açısından "alt sınıflarında" şeklinde ayrı olarak kullanılabilir terim olmaktan çıktığı müddetçe.
  • Sadece cins, tür ve alttürlerin madde adları italik/eğik olarak yazılır. (Kısa bilgi:İkili veya üçlü adı varsa tür ve alttürdür. İki kelimeli adlar türdür ve ilk kelimesi cinsi belirtir, üçlü ad varsa ilk iki kelimesi türü belirtir.)

Anlam ayrımları

[kaynağı değiştir]
  • Çoğul eş adlı maddelerde anlam ayrımı açılmalıdır. Açılan maddelerden de anlam ayrımı sayfasına yönlendirmeler eklenmesi, okuyanın kolay bulması açısından önemlidir.
  • Bir maddenin birden fazla anlamı varsa, bu anlamlar birbirine bağlı değilse veya farklı içeriklere sahipse, karmaşa yaşanmaması adına farklı maddeler açılabilir. Örneğin: Bir maddenin birden fazla anlamı olabilir. Bunlar genel olarak; sembol, baharat, meyve, sebze, yemek vb gibi konuları içerir ve organizmanın genelinden bahsetmez. Tamamını tek bir maddeye yazarak okuyucuların aradığını bulmasını zorlaştırmak, anlam karmaşası yaratmak yerine; X (sembol), X (baharat), X (meyve) şekillerinde madde açılarak anlam ayrımı sayfasına eklenebilir.

Çoğul eş adlılar

[kaynağı değiştir]
  • Maddeler oluşturulurken aynı ada sahip olanlardan 2. açılanın yanına öncelikli olarak bitki veya hayvan gibi genel ek eklenmelidir. Eğer üçüncül açmak gerekirse bu durumda sınıfı eklenebilir. Örneğin: Diplura (hayvan), Diplura (takım) gibi.
  • İkincil veya üçüncül adlarla açılan maddelerin taksonomi şablonunda hem doğru maddeye yönlendirmek hem de görüntü açısından takson kısmına ek olmadan yazılan hali de eklenmelidir. Örneğin: "Diplura (hayvan)|Diplura"
  • Yine ikincil ve üçüncül adlandırması olan maddelere bağlı alt sınıflardan yönlendirme yapılırken doğru adlandırmaların kullanıldığından emin olunmalıdır.
  • Çoğul adlandırması olanların kategorileri açıldığında hiyerarşik adlandırma kullanılmalıdır. Örneğin: Diplura (cins), Diplura (takım). Kategorilerde yönlendirilen ana madde adının ise maddeye yönlenmesine dikkat edilmelidir.
  • Bu maddelerin takip edilebilmesi için anlam ayrımı sayfalarının açılması gerekir.

Bağlantılar

[kaynağı değiştir]
  • Bir maddeden başka bir maddeye yönlendirme veya bağlantı yapılacağında, doğru maddenin yazıldığından emin olunmalıdır.
  • Farklı sınıflar arasında bulunan maddelerin Vikiveri bağlantıları yapılırken, diğer dillerde maddenin başka bir maddeye yönlendirme olmadığına dikkat edilmelidir. Örneğin: İngilizcesinde cins içeriğinde anlatılan madde, Türkçede tür içeriğinde anlatılmışsa, bağlantısı cinse değil, Vikiveri bağlantısı oluşturulmamışsa dahi tür olarak oluşturulup, oraya eklenmelidir.
  • Özellikle mitolojik veya şehir adları ile organizma adları benzerlik taşıyabilmektedir. Vikiveri bağlantısı yapılan maddenin organizma ile ilgili veriye bağlantılanmasına özen gösterilmelidir.

Kategorilendirme

[kaynağı değiştir]
  • Diğer kısımlarda da bahsedildiği üzere kategorilendirmede hiyerarşik sınıf izlenmelidir.
  • Organizma haricinde yazılan maddelerin bu kategorilere eklenmesi yerine madde içeriğine uygun kategorilere eklenmesi gerekir.

Görseller

[kaynağı değiştir]
  • Maddelere eklenen görsellerin içeriğinde öldürülen, yakalanan, uzak veya kötü çekim görsellerin eklenmemesi önerilir.
  • Eklenen görsellerde odak mümkün olduğunca organizma olmalı, kafa karıştırıcı diğer öğelerin bulunmadığı görseller tercih edilmelidir. Eğer organizmanın tüm hatlarını gösteren çizimler varsa bunların da görsellerde birincil veya ikincil resim olarak eklenmesi okuyucunun bilgisine göre hitap içereceğinden yararlı olur.

Korunma durumu

[kaynağı değiştir]
  • Koruma durumunda veya nesli tehlikede olan organizmaların maddelerinde konumlar paylaşılırken nokta atışı konumlar belirtilmemesi, bu organizmaların avcılığını yapanlara yol gösterilmemesi adına önemlidir.

Yapılacaklar listesi

[kaynağı değiştir]

Yapılması istenen işler buraya eklenebilir.

Maddeler

[kaynağı değiştir]


Takson kutu

[kaynağı değiştir]

Maddelerde eksik olan veya yaratılması istenen takson kutularının istekleri buraya eklenebilir. Not: Takso bitki, takso kuş gibi taslakları kullanmak yerine otomatik taksonkutu kullanmaya özen gösterilmeli.

Şablonlar

[kaynağı değiştir]
  • Taksonomi şablonlarında, anlam ayrımından dolayı yönlendirmeye sahip adların bağ kısmında yönlendirmeye eklenmesi (madde adı | bilimsel ad). Örnek:

Şablon:Taksonomi/Aurelianus
|bağ=Aurelianus (hayvan)|Aurelianus

  • Tüm cins ve üst sınıfların taksonomi çalışması Yapılıyor...
    • Bacteria âlemine bağlı familyaya kadar olan (familya dahil) takson şablonları tamamlandı. İstek yapıldı Yapıldı
    • Fungi âlemine bağlı familyaya kadar olan (familya dahil) takson şablonları tamamlandı. İstek yapıldı Yapıldı
    • Protozoa âlemine bağlı familyaya kadar olan (familya dahil) takson şablonları tamamlandı. İstek yapıldı Yapıldı
  • Tüm âlem, bölüm, şube, sınıf, familya ve cins sınıflarının taslaklarının hazırlanması

Not: Bu kısım botlar tarafından oluşturuluyor. Ebeveynleri eklenmek üzere geçici olarak Ebeveyn eklenmesi gereken taslaklar kategorisine ekleniyor.

Not: Her taslak şablonunun kategori sayfasının hazırlanması ve her kategorinin de kendi üst sınıfına iç kategori bağlantısı atılması. Örnek: Kategori:Calcarea taslakları ve Şablon:Calcarea-taslak

Kategoriler

[kaynağı değiştir]

Kategori:Taksonomi şablonları

  • Sınıflandırmaların gereken kategorileri Yapılıyor...
  • Sınıflandırmalara bağlı taslak kategorileri Yapılıyor...

Not: Bu kısım botlar tarafından oluşturuluyor. Ebeveynleri eklenmek üzere geçici olarak Ebeveyn eklenmesi gereken taslaklar kategorisine ekleniyor.

Tartışma

[kaynağı değiştir]

Yaşam Ağacına ait olan maddelerin tartışma sayfasına Sınıf ve Önem kısımları mümkün olduğunca yazılarak aşağıdaki şablonun eklenmesi. 

{{tartışma|proje=
{{Vikiproje | Proje = Yaşam Ağacı | Sınıf = | Önem = }}
}}

Notlar: Şimdilik tüm maddelerin tam anlamıyla elden geçirilebilmesi için taslak veya boş olarak sınıflandırılması, bakımı kolaylaştıracağından dolayı tercih sebebi.

Sınıflar;
  • Proje eklemeleri bittikten sonra minimum içeriğe erişen maddeler: taslak,
  • Giriş + özellik bölümü veya benzeri bölüm eklenenler: başlangıç,
  • Birden fazla kısa da olsa bölüm eklenenler: c,
  • Bir çok içeriği bulunanlar kırmızı bağlantılarındaki orana göre bir üst seviye,
Önem (belirli bir ayırıcılığı olmadığı müddetçe);
  • Alemden altşubeye kadar olan sınıflandırmalar (altşubeler dahil) ve çok büyük önem arzeden maddeler; en,
  • Üstsınıftan üstfamilyaya kadar olan sınıflandırmalar (üstfamilyalar hariç); çok,
  • Üsttakımdan türe kadar olan sınıflandırmalar (tür hariç); orta,
  • Tür ve alttürlerin olduğu sınıflandırmalar; az

Temizlik ve Bakım

[kaynağı değiştir]

🧹 Lütfen izleme kategorisine dahil olan listelerdeki maddelere göz atmayı unutmayın.

Yapılanlar/İptal edilenler

[kaynağı değiştir]

1. Adı - Kullanış şekli

2. Resimler

Resimler artık boş bırakıldığı sürece Vikiveri'de varsa otomatik gelmektedir. Vikiveri'de görseli olup burada görseli olmayan maddeleri bulmak kolaylaştı. Bunun için maddelerdeki otomatik taksonkutuya | resim = ekleyip karşılığına Vikiverideki görselin adını eklemek gerekiyor. Resim listesi için şu kategoriden yararlanılabilir:

Örnek: | resim = Abracadabrella elegans, Townsville QLD 2012.jpg

3. Araçlar

  • Taksonomi şablonlarını oluşturmak için olmayanların listelendiği ve oluştururken içine eklenecek kodu oluşturan araç. (Oluşturan: Superyetkin)

takson liste aracı Diğer dillerdeki taksonlar güncel olmadığı için artık önerilmemektedir.

4.

5. Tartışmalara proje eklenmesi

Yaşam Ağacına ait olan maddelerin tartışma sayfasına Sınıf ve Önem kısımları mümkün olduğunca yazılarak aşağıdaki şablonun eklenmesi.

  • Mevcutların hepsi İstek yapıldı Yapıldı
{{tartışma|proje=
{{Vikiproje | Proje = Yaşam Ağacı | Sınıf = | Önem = }}
}}

6. Kategori:Taksonomi şablonları

  • Sınıflandırmaların gereken kategorileri
    • Kategori:Bacteria âlemine bağlı familyalarına kadar olan (familya dahil) kategorileri tamamlandı. İstek yapıldı Yapıldı
    • Kategori:Fungi âlemine bağlı familyalarına kadar olan (familya dahil) kategorileri tamamlandı. İstek yapıldı Yapıldı
    • Kategori:Protozoa âlemine bağlı familyalarına kadar olan (familya dahil) kategorileri tamamlandı. İstek yapıldı Yapıldı

Projedeki son değişiklikler

[kaynağı değiştir]

Not: Sayfayı ayrıca görüntülemek için bakınız: Vikiproje:Yaşam Ağacı/Son değişiklikler

Kısaltmalar listesi:
V
Vikiveri değişikliği
g
ORES'in etiketlediği değişiklik
Y
Yeni sayfa
k
Küçük değişiklik
b
Bot değişikliği
(±123)
Bayt cinsinden sayfa boyutu değişikliği

8 Kasım 2024



"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikiproje:Yaşam_Ağacı&oldid=33429346" sayfasından alınmıştır