Kullanıcı:Firatlal/deneme tahtası

Vikipedi, özgür ansiklopedi

idkqhdjqbsi[değiştir | kaynağı değiştir]

2000 yılında Türk kökenli olduğunu iddia eden insanların en yüksek yüzdesine sahip ABD bölgeleri şunlardır:[1]
Bölge Yer türü % Türk nüfusunun yüzdesi
Islandia, NY köy 2.5
Edgewater Park, NJ bucak 1.9
Fairview, NJ İlçe 1.7
Goldens Bridge, NY nüfuslu yer 1.6
Point Lookout, NY nüfuslu yer 1.4
Marshville, NC Kasaba 1.4
Boonton, NJ Kasaba 1.3
Bellerose Terrace, NY nüfuslu yer 1.3
Cliffside Park, NJ İlçe 1.3
Franksville, WI nüfuslu yer 1.3
Ridgefield, NJ İlçe 1.3
Chester, OH bucak 1.3
Bay Harbor Islands, FL Kasaba 1.2
Herricks, NY Nüfuslu yer 1.2
Barry, IL Şehir 1.2
Cloverdale, IN Kasaba 1.2
Highland Beach, FL Kasaba 1.2
Friendship Village, MD nüfuslu yer 1.2
New Egypt, NJ nüfuslu yer 1.1
Delran, NJ bucak 1.1
Trumbull County, OH bucak 1.1
Summit, IL Köy 1.1
Haledon, NJ İlçe 1.0

Solingen[değiştir | kaynağı değiştir]

Solingen Faciası
BölgeSolingen, Almanya
Tarih25 Mart 2024
Saldırı türü
Kundaklama
Ölü4
Yaralı9
İşleyenlerNeonaziler

Solingen Faciası veya Solingen Katliamı, 29 Mayıs 1993 tarihinde Almanya'nın Solingen şehrinde, Türk kökenli Durmuş ve Mevlüde Genç çiftinin müstakil evinin neonaziler tarafından kundaklanması sonucu aileden beş kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan saldırıdır.[2][3][4] Solingen'de 29 Mayıs 1993 tarihinde meydana gelen saldırıda, dört aşırı sağcı Alman, Genç ailesinin evini kundaklamış, olayda ailenin beş bireyi hayatını kaybetmişti. Genç ailesinden hayatını kaybedenler: Gürsün İnce, Hatice, Hülya, Saime Genç ile Gülistan Öztürk'tür.[2]

Ölenlerin anısına yapılan plaka

Olayın meydana geldiği alan müze haline getirilmiştir.[5] Türklerin yaşadığı çeşitli Avrupa ülkelerinde ve Almanya'da anma törenleri düzenlenmektedir.[6][7] 2008 yılından beri Türk Alman Sağlık Vakfı tarafından Genç Ödülü verilmektedir.[8]

Kılkış katliamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci Balkan Savaşı sırasında Selanik Vilayeti'ne bağlı Kılkış bölgesinde Türklere yönelik yapilan katliamdır.

Kılkış katliamı
Birinci Balkan Savaşı
Bulgar ordusu tarafından katledilen Türk sivilleri gösteren kartpostal
BölgeKılkış
Tarih1912
HedefTürkler
Saldırı türü
Katliam
İşleyenBulgar komitacılar

Kılkış Katliamı Selanik'in işgalinden sonra, iki ila üç yüz kişilik gruplar halinde silahsızlandırılan Türk askerleri, evlerine giderken Kılkış'tan geçtiler. Bulgar çeteleri tarafından burada yakalandılar ve katledildiler (sayıları 2.000 civarında olabilir). Bölgedeki tüm Müslüman sakinlerin listelerini hazırlayan otuz ila kırk Hıristiyandan oluşan bir komisyon kuruldu. Herkes camiye çağrıldı ve orada belirli bir meblağ ödemesi gerektiği söylendi. Bütün köyler toplam miktardan sorumlu tutuldu; Erkeklerin çoğu hapsedildi ve fidyeyi ödemek için eşlerinin süsleri de dahil olmak üzere sahip oldukları her şeyi satmak zorunda kaldılar. Paranın tam olarak ödenmesine rağmen yine de birçoğu öldürüldüler. Kurkut Kılkış'ta ki operasyonun amiri Katolik rahip Gustave Michel, Le Temps muhabirine (10 Temmuz) şu bilgileri verdi. Donçev liderliğindeki bir Bulgar çetesi, tüm erkekleri camiye kapattı ve kadınları gösteriye tanık olmaları için etrafına topladı. Bulgar komutanlar daha sonra camiye üç bomba attılar, ancak cami havaya uçurulamadı; daha sonra camiyi ateşe verdiler ve içindekilerin hepsi, yaklaşık 700 kişi diri diri yakıldı. Kaçmaya çalışanlar, caminin etrafına yerleştirilen Bulgar komutanlar tarafından vuruldu ve Pere Michel, sokaklarda yarısı yanmış halde yatan insan başlarını, kollarını ve bacaklarını buldu.

Kazak Tarihi Türk devletleri, konfederasyonları ve hanedanları[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam öncesi dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar Harita
Ғұндар мемлекеті MÖ 220-MS 45 İlk bağımsız Türk devletidir.Asya Hun Devleti olarak da bilinir.
Батыс ғұндары MS 48-MS 216 Kuzey Hun Devleti kabileleri daha sonra Batı Türkistan'a göç ettikleri için Batı Hun İmparatorluğu olarak adlandırılmıştır.
Солтүстік ғұндар 48-156 Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından kuzeyde kalan kesim oldukları için Kuzey Hun Devleti olarak adlandırılır.
Оңтүстік ғұндар MS 48-MS 216 Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından güneyde kalan kesim oldukları için Güney Hun Devleti olarak adlandırılır.
Birinci Chao 304-329
Dai Hanedanlığı 310-376
İkinci Chao 319 - 351
Kidarite Krallığı 320-500
Alchon Hunları 370-670
Avrupa Hun İmparatorluğu 375-469
Kuzey Vey(Tabgaçlar) 386-535
Kuzey Liang 397 - 439
Xia Devleti 407-431
Ak Hun İmparatorluğu 440-710
Nezak Hunları 484-665
Kuzey Zhou Hanedanlığı 557-581
Avar Kağanlığı 562-823
Göktürk Kağanlığı MS 552-582
Batı Göktürk Kağanlığı 583-657
Doğu Göktürk Kağanlığı 583-630
Seyanto Hanlığı 630-647
Kutrigurlar 5.-6. yüzyıl
Utrigurlar 5.-6. yüzyıl
Sabir Hanlığı 5.-6. yüzyıl
Büyük Bulgar Hanlığı 630-665
Tuharistan Yabgu Devleti 630-700
Hazar İmparatorluğu 630-965 Göktürklerin batı boyları tarafından kurulmuştur.
Çaç Şehir Devleti 658 - 742 Diğer ismi Taşkent Şehir Devleti
Türk Şahiler 665-850
Kangar Birliği 659-750
İdil Bulgar Hanlığı 665-1391
İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı 681-744 Kutluk Devleti olarak da bilinir.
Birinci Bulgar İmparatorluğu 681-1018
Tatar Konfederasyonu 8.yüzyıllar-1202
Türgişler 717-766
Uygur Kağanlığı 744-840
Büyük Yan 756-763
Karluk Kağanlığı 756-840
Yenisey Kırgız Kağanlığı 840-1207
Kansu Uygur Krallığı 848-1036
Deşt-i Kıpçak 900 - 1241
Hou Tang 923-937
Hou Jin 936-947
Hou Han 947-951
Kuzey Han 951-979
Karahoca Uygur Krallığı 991-1209

İslam Sonrası Dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar Harita
Karahanlı Devleti 840-1042 Karluklar ile Uygur Kağanlığı'nın kalıntısı. Türk tarihinde Orta Asya'da İslam'ı kabul eden ilk devlet.
Peçenek Hanlığı 860-1091
Tolunoğulları 868-905 Müslüman olan Türkler'in kurduğu ilk bağımsız devlettir.
Kimek-Kıpçak Konfederasyonu 880-1200
Árpád Hanedanlığı 895-1301 Macar hanedanı olarak gösterilsede bu Macarlar Kabar soyundan gelmektedir
İhşîdî Hanedanlığı 935-969
Oğuz Yabgu Devleti 950-1040
Karluk Hanlığı 960-1222 Moğolların egemenliğinde yaşadılar
Gazne Devleti 962-1187 Samaniler'in memlûklerinden.
Büyük Selçuklu Devleti 1037-1194 Orta Çağ'da Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı Sünni Müslüman imparatorluk.
Doğu Karahanlılar 1042-1211
Batı Karahanlılar 1042-1212
Suriye Selçukluları 1092-1117 Melikşah'ın kardeşi Tutuş'un hükümdarlığı
Horasan Selçukluları 1092-1194
Anadolu Selçukluları 1092-1243 Rum Selçukluları olarak bilinir.
Kirman Selçukluları 1092-1230 Alp Arslan'ın kardeşi Kavurd Bey'in sülalesi / Kaşkayların kökeni.
Harezmşahlar Devleti 1097-1231 Selçuklular'ın Memlûklerinden Anuş Tegin tarafından kurulan devlet
Böri Şam Atabeyliği 1117-1154 ya da Suriye Atabeyliği
Aksungurlu Emirliği 1122-1225
Zengi Devleti 1127-1259 Musul, Halep Atabeylikleri
Fergana Karahanlı Devleti 1141-1212 Doğu Karahanlıların otorite boşluğu nedeniyle Fergana Havzası ve Kaşgar çevresinde hüküm sürmüştür
Beyteginliler 1144-1233
İldenizliler 1146-1225 Kuzey ve Güney Azerbaycan'da kurulmuş atabeylik. Kurucusu: Atabey Şemseddin İldeniz
Erbil Beyliği 1146-1232 Veya Begteginliler, 1146-1233 yılları arası Irak'ın kuzeyindeki Erbil ve çevresine egemen olan Türk Atabeyliğidir
Salgurlular 1147-1284 ya da Fars Atabeyliği
Bengal Halaç Hanedanı 1204-1231 Devletin kurucusu Halaçlar , Türkistan'dan göç ettikten sonra 200 yıldan fazla bir süre Afganistan'a yerleşen Türk kökenli bir kabileydi[9][10] .
Irak Selçukluları 1157-1194 Sencer'in ölümünden sonra Irak-ı Arap ve Irak-ı Acem (Batı İran)'ı yöneten Büyük Selçukluların kalıntısı.
Delhi Sultanlığı(Memlük Hanedanı) 1206-1290 Hindistan'da hüküm sürmüş olan Delhi Sultanlığı'nı Türk kökenli olan Kölemen(Memlûk) Hanedanı kurmuştur. Sultanlığı yöneten 5 hanedandan sonuncusu Peştun kökenlidir.
Ak Orda 1227-1378 Altın Orda devletine bağımlı bir devletti
Karluk Krallığı 1238-1266

1.Dönem Anadolu Beylikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar
Mengüçlü Beyliği 1072-1277
Çaka Beyliği 1081-1098 İzmir çevresinde kurulan beylik,

daha sonra Anadolu Selçuklu devleti hakimiyetine girdi

Dilmaçoğulları Beyliği 1085-1192
Çubukoğulları Beyliği 1085-1092
Danişmendli Beyliği 1092-1202
Saltuklu Beyliği 1092-1202
İnaloğulları Beyliği 1098-1183
Ahlatşahlar Beyliği 1100-1207
Artuklu Beyliği 1102-1408
Çobanoğulları 1227-1309
Tanrıbermiş Beyliği 1074-1098

Moğol istilası sonrası dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar
Çağatay Hanlığı 1227-1347 Türk-Moğol devletidir.
Resûlî Krallığı[11][12] 1229-1454
Altın Orda Devleti 1242-1502 Türk-Moğol devletidir.
Bahri Hanedanı 1250-1389 Memlûk Sultanlığı, Burci Hanedanı ise Çerkes memlûklerinden.
Terter Hanedanlığı 1280-1323
Delhi Sultanlığı(Haleci Hanedanı) 1290-1321 Delhi Sultanlığı (1206-1526)
Osmanlı İmparatorluğu 1299-1922 Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu. 600 yıldan fazla varlığını sürdürdü.
Banu Assaf 1306-1591
Basarab Hanedanı 1310-1627 Eflak Prensliği'nin Kuman-Kıpçak kökenli hanedanı.
Delhi Sultanlığı(Tuğluk Hanedanı) 1321-1398 Delhi Sultanlığı (1206-1290)
Doğu Çağatay Hanlığı 1347-1570
Sufi Hanlığı 1359-1388 Timurluların hakimiyetinde yönetildiler
Timur İmparatorluğu 1370-1507 Çağatay Hanlığı'na bağlı olan Türk-Moğollardan Barlas boyu.
Bengal Sultanlığı 1352-1576 Hindistan'ın bangladeş bölgesinde hüküm süren Türk devletidir.
Akkoyunlular 1378-1508 Doğu Anadolu bölgesin'de hüküm sürmüşlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı kurulan koalisyonda yer almıştır.
Karakoyunlular 1380-1469 Azerbaycan'da
Nogay Ordası 1398-1642 Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
Şeybani Hanlığı 1428-1468,1500-1599
Kazan Hanlığı 1438-1552 Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
Kırım Hanlığı 1441-1783 1475'ten 1774 yılına kadar (Küçük Kaynarca Antlaşması) Osmanlı'ya bağlı kaldı.
Astrahan Hanlığı 1446-1556
Kasım Hanlığı 1452-1681
Sibir Hanlığı 1464-1598 Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
Kazak Hanlığı 1465-1729 Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
Büyük Orda 1466-1502 Altın Ordaya bağımlı bir devletti
Adilşah Devleti 1490-1686 Hint Yarımadası'nda.
Küçük Nogay Ordası 1449-1783
Bucak Ordası 16. ve 17. yüzyıllar Osmanlı ve Kırım Hanlığı himayesinde hüküm sürdüler
Taşkent Hanlığı 1501-1627
Safeviler 1501-1736 Türk-Pers devleti olarak kabul edilir.
Kutbşahlar 1512-1687 Hindistan'da.
Yarkand Hanlığı 1514-1680
Hive Hanlığı 1515-1920
Babür İmparatorluğu 1526-1858 Timur İmparatorluğu'ndan sonra kurulan Kuzey Hindistan'dan Semerkand'a uzanan yerleri hakimiyetine alan imparatorluk.
Buhara Hanlığı 1561-1785
Kumul Hanlığı 1696-1930

Tunus Beyliği 1705-1881 Türk asıllı Hüseyni Hanedanı tarafından yönetildi
Hokand Hanlığı 1709-1876
Karamanlı Hanedanlığı 1711-1835
Afşar Hanedanı 1736-1802 Afşarlar
Haydarabad Nizamlığı 1724-1948
Buhara Emirliği 1785-1920
Kaçar Hanedanlığı 1781-1925 İran'da
Bökey Orda 1801-1845
Yedişehir Uygur Hanlığı 1865-1877

II. Dönem Anadolu Beylikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar
Bafra Beyliği 1243-1460
Karamanoğulları 1256-1483 İç Anadolu bölgesinde kurulan bir beylik, başkenti Karaman'dır.
İnançoğulları Beyliği 1261-1368
Sâhib Ataoğulları Beyliği 1275-1342
Pervaneoğulları Beyliği 1277-1322
Eşrefoğulları 1280-1326
Menteşeoğulları Beyliği 1280-1424
Dobruca Beyliği 1281-1299 Dobruca (bugünkü Bulgaristan ve Romanya)'da.
Alâiye Beyliği 1293-1421
Karesioğulları 1297-1360
Candaroğulları Beyliği 1299-1462 Batı Karadeniz'de kurulan bir beylik, başkenti sırasıyla; Eflani, Kastamonu ve Sinop'tur.
Osmanoğulları Beyliği 1299-1302 Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu.
Germiyanoğulları Beyliği 1300-1423
Canik beylikleri 1300'ler-1460
Hacıemiroğulları Beyliği 1301-1427
Hamitoğulları Beyliği 1301-1423
Saruhanoğulları 1302-1410
Tacettinoğulları Beyliği 1303-1415
Aydınoğulları 1308-1426
Kubadoğulları Emirliği 1318-1422
Tekeoğulları 1321-1390
Ramazanoğulları 1325-1608
Eretna Beyliği 1335-1381
Dulkadiroğulları 1339-1521
Kutluşahlar Beyliği 1340-1393
Taşanoğulları Beyliği 1350-1398
Erzincan Beyliği 1379-1410
Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti 1381-1398

Azerbaycan hanlıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar
Marağa Hanlığı 1610 - 1925
Kuba Hanlığı 1726 - 1806
Bakü Hanlığı 1735 - 1806
Şeki Hanlığı 1743 - 1826
Tebriz Hanlığı 1747 - 1802
Gence Hanlığı 1747 - 1804 Ziyadoğulları Hanedanı'nı kuran Kaçarlar'dan II. Şahverdi Han Gence’nin ilk hanı
Cavad Hanlığı 1747 - 1805
Derbent Hanlığı 1747 - 1806
Erdebil Hanlığı 1747 - 1808
Halhal Hanlığı 1747 - 1809
Zencan Hanlığı 1747 - 1810
Şirvan Hanlığı 1747 - 1820
Karabağ Hanlığı 1747 - 1822
Revan Hanlığı 1747 - 1828
Karadağ Hanlığı 1747 - 1828
Nahçıvan Hanlığı 1747 - 1828 Kangarlı Hanedanı
Merend Hanlığı 1747 - 1828
Urmiye Hanlığı 1747 - 1865
Maku Hanlığı 1747 - 1922

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk olarak 11 yy.'da Arap coğrafyacıların Suriye ile ilgili aktarımlarında adı geçer. Firuzabadî ansiklopedik sözlüğü El-Kamusu'l-Mûhît de şöyle yazar: "Dunbul Musul civarında yaşayan bir Kürt aşiretinin ismi olup, Şafii fakihi Ahmed b. Nasr ile hadisçi Ali b. Ebubekir b. Süleyman Dunbulilerdendir."[13] Mürtezâ Zebîdî Tâc-ül-Arûs eserinde ayrıca Îbn-î Derîd'in Cumhur'ul Lugat'inden kelimenin Arapça olmadığını ve aslının "Dummel" olduğu bilgisini aktarır.[14]

Bazı araştırmacılara göre Dunbuliler için kullanılan bir diğer isim ise "Dumuli" veya "Dımıli" olup[15][16][17], Kürtçe'de "sinbore - simbore - simore", "şenbe - şembe - şeme"deki gibi nb sesinin m sesine dönüştüğü örneklerden hareketle Dunbuli kelimesinin de zamanla Dımıli/Dumuli kelimesine evrildiğini iddia etmişlerdir.[18] Kürt şair Ahmed-i Hani de bazı şiirlerinde Dunbulilerden "Dumil" veya "Dimil" olarak bahseder ve onları diğer Kürt aşiretleri ile birlikte anar.[19][20]

Din[değiştir | kaynağı değiştir]

Erken Türk mitolojisi ve Tengrizm

Ocak 1878'de ilerleyen koalisyon güçleri bölgedeki Müslüman nüfusa karşı vahşet işlemeye başladı. O zamanki ingiliz raporlarında vahşet ve katliamlar hakkında ayrıntılı bilgi var. Bu haberlere göre, İssova Bala köyünde okul ve 170 evden 96'sı yakılarak kül oldu. Yukarı Sofular halkı katledildi ve köydeki 130 evden 12'si, bir camisi, bir okulu yakıldı. Kozluca'da 18 Türk öldürüldü. Kazanlak'ta da müslümanlara yönelik katliamlar yaşandı. Müflis köyünde, 127 Müslüman nüfusu bir grup Rus ve Bulgar askeri tarafından kaçırıldı. 20 kişi kaçmayı başardı. Gerisi öldürüldü. Osmanlı kaynaklarına göre Müflislerden 400 kişi öldürüldü. Keçidere'de 11 kişi hayatını kaybetti.

Çin[değiştir | kaynağı değiştir]

Xia
407-431
423 yılında Xia
423 yılında Xia
BaşkentTongwan(418-420)
Shanggui(427-428)
Pingliang(428-430)
HükûmetMonarşi
• 418-425
Helian Bobo
• 427-428
Helian Chang
• 428-430
Helian Ding
Tarihçe 
• Kuruluşu
407
• Dağılışı
431
Öncüller
Ardıllar
Later Qin
Batı Qin
Kuzey Vey
Tuyuhun
Liu Song Hanedanı

boş[değiştir | kaynağı değiştir]

Raziya Sultan, Hint Yarımadası'nın kuzey kesiminde Delhi Sultanlığı'nın hükümdarıydı. Alt kıtanın ilk kadın Müslüman hükümdarı ve Delhi'nin tek kadın Müslüman hükümdarıydı. Memluk Sultanı Şemsuddin İltutmiş'in kızı olan Razia, babası Gwalior kampanyasında meşgulken 1231-1232 yıllarında Delhi'yi yönetti. Muhtemelen apocryphal bir efsaneye göre, bu dönemdeki performansından etkilenen Iltutmish, Delhi'ye döndükten sonra razia'yı varisi olarak aday gösterdi. İltutmish, annesi Şah Türkan'ın onu idam etmeyi planladığı Razia'nın üvey kardeşi Ruknuddin Firuz tarafından değiştirildi. Ruknuddin'e karşı bir isyan sırasında Razia, Şah Türkan'a karşı halkı kışkırttı ve ruknuddin'in 1236'da görevden alınmasından sonra tahta çıktı.

Müslüman-Türk katliamları
[[Dosya:
1912'de Birinci Balkan Savaşı sırasında Balkanlardan göçen muhacirler (üstte) ve 1918'de Erzurum'da Ermeni çetelerin Türkleri içine doldurarak yaktıkları bir konak (altta).
 
1912'de Birinci Balkan Savaşı sırasında Balkanlardan göçen muhacirler (üstte) ve 1918'de Erzurum'da Ermeni çetelerin Türkleri içine doldurarak yaktıkları bir konak (altta).
1912'de Birinci Balkan Savaşı sırasında Balkanlardan göçen muhacirler (üstte) ve 1918'de Erzurum'da Ermeni çetelerin Türkleri içine doldurarak yaktıkları bir konak (altta).
|250px||alt=]]
BölgeBalkanlar, Yunanistan, Kafkasya
Ölü5.5 milyon[21]
KurbanlarTürkler, Müslümanlar
İşleyenBulgarlar, Yunanlar, Ermeniler

Ülkem Partisi

boş[değiştir | kaynağı değiştir]

Mişer Tatarları
мишәрләр, мишәр татарлары, татарлар
Mişer Tatar Kadını, 19. yüzyıl.
Toplam nüfus
yaklaşık 2.3 milyon (Volga tatarlarının %45'i)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Rusya:
* Penza Oblastı 1.5-2.3 milyon[22]
Diller
Din

Rusya'nın etnik grupları, 1926-2010[değiştir | kaynağı değiştir]

Ethnik Grup
Dil ailesi Bulundukları yer 1926 Sayımı 1939 Sayımı 1959 Sayımı 1970 Sayımı 1979 Sayımı 1989 Sayımı 2002 Sayımı 2010 Sayımı
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %, Sayı % Sayı %
Ruslar Slavlar Avrupa Rusyası 71,374,283 78.1% 89,747,795 82.9% 97,863,579 83.3% 107,747,630 82.8% 113,521,881 82.6% 119,865,469 81.5% 115,889,107 80.6% 111,016,896 80.9%
Tatarlar Türk halkları Avrupa Rusyası 3,926,053 3.2% 3,682,956 3.4% 4,074,253 3.5% 4,577,061 3.5% 5,055,757 3.6% 5,522,096 3.8% 5,554,601 3.9% 5,310,649 3.9%
Ukraynalılar[25] Slavlar Avrupa Rusyası 6,870,976 7.9% 3,205,061 3.0% 3,359,083 2.9% 3,345,885 2.6% 3,657,647 2.7% 4,362,872 3.0% 2,942,961 2.0% 1,927,888 1.4%
Başkurtlar Türk halkları Avrupa Rusyası 738,861 0.80% 824,537 0.76% 953,801 0.81% 1,180,913 0.91% 1,290,994 0.94% 1,345,273 0.92% 1,673,389 1.16% 1,584,554 1.15%
Çuvaşlar Türk halkları Avrupa Rusyası 1,112,478 1.20% 1,346,232 1.24% 1,436,218 1.22% 1,637,028 1.26% 1,689,847 1.23% 1,773,645 1.21% 1,637,094 1.14% 1,435,872 1.05%
Çeçenler Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 318,361 0.34% 400,325 0.37% 261,311 0.22% 572,220 0.44% 712,161 0.52% 898,999 0.61% 1,360,253 0.95% 1,431,360 1.04%
Ermeniler Hint-Avrupa Dilleri Kafkasya 183,785 0.20% 205,233 0.19% 255,978 0.22% 298,718 0.23% 364,570 0.27% 532,390 0.36% 1,132,033 0.79% 1,182,388 0.86%
Avarlar Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 178,263 0.19% 235,715 0.22% 249,529 0.21% 361,613 0.28% 438,306 0.32% 544,016 0.37% 814,473 0.57% 912,090 0.66%
Mordvinler Ural dilleri Avrupa Rusyası 1,306,798 1.41% 1,375,558 1.27% 1,211,105 1.03% 1,177,492 0.91% 1,111,075 0.81% 1,072,939 0.73% 843,350 0.59% 744,237 0.54%
Kazaklar Türk halkları Southern 136,501 0.15% 356,500 0.33% 382,431 0.33% 477,820 0.37% 518,060 0.38% 635,865 0.43% 653,962 0.46% 647,732 0.47%
Azeriler Türk halkları Kafkasya 24,335 0.03% 43,014 0.04% 70,947 0.06% 95,689 0.07% 152,421 0.11% 335,889 0.23% 621,840 0.43% 603,070 0.44%
Dargiler Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 125,759 0.14% 152,007 0.14% 152,563 0.13% 224,172 0.17% 280,444 0.20% 353,348 0.24% 510,156 0.35% 589,386 0.43%
Udmurtlar (incl. Beşermayan 1939-1989) Ural dilleri Avrupa Rusyası 503,970 0.54% 599,893 0.55% 615,640 0.52% 678,393 0.52% 685,718 0.50% 714,883 0.49% 636,906 0.45% 552,299 0.40%
Mariler Ural dilleri Avrupa Rusyası 427,874 0.46% 476,314 0.44% 498,066 0.42% 581,082 0.45% 599,637 0.44% 643,698 0.44% 604,298 0.42% 547,605 0.40%
Osetler İran dilleri Kafkasya 157,280 0.17% 195,624 0.18% 247,834 0.21% 313,458 0.24% 352,080 0.26% 402,275 0.27% 514,875 0.36% 528,515 0.38%
Belaruslular Slavlar Avrupa Rusyası 607,845 0.66% 451,933 0.42% 843,985 0.72% 964,082 0.74% 1,051,900 0.77% 1,206,222 0.82% 807,970 0.56% 521,443 0.38%
Kabardinler Kuzeybatı Kafkas dilleri Kafkasya 139,864 0.15% 161,216 0.15% 200,634 0.17% 277,435 0.21% 318,822 0.23% 386,055 0.26% 519,958 0.36% 516,826 0.38%
Kumuklar Türk halkları Kafkasya 94,509 0.10% 110,299 0.10% 132,896 0.11% 186,690 0.14% 225,800 0.16% 277,163 0.19% 422,409 0.29% 503,060 0.37%
Yakutlar (ve Dolganlar 1939-1959) Türk halkları Uzak Doğu Rusyası 240,682 0.26% 241,870 0.22% 236,125 0.20% 295,223 0.23% 326,531 0.24% 380,242 0.26% 443,852 0.31% 478,085 0.35%
Lezgiler Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 92,937 0.10% 100,328 0.09% 114,210 0.10% 170,494 0.13% 202,854 0.15% 257,270 0.17% 411,535 0.29% 473,722 0.34%
Buryatlar (ve Soyotlar 1939-1989) Moğol dilleri Sibirya 237,490 0.26% 220,618 0.20% 251,504 0.21% 312,847 0.24% 349,760 0.25% 417,425 0.28% 445,175 0.31% 461,389 0.34%
İnguşlar Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 72,137 0.08% 90,980 0.08% 55,799 0.05% 137,380 0.11% 165,997 0.12% 215,068 0.15% 413,016 0.29% 444,833 0.32%
Almanlar Cermen dilleri Avrupa Rusyası 707,277 0.76% 811,205 0.75% 820,016 0.70% 761,888 0.59% 790,762 0.58% 842,295 0.57% 597,212 0.42% 394,138 0.29%
Özbekler Türk halkları Moskova 942 0.00% 16,166 0.01% 29,512 0.03% 61,588 0.05% 72,385 0.05% 126,899 0.09% 122,916 0.09% 289,862 0.21%
Tuvalar Türk halkları Sibirya 200 0.00% 794 0.00% 99,864 0.08% 139,013 0.11% 165,426 0.12% 206,160 0.14% 243,442 0.17% 263,934 0.19%
Komiler (incl. Komi-Permyak 1939) Ural dilleri Avrupa Rusyası 226,012 0.24% 415,009 0.38% 281,780 0.24% 315,347 0.24% 320,078 0.23% 336,309 0.23% 293,406 0.20% 228,235 0.17%
Karaçaylar Türk halkları Kafkasya 55,116 0.06% 74,488 0.07% 70,537 0.06% 106,831 0.08% 125,792 0.09% 150,332 0.10% 192,182 0.13% 218,403 0.16%
Çingeneler Hint-Aryan dilleri Avrupa Rusyası 39,089 0.04% 59,198 0.05% 72,488 0.06% 97,955 0.08% 120,672 0.09% 152,939 0.10% 183,252 0.13% 204,958 0.15%
Tacikler İran dilleri Sankt-Peterburg 52 0.00% 3,315 0.00% 7,027 0.01% 14,108 0.01% 17,863 0.01% 38,208 0.03% 120,136 0.08% 200,666 0.15%
Kalmuklar Moğol dilleri Kafkasya 128,809 0.14% 129,786 0.12% 100,603 0.09% 131,318 0.10% 140,103 0.10% 165,103 0.11% 174,000 0.12% 183,372 0.13%
Laklar Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 40,243 0.04% 54,348 0.05% 58,397 0.05% 78,625 0.06% 91,412 0.07% 106,245 0.07% 156,545 0.11% 178,630 0.13%
Gürcüler Güney Kafkas dilleri Kafkasya 20,551 0.02% 43,585 0.04% 57,594 0.05% 68,971 0.05% 89,407 0.07% 130,688 0.09% 197,934 0.14% 157,803 0.11%
Yahudiler Sami dilleri Avrupa Rusyası 539,086 0.58% 891,147 0.82% 875,058 0.74% 807,526 0.62% 699,286 0.51% 550,709 0.37% 233,439 0.16% 156,801 0.11%
Moldovalılar Romen dilleri Avrupa Rusyası 16,870 0.02% 21,974 0.02% 62,298 0.05% 87,538 0.07% 102,137 0.07% 172,671 0.12% 172,330 0.12% 156,400 0.11%
Koreliler Kore dilleri Uzak Doğu Rusyası 86,799 0.09% 11,345 0.01% 91,445 0.08% 101,369 0.08% 97,649 0.07% 107,051 0.07% 148,556 0.10% 153,156 0.11%
Tabasaranlar Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 31,983 0.03% 33,471 0.03% 34,288 0.03% 54,047 0.04% 73,433 0.05% 93,587 0.06% 131,785 0.09% 146,360 0.11%
Adigeler (incl. Şapsığlar 1926-1989 and Çerkezler 1926-1939) Kuzeybatı Kafkas dilleri Kafkasya 64,959 0.07% 85,588 0.08% 78,561 0.07% 98,461 0.08% 107,239 0.08% 122,908 0.08% 128,528 0.09% 124,835 0.09%
Balkarlar Türk halkları Kafkasya 33,298 0.04% 41,949 0.04% 35,249 0.03% 52,969 0.04% 61,828 0.04% 78,341 0.05% 108,426 0.08% 112,924 0.08%
Türkler (incl. Ahıska Türkleri 1926-1989) Türk halkları Kafkasya 1,846 0.00% 2,668 0.00% 1,377 0.00% 1,568 0.00% 3,561 0.00% 9,890 0.01% 92,415 0.06% 105,058 0.08%
Nogaylar Türk halkları Kafkasya 36,089 0.04% 36,088 0.03% 37,656 0.03% 51,159 0.04% 58,639 0.04% 73,703 0.05% 90,666 0.06% 103,660 0.08%
Kırgızlar Türk halkları Moskova 285 0.00% 6,311 0.01% 4,701 0.00% 9,107 0.01% 15,011 0.01% 41,734 0.03% 31,808 0.02% 103,422 0.08%
Komiler (in Komi 1939) Ural dilleri Avrupa Rusyası 149,275 0.16% 143,030 0.12% 150,244 0.12% 145,993 0.11% 147,269 0.10% 125,235 0.09% 94,456 0.07%
Altaylar Türk halkları Sibirya 52,248 0.06% 46,489 0.04% 44,654 0.04% 54,614 0.04% 58,879 0.04% 69,409 0.05% 77,822 0.05% 89,773 0.06%
Pontus Rumları (including Kafkasya Yunanları) Helenik diller Kafkasya 34,439 0.04% 65,705 0.06% 47,024 0.04% 57,847 0.04% 69,816 0.05% 91,699 0.06% 97,827 0.07% 85,640 0.06%
Çerkezler (in Adigeler 1926-1939) Kuzeybatı Kafkas dilleri Kafkasya 28,986 0.02% 38,356 0.03% 44,572 0.03% 50,572 0.03% 60,517 0.04% 73,184 0.05%
Hakaslar Türk halkları Sibirya 45,607 0.05% 52,033 0.05% 56,032 0.05% 65,368 0.05% 69,247 0.05% 78,500 0.05% 76,278 0.05% 72,959 0.05%
Kareller Ural dilleri Avrupa Rusyası 248,017 0.27% 249,778 0.23% 164,050 0.14% 141,148 0.11% 133,182 0.10% 124,921 0.08% 93,344 0.06% 60,815 0.04%
Poles Slavlar Avrupa Rusyası 189,269 0.20% 142,461 0.13% 118,422 0.10% 107,084 0.08% 99,733 0.07% 94,594 0.06% 73,001 0.05% 47,125 0.03%
Nenetsler (incl. Enetsler 1926-1979 and Nganasanlar 1926-1939) Ural dilleri Sibirya 17,560 0.02% 24,716 0.02% 22,845 0.02% 28,487 0.02% 29,487 0.02% 34,190 0.02% 41,302 0.03% 44,640 0.03%
Abazalar Kuzeybatı Kafkas dilleri Kafkasya 13,825 0.01% 14,739 0.01% 19,059 0.02% 24,892 0.02% 28,800 0.02% 32,983 0.02% 37,942 0.03% 43,341 0.03%
Ezidiler İran dilleri Kafkasya 1 0.00% 31,273 0.02% 40,586 0.03%
Evenkiler Tunguz dilleri Uzak Doğu Rusyası 38,804 0.03% 29,599 0.02% 24,583 0.02% 25,051 0.02% 27,278 0.02% 29,901 0.02% 35,527 0.02% 37,843 0.03%
Türkmenler Türk halkları Kafkasya 7,849 0.01% 12,869 0.01% 11,631 0.01% 20,040 0.02% 22,979 0.02% 39,739 0.03% 33,053 0.02% 36,885 0.03%
Rutuls Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 10,333 0.01% SDP SDP 6,703 0.01% 11,904 0.01% 14,835 0.01% 19,503 0.01% 29,929 0.02% 35,240 0.03%
Aghuls Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 7,653 0.01% SDP SDP 6,460 0.01% 8,751 0.01% 11,752 0.01% 17,728 0.01% 28,297 0.02% 34,160 0.02%
Litvanyalılar Baltık dilleri Avrupa Rusyası 26,128 0.03% 20,795 0.02% 108,579 0.09% 76,718 0.06% 66,783 0.05% 70,427 0.05% 45,569 0.03% 31,377 0.02%
Hantılar Ural dilleri Ural Federal Bölgesi 22,301 0.02% 18,447 0.02% 19,246 0.02% 21,007 0.02% 20,743 0.02% 22,283 0.02% 28,678 0.02% 30,943 0.02%
Çinliler Çin-Tibet dilleri Uzak Doğu Rusyası 8,739 0.01% 22,491 0.02% 19,097 0.02% 7,987 0.01% 5,743 0.00% 5,197 0.00% 34,577 0.02% 28,943 0.02%
Bulgarlar Slavlar Avrupa Rusyası 4,087 0.00% 8,338 0.01% 24,899 0.02% 27,321 0.02% 24,943 0.02% 32,785 0.02% 31,965 0.02% 24,038 0.02%
Kürtler ( Ezidiler dahil 1939-1989) İran dilleri Kafkasya 164 0.00% 387 0.00% 855 0.00% 1,015 0.00% 1,634 0.00% 4,724 0.00% 19,607 0.01% 23,232 0.01%
Evenler Tunguz dilleri Uzak Doğu Rusyası 2,044 0.00% 9,674 0.01% 9,023 0.01% 11,819 0.01% 12,215 0.01% 17,055 0.01% 19,071 0.01% 22,383 0.02%
Finler Ural dilleri Avrupa Rusyası 134,089 0.14% 138,962 0.13% 72,356 0.06% 62,307 0.05% 55,687 0.04% 47,102 0.03% 34,050 0.02% 20,267 0.01%
Letonlar Baltık dilleri Avrupa Rusyası 124,312 0.13% 104,877 0.10% 74,932 0.06% 59,695 0.05% 67,267 0.05% 46,829 0.03% 28,520 0.02% 18,979 0.01%
Estonyalılar Ural dilleri Avrupa Rusyası 146,051 0.16% 130,494 0.12% 78,556 0.07% 62,980 0.05% 55,539 0.04% 46,390 0.03% 28,113 0.02% 17,875 0.01%
Çukçiler (Kerekler 1926-1989 ve Çuvanlar dahil 1939-1979) Çukçi-Kamçatka dilleri Uzak Doğu Rusyası 12,331 0.01% 13,830 0.01% 11,680 0.01% 13,500 0.01% 13,937 0.01% 15,107 0.01% 15,767 0.01% 15,908 0.01%
Vietnamlılar Avustroasya dilleri Moskova 0 0.00% 0 0.00% 781 0.00% 6,287 0.00% 661 0.00% 2,142 0.00% 26,206 0.02% 13,954 0.01%
Gagavuzlar Türk halkları Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 3,012 0.00% 3,704 0.00% 4,176 0.00% 10,051 0.01% 12,210 0.01% 13,690 0.01%
Şorlar Türk halkları Sibirya 13,000 0.01% 16,042 0.01% 14,938 0.01% 15,950 0.01% 15,182 0.01% 15,745 0.01% 13,975 0.01% 12,888 0.01%
Sahurlar Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 3,533 0.00% SDP SDP 4,437 0.00% 4,730 0.00% 4,774 0.00% 6,492 0.00% 10,366 0.01% 12,769 0.01%
Mansiler Ural dilleri Ural Federal Bölgesi 5,754 0.01% 6,295 0.01% 6,318 0.01% 7,609 0.01% 7,434 0.01% 8,279 0.01% 11,432 0.01% 12,269 0.01%
Nanais Tunguz dilleri Uzak Doğu Rusyası 5,860 0.01% 8,411 0.01% 7,919 0.01% 9,911 0.01% 10,357 0.01% 11,883 0.01% 12,160 0.01% 12,003 0.01%
Abhazlar Kuzeybatı Kafkas dilleri Kafkasya 97 0.00% 647 0.00% 1,400 0.00% 2,427 0.00% 4,058 0.00% 7,239 0.00% 11,366 0.01% 11,249 0.01%
Süryaniler Sami dilleri Kafkasya 2,791 0.00% 7,446 0.01% 7,612 0.01% 8,098 0.01% 8,708 0.01% 9,622 0.01% 13,649 0.01% 11,084 0.01%
Araplar Sami dilleri Kafkasya 466 0.00% 94 0.00% 649 0.00% 2,555 0.00% 2,339 0.00% 2,704 0.00% 10,811 0.01% 9,583 0.01%
Nagaybak Türk halkları Ural Federal Bölgesi 11196 0.01% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 9,600 0.01% 8,148 0.01%
Koryaklar Çukçi-Kamçatka dilleri Uzak Doğu Rusyası 7,437 0.01% 7,337 0.01% 6,168 0.01% 7,367 0.01% 7,637 0.01% 8,942 0.01% 8,743 0.01% 7,953 0.01%
Dolganlar (in Yakutlar 1939-1959) Türk halkları Sibirya 656 0.00% 4,718 0.00% 4,911 0.00% 6,584 0.00% 7,261 0.01% 7,885 0.01%
Vepsler Ural dilleri Kuzeybatı Kafkas dilleri 32,783 0.04% 31,442 0.03% 16,170 0.01% 8,057 0.01% 7,550 0.01% 12,142 0.01% 8,240 0.01% 5,936 0.00%
Afganlar Hint-Aryan dilleri Moskova 38 0.00% 190 0.00% 175 0.00% 561 0.00% 184 0.00% 858 0.00% 9,800 0.01% 5,350 0.00%
Ahıska Türkleri (in Turks 1926-1989) Türk halkları Kafkasya 3,527 0.00% 4,825 0.00%
Nivihler Nivkh Uzak Doğu Rusyası 4,076 0.00% 3,857 0.00% 3,690 0.00% 4,356 0.00% 4,366 0.00% 4,631 0.00% 5,162 0.00% 4,652 0.00%
Udinler Kuzeydoğu Kafkas dilleri Kafkasya 2 0.00% SDP SDP 35 0.00% 94 0.00% 216 0.00% 1,102 0.00% 3,721 0.00% 4,267 0.00%
Hintler Hint-Aryan dilleri Avrupa Rusyası 17 0.00% 0 0.00% 216 0.00% 1,378 0.00% 181 0.00% 535 0.00% 4,980 0.00% 4,058 0.00%
Şapsığlar (in Adigeler 1926-1989) Kuzeybatı Kafkas dilleri Kafkasya 3,231 0.00% 3,882 0.00%
Farslar İran dilleri Kafkasya 8,626 0.01% 6,041 0.01% 2,490 0.00% 2,548 0.00% 1,747 0.00% 2,572 0.00% 3,821 0.00% 3,696 0.00%
Uygurlar Türk halkları Sibirya 26 0.00% 642 0.00% 720 0.00% 1,513 0.00% 1,707 0.00% 2,577 0.00% 2,867 0.00% 3,696 0.00%
Selkuplar Ural dilleri Sibirya 1,630 0.00% 2,604 0.00% 3,704 0.00% 4,249 0.00% 3,518 0.00% 3,564 0.00% 4,249 0.00% 3,649 0.00%
Soyotlar (in Buryatlar 1939-1989) Moğol dilleri Sibirya 229 0.00% 2,769 0.00% 3,608 0.00%
Sırplar Slavlar Avrupa Rusyası 1,278 0.00% 2,373 0.00% 0 0.00% 1,431 0.00% 815 0.00% 1,580 0.00% 4,156 0.00% 3,510 0.00%
Romanyalılar Romen dilleri Avrupa Rusyası 2,881 0.00% 2,682 0.00% 3,316 0.00% 4,093 0.00% 3,837 0.00% 5,996 0.00% 5,308 0.00% 3,201 0.00%
İtelmenler Çukçi-Kamçatka dilleri Uzak Doğu Rusyası 803 0.00% SSP SSP 1,096 0.00% 1,255 0.00% 1,335 0.00% 2,429 0.00% 3,180 0.00% 3,193 0.00%
Moğollar Moğol dilleri Sibirya 548 0.00% 0 0.00% 1,511 0.00% 3,759 0.00% 1,812 0.00% 2,117 0.00% 2,656 0.00% 2,986 0.00%
Kumandinler Türk halkları Sibirya 6,335 0.01% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 3,114 0.00% 2,892 0.00%
Macarlar Ural dilleri Avrupa Rusyası 3,882 0.00% 0 0.00% 4,175 0.00% 6,681 0.01% 4,313 0.00% 5,742 0.00% 3,768 0.00% 2,781 0.00%
Ulchs Tunguz dilleri Uzak Doğu Rusyası 723 0.00% SSP SSP 2,049 0.00% 2,410 0.00% 2,494 0.00% 3,173 0.00% 2,913 0.00% 2,765 0.00%
Teleutlar Türk halkları Sibirya 1,898 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 2,650 0.00% 2,643 0.00%
Talişler İran dilleri Kafkasya 0 0.00% 47 0.00% 33 0.00% 2 0.00% 202 0.00% 2,548 0.00% 2,529 0.00%
Kırım Tatarları Türk halkları Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 416 0.00% 2,852 0.00% 5,165 0.00% 21,275 0.01% 4,131 0.00% 2,449 0.00%
Besermyan (in Udmurts 1939-1989) Ural dilleri Avrupa Rusyası 10,035 0.01% 3,122 0.00% 2,201 0.00%
Hemşinler Hint-Avrupa Dilleri Kafkasya 2 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 1,542 0.00% 2,047 0.00%
Kamchadals Çukçi-Kamçatka dilleri Sibirya 4216 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 2,293 0.00% 1,927 0.00%
Çekler Slavlar Avrupa Rusyası 7,996 0.01% 7,526 0.01% 7,174 0.01% 6,073 0.00% 4,491 0.00% 4,375 0.00% 2,904 0.00% 1,898 0.00%
Samiler Ural dilleri Avrupa Rusyası 1,715 0.00% 1,828 0.00% 1,760 0.00% 1,836 0.00% 1,775 0.00% 1,835 0.00% 1,991 0.00% 1,771 0.00%
Dunganlar Çin-Tibet dilleri Sibirya 6,009 0.01% 48 0.00% 169 0.00% 304 0.00% 1,159 0.00% 635 0.00% 801 0.00% 1,651 0.00%
Eskimolar Eskimo - Aleut dilleri Uzak Doğu Rusyası 1,292 0.00% SSP SSP 1,111 0.00% 1,265 0.00% 1,460 0.00% 1,704 0.00% 1,750 0.00% 1,738 0.00%
Yukagirler Yukagir Dilleri Uzak Doğu Rusyası 443 0.00% SSP SSP 440 0.00% 593 0.00% 801 0.00% 1,112 0.00% 1,509 0.00% 1,603 0.00%
Tatlar İran dilleri Kafkasya 223 0.00% 5,136 0.00% 8,753 0.01% 12,748 0.01% 19,420 0.01% 2,303 0.00% 1,585 0.00%
Amerikalılar Cermen dilleri Avrupa Rusyası 0 0.00% 457 0.00% 273 0.00% 785 0.00% 81 0.00% 185 0.00% 1,275 0.00% 1,572 0.00%
Udege (Tazlar dahil 1926-1989) Tunguz dilleri Uzak Doğu 1,357 0.00% 1,701 0.00% 1,395 0.00% 1,396 0.00% 1,431 0.00% 1,902 0.00% 1,657 0.00% 1,496 0.00%
Fransızlar Romen dilleri Avrupa Rusyası 1,338 0.00% 991 0.00% 535 0.00% 1,243 0.00% 305 0.00% 352 0.00% 819 0.00% 1,475 0.00%
Karakalpaklar Türk halkları Volga 14 0.00% 306 0.00% 988 0.00% 2,267 0.00% 1,743 0.00% 6,155 0.00% 1,609 0.00% 1,466 0.00%
İtalyanlar Romen dilleri Avrupa Rusyası 749 0.00% 713 0.00% 525 0.00% 889 0.00% 356 0.00% 627 0.00% 862 0.00% 1,370 0.00%
Ketler Yeniseian Sibirya 1,428 0.00% SSP SSP 1,017 0.00% 1,161 0.00% 1,072 0.00% 1,084 0.00% 1,494 0.00% 1,219 0.00%
İspanyollar Romen dilleri Avrupa Rusyası 0 0.00% 2,290 0.00% 1,615 0.00% 2,631 0.00% 1,961 0.00% 2,054 0.00% 1,547 0.00% 1,162 0.00%
Slovenler Slavlar Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 1,008 0.00%
Chuvans (in Chukchi 1939-1979) Çukçi-Kamçatka dilleri Sibirya 704 0.00% 1,384 0.00% 1,087 0.00% 1,002 0.00%
Britanyalılar Cermen dilleri Avrupa Rusyası 517 0.00% 416 0.00% 312 0.00% 542 0.00% 115 0.00% 223 0.00% 529 0.00% 950 0.00%
Japonlar Japon dilleri Sibirya 79 0.00% 922 0.00% 888 0.00% 1,141 0.00% 655 0.00% 591 0.00% 835 0.00% 888 0.00%
Nganasans (in Nenets 1926-1939) Ural dilleri Sibirya 721 0.00% 823 0.00% 842 0.00% 1,262 0.00% 834 0.00% 862 0.00%
Dağ Yahudileri Sami dilleri Kafkasya 15,612 0.02% 0 0.00% 19,352 0.02% 15,434 0.01% 6,509 0.00% 11,282 0.01% 3,394 0.00% 762 0.00%
Tofalar Türk halkları Sibirya 2,828 0.00% SSP SSP 476 0.00% 570 0.00% 576 0.00% 722 0.00% 837 0.00% 762 0.00%
Cubans Romen dilleri Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 1,175 0.00% 1,566 0.00% 707 0.00% 676 0.00%
Orochs (Oroklar dahil 1970-1979) Tunguz dilleri Sibirya 646 0.00% SSP SSP 779 0.00% 1,037 0.00% 1,040 0.00% 883 0.00% 686 0.00% 596 0.00%
Negidals Tunguz dilleri Sibirya 683 0.00% SSP SSP 495 0.00% 477 0.00% 587 0.00% 567 0.00% 513 0.00%
Pakistanlılar Hint-Aryan dilleri Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 507 0.00%
Aleutlar Eskimo - Aleut dilleri Sibirya 353 0.00% SSP SSP 399 0.00% 410 0.00% 489 0.00% 644 0.00% 540 0.00% 482 0.00%
Pamiris İran dilleri Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 363 0.00%
Çulımlar Türk halkları Sibirya 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 656 0.00% 355 0.00%
Makedonlar Slavlar Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 325 0.00%
Slovaklar Slavlar Avrupa Rusyası 0 0.00% 513 0.00% 497 0.00% 758 0.00% 439 0.00% 711 0.00% 568 0.00% 324 0.00%
Hırvatlar Slavlar Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 174 0.00% 115 0.00% 479 0.00% 0 0.00% 304 0.00%
Oroks (in Orochs 1970-1979) Tunguz dilleri Sibirya 162 0.00% SSP SSP 2 0.00% 179 0.00% 346 0.00% 295 0.00%
Tazlar (in Udege 1926-1989) Çin-Tibet dilleri Sibirya 276 0.00% 274 0.00%
Izhorians Ural dilleri Avrupa Rusyası 16,136 0.02% 7,720 0.01% 564 0.00% 561 0.00% 449 0.00% 449 0.00% 327 0.00% 266 0.00%
Boşnaklar Slavlar Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 256 0.00%
Enets (in Nenets 1926-1979) Ural dilleri Sibirya 198 0.00% 237 0.00% 227 0.00%
Ruthenians Slavlar Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 97 0.00% 225 0.00%
Karaylar Türk halkları Avrupa Rusyası 1,608 0.00% 1,608 0.00% 1,236 0.00% 939 0.00% 680 0.00% 366 0.00% 205 0.00%
Karadağlılar (Slav) Slavlar Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 181 0.00%
Kırımçaklar Türk halkları Avrupa Rusyası 6,185 0.01% 0 0.00% 249 0.00% 389 0.00% 1,365 0.00% 338 0.00% 157 0.00% 90 0.00%
Gürcistan Yahudileri Güney Kafkas dilleri Kafkasya 82 0.00% 0 0.00% 109 0.00% 109 0.00% 130 0.00% 1,172 0.00% 53 0.00% 78 0.00%
Votes Ural dilleri Avrupa Rusyası 705 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 73 0.00% 64 0.00%
Central Asian Rroma Hint-Aryan dilleri Avrupa Rusyası 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 0 0.00% 486 0.00% 49 0.00%
Orta asya yahudileri Sami dilleri, Türk halkları, İran dilleri Avrupa Rusyası 93 0.00% 0 0.00% 99 0.00% 91 0.00% 336 0.00% 1,407 0.00% 54 0.00% 32 0.00%
Kereks (in Çukçiler 1926-1989) Çukçi-Kamçatka dilleri Sibirya 8 0.00% 4 0.00%
Küçük Dağıstan halkları Kafkasya 20,962 0.02%
Küçük Sibirya halkları Sibirya 11,824 0.01%

Liste[değiştir | kaynağı değiştir]

Name Datum aktueller Standort Täter Opfern
Verfolgung von Muslimen während des osmanischen Reichs. 1683-1922 Balkanhalbinsel und Kaukasus Nicht-Muslime 5,500,000 (Einschließlich nicht-Türkische Muslime)[26]
Belagerung von Ofen September 1686  Macaristan, Buda Die Armee der Heiligen Allianz +3,000
Massaker von Mystras 1770  Yunanistan, Mystras Russische und griechische Soldaten 400
Massaker von Navarino 19. August 1821  Yunanistan, Pylos Griechische Rebellen 3,000
Massaker von

Monemvasia [27]

August 1821  Yunanistan, Monemvasia Griechen 60 Tote. Schätzungsweise 500 Türken wurden auf einer einsamen Insel in der Ägäis verlassen.
Massaker von Tripoli 23. September 1821  YunanistanTripoli Griechische Rebellen 6,000-30,000
Massaker vonAgrinio 1821  YunanistanAgrinio Griechen 500 Türkisch ve 200 Juden
Massaker an Türken während der Aprilaufstand April-Mai 1876  Bulgaristan, Bulgarien Bulgarische Rebellen 200-1,000[28]
Massaker an der türkischen Bevölkerung während des russisch-türkischen Krieges 1877-1878 Balkanhalbinsel und Kaukasus Die Armeen der Russischen Koalition, insbesondere die russische Armee 250,000-400,000[29][30][31]
Massaker von Harmanlı 16-17. Januar 1878  Bulgaristan, Charmanli russische Armee 2,000[32]
Brand in Yukarı İssova Januar 1878  Bulgaristan, Bulgarien Russische Armee und Bulgarische Rebellen 96 der 170 Häuser im Dorf und die Schule wurden niedergebrannt.
Massaker von Lassithi 1897  Yunanistan, Kreta Christliche Rebellen 850-1,000[33][34]
Massaker an Türken während und vor den armenischen Revolten 1905-1922 Ostanatolien und Kaukasus Huntschak, Dashnak und Armenakan Partisanen 523.000-3.000.000[35][36][37][38]
Massaker von Raionovo, Planitsa und Kukurtevo Herbst 1912  Kuzey Makedonya, Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo Bulgaren +700[39][40]
Massaker von Edeköy November 1912  Türkiye Griechische und Bulgarische Armee Es gibt keine genaue Zahl, schätzungsweise Tausende von Todesfällen.[41]
Massaker während der Van-Aufstand April-Mai 1915  Türkiye (Van) Armenier 6000[42]
Griechische Landung in Smyrna 15 Mai 1919  Türkiye (İzmir) Griechische Armee und lokale Griechen 400-600[43]
Massaker von Menemen 17. Juni 1919  Türkiye (Menemen (Izmir)) Griechische Armee und lokale Griechen 200
Massaker von Erbeyli 20-21 Juni 1919  Türkiye (Erbeyli, Aydın) Griechische Streitkräfte 72
Massaker von Maraş 1920  Türkiye (Kahramanmaraş) Französische Armee und armenische Legion 4,500[44][45]
Massaker von Antep 1920-1921  Türkiye (Gaziantep) Französische Armee und armenische Legion 6,000-7,000[46][47]
Massaker von Yalova 1920-1921  Türkiye (Armutlu Halbinsel) Griechische Armee, lokale Christen und Tscherkessen[48] 5,500-9,100[49]
Massaker von Birecik 11-24 Februar 1920  Türkiye (Birecik, Şanlıurfa) Französische Armee 280
Massaker von Kahyaoğlu 11 Juni 1920  Türkiye (Yeşiloba, Adana) Französische Armee und armenische Legion 64-200[50]
Massaker von Bilecik März-April 1921  Türkiye (Bilecik, Sögüt, Bozüyük) Griechische Armee und lokale Griechen 208[51]
Massaker von İzmit 24. Juni 1921  Türkiye (İzmit) Griechische Armee 300[52]
Karatepe dorf Massaker 14. Februar 1922  Türkiye (Karatepe, Köşk) Griechische Armee 385
Massaker von Uşak 1. September 1922  Türkiye (Uşak) Griechische Armee und lokale Griechen 200[53]
Massaker von Alaşehir 3-4. September 1922  Türkiye (Alaşehir, Manisa) Griechische Armee 3,000
Massaker von Turgutlu 4. -6. September 1922  Türkiye (Turgutlu, Manisa) Griechische Armee 1,000
Massaker von Salihli 5. September 1922  Türkiye (Salihli, Manisa) Griechische Armee +76[54]
Feuer in Manisa 1922[55] 6-7 September 1922  Türkiye (Manisa) Griechische Armee und lokale Christen 4,355
Massaker von Kirkuk 4 Mai 1924  Irak (Kirkuk) Irak +200[56]
Deportation der Meskhetian Türken 14. -15. November 1944  Gürcistan (Mesheti) Innenministerium der UdSSR 12,589-50,000
Massaker von Gavurbağı 12 July 1946  Irak (Kirkuk) Irakische Polizei 20
1959 Kirkuk Massaker Vom 15. Juli 1959  Irak (Kirkuk) Kurdische Soldaten 31-79[57]
Massaker von Limassol 13. Februar 1963  Kıbrıs Cumhuriyeti (Limassol) Griechische Zyprioten 16[58]
Blutige Weihnachten (1963)[59] Vom 21. bis 31. Dezember 1963  Kıbrıs Cumhuriyeti (Nikosia) Griechische Zyprioten 364[60]
Massaker von Famagusta 11. Mai 1964 Şablon:TRNZ (Famagusta) Zyprische Polizei 10-17[61][62]
Massaker von Akrotiri und Dekelia Vom 13. Mai 1964  Kıbrıs Cumhuriyeti (Akrotiri und Dekelia) Zyprische Polizei und lokale Zyprioten 11
Massaker von Kofinou Vom 14. bis 15. November 1967  Kıbrıs Cumhuriyeti (Kofinou) Griechische Zyprioten 26
Massaker von Alaminos Vom 20. Juli 1974  Kıbrıs Cumhuriyeti (Alaminos) Zyprische Nationalgarde 13-14
Massaker von Taşpınar August 1974 Şablon:TRNZ (Taşpınar, Lefke) Zyprische Nationalgarde 5
Massaker von Maratha, Santalaris und Aloda Vom 14. August 1974 Şablon:TRNZ (Muratağa, Sandallar und Atlılar) EOKA B 126[63]
Massaker von Taşkent Vom 15. August 1974  Kıbrıs Cumhuriyeti (Taşkent) EOKA B 84
Massaker von Ferghanatal Vom 3. bis 12. Juni 1989  Özbekistan Ferghanatal Usbekische Banden 97[64]
Massaker von Altin Köprü 3. März 1991  Irak (Altin Köprü) Irakische Armee 135
Anschlag In Lübeck Vom 23. November 1992  Almanya (Lübeck) Neonazismus 3 (Türkische Einwanderer)
Massaker bei Bingöl 1993 Vom 24. Mai 1993  Türkiye (Bingöl) Arbeiterpartei Kurdistans 38
Mordanschlag von Solingen Vom 29. Mai 1993  Almanya Neonazismus 5
Massaker von Başbağlar Vom 5. juli 1993  Türkiye (Başbağlar) Arbeiterpartei Kurdistans 33
NSU-Mordserie 2000-2006  Almanya Neonazismus 10 (Türkische und griechische Einwanderer)
Massaker von Dürümlü Vom 12. Mai 2016  Türkiye (Sur,Diyarbakır) Arbeiterpartei Kurdistans 16 (23 verletzte)

Uygur[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırım Tatar sürgünü (Kırım Tatarcası: Qırımtatar halqınıñ sürgünligi veya Sürgünlik), Sovyet hükümeti tarafından yürütülen ve Joseph Stalin adına hareket eden Sovyet Millî Güvenlik ve gizli polis Başkanı Lavrentiy Beria tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 (diğer kaynaklara göre 423,100) Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıydı.[65][66][67][68] Üç gün içinde NKVD, çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenleri kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

Sürgün sırasında yaklaşık 8.000 Kırım Tatarı öldü, on binlerce kişi ise zorlu sürgün koşulları nedeniyle öldü. Kırım Tatar sürgünü, 80.000 hane ve 360.000 dönümlük arazinin terk edilmesiyle sonuçlandı. Kırım Tatar varlığının kalan izlerini silmek için yoğun bir detatarizasyon kampanyası izledi. 1956'te, yeni Sovyet lideri Nikita Kruşçev, Stalin'in çeşitli etnik grupların sınır dışı edilmesi de dahil olmak üzere politikalarını kınadı, ancak diğer sınır dışı edilen halkların çoğuna geri dönme hakkına izin vermesine rağmen, Kırım Tatarlarının geri dönüşünü yasaklayan direktifi kaldırmadı. 1980'lerin sonlarında 260.000 Kırım Tatarının Kırım'a döndüğü Perestroyka dönemine kadar birkaç on yıl daha Orta Asya'da kaldılar. Sürgünleri 45 yıl sürdü. Geri dönüş yasağı resmen geçersiz ilan edildi ve Kırım yüksek Konseyi 14 Kasım 1989'da sürgünlerin bir suç olduğunu ilan etti. 2004 yılına gelindiğinde, yeterli sayıda Kırım Tatarı Kırım'a geri döndü ve yarımada nüfusunun yüzde 12'sini oluşturdular. Sovyet makamları ne geri dönüşlerine yardım ettiler ne de kaybettikleri topraklar için onlara tazminat ödediler.

Cennet kağanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tian Kehan, Göksel Kağan veya Tengri Han, çeşitli Türk göçebeleri tarafından Tang İmparatoru Taizong için kullanılan bir unvandı. İlk olarak 20 Mayıs 630'da ve yine 24 Ekim 646'da Doğu Türk Kağanlığı ve Xueyantuo'nun Tang hanedanı tarafından yok edilmesinden kısa bir süre sonra belgelerde bahsedilmiştir. Soykırım olarak tanıyan ülkeler

Ülke Tarih Kaynak
 Ukrayna 12 Aralık 2015 [69]
 Letonya 9 Mayıs 2019 [70][71]
 Litvanya 6 Haziran 2019 [72]
 Kanada 10 Haziran 2019 [73][74]

Soykırım olarak tanıyan ülkeler

Nogaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

T Nogayların ilk devlet yapısı, modern Rusya'nın, komşu ülkelerin ve neredeyse tüm modern Türk halklarının tarihi üzerinde güçlü bir etkisi olan büyük göçebe güçlerin sonuncusu Altın Orda'nın çöküşünün bir sonucu olarak ortaya çıkan Nogay Ordası ile oluşmuştur.[75][76][77]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cemaat adı Köy sayısı Toplam nüfusu
Hacıahmedlü 46 4452
Karacakurt 44 5756
Kurutlu 17 1986
Herekli 16 1462
Büyüksaları 12 1246
Boynuincelü 6 868
Kürdmahmadlı 6 990
Küçüksaları 4 292
Savcılu 3 1024
Sıdıklı/Sadiklı 3 980
Delüler 2 68
Dumanlı 2 386
Danişmendlü 2 198
Harbendelü 1 184
Kütüklü 1 70
Camili 1 86
Bekdik 1 112
Durmuşlu 1 102

Başkurt isyanı[değiştir | kaynağı değiştir]

1704-1711 Başkurt İsyanı
Tarih1704-1711 Yazı
Bölge
Sonuç İsyan bastırıldı, Çarlık hükümeti tarafından Başkurtlara verilen imtiyazlar
Taraflar
RusyaRusya Başkurt isyancılar
Komutanlar ve liderler
RusyaI. Petro
RusyaPyotr Khovansky
RusyaSergeyev
Dyume Ishkyev
Aldar Isyangildin
Iman Batir
Kusyum Tyulekyev
Khazi Akkuskarov
Urakay Yuldaşbaev

Hunlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Hunlar, MS 4-6. yüzyıllar arasında Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa'da yaşayan göçebe bir halktı. İlk olarak Volga Nehri'nin doğusunda, o zamanlar İskit'in bir parçası olan bir bölgede yaşadıkları tahmin edilmektedir. MS 370 yılına gelindiğinde Hunlar Volga bölgesine varmış ve 430 yılına gelindiğinde ise Avrupa'da kısa ömürlü de olsa geniş bir hakimiyet kurmuşlardır. Gotlar'ı ve Roma sınırları dışında yaşayan diğer birçok Cermen halkını fethetmiş ve diğerlerinin Roma topraklarına kaçmasına neden olmuştu. Hunlar, özellikle Attila döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'na sık ve yıkıcı baskınlar yaptılar. 451'de Hunlar, Batı Roma eyaleti Galya'yı işgal ettiler ve burada Katalonya Tarlaları Savaşı'nda Romalılar ve Vizigotlardan oluşan birleşik bir orduyla savaştılar ve 452'de İtalya'yı işgal ettiler. 453'te Attila'nın ölümünden sonra Hunlar Roma için büyük bir tehdit olmaktan çıkmış ve Nedao Savaşı'ndan sonra imparatorluklarının çoğunu kaybetmişlerdir (454?). Hun isminin varyantları Kafkasya'da 8. yüzyılın başlarına kadar kaydedilmiştir.

18. Yüzyılda, Fransız bilim adamı Joseph de Guignes, MÖ 3. yüzyıldan MS 1. yüzyılın sonlarına kadar kuzey Çin'de yaşayan Hiung-nu halkı ve Hunlar arasında bir bağlantı olduğunu söyleyen ilk kişi oldu.

Hun Kültürü hakkında çok az şey bilinmektedir ve çok az arkeolojik kalıntı Hunlarla kesin olarak ilişkilendirilmiştir.

UYGUR TARİHU[değiştir | kaynağı değiştir]

Uygur Kağan Duvar Resmi, MS 8. yüzyıl

657'de Batı Türk Kağanlığı Tang hanedanı tarafından yenildi ve ardından Uygurlar Tang hanedanlığına iltica etti. Bundan önce Uygurlar, 627'de Tibet İmparatorluğu'na ve Türklere karşı savaştıklarında Tang ile ittifak kurma eğilimi göstermişlerdi.[78][79]

742'de Uygurlar, Karluklar ve Basmiller İkinci Türk Kağanlığı'na isyan ettiler.[80]

744'te Basmiller, başkent Ötüken'i ele geçirdi ve hüküm süren Özmiş Kağan'ı öldürdü. Aynı yıl içinde Basmillere karşı bir Uygur-Karluk ittifakı kuruldu ve onları yendiler.

Uygur kağan'ın kişisel adı Qulluğ Boyla'ydı (Çince:骨力裴羅). Tüm kabilelerin en yüksek hükümdarı olduğunu iddia ederek Kutlug Bilge Kül Kağan (Şanlı, bilge, kudretli kağan)unvanını aldı. Başkentini Ordu-Balık'ta kurdu. Çin kaynaklarına göre, Uygur İmparatorluğu toprakları "doğu ucunda, Şivey topraklarını, batıda Altay Dağları'nı, güneyde Gobi Çölü'nü kontrol altına aldı, böylece eski Hiung-nu'nun tüm topraklarını kaplamış oldu".[81]

745'te Uygurlar Göktürklerin son kağanı Kulun Beg'i (白眉可汗 鶻隴匐) öldürdüler ve başını Tang'a gönderdiler.[82]

Altın Çağ

747'de Kutluk Bilge Kül Kağan öldü ve yerine en küçük oğlu Bayan Çor Kağan geçti. Tang ile bir dizi ticaret karakolu inşa ettikten sonra, Kağan sermayeyi Ordu-Balık ve Bay Balık'i inşa etmek için kullandı. Yeni kağan daha sonra tüm bozkır halklarını bayrağı altına almak için bir dizi sefer başlattı. Bu süre zarfında imparatorluk hızla genişleyerek Sekiz Oğuzları, Kırgızları, Karlukları, Türgeşleri, Dokuz Tatarları, Çikleri ve Basmilleri Uygur egemenliğine soktu.

Çoko yakınlarındaki Maniheizm Tapınağı'ndan boyalı ipek parçaları. Türk, 8. veya 9. yüzyıl. Asya Sanat Müzesi, Berlin.

755'te An Luşan, Tang hanedanına karşı bir isyan başlattı ve Tang İmparatoru Suzong, 756'da Bayançur Han'dan yardım istedi. Kağan bunu kabul etti ve en büyük oğluna Tang imparatoruna askerlik hizmeti vermesini emretti. Yaklaşık 4.000 Uygur atlısı, 757'de Çang'an ve Luoyang'ı geri almak için Tang ordularına yardım etti. Luoyang'daki savaştan sonra Uygurlar şehri üç gün boyunca yağmaladılar ve ancak büyük miktarda ipek çıkarıldıktan sonra durdular. Yardımları için 20.000 rulo ipek gönderdiler ve onlara onursal unvanlar verdiler. Buna ek olarak, at ticareti her at için 40 rulo ipeğe sabitlendi ve Uygurlara Çin'de kalırken "misafir" statüsü verildi.[83][84] Hanedanlar karşılıklı evlilikler yaptılar. Uygur prensesi bir Tang prensiyle evliyken Bayançur Han ise Prenses Ninguo ile evlendi.[85]

758'de Uygurlar yönlerini Kuzey Yenisey Kırgızlarına çevirdiler. Bayançur Han, bir Kırgız ordusunu katletmeden ve Kağanlarını idam etmeden önce ticaret karakollarından birkaçını imha etti.

759'da Uygurlar, isyancıları bastırmak için Tang'a yardım etmeye çalıştı ancak başarısız oldu. Bayançur Han öldü ve yerine oğlu Tengri Bögü Kağan geçti.[86] 762'de Tengri Bögü, Tang'ı 4.000 askerle işgal etmeyi planladı, ancak müzakerelerden sonra taraf değiştirdi ve Luoyang'daki isyancıları yenmelerine yardımcı oldu. Savaştan sonra Uygurlar şehri yağmaladılar. Halk korunmak için Budist tapınaklarına kaçtığında Uygurlar onları yakıp yıktı ve 10.000'den fazla kişiyi öldürdü. Yardımları için Tang, gitmeleri için 100.000 parça ipek ödemek zorunda kaldı. Sefer sırasında kağan, onu Maniheizmle tanıştıran rahiplerle karşılaştı. O zamandan beri Uygur Kağanlığı'nın resmi dini Maniheizm oldu.

Parçalanma Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tibet İmparatorluğuna seferler

779'da Bögü Kağan, Soğd saraylarının tavsiyelerine dayanarak Tang hanedanlığı'nı işgal etmeyi planladı. Ancak Tengri Bögü'nün amcası Tun Baga Tarkan bu plana karşı çıkarak onu ve "Kağan'ın ailesi ve Soğdlar arasından yaklaşık iki bin kişiyi öldürdü." Tun Baga Tarkan, Alp Kutlu Bilge ("Muzaffer, şanlı, bilge") unvanıyla tahta çıktı ve kağanlığın birliğini güvence altına almak için tasarladığı yeni bir dizi yasa uyguladı. Saltanatı sırasında Maniheizm bastırıldı, ancak halefleri onu resmi din olarak ilan etti.[87]

Deities[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana Tanrılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Tengri – Gök tanrısı. Her şeyin yaratıcısıdır. Tengri, Göksel küreyi kontrol eden Türk panteonunun ana tanrısıydı.
  • Kayra (or Kaira) – Evrenin yüce Tanrısı. Türk mitolojisinde Tanrı'nın ruhu ve yaratıcı tanrıdır. Gök tanrısının oğludur.
  • Erlik or Erklik-Erklikhan – Ölülerin ve yeraltı dünyasının tanrısı. Panteondaki orijinal tanrılardan birisidir.
  • Ülgen (or Ulgen) – İyilik tanrısı. Kayra'nın oğlu. "Türk" ve "Moğol" mitolojisinde yaratıcı tanrıdır.
  • Mergen – Bilgelik tanrısı. Kayra'nın oğlu. Bolluk ve bilgi tanrısıdır.
  • KızaganAvrupa Hunlarının savaş tanrısı. İlk Türklerin bir savaş tanrısı yoktu. Kızagan, Kayra'nın oğlu ve Ulgan'ın kardeşidir.
  • Umay or Umai – Bereket tanrıçası. Aynı zamanda bekaret tanrıçasıdır ve bu nedenle kadınlar, anneler ve çocuklar ile ilgilidir
  • Kubai – Doğum ve çocuk tanrıçası. Doğum yapan kadınları korur. Çocuklara ruh verir.
  • Koyash or Kuyash – Güneş Tanrısı. Koyaş, Gök Tengri'nin ve yer Tanrıçasının oğludur.
  • Ak Ana – Yaratılış tanrıçası. Türk halkının ilkel yaratıcısı-tanrıçasıdır. su tanrıçası olarak bilinir.
  • Ay Ata – Ay Tanrısı. Mitolojiye göre, o bir ay tanrısı ve Gun Ana ile birlikte gökyüzünün altıncı katında yaşıyor.
  • Gün Ana – Güneş Tanrıçası. Kazak ve Kırgız mitolojilerinde ortak tanrıçadır.
  • Yel Ana – Rüzgar tanrıçası. Macar mitolojisinde "rüzgar Kraliçesi" olarak adlandırılır.
  • Yel İyesi – Rüzgar tanrısı. Macar folklorunda "rüzgar kralı"olarak da anılır.
  • Bürküt Ata – Kartal Tanrısı. Güneşi ve gücü sembolize eder.
  • Od Ata or Öd-Ögöd – Zaman tanrısı. Türk mitolojisinde zamanın kişileştirilmesi olarak görülür. Genellikle zaman atı ve Ödlek ile görülür
  • Boz Tengri – Çoğunlukla toprak ve bozkırların tanrısı olarak kabul edilir
  • Aisyt – Güzellik tanrıçası. Aynı zamanda Sibirya'da Yakut halkının ana tanrıçasıdır.
  • Su İyesi – Su tanrıçası. Su Ana'nın peri benzeri bir yüzü olan çıplak bir genç kadın olarak göründüğü söylenir.
  • Su İyesi – Su tanrısı. Vücudu yosun ve çamurla kaplı, kurbağa benzeri bir yüzü, yeşilimsi sakalı olan yaşlı bir adam olarak görünür.
  • Od Ana – Ateş tanrıçası. Ayrıca evlilik tanrıçası olarak da adlandırılır. Moğol folklorunda " ateş Kraliçesi "olarak anılır.
  • Od Ata – Ateş tanrısı. Moğol mitolojisinde Od Han "ateş kralı" olarak anılır. Moğolistan'ın şamanist geleneklerinde ateş ruhudur.
  • Etügen –Dünya Tanrıçası. Adı, yeryüzünün kutsal Dağı ve eski Türklerin bereket tanrıçası Ötüken'den geliyor. [88]
  • Hürmüz (mitoloji)[89][90] or Kurmez – Ruhların tanrısı. Ayrıca Moğol mitolojisinde ve şamanizminde 55 Tanrının şefi olarak tanımlanan bir tanrıdır.
  • Jaiyk –Nehirlerin tanrısı. Daha önce Altay mitolojisinde Dayık olarak bilinen Türk panteonunda bir tanrıdır. 17 nehrin kavşağında yaşadığı söylenir.
  • Alaz – Türk mitolojisinde ateş tanrısı. Alas-Batır veya bazen Alaz Han olarak da bilinir.
  • Baianai – Av Tanrıçası. Aynı zamanda Yakutlar için ormanların ve neşenin tanrıçasıdır.
  • Kailyn - Kral ve kraliçelerin tanrısıdır.

diğerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Adagan – Dağ Tanrısı. Dağları ve orada yaşayan canlıları korur. Adı kurban kabul eden anlamına geliyor.
  • Akbuğa – Tıp tanrısı. Eski Türk geleneğinde sağlık ve şifa tanrısıdır. Beyaz bir yılanı vardır
  • Ai Toyon (Sakaca: Айыы Тойон, Rusça: Айы Тойон) genellikle "dünya ağacının" tepesinde tünemiş bir kartal olarak tasvir edilen yakut ışık tanrısıdır.
  • Şalık – Av tanrıçası. Avın, vahşi hayvanların, doğanın tanrıçası ve ormanların koruyucusuydu.
  • Inehsit – Doğum ve doğum sancısı tanrıçası. Doğum yapan kadınların ilahi yardımcısıydı, insan ebesinde belirgin bir kökene sahipti.

Kovak – Gökyüzünün tanrısı. Her gün yeni bir güneş çıkmasına sebep olur; Bu nedenle Yelbegen tamamen karanlığa neden olmak için onu avlamaya çalışır.

  • Uren – Hasat tanrıçası.
  • Zarlık – Yargı Tanrıçası. Adalet, adil yargılar ve haklar tanrıçasıydı.
  • Zada – Rüzgar tanrısı. O rüzgarların hükümdarı ve Yada Tashy'nin (Rüzgar Taşı) sahibidir.
  • Ukulan – Su Tanrısı. O, ırmakların, pınarların, ırmakların ve pınarların şefidir.
  • Izıh – Vahşi hayvanların tanrısı. O özellikle özgürleşmiş hayvanların tanrısıdır.
  • Chokqu – İyi dilek tanrıçası.
  • Talai or Dalai – Okyanusların Tanrısı. Dünyayı çevreleyen muazzam bir nehir olan Dünya okyanusunun insan haliydi.
  • Kvara veya Kuara – Bulgar kökenli Gök Gürültüsü Tanrısı (İskandinav Thor'la karşılaştırılabilir)

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dunbuli (Farsça: دنبلى/Donbolī, Kürtçe: Dimili, دونبللی), İran'ın Batı Azerbaycan eyaletinde Hoy ve Salmas çevresinde yaşayan Türk dili konuşan bir Kürt kabilesidir.[91]


Dosya:Donboli Family.jpg
Donboli ailesi, 1870. Sağdan sola ayakta: Abbas Kulu Han Mir Panj, Asgar Han Beylerbeyi, Kalb Ali Han. Sağdan sola oturma: Mirza Ali Kulu han "Eftekhar ol-Molk", Hac kolam Ali Han, Muhammed İsmail Han (Qa'leh Bey han olarak bilinir), Muhammed Zaman Han. Sağdan sola oturan küçük çocuklar: Doktor Ali Nahi Eftekhar, Amanollah Han (Ziya' os-Soltan).
Cafer Kulu Han Dunbuli


Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk olarak 11 yy.'da Arap coğrafyacıların Suriye ile ilgili aktarımlarında adı geçer. Firuzabadî ansiklopedik sözlüğü El-Kamusu'l-Mûhît de şöyle yazar: "Dunbul Musul civarında yaşayan bir Kürt aşiretinin ismi olup, Şafii fakihi Ahmed b. Nasr ile hadisçi Ali b. Ebubekir b. Süleyman Dunbulilerdendir."[92] Mürtezâ Zebîdî Tâc-ül-Arûs eserinde ayrıca Îbn-î Derîd'in Cumhur'ul Lugat'inden kelimenin Arapça olmadığını ve aslının "Dummel" olduğu bilgisini aktarır.[93]

Bazı araştırmacılara göre Dunbuliler için kullanılan bir diğer isim ise "Dumuli" veya "Dımıli" olup[94][95][96], Kürtçe'de "sinbore - simbore - simore", "şenbe - şembe - şeme"deki gibi nb sesinin m sesine dönüştüğü örneklerden hareketle Dunbuli kelimesinin de zamanla Dımıli/Dumuli kelimesine evrildiğini iddia etmişlerdir.[97] Kürt şair Ahmed-i Hani de bazı şiirlerinde Dunbulilerden "Dumil" veya "Dimil" olarak bahseder ve onları diğer Kürt aşiretleri ile birlikte anar.[98][99]

TARİHİ[değiştir | kaynağı değiştir]

Dunbuliler, Tuhfe-i Şahi'de İran'daki Türk kökenli topluluklar arasında yer alsa da Şerefname'de Kürt aşiretleri arasında sayılır.[100] Şerefname bu aşiretten "Dunbuliye Boxtî" (Botanlı Dunbuliler) diye bahseder. Türkiye'nin güneydoğusundaki Siirt ve Cizre arasında bir Kürt bölgesi olan Bokhtan'dan gelmişlerdir. İlk ataları, 1378'de Sokmanabad'ın hükümdarı olan İsa Bey idi. Soyundan gelen Şeyh Ahmed Bey, Türkmen Ak Koyunlu'nun hizmetine girdi ve daha sonra aile Fars yönetiminde birkaç görev yaptı. Şerefhan Bitlisi'ye göre, Dunbuli kabilelerinin üyeleri Yezidi idi, ancak İsa Bey diğer ailelerle birlikte İslam'a geçiş yaptı.[101] Ahmed Bey oğlu, Hacı bey (Hacı Sultan), 1501-1722 yılları arasında I. Tahmasb yönetimindeki Safevi devletinde Sokmanabad ve Hoy Valisi oldu. 1530'da Dunbuli ailesi, o bölgede Çor ve Salmas bölgeleri de dahil olmak üzere yarı özerk bir emirlik kurdular. I. Şah Abbas zamanında aile, Çor ve Hoy'da bir çizgiye yayıldı, bazen kendi aralarında güç için savaştılar. 1736'da Safevi hanedanının yıkılmasından sonra, Dunbuli valileri Hoy ve Tebriz'in hanları oldu.[102] Dunbuli klanı, 1747'de Nadir Şah Afşar'ın ölümü ile 1796'da Ağa Muhammed Han Kaçar'ın taç giymesi arasında yaklaşık elli yıl boyunca Hoy Hanlığı'nı ve Tebriz Hanlığı'nı yarı bağımsız yöneticiler olarak yönetiler. Ayrıca, Afşar Hanedanı, Zend Hanedanı ve Kaçar Hanedanı olmak üzere bu üç önemli hanedan ile ittifak kurdular.

Bu zamanın ilk seçkin Emiri Necef Kulu Han'dı. Necef Kulu Han'ın babası I. Şahbaz Han, 1731'de kuzeni Eyüp Han tarafından öldürüldükten sonra, onu Çor ve Salmas Valisi olarak göreve geldi. 1734'te, daha sonra Nadir Şah Afşar'ın hizmetine baş silahşör olarak girdi. Hindistan'a yaptığı fetihlerde Şah'ı takip etti ve amir ol-'omara (komutanların Komutanı) ve daha sonra Hoy Valisi yapıldı. 1742'de Tebriz'in beylerbeyi ("valiler Valisi", yani genel Vali) oldu. 1747'de ise Tebriz'in yönetici Hanı oldu ve Nadir Şah'ın halefi altında da bu görevde kaldı. Feth Ali Han'ın ölümünden sonra, Dunbuli hanları 1757'de küçük oğlu Ağa Muhammed Han'ı Tebriz hükümdarı ve Necef Kulu Han'ı genç prensin koruyucusu yapan Muhammed Hasan Han Kaçar'a bağlılıklarını taahhüt ettiler. 1762'de, Şahbaz Han ve Necef Kulu Han'ın oğlu Abdurrezzak Bey'i 1763'te Şiraz'a rehin olarak Gönderen Karim Han Zend ile ittifak kurdular. Necef Kulu Han, hanlığında pasifleştirilmiş hükümdar olarak kalırken ve Şahbaz Han, Şiraz'da Hoy'un fiili Valisi olarak kalırken, Donboli alanlarındaki gerçek güç, 1763'ten 1786'da ölümüne kadar en güçlü Donboli hükümdarı olarak hüküm süren Şahbaz'ın kardeşi Amir Ahmed Han'dı. 1786'da Ahmad Han ve en büyük oğlu, Şahbaz'ın oğulları tarafından öldürüldü. Ahmed Han'ın ikinci oğlu Hüseyin Kulu Han, 1786'da babasının yerine geçti. 1791'de Ağa Muhammed Han ve Kaçar Hanedanlığı ile anlaştı ve Tebriz, Hoy ve Erdebil Valisi oldu. 1792'de Hüseyin Kulu Han, Azerbaycan'ın amir ol-'omara ve beylerbeyi unvanını aldı. Ayrıca, Ağa Muhammed'in şahanşah ve tüm İran'ın İmparatoru ilan edildiği 1792'de Babür bozkırındaki Şah'ın taç giyme törenine katıldı. Hüseyin Kulu Han'ın 1798'de ölümünden sonra, 15.000 adamıyla merkezi hükümete isyan eden, veliaht Prens Abbas Mirza tarafından mağlup edilen ve son olarak 1800'de Rusya'ya göç eden küçük kardeşi Cafer Kulu Han tarafından tahttan indirildi.

Etnik grup listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Nüfus Ülke Din
Türkler 76,000,000  Türkiye
 Kuzey Kıbrıs
Sünni islam,

Alevilik

Azeriler 31,300,000  Azerbaycan
 Dağıstan (Rusya federasyonu)
Şii İslam, Sünni islam
Özbekler 30,700,000  Özbekistan Sünni islam
Kazaklar 15,193,000  Kazakistan
Moğolistan Bayan Ölgii (il)
ÇinBarköl Kazak Özerk İlçesi,Mori Kazak Özerk İlçesi
Sünni islam
Uygurlar 11,900,000 Çin Sincan Uygur özerk bölgesi Sünni islam
Türkmenler 8,000,000  Türkmenistan  İran
 Afganistan
Sünni islam
Tatarlar 6,200,000  Tataristan (Rusya federasyonu) Sünni islam, Ortodoks Hristiyanlık
Kırgızlar 6,000,000  Kırgızistan
ÇinKızılsu (il)
Sünni islam
Başkurtlar 1,700,000  Başkurdistan (Rusya federasyonu) Sünni islam
Çuvaşlar 1,500,000  Çuvaşistan (Rusya federasyonu) Ortodoks Hristiyanlık
Kaşkaylar 1,000,000  İran Şii İslam
Horasan Türkleri 1,000,000  İran Şii İslam
Karakalpaklar 796,000  Karakalpakistan (Özbekistan) Sünni islam
Kırım Tatarları 600,000  Kırım Sünni islam
Kumukça 520,000  Dağıstan (Rusya federasyonu) Sünni islam
Yakutlar 482,000  Yakutistan (Rusya federasyonu) Ortodoks Hristiyanlık,Tengrizm
Karaçaylar 346,000  Karaçay-Çerkesya (Rusya federasyonu) Sünni islam
Tuvalar 300,000  Tuva Cumhuriyeti (Rusya federasyonu) Tibet Budizmi, Tengrizm
Gagavuzlar 150,000  Gagavuzya (Moldova) Ortodoks Hristiyanlık
Balkarlar 112,000  Kabardino-Balkarya (Rusya federasyonu) Sünni islam
Salarlar 104,000 Çin Şunhua Salar Özerk İlçesi, Jishishan Bao'an Dongxiang ve Salar Özerk İlçesi Tibet Budizmi, Sünni islam
Nogaylar 100,000  Dağıstan Sünni islam
Hakaslar 75,000  Hakasya (Rusya federasyonu) Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Altaylar 70,000  Altay Cumhuriyeti (Rusya federasyonu) Burhancılık,Tengrizm, Ortodoks Hristiyanlık
Eynular >60,000  Çin Alevilik
Halaçlar 42,000  İran Şii İslam
Yugurlar 13,000 Çin Sunan Yugur Özerk İlçesi Tibet Budizmi, Tengrizm
Dolganlar 13,000  Rusya Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Hoton Türkleri 10,000 Sünni islam
Şorlar 8,000  Rusya Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Sibirya Tatarları 6,000  Rusya Sünni islam
Soyotlar 3,600  Rusya Tibet Budizmi, Tengrizm
Kumandılar 2,900 Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Teleutlar 2,700 Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Karaylar 2,000  Ukrayna Karayahşiler, Çivril
Kırımçaklar 1,000  İsrail Ortodoks Yahudilik
Tofalar 800  Rusya Ortodoks Hristiyanlık, Tengricilik
Çulımlar 355  Rusya kiril
İli Türkler 177  Çin Sünni islam

Tarihi Türk grupları[değiştir | kaynağı değiştir]

Rusya Ukrayna[değiştir | kaynağı değiştir]

Rusya'nın Ukrayna'ya askerî müdahalesi
Sovyet sonrası çatışmalar
Şubat 2022'de askeri durum
Tarih 20 Şubat 2014 - günümüz
Yer Kırım[103] ve Donbas[104], Ukrayna'nın Herson Oblastı[105], Rusya'nın Rostov Oblastı ve Azak Denizi[106][107]
Sonuç devam ediyor
Taraflar
Ukrayna
Destekleyenler
KanadaKanada
Birleşik KrallıkBirleşik Krallık
TürkiyeTürkiye
EstonyaEstonya
Amerika Birleşik DevletleriABD
HırvatistanHırvatistan
DanimarkaDanimarka
GürcistanGürcistan
AlmanyaAlmanya
Litvanya
PolonyaPolonya
NATONATO
İspanyaİspanya
İsveçİsveç
Rusya
Donetsk Halk CumhuriyetiDonetsk Halk Cumhuriyeti
Lugansk Halk CumhuriyetiLugansk Halk Cumhuriyeti
Destekleyenler
BelarusBelarus
Öne çıkan kişiler
Volodimir Zelenski Vladimir Putin
Dmitri Medvedev
Sergey Şoygu
Valery Gerasimov
Igor Korobov
Aleksandr Vitko
Denis Berezovsky
Alexander Lentsov
Birimler
Ukrayna
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri
Rusya
Rusya Kara Kuvvetleri

Devamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyet başbakanı Nikita Kruşçev, Rus / Sovyet Karadeniz Filosuna ev sahipliği yapan Kırım'ı[108] 1954'te Rus SFSC'den Ukrayna SSC'sine devretti. Her iki cumhuriyet de Sovyetler Birliği'nin bir parçası olduğu ve Moskova'daki hükümete karşı sorumlu olduğu için bu olay önemsiz bir "sembolik jest" olarak görülüyordu.[109][110] Kırım özerkliği, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından hemen önce referandumdan sonra 1991'te yeniden kuruldu.

1991'den beri bağımsız bir ülke olmasına rağmen, eski bir Sovyet cumhuriyeti olarak Ukrayna, Rusya tarafından etki alanının bir parçası olarak algılandı. Iulian Chifu ve ortak yazarları, Ukrayna ile ilgili olarak Rusya'nın, Ukrayna'nın egemenliğinin Sovyet etki alanının ölümünden önce Varşova Paktı'nınkinden daha büyük olamayacağını belirten "sınırlı egemenlik" konusundaki Brejnev Doktrininin modernize edilmiş bir versiyonunu izlediğini iddia ediyor. Bu iddia, Rus liderlerin Ukrayna'nın NATO'ya olası entegrasyonunun Rusya'nın ulusal güvenliğini tehlikeye atacağı yönündeki açıklamalarına dayanıyor.[111][112]

Moskova Borsası, 24 Şubat'ta Moskova Saatiyle 08.05'te piyasalarındaki tüm işlemleri geçici olarak askıya aldı,[113][114] saat 10.00'da işlemler tekrar açıldı.[115][116] St. Petersburg Borsası da bir sonraki duyuruya kadar ticareti askıya aldı.[117] İşgalin bir sonucu olarak, Brent petrol fiyatları 2014'ten bu yana ilk kez varil başına 100 doların üzerine çıkarken[118] Asya'daki piyasalar düştü.[119][120] Benzer şekilde, Okyanusya piyasaları da düştü ve Avustralya Menkul Kıymetler Borsası ve Yeni Zelanda Borsası % 3'ten fazla kapandı.[121][122] 24 Şubat 2022'de Hindistan'ın Nifty endeksi % 5'in üzerinde kapanırken, Sensex 2.700 puandan fazla düştü.[123]

Mesaj[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye ittifakı partisi
Genel başkanMehmet Sağlam
KurucuMehmet Sağlam
Kuruluş tarihi24 Aralık 2020 (3 yıl önce) (2020-12-24)
MerkezÇankaya, Ankara
Üyelik (2021)1.309[124]
İdeoloji
Resmî renkler               Kırmızı, Yeşil, Mavi
İnternet sitesi

Türkiye ittifakı partisi, 19 Eylül 2022 tarihinde Türkiye’m, Ülkem, Turan, Yeni Yol ile Vatan ve Özgürlük partilerinin birleşmesiyle oluşmuş Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir.

Solingen Faciası
BölgeSolingen, Almanya
Tarih29 Mayıs 2024
Saldırı türü
Kundaklama
Ölü4
Yaralı9
İşleyenlerNeonaziler

Solingen Faciası veya Solingen Katliamı, 29 Mayıs 1993 tarihinde Almanya'nın Solingen şehrinde, Türk kökenli Durmuş ve Mevlüde Genç çiftinin müstakil evinin neonaziler tarafından kundaklanması sonucu aileden beş kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan saldırıdır.[2][3][125] Solingen'de 29 Mayıs 1993 tarihinde meydana gelen saldırıda, dört aşırı sağcı Alman, Genç ailesinin evini kundaklamış, olayda ailenin beş bireyi hayatını kaybetmişti. Genç ailesinden hayatını kaybedenler: Gürsün İnce, Hatice, Hülya, Saime Genç ile Gülistan Öztürk'tür.[2]

Ölenlerin anısına yapılan plaka

Olayın meydana geldiği alan müze haline getirilmiştir.[126] Türklerin yaşadığı çeşitli Avrupa ülkelerinde ve Almanya'da anma törenleri düzenlenmektedir.[127][128] 2008 yılından beri Türk Alman Sağlık Vakfı tarafından Genç Ödülü verilmektedir.[129]

Selçuklu[değiştir | kaynağı değiştir]

Nesa Muharebesi
Tarih29 Haziran 1035
Bölge
Sebep Gazneli Sultanının toprak isteklerini reddetmesi
Sonuç Selçuklu zaferi
Taraflar
Gazneli İmparatorluğu Büyük Selçuklu İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Hâcib Beg-toğdı Çağrı Bey
Tuğrul bey
Güçler
17.000 10.000 Süvari


Selçuklular Mayıs 1035'de Harezm bölgesinden Ceyhun'u geçerek Horasan bölgesine gelmişlerdir, yol boyunca önceden bu bölgeye göç eden Türkmen grupları da katılmıştır. Bölgeye geldikten sonra Musa, Tuğrul ve Çağrı Bey Gazneli Hükümdarı Sultan Mesud'a bir mektup göndererek, askeri hizmet karşılığında Nesa Savaşı ve Feraver bölgelerinin kendilerine verilmesini istiyorlardı. Sultan Mesud bu teklifi reddetmiş ve vezirinin beklenilmesi tavsiyesini de dinlemeyerek Beg-toğdı komutasında bir orduyu Selçuklulara gönderdi. Gazneli ordusu savaşın başında üstünlüğü ele geçirse de Selçukluların ani baskınıyla büyük bir bozguna uğramışlar ve Nişabur bölgesine kaçmışlardır. Selçuklular ilk defa büyük bir devlete karşı kazandıkları bu zaferden sonra barış yolunu seçerek Sultan Mesud'a elçiler göndermişlerdir. Bu görüşmeler sonucunda Sultan Mesud Çağrı Bey'e Dihistan'ı, Musa Yabgu'ya Ferave'yi ve Tuğrul Bey'e Nesa'yı vermiştir. Selçuklular bu savaşla birlikte önemli bir siyasi zafer kazanmış ve ileride kuracakları devletin temelleri atılmıştır.[9][130][131]


Kınık boyu, Orta Asya'daki 24 Oğuz boylarından biridir. Bu boyun, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun çekirdeğini oluşturan boy olduğu konusunda tarihçiler ittifak halindedir.[130] Devlete ve hanedana adını veren Selçuk Bey'in bilinen en eski atası babası Dukak'dır. Dukak Oğuz Yabguluğu'nda sü-başı (ordu/birlik komutanı) olarak görev yapmış ve daha sonra adı kaynaklarda “Salcuk”, “Salçuk”, ”Selcük”, “Sarçuk” gibi farklı şekillerde yazılan oğlu Selçuk bu göreve gelmiştir. Selçuk Bey’in torunları Tuğrul ve Çağrı Bey'in kurduğu devlet devrin kaynakları tarafından, onun adına nisbetle Selçukıyân, Salâcıka veya Al-i Selçuk (Selçuklu ailesi) olarak verilir. Yusuf Yınal ve Arslan Yabgu'ya tabi Türkmenler ise Yınallılar (Yınâliyân) ve Yabgulular olarak kayıtlara geçmiştir. Oğuz Yabgularının Hazar Kağanlığı veya Karahanlılar’a bağlı oldukları ileri sürülür. Oğuzların Karahanlılar ile bazen mücadele bazen de ittifak halinde bulundukları ve onlara paralı asker olarak hizmet ettikleri tespit edilmiştir. Selçuk Bey’in oğullarına Mikail, İsrail, Musa, Yusuf gibi isimler vermesi nedeniyle de Hazarlara bağlı ve Musevi oldukları ileri sürülmektedir fakat günümüzde genel kabul gören görüş bu isimlerin Hazarlar ile yapılan ticari ve kültürel ilişkilerin bir sonucu olduğudur.[132][133]

Tarihi Türk devletleri, konfederasyonları ve hanedanları[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam öncesi dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar Harita
Hiung-nu MÖ 220-MS 45 İlk bağımsız Türk devletidir.Asya Hun Devleti olarak da bilinir.
Batı Hiung-nu MS 48-MS 216 Kuzey Hun Devleti kabileleri daha sonra Batı Türkistan'a göç ettikleri için Batı Hun İmparatorluğu olarak adlandırılmıştır.
Kuzey Hiung-nu 48-156 Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından kuzeyde kalan kesim oldukları için Kuzey Hun Devleti olarak adlandırılır.
Güney Hiung-nu MS 48-MS 216 Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından güneyde kalan kesim oldukları için Güney Hun Devleti olarak adlandırılır.
Birinci Chao 304-329
Dai Hanedanlığı 310-376
İkinci Chao 319 - 351
Kidarite Krallığı 320-500
Alchon Hunları 370-670
Avrupa Hun İmparatorluğu 375-469
Kuzey Vey(Tabgaçlar) 386-535
Kuzey Liang 397 - 439
Xia Devleti 407-431
Ak Hun İmparatorluğu 440-710
Nezak Hunları 484-665
Kuzey Zhou Hanedanlığı 557-581
Avar Kağanlığı 562-823
Göktürk Kağanlığı MS 552-582
Batı Göktürk Kağanlığı 583-657
Doğu Göktürk Kağanlığı 583-630
Seyanto Hanlığı 630-647
Kutrigurlar 5.-6. yüzyıl
Utrigurlar 5.-6. yüzyıl
Sabir Hanlığı 5.-6. yüzyıl
Büyük Bulgar Hanlığı 630-665
Tuharistan Yabgu Devleti 630-700
Hazar İmparatorluğu 630-965 Göktürklerin batı boyları tarafından kurulmuştur.
Çaç Şehir Devleti 658 - 742 Diğer ismi Taşkent Şehir Devleti
Türk Şahiler 665-850
Kangar Birliği 659-750
İdil Bulgar Hanlığı 665-1391
İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı 681-744 Kutluk Devleti olarak da bilinir.
Birinci Bulgar İmparatorluğu 681-1018
Tatar Konfederasyonu 8.yüzyıllar-1202
Türgişler 717-766
Uygur Kağanlığı 744-840
Büyük Yan 756-763
Karluk Kağanlığı 756-840
Yenisey Kırgız Kağanlığı 840-1207
Kansu Uygur Krallığı 848-1036
Deşt-i Kıpçak 900 - 1241
Hou Tang 923-937
Hou Jin 936-947
Hou Han 947-951
Kuzey Han 951-979
Karahoca Uygur Krallığı 991-1209

İslam Sonrası Dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar Harita
Karahanlı Devleti 840-1042 Karluklar ile Uygur Kağanlığı'nın kalıntısı. Türk tarihinde Orta Asya'da İslam'ı kabul eden ilk devlet.
Peçenek Hanlığı 860-1091
Tolunoğulları 868-905 Müslüman olan Türkler'in kurduğu ilk bağımsız devlettir.
Kimek-Kıpçak Konfederasyonu 880-1200
Árpád Hanedanlığı 895-1301 Macar hanedanı olarak gösterilsede bu Macarlar Kabar soyundan gelmektedir
İhşîdî Hanedanlığı 935-969
Oğuz Yabgu Devleti 950-1040
Karluk Hanlığı 960-1222 Moğolların egemenliğinde yaşadılar
Gazne Devleti 962-1187 Samaniler'in memlûklerinden.
Büyük Selçuklu Devleti 1037-1194 Orta Çağ'da Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı Sünni Müslüman imparatorluk.
Doğu Karahanlılar 1042-1211
Batı Karahanlılar 1042-1212
Suriye Selçukluları 1092-1117 Melikşah'ın kardeşi Tutuş'un hükümdarlığı
Horasan Selçukluları 1092-1194
Anadolu Selçukluları 1092-1243 Rum Selçukluları olarak bilinir.
Kirman Selçukluları 1092-1230 Alp Arslan'ın kardeşi Kavurd Bey'in sülalesi / Kaşkayların kökeni.
Harezmşahlar Devleti 1097-1231 Selçuklular'ın Memlûklerinden Anuş Tegin tarafından kurulan devlet
Böri Şam Atabeyliği 1117-1154 ya da Suriye Atabeyliği
Aksungurlu Emirliği 1122-1225
Zengi Devleti 1127-1259 Musul, Halep Atabeylikleri
Fergana Karahanlı Devleti 1141-1212 Doğu Karahanlıların otorite boşluğu nedeniyle Fergana Havzası ve Kaşgar çevresinde hüküm sürmüştür
Beyteginliler 1144-1233
İldenizliler 1146-1225 Kuzey ve Güney Azerbaycan'da kurulmuş atabeylik. Kurucusu: Atabey Şemseddin İldeniz
Erbil Beyliği 1146-1232 Veya Begteginliler, 1146-1233 yılları arası Irak'ın kuzeyindeki Erbil ve çevresine egemen olan Türk Atabeyliğidir
Salgurlular 1147-1284 ya da Fars Atabeyliği
Bengal Halaç Hanedanı 1204-1231 Devletin kurucusu Halaçlar , Türkistan'dan göç ettikten sonra 200 yıldan fazla bir süre Afganistan'a yerleşen Türk kökenli bir kabileydi[134][135] .
Irak Selçukluları 1157-1194 Sencer'in ölümünden sonra Irak-ı Arap ve Irak-ı Acem (Batı İran)'ı yöneten Büyük Selçukluların kalıntısı.
Delhi Sultanlığı(Memlük Hanedanı) 1206-1290 Hindistan'da hüküm sürmüş olan Delhi Sultanlığı'nı Türk kökenli olan Kölemen(Memlûk) Hanedanı kurmuştur. Sultanlığı yöneten 5 hanedandan sonuncusu Peştun kökenlidir.
Ak Orda 1227-1378 Altın Orda devletine bağımlı bir devletti
Karluk Krallığı 1238-1266

1.Dönem Anadolu Beylikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar
Mengüçlü Beyliği 1072-1277
Çaka Beyliği 1081-1098 İzmir çevresinde kurulan beylik,

daha sonra Anadolu Selçuklu devleti hakimiyetine girdi

Dilmaçoğulları Beyliği 1085-1192
Çubukoğulları Beyliği 1085-1092
Danişmendli Beyliği 1092-1202
Saltuklu Beyliği 1092-1202
İnaloğulları Beyliği 1098-1183
Ahlatşahlar Beyliği 1100-1207
Artuklu Beyliği 1102-1408
Çobanoğulları 1227-1309
Tanrıbermiş Beyliği 1074-1098

Moğol istilası sonrası dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar
Çağatay Hanlığı 1227-1347 Türk-Moğol devletidir.
Resûlî Krallığı[136][137] 1229-1454
Altın Orda Devleti 1242-1502 Türk-Moğol devletidir.
Bahri Hanedanı 1250-1389 Memlûk Sultanlığı, Burci Hanedanı ise Çerkes memlûklerinden.
Terter Hanedanlığı 1280-1323
Delhi Sultanlığı(Haleci Hanedanı) 1290-1321 Delhi Sultanlığı (1206-1526)
Osmanlı İmparatorluğu 1299-1922 Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu. 600 yıldan fazla varlığını sürdürdü.
Banu Assaf 1306-1591
Basarab Hanedanı 1310-1627 Eflak Prensliği'nin Kuman-Kıpçak kökenli hanedanı.
Delhi Sultanlığı(Tuğluk Hanedanı) 1321-1398 Delhi Sultanlığı (1206-1290)
Doğu Çağatay Hanlığı 1347-1570
Sufi Hanlığı 1359-1388 Timurluların hakimiyetinde yönetildiler
Timur İmparatorluğu 1370-1507 Çağatay Hanlığı'na bağlı olan Türk-Moğollardan Barlas boyu.
Bengal Sultanlığı 1352-1576 Hindistan'ın bangladeş bölgesinde hüküm süren Türk devletidir.
Akkoyunlular 1378-1508 Doğu Anadolu bölgesin'de hüküm sürmüşlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı kurulan koalisyonda yer almıştır.
Karakoyunlular 1380-1469 Azerbaycan'da
Nogay Ordası 1398-1642 Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
Şeybani Hanlığı 1428-1468,1500-1599
Kazan Hanlığı 1438-1552 Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
Kırım Hanlığı 1441-1783 1475'ten 1774 yılına kadar (Küçük Kaynarca Antlaşması) Osmanlı'ya bağlı kaldı.
Astrahan Hanlığı 1446-1556
Kasım Hanlığı 1452-1681
Sibir Hanlığı 1464-1598 Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
Kazak Hanlığı 1465-1729 Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
Büyük Orda 1466-1502 Altın Ordaya bağımlı bir devletti
Adilşah Devleti 1490-1686 Hint Yarımadası'nda.
Küçük Nogay Ordası 1449-1783
Bucak Ordası 16. ve 17. yüzyıllar Osmanlı ve Kırım Hanlığı himayesinde hüküm sürdüler
Taşkent Hanlığı 1501-1627
Safeviler 1501-1736 Türk-Pers devleti olarak kabul edilir.
Kutbşahlar 1512-1687 Hindistan'da.
Yarkand Hanlığı 1514-1680
Hive Hanlığı 1515-1920
Babür İmparatorluğu 1526-1858 Timur İmparatorluğu'ndan sonra kurulan Kuzey Hindistan'dan Semerkand'a uzanan yerleri hakimiyetine alan imparatorluk.
Buhara Hanlığı 1561-1785
Kumul Hanlığı 1696-1930

Tunus Beyliği 1705-1881 Türk asıllı Hüseyni Hanedanı tarafından yönetildi
Hokand Hanlığı 1709-1876
Karamanlı Hanedanlığı 1711-1835
Afşar Hanedanı 1736-1802 Afşarlar
Haydarabad Nizamlığı 1724-1948
Buhara Emirliği 1785-1920
Kaçar Hanedanlığı 1781-1925 İran'da
Bökey Orda 1801-1845
Yedişehir Uygur Hanlığı 1865-1877

II. Dönem Anadolu Beylikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar
Bafra Beyliği 1243-1460
Karamanoğulları 1256-1483 İç Anadolu bölgesinde kurulan bir beylik, başkenti Karaman'dır.
İnançoğulları Beyliği 1261-1368
Sâhib Ataoğulları Beyliği 1275-1342
Pervaneoğulları Beyliği 1277-1322
Eşrefoğulları 1280-1326
Menteşeoğulları Beyliği 1280-1424
Dobruca Beyliği 1281-1299 Dobruca (bugünkü Bulgaristan ve Romanya)'da.
Alâiye Beyliği 1293-1421
Karesioğulları 1297-1360
Candaroğulları Beyliği 1299-1462 Batı Karadeniz'de kurulan bir beylik, başkenti sırasıyla; Eflani, Kastamonu ve Sinop'tur.
Osmanoğulları Beyliği 1299-1302 Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu.
Germiyanoğulları Beyliği 1300-1423
Canik beylikleri 1300'ler-1460
Hacıemiroğulları Beyliği 1301-1427
Hamitoğulları Beyliği 1301-1423
Saruhanoğulları 1302-1410
Tacettinoğulları Beyliği 1303-1415
Aydınoğulları 1308-1426
Kubadoğulları Emirliği 1318-1422
Tekeoğulları 1321-1390
Ramazanoğulları 1325-1608
Eretna Beyliği 1335-1381
Dulkadiroğulları 1339-1521
Kutluşahlar Beyliği 1340-1393
Taşanoğulları Beyliği 1350-1398
Erzincan Beyliği 1379-1410
Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti 1381-1398

Azerbaycan hanlıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak Devlet Tarih Notlar
Marağa Hanlığı 1610 - 1925
Kuba Hanlığı 1726 - 1806
Bakü Hanlığı 1735 - 1806
Şeki Hanlığı 1743 - 1826
Tebriz Hanlığı 1747 - 1802
Gence Hanlığı 1747 - 1804 Ziyadoğulları Hanedanı'nı kuran Kaçarlar'dan II. Şahverdi Han Gence’nin ilk hanı
Cavad Hanlığı 1747 - 1805
Derbent Hanlığı 1747 - 1806
Erdebil Hanlığı 1747 - 1808
Halhal Hanlığı 1747 - 1809
Zencan Hanlığı 1747 - 1810
Şirvan Hanlığı 1747 - 1820
Karabağ Hanlığı 1747 - 1822
Revan Hanlığı 1747 - 1828
Karadağ Hanlığı 1747 - 1828
Nahçıvan Hanlığı 1747 - 1828 Kangarlı Hanedanı
Merend Hanlığı 1747 - 1828
Urmiye Hanlığı 1747 - 1865
Maku Hanlığı 1747 - 1922

Monemvasia Katliamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Monemvasia Katliamı, Mora yarımadasında bulunan Monemvasia (Menekşe) şehrinde Yunanistan bağımsızlık savaşı sırasında yaşanan katliamlardan biridir.

Monemvasia Katliamı
Yunan Bağımsızlık Savaşı
BölgeMonemvasia
TarihAğustos 1821
HedefTürkler
Saldırı türü
Katliam
Ölü60'dan fazla ölü ve 500 sivil ıssız adaya bırakıldı
İşleyenManiotlar ve Mora Yunanları

Türkler uzun süren kuşatma sonucunda kıtlık nedeniyle zayıf düşmüş deniz yosunları ve hatta cesetleri bile yemeye çalışmışlardır. Bu sırada Yunanlar kasabanın surlarının dışında denizde ele geçirilmiş olan 60 erkek ve kadını surların arkasında onları izleyen Türklerin gözü önünde öldürmüştür.[138] Prens Demetrius'un yaşayacaklarına dair vaatlerine güvenseler de güvenmeseler de çaresizliğe düşen Türkler, kendilerine sunulan son umudu kabul ederek kalelerinin kapılarını açtılar ve silahlarını bıraktılar. Büyük bir kısmı sürgüne gitmeyi kabul etti ve gemiye binme çalışmaları başladı. Mainote'ler aniden kasabaya girip henüz kıyıya ulaşmayı başaramamış herkesi öldürdüğünde, 600 kişi zaten briketlere binmişti. Gemilerdekiler denize götürüldü ve birkaç saatlik bir yolculuktan sonra Küçük Asya (Anadolu) kıyılarına değil, Ege'de ıssız bir adaya çıkarıldılar; kıyafetleri çıkarıldıktan, hakarete uğradıktan ve dövüldükten sonra aç ve örtünmeden ölüme terk edildiler. Birkaçı, olayı duyunca bir Avusturya gemisi kiralayan ve hayatta kalanları gemisine alan Fransız tüccar M. Bonfort'un çabalarıyla kurtarıldı.

Levant'taki Fransız filosuna komuta eden Amiral Haglan, 1821'de kendi Hükümetine gönderdiği bir raporda şöyle diyor:

"Malvoise (Monemvasia) kalesinde, Tam tersine, bunlar kıtlık sırasında onlara kardeş gibi davrandılar ve kiliselerine her zaman saygı duydular, ancak Mainotlar ve Moralı Rumlar, şehri aldıklarında onlara (Türklere) aynı şekilde karşılık vermediler."[139]

Olayın sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Monemvasia'nın teslim edilmesi, devrim'in ilk yılında Türk nüfusunun çoğunluğunun imhadan kurtulmayı başardığı tek vakaydı. Haber Batı Avrupa'ya ulaştığında, Liberalizm ve Hıristiyanlığın bir zaferi olarak ilan edildi. Aslında, Avrupalılaşmış Yunanlıların fikirlerinin yerel Yunanlıların fikirlerine üstün geldiği tek örnekti. Daha tipik olanı, birkaç gün sonra meydana gelen Navarino'nun teslim olmasıydı.

Mistra katliamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Mistra Katliamı, Mora yarımadasında bulunan Mistra şehrinde Yunanistan bağımsızlık savaşı sırasında yaşanan katliamlardan biridir.

Mistra Katliamı
Yunan Bağımsızlık Savaşı
Bölge Yunanistan, Mistra
Tarih1770
HedefTürkler
Saldırı türü
Katliam
Ölü400 ölü
İşleyenYunan isyancılar


Ayaklanma, Rus-Türk Savaşı (1768-1774) sırasında Rus İmparatorluk Donanması komutanı Rus Amiral Alexei Orlov'un Mani Yarımadası'na gelişinin ardından Şubat 1770'te patlak verdi. Rus güçleri ve Yunan çeteler Mora’nın güneyini işgal edip Mistra’yı ele geçirdiler ve katliama başladılar. Şehir bu olaylar dolayısıyla ağır bir darbe aldı.[140][141]

İngiliz tarihçi ve hukukçu olan Edward Shepherd Creasy eserinde bu katliamdan şu şekilde bahsetmektedir:

Özellikle Mistra, korkunç zulümlere sahne oldu. Orada dört yüz Türk soğukkanlılıkla katledildi ; annelerinin göğsünden koparılan Osmanlı çocukları minarelerin tepelerine kadar taşındı ve oradan aşağı atıldı.[142]

Ayşenur Alkan[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayşenur Alkan
Doğum2000
Ölüm21 Kasım 2022
TürkiyeGaziantep, Karkamış
Ölüm sebebiYPG/PKK Saldırısı
Defin yeriNizip Mezarlığı
MilliyetTürk
MeslekÖğretmen
Ebeveyn(ler)Mustafa Alkan ve Hayriye Alkan

Ayşenur Alkan, (2000 - 21 Kasım 2022 Gaziantep, Karkamış) isimli Türk öğretmen göreve başladıktan 3 ay sonra YPG/PKK’nın Gaziantep Karkamış’a 21 Kasım'da düzenlediği roketli saldırı sonucunda hayatını kaybetmiştir.[143]

2000 yılında Adıyaman'da doğdu. Hüseyin Yalçın Çapan Anadolu Lisesinden mezun oldu. 2022'de Adıyaman üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bölümü'nden mezun oldu ve yine aynı yıl yaptığı ücretli öğretmenlik başvurusu sonucunda Kocatepe İlkokulunda sınıf öğretmeni olarak göreve başladı.[144][145]

21 Kasım 2022'de Gaziantep'in Karkamış ilçesinde yerleşim yerlerine Suriye'nin kuzey bölgesinden YPG/PKK terör örgütü tarafından havan ve roket saldırısı düzenlenmiştir.[146] Ayşenur saldırılar başladıktan sonra öğrencileri sığınağa indirmiş ve sınıfları kontrol etmek için yukarı çıktığı sırada okul bahçesine düşen roketin şarapnel parçalarının vücuduna isabet etmesiyle hayatını kaybetmiştir. Aynı saldırıda 5 yaşındaki Hasan Karataş isimli bir çocuk da hayatını kaybetmiştir.[147]

Liste yeniiiii[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Tarih Günümüz konum Failler Kurbanlar
Kazıklı Voyvoda'nın katliamları 1460-1462 RomanyaEflak, Romanya Rumenler (Eflak Prensliği) 25.000 civarı Türk ve Bulgar kazıklara geçirildi[148] [not 1]
Müslüman-Türk katliamları 1683–1922 Balkanlar ve Kafkasya Gayrimüslimler 5.500.000 (3 milyonu Türk)[26][149][150][151][152]
Budin Katliamı Eylül 1686 Macaristan Budin, Macaristan Kutsal ittifak ordusu +3.000
Mistra Katliamı 1770 Yunanistan Mistra, Yunanistan Rus ve Yunan askerler 400 [153][Not 1]
Kale Katliamı Mart 1811 MısırMısır,Kahire Mısır Hidivliği 400 veya 1000'den fazla[154]
Navarin Katliamı 19 Ağustos 1821 Yunanistan Pilos, Yunanistan Yunan isyancılar 3.000[155]
Monemvasia katliamı Ağustos 1821 Yunanistan Monemvasia, Yunanistan Yunanlar 60 ölüm ve tahmini 500 Türk, Ege denizinde ıssız bir adaya terk edildi.[156]
Tripoliçe Katliamı 23 Eylül 1821 Yunanistan Tripoliçe, Yunanistan Yunan isyancılar 6.000–30.000[157][158][159]
Agrinio katliamı 1821 Yunanistan Agrinio, Yunanistan Yunanlar 500 Türk ve 200 Yahudi
Bulgar isyanları sırasında Türklere yapılan katliamlar Nisan-Mayıs 1876 Bulgaristan Bulgaristan Bulgar isyancılar 200–1.000[160]
93 Harbi sırasında yapılan katliamlar Nisan 1877–Mart 1878 Balkanlar ve Kafkasya Rus Koalisyonu Orduları, özellikle Rus ordusu 250.000–400.000[161][162][163]
Harmanlı Katliamı 16–17 Ocak 1878 Bulgaristan Harmanlı, Bulgaristan Rus ordusu 2.000[32]
Yukarı İssova yangını Ocak 1878 Bulgaristan Bulgaristan Rus ordusu ve Bulgar çeteleri Köydeki 170 evden 96'sı ve okul yakıldı.[164]
Lassithi Katliamları 1897 Yunanistan Girit, Yunanistan Hristiyan çeteler 850–1.000[33][34]
Kisamu katliamı Şubat 1897  Yunanistan, Girit Hristiyan çeteler 23[165]
Sitya katliamı Şubat 1897  Yunanistan, Girit Hristiyan çeteler 300[166]
Demirkajria katliamı 1903  Bulgaristan Bulgar, Sırp ve Yunanlar 20 Türk köyü yakıldı[150]
Kırçova katliamı Ağustos 1903  Kuzey Makedonya Bulgar isyancılar 8[167]
Ermeni İsyanları sırasında ve öncesinde Türklere yönelik katliamlar 1905-1922 Doğu Anadolu ve Kafkasya Hınçak, Taşnak ve Armenakan partizanları 523.000-3.000.000 [168][169][170][171]
Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo katliamları Sonbahar 1912 Kuzey Makedonya Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo, Kuzey Makedonya Bulgarlar +700[172][173]
Edeköy katliamı Kasım 1912 Türkiye Türkiye Yunan ve Bulgar ordusu Kesin bir sayı yok, tahmini binlerce ölüm.[174]
Doksato'da Katliam Ekim 1914 Yunanistan Doksat, Yunanistan Yunanlar Bilinmiyor [175][not 2]
Van İsyanı (1915) sırasında yapılan katliamlar Nisan-Mayıs 1915 Türkiye Van Ermeniler 6000 [176]
Çoruh Nehri vadisinde katliamlar 1916 Türkiye Artvin Kozak alayları 45.000[148]
Yunanların İzmir'e çıkması 15 Mayıs 1919 Türkiye İzmir Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 400–600[177]
Menemen Katliamı 17 Haziran 1919 Türkiye Menemen, İzmir Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 200[178]
Erbeyli Baskını 20–21 Haziran 1919 Türkiye Erbeyli, Aydın Yunan ordusu 72
Maraş katliamı 1920 Türkiye Kahramanmaraş Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu (Fransa) 4.500[44][45]
Antep katliamı 1920-1921 Türkiye Gaziantep Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu 6.000-7.000[46][179]
Yalova Katliamı 1920–1921 Türkiye Armutlu Yarımadası Yunan ordusu, yerel Hristiyanlar ve Çerkesler[48] 5.500–9.100[180]
Birecik katliamı 11–24 Şubat 1920 Türkiye Birecik, Şanlıurfa Fransız ordusu 280 ve 70 yaralı[181], birçok kadına tecavüz edildi[182]
Kahyaoğlu Katliamı 11 Haziran 1920 Türkiye Yeşiloba, Adana Fransız ordusu ve Ermeni lejyonu 64–200[183]
Bilecik katliamı Mart–Nisan 1921 Türkiye Bilecik, Sögüt, Bozüyük Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 208[51]
İzmit katliamı [184] 24 Haziran 1921 Türkiye İzmit Yunan ordusu 300[185]
Karatepe köyü katliamı 14 Şubat 1922 Türkiye Karatepe, Köşk Yunan ordusu 385
Kocatarla katliamı 15 Nisan 1922 Türkiye Kocatarla,Kırklareli Yunan ordusu Köydeki bütün erkekler [186]
Sazara katliamı Nisan 1922 Türkiye Sazara,Kırklareli Yunan ordusu 12+[187]
Uşak katliamı 1 Eylül 1922 Türkiye Uşak Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 200[188]
Alaşehir katliamı 3–4 Eylül 1922 Türkiye Alaşehir, Manisa Yunan ordusu 3.000
Turgutlu katliamı 4–6 Eylül 1922 Türkiye Turgutlu, Manisa Yunan ordusu 1.000
Salihli katliamı 5 Eylül 1922 Türkiye Salihli, Manisa Yunan ordusu +76 [189] [not 3]
1922 Manisa yangını[190] 6–7 Eylül 1922 Türkiye Manisa Yunan ordusu ve yerel Hristiyanlar 4.355[191] [not 4]
Levi Baskını 4 Mayıs 1924 Irak Kerkük, Irak Irak +200[192]
Ahıska Türkleri Sürgünü 14–15 Kasım 1944 Gürcistan Mesheti, Gürcistan NKVD 12.589–50.000
Gavurbağı katliamı 12 July 1946 Irak Kerkük, Irak Irak polisi 20
1959 Kerkük katliamı 15 Temmuz 1959 Irak Kerkük, Irak Kürt askerler 31-79[192]
Limasol katliamı 13 Şubat 1963 Kıbrıs Cumhuriyeti Limasol, Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıslı Yunanlar 16[193]
Kanlı Noel[194] 21–31 Aralık 1963 Kıbrıs Cumhuriyeti Lefkoşa, Kıbrıs Kıbrıslı Yunanlar 364[60][195]
Gazimağusa katliamı 11 Mayıs 1964 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC, Gazimağusa Kıbrıs polisi 10–17[61][62]
Ağrotur ve Dikelya katliamları 13 Mayıs 1964 Birleşik Krallık Ağrotur ve Dikelya Kıbrıs polisi ve yerel Kıbrıslılar 11
Köfünye katliamı 14–15 Kasım 1967 Kıbrıs Cumhuriyeti Köfünye, Kıbrıs Kıbrıslı Yunanlar 26
Alaminos katliamı 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Cumhuriyeti Alaminos, Kıbrıs Millî Muhafız Ordusu 13–14
Taşpınar katliamı Ağustos 1974 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Taşpınar, Lefke, KKTC Millî muhafız ordusu 5
Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı 14 Ağustos 1974 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Muratağa, Sandallar ve Atlılar Kıbrıs EOKA B 126[63]
Taşkent Katliamı 15 Ağustos 1974 Kıbrıs Cumhuriyeti Taşkent, Kıbrıs EOKA B 84
Fergana Olayları 3–12 Haziran 1989 Özbekistan Fergana Vadisi, Özbekistan Özbek çeteler 97[196]
Altın köprü katliamı 3 Mart 1991 Irak Altınköprü, Irak Irak ordusu 135
Lübeck'te Saldırı 23 Kasım 1992 AlmanyaAlmanya,Lübeck Neonaziler 3 (Türk göçmenler)
1993 Bingöl saldırısı 24 Mayıs 1993 Türkiye Bingöl, Türkiye PKK 38
Solingen Faciası 29 Mayıs 1993 AlmanyaAlmanya Neonaziler 5
Başbağlar Katliamı 5 Temmuz 1993 Türkiye Başbağlar, Türkiye PKK 33
Neonazi seri cinayetleri 2000-2006 AlmanyaAlmanya Neonaziler 10 (Türk ve Yunan göçmenler)
Dürümlü katliamı 12 Mayıs 2016 Türkiye Sur,Diyarbakır Türkiye PKK 16 (23 yaralı)

Liste[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Tarih Günümüz konum Failler Kurbanlar
Kazıklı Voyvoda'nın katliamları 1460-1462 RomanyaEflak, Romanya Rumenler (Eflak Prensliği) 25.000 civarı Türk ve Bulgar kazıklara geçirildi[197]
Müslüman-Türk katliamları 1683-1922 Balkanlar ve Kafkasya Gayrimüslimler 5.500.000 (3 milyonu Türk)[26][198][199][200][201]
Budin Katliamı Eylül 1686 Macaristan Budin, Macaristan Kutsal ittifak ordusu +3.000
Mistra Katliamı [202] 1770 Yunanistan Mistra, Yunanistan Rus ve Yunan askerler 400
Navarin Katliamı[203] 19 Ağustos 1821 Yunanistan Pilos, Yunanistan Yunan isyancılar 3.000
Monemvasia katliamı [204] Ağustos 1821 Yunanistan Monemvasia, Yunanistan Yunanlar 60 ölüm ve tahmini 500 Türk, Ege denizinde ıssız bir adaya terk edildi.
Tripoliçe Katliamı[205] 23 Eylül 1821 Yunanistan Tripoliçe, Yunanistan Yunan isyancılar 6.000-30.000
Agrinio katliamı 1821 Yunanistan Agrinio, Yunanistan Yunanlar 500 Türk ve 200 Yahudi
Bulgar isyanları sırasında Türklere yapılan katliamlar Nisan-Mayıs 1876 Bulgaristan Bulgaristan Bulgar isyancılar 200-1.000[206]
93 Harbi sırasında yapılan katliamlar Nisan 1877–Mart 1878 Balkanlar ve Kafkasya Rus Koalisyonu Orduları, özellikle Rus ordusu 250.000-400.000[207][208][209]
Harmanlı Katliamı 16-17 Ocak 1878 Bulgaristan Harmanlı, Bulgaristan Rus ordusu 2.000[32]
Yukarı İssova yangını [210] Ocak 1878 Bulgaristan Bulgaristan Rus ordusu ve Bulgar çeteleri Köydeki 170 evden 96'sı ve okul yakıldı.
Lassithi Katliamları 1897 Yunanistan Girit, Yunanistan Hristiyan çeteler 850-1.000[33][34]
Ermeni İsyanları sırasında ve öncesinde Türklere yönelik katliamlar 1905-1922 Doğu Anadolu ve Kafkasya Hınçak, Taşnak ve Armenakan partizanları 523.000-3.000.000 [211][212][213][214]
Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo katliamları Sonbahar 1912 Kuzey Makedonya Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo, Kuzey Makedonya Bulgarlar +700[215][216]
Edeköy katliamı Kasım 1912 Türkiye Türkiye Yunan ve Bulgar ordusu Kesin bir sayı yok, tahmini binlerce ölüm.[217]
Van İsyanı (1915) sırasında yapılan katliamlar Nisan-Mayıs 1915 Türkiye Van, Türkiye Ermeniler 6000 [218]
Yunanların İzmir'e çıkması 15 Mayıs 1919 Türkiye İzmir Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 400-600[177]
Menemen Katliamı 17 Haziran 1919 Türkiye Menemen, İzmir Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 200
Erbeyli Baskını 20-21 Haziran 1919 Türkiye Erbeyli, Aydın Yunan ordusu 72
Maraş katliamı 1920 Türkiye Kahramanmaraş Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu (Fransa) 4.500[44][45]
Antep katliamı 1920-1921 Türkiye Gaziantep Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu 6.000-7.000[46][219]
Yalova Katliamı 1920-1921 Türkiye Armutlu Yarımadası Yunan ordusu, yerel Hristiyanlar ve Çerkesler[48] 5.500-9.100[220]
Birecik katliamı 11-24 Şubat 1920 Türkiye Birecik, Şanlıurfa Fransız ordusu 280
Kahyaoğlu Katliamı 11 Haziran 1920 Türkiye Yeşiloba, Adana Fransız ordusu ve Ermeni lejyonu 64-200[221]
Bilecik katliamı Mart–Nisan 1921 Türkiye Bilecik, Sögüt, Bozüyük Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 208[51]
İzmit katliamı [184] 24 Haziran 1921 Türkiye İzmit Yunan ordusu 300[222]
Karatepe köyü katliamı 14 Şubat 1922 Türkiye Karatepe, Köşk Yunan ordusu 385
Uşak katliamı 1 Eylül 1922 Türkiye Uşak Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 200[223]
Alaşehir katliamı 3-4 Eylül 1922 Türkiye Alaşehir, Manisa Yunan ordusu 3.000
Turgutlu katliamı 4-6 Eylül 1922 Türkiye Turgutlu, Manisa Yunan ordusu 1.000
Salihli katliamı 5 Eylül 1922 Türkiye Salihli, Manisa Yunan ordusu +76[224]
1922 Manisa yangını[225] 6-7 Eylül 1922 Türkiye Manisa Yunan ordusu ve yerel Hristiyanlar 4.355
Kerkük katliamı 4 Mayıs 1924 Irak Kerkük, Irak Irak +200[192]
Ahıska Türkleri Sürgünü 14-15 Kasım 1944 Gürcistan Mesheti, Gürcistan NKVD 12.589-50.000
Gavurbağı katliamı 12 July 1946 Irak Kerkük, Irak Irak polisi 20
1959 Kerkük katliamı 15 Temmuz 1959 Irak Kerkük, Irak Kürt askerler 31-79[192]
Limasol katliamı 13 Şubat 1963 Kıbrıs Cumhuriyeti Limasol, Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıslı Yunanlar 16[193]
Kanlı Noel[59][194] 21-31 Aralık 1963 Kıbrıs Cumhuriyeti Lefkoşa, Kıbrıs Kıbrıslı Yunanlar 364[60]
Gazimağusa katliamı 11 Mayıs 1964 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC, Gazimağusa Kıbrıs polisi 10-17[61][62]
Ağrotur ve Dikelya katliamları 13 Mayıs 1964 Birleşik Krallık Ağrotur ve Dikelya Kıbrıs polisi ve yerel Kıbrıslılar 11
Köfünye katliamı 14-15 Kasım 1967 Kıbrıs Cumhuriyeti Köfünye, Kıbrıs Kıbrıslı Yunanlar 26
Alaminos katliamı 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Cumhuriyeti Alaminos, Kıbrıs Millî Muhafız Ordusu 13-14
Taşpınar katliamı Ağustos 1974 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Taşpınar, Lefke, KKTC Millî muhafız ordusu 5
Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı 14 Ağustos 1974 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Muratağa, Sandallar ve Atlılar Kıbrıs EOKA B 126[63]
Taşkent Katliamı 15 Ağustos 1974 Kıbrıs Cumhuriyeti Taşkent, Kıbrıs EOKA B 84
Fergana Olayları 3-12 Haziran 1989 Özbekistan Fergana Vadisi, Özbekistan Özbek çeteler 97[226]
Altın köprü katliamı 3 Mart 1991 Irak Altınköprü, Irak Irak ordusu 135
Lübeck'te Saldırı 23 Kasım 1992 AlmanyaAlmanya,Lübeck Neonaziler 3 (Türk göçmenler)
1993 Bingöl saldırısı 24 Mayıs 1993 Türkiye Bingöl, Türkiye PKK 38
Solingen Faciası 29 Mayıs 1993 AlmanyaAlmanya Neonaziler 5
Başbağlar Katliamı 5 Temmuz 1993 Türkiye Başbağlar, Türkiye PKK 33
Neonazi seri cinayetleri 2000-2006 AlmanyaAlmanya Neonaziler 10 (Türk ve Yunan göçmenler)
Dürümlü katliamı 12 Mayıs 2016 Türkiye Sur,Diyarbakır Türkiye PKK 16 (23 yaralı)

Genel seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim Genel Başkan Oy Sandalye Meclis Sıra
# % ± Y # ±
2023
Ümit Özdağ
1,215,264
%2,23
0 / 600
azalış1 Muhalefet 7.

Moldova-Gagavuz çatışması[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin hükümeti tarafından resmi olarak mesleki eğitim ve öğretim merkezleri olarak adlandırılan[227][228][229][230] Sincan toplama kampları, Sincan hükümeti ve Çin Komünist Partisi İl Daimi Komitesi tarafından işletilen toplama kamplarıdır. İnsan hakları İzleme Örgütü, 2014 yılında açıklanan bir politika olan "halkın teröre karşı savaşı" nın bir parçası olarak 2017'den beri Uygurların ve diğer Müslümanların beyinlerini yıkamak için kullanıldıklarını söylemektedir.[231][232][233] Kamplar, birçok ülkenin hükümetleri ve insan hakları örgütleri tarafından, soykırım[234], kötü muamele, tecavüz ve işkence de dahil olmak üzere insan hakları ihlalleri iddiasıyla eleştirildi. Kanada, Almanya, Türkiye, Honduras ve Japonya gibi ülkeler de dahil olmak üzere dünya çapında yaklaşık 40 ülke Çin'i Uygur toplumunun insan haklarına saygı göstermeye çağırdı.[235] 35'ten fazla ülkenin hükümetleri Çin hükümetine destek verdi.[236][237][238] Sincan toplama kampları, "Çin'in Uygurlara yönelik insanlık dışı politikalarının en uç örneği" olarak tanımlandı.[239]

Yunan üsyançılarıListe[değiştir | kaynağı değiştir]

ad Tarix Məkan Cinayətkarlar qurbanlar
Kazıklı Voyvoda'nın katliamları 1460-1462 RomanyaEflak, Romanya Rumenler (Eflak Prensliği) 25.000 civarı Türk ve Bulgar kazıklara geçirildi[240]
Müsəlman-türk qətliamları 1683-1922 Balkanlar və Qafqaz qeyri-müsəlmanlar 5.500.000 (3 milyonu Türk)[26][241][242][243][244]
Budin qətliamı sentyabr

1686

Macaristan Budin, Macaristan müqəddəs ittifaq ordusu +3.000
Mistra qətliamı [202] 1770 Yunanistan Mistra, Yunanistan Rus və Yunan əsgərləri 400
Navarin qətliamı[245] 19 avqust 1821 Yunanistan Pilos, Yunanistan Yunan üsyançıları 3.000
Monemvasia qətliamı [246] Ağustos 1821 Yunanistan Monemvasia, Yunanistan Yunanlar 60 ölüm və təxminən 500 türk Egey dənizindəki boş bir adada tərk edildi.
Tripoliçe qətliamı[247] 23 Eylül 1821 Yunanistan Tripoliçe, Yunanistan Yunan üsyançılar 6.000-30.000
Agrinio qətliamı 1821 Yunanistan Agrinio, Yunanistan Yunanlar 500 türk və 200 Yəhudi
Bolqar üsyanları zamanı türklərin qətliamları Aprel May 1876 Bulgaristan Bulgaristan Bolqar üsyançılar 200-1.000[248]
93 müharibəsi zamanı qətliamlar Nisan 1877 – Mart 1878 Balkanlar və Qafqaz Rus koalisiyasının orduları, xüsusən də rus ordusu 250.000-400.000[249][250][251]
Harmanlı qətliamı 16-17 Ocak 1878 Bulgaristan Harmanlı, Bulgaristan rus ordusu 2.000[32]
Yuxarı İssova yanğını [252] Ocak 1878 Bulgaristan Bulgaristan Rus ordusu və bolqar quldur dəstələri Kənddəki 170 evdən 96-sı və məktəb yanıb
Lasheed qətliamı 1897 Yunanistan Girit, Yunanıstan Xristian qrupları 850-1.000[33][34]
Erməni üsyanları əvvəli və zamanı türklərin qətliamı 1905-1922 Şərqi Anadolu və Qafqaz Hınçak, Taşnak ve Armenakan partizanları 523.000-3.000.000 [253][254][255][256]
Raionovo, Planitsa və Kukurtevo qətliamları payız 1912 Kuzey Makedonya Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo, Kuzey Makedonya Bulgarlar +700[257][258]
Edeköy qətliamı Kasım 1912 Türkiye Türkiye Yunan ve Bulgar ordusu Kesin bir sayı yok, tahmini binlerce ölüm.[259]
Van üsyanı zamanı qətliamlar (1915) Nisan-Mayıs 1915 Türkiye Van, Türkiye Ermeniler 6000 [260]
Yunanlar İzmirə girir 15 Mayıs 1919 Türkiye İzmir Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 400-600[177]
Menemen qətliamı 17 Haziran 1919 Türkiye Menemen, İzmir Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 200
Erbeyli Baskını 20-21 Haziran 1919 Türkiye Erbeyli, Aydın Yunan ordusu 72
Maraş qətliamı 1920 Türkiye Kahramanmaraş Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu (Fransa) 4.500[44][45]
Antep qətliamı 1920-1921 Türkiye Gaziantep Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu 6.000-7.000[46][261]
Yalova qətliamı 1920-1921 Türkiye Armutlu Yarımadası Yunan ordusu, yerel Hristiyanlar ve Çerkesler[48] 5.500-9.100[262]
Birecik qətliamı 11-24 Şubat 1920 Türkiye Birecik, Şanlıurfa Fransız ordusu 280
Kahyaoğlu qətliamı 11 Haziran 1920 Türkiye Yeşiloba, Adana Fransız ordusu ve Ermeni lejyonu 64-200[263]
Bilecik katliamı Mart–Nisan 1921 Türkiye Bilecik, Sögüt, Bozüyük Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 208[51]
İzmit katliamı [184] 24 Haziran 1921 Türkiye İzmit Yunan ordusu 300[264]
Karatepe köyü katliamı 14 Şubat 1922 Türkiye Karatepe, Köşk Yunan ordusu 385
Uşak katliamı 1 Eylül 1922 Türkiye Uşak Yunan ordusu ve yerel Yunanlar 200[265]
Alaşehir katliamı 3-4 Eylül 1922 Türkiye Alaşehir, Manisa Yunan ordusu 3.000
Turgutlu katliamı 4-6 Eylül 1922 Türkiye Turgutlu, Manisa Yunan ordusu 1.000
Salihli katliamı 5 Eylül 1922 Türkiye Salihli, Manisa Yunan ordusu +76[266]
1922 Manisa yangını[267] 6-7 Eylül 1922 Türkiye Manisa Yunan ordusu ve yerel Hristiyanlar 4.355
Kerkük katliamı 4 Mayıs 1924 Irak Kerkük, Irak Irak +200[192]
Ahıska Türkleri Sürgünü 14-15 Kasım 1944 Gürcistan Mesheti, Gürcistan NKVD 12.589-50.000
Gavurbağı katliamı 12 July 1946 Irak Kerkük, Irak Irak polisi 20
1959 Kerkük katliamı 15 Temmuz 1959 Irak Kerkük, Irak Kürt askerler 31-79[192]
Limasol katliamı 13 Şubat 1963 Kıbrıs Cumhuriyeti Limasol, Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıslı Yunanlar 16[193]
Kanlı Noel[59][194] 21-31 Aralık 1963 Kıbrıs Cumhuriyeti Lefkoşa, Kıbrıs Kıbrıslı Yunanlar 364[60]
Gazimağusa katliamı 11 Mayıs 1964 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC, Gazimağusa Kıbrıs polisi 10-17[61][62]
Ağrotur ve Dikelya katliamları 13 Mayıs 1964 Birleşik Krallık Ağrotur ve Dikelya Kıbrıs polisi ve yerel Kıbrıslılar 11
Köfünye katliamı 14-15 Kasım 1967 Kıbrıs Cumhuriyeti Köfünye, Kıbrıs Kıbrıslı Yunanlar 26
Alaminos katliamı 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Cumhuriyeti Alaminos, Kıbrıs Millî Muhafız Ordusu 13-14
Taşpınar katliamı Ağustos 1974 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Taşpınar, Lefke, KKTC Millî muhafız ordusu 5
Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı 14 Ağustos 1974 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Muratağa, Sandallar ve Atlılar Kıbrıs EOKA B 126[63]
Taşkent Katliamı 15 Ağustos 1974 Kıbrıs Cumhuriyeti Taşkent, Kıbrıs EOKA B 84
Fergana Olayları 3-12 Haziran 1989 Özbekistan Fergana Vadisi, Özbekistan Özbek çeteler 97[268]
Altın köprü katliamı 3 Mart 1991 Irak Altınköprü, Irak Irak ordusu 135
Lübeck'te Saldırı 23 Kasım 1992 AlmanyaAlmanya,Lübeck Neonaziler 3 (Türk göçmenler)
1993 Bingöl saldırısı 24 Mayıs 1993 Türkiye Bingöl, Türkiye PKK 38
Solingen Faciası 29 Mayıs 1993 AlmanyaAlmanya Neonaziler 5
Başbağlar Katliamı 5 Temmuz 1993 Türkiye Başbağlar, Türkiye PKK 33
Neonazi seri cinayetleri 2000-2006 AlmanyaAlmanya Neonaziler 10 (Türk ve Yunan göçmenler)
Dürümlü katliamı 12 Mayıs 2016 Türkiye Sur,Diyarbakır Türkiye PKK 16 (23 yaralı)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Epodunk. "Turkish Ancestry by city". 7 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009. 
  2. ^ a b c d "Başkandan anlamlı ziyaret". Sabah Avrupa. 25 Temmuz 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  3. ^ a b "The Solingen Tragedy". The New York Times (İngilizce). 4 Haziran 1993. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  4. ^ "Victim of racist arson attack: 'Solingen is our home'" (İngilizce). DW. 29 Mayıs 2013. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  5. ^ Karababa, Hüseyin (2008). Sivas Davası. İlkim. s. 270. ISBN 975981823X. 
  6. ^ "Solingen katliamı Hollanda'da anıldı". Hürriyet. 26 Aralık 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  7. ^ "29. Mai: Kundgebung. Solingen 1993 – Keupstraße 2004 - Gemeinsam gegen rassistischen Terror. Irkçı teröre karşı birlikte güçlüyüz!". Grüne Köln. 28 Mayıs 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  8. ^ "Genç Ödülü sahiplerini buluyor". Sabah Avrupa. 24 Haziran 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  9. ^ a b the Khiljī tribe had long been settled in what is now Afghanistan ... Khalji Dynasty. Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica. 23 August 2010.
  10. ^ Satish Chandra (2004). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206-1526) - Part One. Har-Anand. s. 41. ISBN 978-81-241-1064-5. The Khaljis were a Turkish tribe from southwest Ghur. However, Bakhtiyar was ungainly in appearance...
  11. ^ Holt, P.M.; Lambton, Ann K.S.; Lewis, Bernard, eds. (1978). The Cambridge History of Islam. 1A. Cambridge University Press.
  12. ^ Bosworth, C.E.; Savory, Roger; Issawi, Charles; Udovitch, A.L., eds. (1989). The Islamic World: From Classical to Modern Times (Essays in Honor of Bernard Lewis). Darwin Press.
  13. ^ دُنْبُل كفنْفُذٍ قَبِيلَةٌ مِن الأَكراد بنَواحِي المَوصِل منهم أحمدُ بنُ نصر الفقيه الشافِعي وعليّ بن أبي بكر بن سُلَيمانَ المُحَدِّثُ الدُّنْبُلِيّان Mecdeddîn Yakûb Fîrûzabadî, El-Qamusu'l-Mûhît, C. 3, Mısır 1979, s. 366
  14. ^ "وقال ابنُ دُرَيد في الجَمهرة : الدُّنْبُل : ليس بالعربي وإنما هو الدُّمَّل" Mürtezâ ez-Zebîdî, Tâc-ül-arûs fî şerh-il-kâmûs 11 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., online erişim: 19.12.2014
  15. ^ Abdullah Demir, "19. Yüzyılda Zazaların Nüfusu ve Demografik Yapısı", II. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu (4-6 Mayıs 2012), Bingöl Üniversitesi Yayınları, 2012, s.104 vd: "Osmanlı vesikalarında Dımıli ( ديملي ), Dünbülî ( دنبلي ) ve Dunbelî ( دونبل ) olmak üzere üç şekilde kayıtlara geçmiştir."
  16. ^ Veysel Başçı, “Dunbulî Beyliği Tarihi ve Tarihi Kronikleri [XIII-XVIII. YY.]”, Kadim Akademi SBD, C. 3, S. 2, 2019, s. 67: "Çeşitli kaynaklarda bu kelime; Dunbuli, Dunbeli, Dımıli, Dımılli, Dımbıli, Dınbıli, Dınbılî, Dunbeli, Dumbeli, Dünbeli, Dünbelli, Dümbülü, Dümbüllü, Dümbili, Donboli ve Denabile şeklinde kullanılmıştır."
  17. ^ Murat Alanoğlu, "Zazalar", DİA 14 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ek Cilt-2, 2016, s. 696: "Bu isim Osmanlı belgelerinde Dîmilî, Dünbülî ve Dûnbelî (دونبلي) olmak üzere farklı biçimlerde zikredilir."
  18. ^ Malmisanıj, Kırd, Kırmanc, Dımıli veya Zaza Kürtleri, Deng Yayınları 2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İstanbul 1996 (online erişim: 18.12.2014)
  19. ^ Ebdullah M. Varlî, Dîwan û Gobîdeyê Ahmedê Xanî yêd Mayîn, Îstanbul 2004, s. 109:
    Hani, Murtaza Kulî Han Dunbulî için yazdığı şiirde şöyle der:
    Mizgîn me hatî xweş xeber / Xan Murteza bûye serwer
    Şah û serdarê Kurdustan / ji dil derxistin ew keder
    (...) Çi Osmanlî çi Sefewî / her du gohdarêd pendêd wî
    Emn û parizîya merzê wî / karî dikir hemî li ber
    Dadvan bû ew hemî deman / Dumil, Mehmûd û Sipîkan
    Xanî, Mehend hemî Kurdan / peymangir bûn ji bo serwer
  20. ^ Veysel Başçı , "Ehmedê Xanî’den Dunbulî hanına bir tebrik iki öğüt", GazeteDuvar, 17 Nisan 2021. (erişim: 14 Mayıs 2021)
  21. ^ https://books.google.com/books?id=MDoFR3UJOSgC
  22. ^ Encyclopedia of Stateless Nations: Ethnic and National Groups around the World, 2nd Edition: Ethnic and National Groups around the World, 2016, page 273
  23. ^ http://www.selcuk.edu.tr/turkiyat/tr
  24. ^ Vovina, Olessia (September 2006). "Islam and the Creation of Sacred Space: The Mishar Tatars in Chuvashia" (PDF). Religion, State & Society. Routledge. 34 (3). doi:10.1080/09637490600819374. ISSN 1465-3974. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019. 
  25. ^ Численность, удельный вес и половой состав украинского населения России, 1926-2010 гг. / Завьялов А. В. Социальная адаптация украинских иммигрантов : монография / А. В. Завьялов. – Иркутск : Изд-во ИГУ, 2017. – 179 с.
  26. ^ a b c d McCarthy, Justin Death and Exile: The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims, 1821-1922, Darwin Press Incorporated, 1996, 0-87850-094-4, Chapter one, The land to be lost, p. 1 Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "p. 1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  27. ^ William St Clair, That Greece Might Still Be Free: The Philhellenes in the War of Independence (2008 baskısı),http://books.google.com.tr/books?id=NphFnF2RRKUC&pg=PA41&dq=%22Turks+were+killed%22&hl=en&ei=NkpqTdK7J4SY8QPX363yBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CFEQ6AEwCA#v=onepage&q=%22Turks%20were%20killed%22&f=false Şablon:Webarchiv
  28. ^ Turkish Atrocities in Bulgaria, Letters of the Special Commissioner of the "Daily News", J.A. MacGahan, Esq. Londra: Bradbury Agnew and Co. 1876. s. 13. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  29. ^ Ouoman Population. ss. 72-5. 
  30. ^ Library Information and Research Service. The Middle East, abstracts and index, Part 1 (1999), Northumberland Press, sf. 493, During that war nearly 400000 Rumelian Turks were massacred. About a million of them who fled before the invading Russian armies took refuge in the Thrace, lstanbul and Westem Anatolia
  31. ^ Karpat, Kemal. Ouoman Population. pp. 72-5.
  32. ^ a b c d Şablon:Literatur Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":02" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  33. ^ a b c d Şablon:Literatur Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "john" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  34. ^ a b c d Barchard. ""THE FEARLESS AND SELF-RELIANT SERVANT"" (PDF) (Almanca). ss. B. 27 28 29 30 31.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "david" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  35. ^ Hüdavendigar Onur: Milleti Sadıkadan Hayk’ın Çocuklarına, İstanbul, 1999, s.126.
  36. ^ Şablon:Literatur
  37. ^ Şablon:Literatur
  38. ^ Şablon:Literatur
  39. ^ "2.1 - The War and the noncombatant population". macedonia.kroraina.com. 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  40. ^ "Report of the International Commission to inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars". Oxford academic. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 1915.  Tarih değerini gözden geçirin: |accessdate= (yardım)
  41. ^ "EDEKÖY KATLİAMI - 1912 | Eğitim Aşkına". 2019-12-05. 
  42. ^ "Fransız | 100. Yılında 1. Dünya Savaşı - Türk Tarih Kurumu" (Almanca). 
  43. ^ Şablon:Literatur
  44. ^ a b c d Şablon:Literatur Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "mark" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  45. ^ a b c d Şablon:Literatur Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Kerr1973" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  46. ^ a b c d "ADANA VE ÇEVRESİNDE ERMENİ MEZALİMİ". Yeni Çağ Gazetesi. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  47. ^ Şablon:Literatur
  48. ^ a b c d Şablon:Literatur Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Smith3" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  49. ^ Şablon:Literatur
  50. ^ Şablon:Literatur
  51. ^ a b c d "Atatürk Araştırma Merkezi | Bilecik ve Çevresinde Yunan Mezalimi". Atam.gov.tr. 6 Kasım 1917. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "autogenerated1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  52. ^ Şablon:Literatur
  53. ^ Şablon:Literatur
  54. ^ Şablon:Literatur
  55. ^ "1922 Manisa yangını - Vikipedi". tr.m.wikipedia.org. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  56. ^ Şablon:Literatur
  57. ^ Şablon:Literatur
  58. ^ Şablon:Literatur
  59. ^ a b c "REPORT BY THE SECRETARY-GENERAL ON THE UNITED NATIONS OPERATION IN CYPRUS" (PDF). United Nations. 10 Eylül 1964. 18 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2018. The trade of the Turkish community had considerably declined during the period, due to the existing situation, and unemployment reached a very high level as approximately 25,000 Turkish Cypriots had become refugees.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "unsgreport" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  60. ^ a b c d Şablon:Literatur Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "oberling" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  61. ^ a b c d "Katliam emrini Rum Genelkurmay'ı vermiş". CNN Türk. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "cnn" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  62. ^ a b c d "'Kill 10 Turks for each slain Greek,' Greek Cypriot forces told amid pre-division violence". Daily Sabah (İngilizce). 8 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  63. ^ a b c d "Muratağa and Sandallar problem is being taken to the European Court of Human Rights". BRT - Kıbrıs Postası. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2011.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "KP-brt" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  64. ^ "POPULATION TRANSFER: The Tragedy of the Meskhetian Turks". Cultural Survival. March 1992. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  65. ^ Williams, Brian Glyn (1 Aralık 2015). The Crimean Tatars. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-049470-4. 
  66. ^ Uehling, Greta (30 Mayıs 2015). "Genocide's Aftermath: Neostalinism in Contemporary Crimea". Genocide Studies and Prevention: An International Journal. 9 (1). doi:10.5038/1911-9933.9.1.1273. ISSN 1911-0359. 
  67. ^ Glyn Williams, Brian (1 Temmuz 2002). "The Hidden Ethnic Cleansing of Muslims in the Soviet Union: The Exile and Repatriation of the Crimean Tatars". Journal of Contemporary History (İngilizce). 37 (3): 323-347. doi:10.1177/00220094020370030101. ISSN 0022-0094. 
  68. ^ Legvold, Robert; Applebaum, Anne (2003). "Gulag: A History". Foreign Affairs. 82 (3): 160. doi:10.2307/20033622. ISSN 0015-7120. 
  69. ^ "Ukraine Parliament Recognizes Tatar 'Genocide'". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  70. ^ "Foreign Affairs Committee adopts a statement on the 75th anniversary of deportation of Crimean Tatars, recognising the event as genocide". saeima.lv (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  71. ^ RFE/RL. "Latvian Lawmakers Label 1944 Deportation Of Crimean Tatars An Act Of Genocide". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  72. ^ "Lithuanian parliament recognizes Soviet crimes against Crimean Tatars as genocide". www.baltictimes.com. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  73. ^ "Facebook'a Giriş Yap". Facebook. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  74. ^ Wrzesnewskyj, Office of MP Borys. "Foreign Affairs Committee passes motion by Wrzesnewskyj on Crimean Tatar genocide". The Ukrainian Weekly (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  75. ^ Восточный Дашт-и Кыпчак в XIII — начале XV века. Проблемы этнополитической истории Улуса Джучи / Ред. И. М. Миргалеев. — Казань: Изд-во «Фэн» АН РТ, 2013. — 288 с. 
  76. ^ Кляшторный С. Г., Султанов Т. И. Государства и народы Евразийских степей: от древности к Новому времени. СПб.: «Петербургское Востоковедение», 2009: 3-е изд.. исправл. и доп. 432 с. ss. 65-74. 
  77. ^ Трепавлов В. В. История Ногайской Орды. — М.: Восточная литература, 2002. стр. 97-112, 49. 
  78. ^ "Golden, Peter B. (2011), Central Asia in World History, Oxford University Press". 
  79. ^ "Haywood, John (1998), Historical Atlas of the Medieval World, AD 600-1492, Barnes & Noble". 
  80. ^ "Sinor, Denis (1990), The Cambridge History of Early Inner Asia, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-24304-9". 
  81. ^ "新唐書/卷217上 - 维基文库,自由的图书馆". zh.wikisource.org (Çince). Erişim tarihi: 15 Ocak 2022. 
  82. ^ "Barfield, Thomas (1989), The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China, Basil Blackwell". 
  83. ^ "Sinor, Denis (1990), The Cambridge History of Early Inner Asia, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-24304-9". 
  84. ^ "Barfield, Thomas (1989), The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China, Basil Blackwell". 
  85. ^ "Barfield, Thomas (1989), The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China, Basil Blackwell". 
  86. ^ "Barfield, Thomas (1989), The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China, Basil Blackwell". 
  87. ^ Dunnell, Ruth W. (1991-02). "The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China. By Thomas J. Barfield. Cambridge, Mass., and Oxford, England: Basil Blackwell Inc., 1989. xiii, 325 pp. $34.95". The Journal of Asian Studies (İngilizce). 50 (1): 126-127. doi:10.2307/2057487. ISSN 1752-0401.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  88. ^ Enciclopèdia de l'Islam, VIII, 236, M. Th. Houtsma
  89. ^ Religion and Politics in Russia: A Reader, Marjorie Mandelstam Balzer
  90. ^ Frye, Richard Nelson (1996), The heritage of Central Asia from antiquity to the Turkish expansion, Markus Wiener Publishers, ISBN 978-1-55876-111-7 
  91. ^ Foundation, Encyclopaedia Iranica. "Welcome to Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  92. ^ دُنْبُل كفنْفُذٍ قَبِيلَةٌ مِن الأَكراد بنَواحِي المَوصِل منهم أحمدُ بنُ نصر الفقيه الشافِعي وعليّ بن أبي بكر بن سُلَيمانَ المُحَدِّثُ الدُّنْبُلِيّان Mecdeddîn Yakûb Fîrûzabadî, El-Qamusu'l-Mûhît, C. 3, Mısır 1979, s. 366
  93. ^ "وقال ابنُ دُرَيد في الجَمهرة : الدُّنْبُل : ليس بالعربي وإنما هو الدُّمَّل" Mürtezâ ez-Zebîdî, Tâc-ül-arûs fî şerh-il-kâmûs 11 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., online erişim: 19.12.2014
  94. ^ Abdullah Demir, "19. Yüzyılda Zazaların Nüfusu ve Demografik Yapısı", II. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu (4-6 Mayıs 2012), Bingöl Üniversitesi Yayınları, 2012, s.104 vd: "Osmanlı vesikalarında Dımıli ( ديملي ), Dünbülî ( دنبلي ) ve Dunbelî ( دونبل ) olmak üzere üç şekilde kayıtlara geçmiştir."
  95. ^ Veysel Başçı, “Dunbulî Beyliği Tarihi ve Tarihi Kronikleri [XIII-XVIII. YY.]”, Kadim Akademi SBD, C. 3, S. 2, 2019, s. 67: "Çeşitli kaynaklarda bu kelime; Dunbuli, Dunbeli, Dımıli, Dımılli, Dımbıli, Dınbıli, Dınbılî, Dunbeli, Dumbeli, Dünbeli, Dünbelli, Dümbülü, Dümbüllü, Dümbili, Donboli ve Denabile şeklinde kullanılmıştır."
  96. ^ Murat Alanoğlu, "Zazalar", DİA 14 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ek Cilt-2, 2016, s. 696: "Bu isim Osmanlı belgelerinde Dîmilî, Dünbülî ve Dûnbelî (دونبلي) olmak üzere farklı biçimlerde zikredilir."
  97. ^ Malmisanıj, Kırd, Kırmanc, Dımıli veya Zaza Kürtleri, Deng Yayınları 2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İstanbul 1996 (online erişim: 18.12.2014)
  98. ^ Ebdullah M. Varlî, Dîwan û Gobîdeyê Ahmedê Xanî yêd Mayîn, Îstanbul 2004, s. 109:
    Hani, Murtaza Kulî Han Dunbulî için yazdığı şiirde şöyle der:
    Mizgîn me hatî xweş xeber / Xan Murteza bûye serwer
    Şah û serdarê Kurdustan / ji dil derxistin ew keder
    (...) Çi Osmanlî çi Sefewî / her du gohdarêd pendêd wî
    Emn û parizîya merzê wî / karî dikir hemî li ber
    Dadvan bû ew hemî deman / Dumil, Mehmûd û Sipîkan
    Xanî, Mehend hemî Kurdan / peymangir bûn ji bo serwer
  99. ^ Veysel Başçı , "Ehmedê Xanî’den Dunbulî hanına bir tebrik iki öğüt", GazeteDuvar, 17 Nisan 2021. (erişim: 14 Mayıs 2021)
  100. ^ The Journal of Ottoman Studies XII 14 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İstanbul, 1992, s. 470-471: "Tuhfe-i Şahi'de aşiretlerin nüfus miktarları gibi mensup oldukları topluluklar hakkında verilen bilgiler güvenilir değildir. KUNKE bu bilgileri, eserinin açıklamalar bölümünde başka kaynaklarla karşılaştırır. (...) İran'daki Türk asıllı topluluklardan olarak Tuhfe-i Şahi'de Dumbuli ve Şakaki taifeleri de gösterilmektedir. Bunlardan her ikisini de Şerefname Kürt kabileler arasında sayar. Bununla beraber, Hoy çevresinde yerleşmiş olan Dumbuli (BOZARSLAN'ın okuyuşu ile: Dunbıli) kabilesinin Türkçe konuştuğu hem 19. yüzyıl başlarında JOUANNIN, hem de bizzat Şerefname'de ifade edilmektedir. (...)"
  101. ^ "Bloomsbury Collections - Kurds and Yezidis in the Middle East - Shifting Identities, Borders, and the Experiences of Minority Communities". www.bloomsburycollections.com (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  102. ^ Foundation, Encyclopaedia Iranica. "Welcome to Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  103. ^ https://web.archive.org/web/20140308220540/http://un.ua/eng/article/497094.html
  104. ^ https://2009-2017.state.gov/r/pa/prs/ps/2014/04/224762.htm
  105. ^ https://www.nytimes.com/2014/06/10/world/europe/russians-yearning-to-join-ukraine-battle-find-lots-of-helping-hands.html?partner=rss&emc=rss&smid=tw-nytimes
  106. ^ https://www.cbsnews.com:8080/video/us-photos-show-russia-fired-into-ukraine/
  107. ^ https://web.archive.org/web/20140901234152/http://www.kyivpost.com/content/ukraine/eight-border-guards-rescued-two-missing-after-shelling-in-sea-of-azov-362948.html
  108. ^ "HMS Defender: What will be the fallout from Black Sea incident?". BBC News (İngilizce). 23 Haziran 2021. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
  109. ^ Calamur, Krishnadev (27 Şubat 2014). "Crimea: A Gift To Ukraine Becomes A Political Flash Point". NPR (İngilizce). Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
  110. ^ WELT (12 Mart 2014). "Krim-Übertragung: War der Dnjepr-Kanal der Grund?". DIE WELT (Almanca). Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
  111. ^ www.cato.org https://www.cato.org/foreign-policy-briefing/nato-expansion-danger-second-cold-war#. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  112. ^ https://www.washingtonpost.com/opinions/2022/01/04/biden-putin-ukraine-russia-nato/.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  113. ^ "Moscow Exchange - Moscow Exchange has suspended trading on all of its markets until further notice". Moscow Exchange (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  114. ^ Reuters (24 Şubat 2022). "Moscow Exchange suspends trading on all markets". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  115. ^ "Moscow Exchange - Moscow Exchange resumes trading on its markets at 10.00am". Moscow Exchange (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  116. ^ Mudgill, Amit. "Russian stocks nosedive 50% as trading resumes on Moscow Exchange". The Economic Times. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  117. ^ Presse, AFP-Agence France. "Moscow, Saint Petersburg Exchanges Say Trading Suspended". www.barrons.com (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  118. ^ Lockett, Hudson (24 Şubat 2022). "Asian stocks tumble as US warns Russia on brink of full Ukraine invasion". Financial Times. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  119. ^ Jones, Marc (24 Şubat 2022). "Stocks slump, oil rips past $100 as Russia invades Ukraine". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  120. ^ "Stocks dive, oil surges as Putin issues warning on Ukraine". Nikkei Asia (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  121. ^ News, A. B. C. "Shares dive, oil soars after Russian action in Ukraine". ABC News (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  122. ^ "Australian shares drop by $74 billion amid Russia's Ukraine invasion, the worst fall in 18 months". ABC News (İngilizce). 23 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  123. ^ "Sensex Today | Stock Market Crash: Stock Market Highlights Today: Nifty forms Long Bearish candle; what does it signal for Friday's session?". The Economic Times (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  124. ^ https://www.yargitaycb.gov.tr/icerik/1658
  125. ^ "Victim of racist arson attack: 'Solingen is our home'" (İngilizce). DW. 29 Mayıs 2013. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  126. ^ Karababa, Hüseyin (2008). Sivas Davası. İlkim. s. 270. ISBN 975981823X. 
  127. ^ "Solingen katliamı Hollanda'da anıldı". Hürriyet. 26 Aralık 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  128. ^ "29. Mai: Kundgebung. Solingen 1993 – Keupstraße 2004 - Gemeinsam gegen rassistischen Terror. Irkçı teröre karşı birlikte güçlüyüz!". Grüne Köln. 28 Mayıs 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  129. ^ "Genç Ödülü sahiplerini buluyor". Sabah Avrupa. 24 Haziran 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2014. 
  130. ^ a b Prof. Dr. Osman Turan (1965). Selçuklular Tarihi Ve Türk–İslam Medeniyeti. Ötüken Neşriyat Yayınları. ss. 94-96. ISBN 9789754374704. 
  131. ^ Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 36. Cilt. Türkiye Diyanet Vakfı. 2009. s. 367. 
  132. ^ Prof. Dr. Osman Turan (1965). Selçuklular Tarihi Ve Türk–İslam Medeniyeti. Ötüken Neşriyat Yayınları. s. 60-61. ISBN 9789754374704. 
  133. ^ Prof. Dr. Gülay Öğün Bezer (2019). Büyük Selçuklu Tarihi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. s. 6. ISBN 9789750630040. 
  134. ^ the Khiljī tribe had long been settled in what is now Afghanistan ... Khalji Dynasty. Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica. 23 August 2010.
  135. ^ Satish Chandra (2004). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206-1526) - Part One. Har-Anand. s. 41. ISBN 978-81-241-1064-5. The Khaljis were a Turkish tribe from southwest Ghur. However, Bakhtiyar was ungainly in appearance...
  136. ^ Holt, P.M.; Lambton, Ann K.S.; Lewis, Bernard, eds. (1978). The Cambridge History of Islam. 1A. Cambridge University Press.
  137. ^ Bosworth, C.E.; Savory, Roger; Issawi, Charles; Udovitch, A.L., eds. (1989). The Islamic World: From Classical to Modern Times (Essays in Honor of Bernard Lewis). Darwin Press.
  138. ^ Clair, William St (2008). That Greece Might Still be Free: The Philhellenes in the War of Independence (İngilizce). Open Book Publishers. ISBN 978-1-906924-00-3. 
  139. ^ Phillips, W. Alison (Walter Alison) (1897). The war of Greek independence, 1821 to 1833. New York Public Library. New York : C. Scribner's Sons. 
  140. ^ "MEZİSTRE". TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023. 
  141. ^ Kitromilides, Paschalis M. (9 Eylül 2021). The Greek Revolution in the Age of Revolutions (1776-1848): Reappraisals and Comparisons (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-000-42471-3. 
  142. ^ Creasy, Edward Shepherd (1858). History of the Ottoman Turks: From the Beginning of Their Empire to the Present Time, Chiefly Founded on Von Hammer (İngilizce). Richard Bentley. 
  143. ^ İHA. "Karkamış'taki alçak saldırının ardından yeni detaylar... Faciayı Ayşenur öğretmen önlemiş!". www.hurriyet.com.tr. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 
  144. ^ "Şehit öğretmen Ayşenur Alkan faciayı önlemiş! Roketli saldırıda çarpıcı detay!". Sabah. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 
  145. ^ "Şehit Öğretmenimiz Ayşenur ALKAN Son Yolculuğuna Uğurlanırken ADYÜ Eğitim Fakültesi Öğretim Üyeleri ve Öğretmen Adayları Yalnız Bırakmadılar". egitim.adiyaman.edu.tr. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 
  146. ^ "Gaziantep Karkamış'taki saldırıda iki kişi hayatını kaybetti". BBC News Türkçe. 21 Kasım 2022. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 
  147. ^ "Karkamış'a roketli saldırı: 2 can kaybı". www.trthaber.com. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 
  148. ^ a b "Death of Vlad the Impaler - News" (İngilizce). Philippa Gregory. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  149. ^ Biondich, Mark (17 Şubat 2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929905-8. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  150. ^ a b Gibney, Matthew J.; Hansen, Randall (2005). Immigration and asylum : from 1900 to the present. Internet Archive. Santa Barbara, Calif. : ABC-CLIO. ISBN 978-1-57607-796-2. 
  151. ^ Howard, Douglas A. (Douglas Arthur) (2001). The history of Turkey. Internet Archive. Westport, Conn. : Greenwood Press. ISBN 978-0-313-30708-9. 
  152. ^ Paul Mojzes. "Ethnic cleansing in the Balkans" (PDF). 
  153. ^ Creasy, Edward Shepherd (1858). History of the Ottoman Turks: From the Beginning of Their Empire to the Present Time. Chiefly Founded on Von Hammer (İngilizce). Richard Bentley. 
  154. ^ Selda Güner. Abdurrahman El-Caberti ve Giovanni Reggio’nun Anlatı- larında “Kahire Kale Katliamı” (Mart 1811) ve Memlüklerin Mısır’dan Tasfiyesi. 
  155. ^ St. Clair, William (1972). That Greece might still be free; the Philhellenes in the War of Independence. London,: Oxford University Press. ISBN 0-19-215194-0. OCLC 370109. 
  156. ^ Clair, William St (2008). That Greece Might Still be Free: The Philhellenes in the War of Independence (İngilizce). Open Book Publishers. ISBN 978-1-906924-00-3. 
  157. ^ "The War of Greek Independence, 1821 to 1833. Londra. 1897". 
  158. ^ "http://www.bouboulinamuseum-spetses.gr/English/Museum_Bouboulina.htm".  |başlık= dış bağlantı (yardım);
  159. ^ Millas, Hercules (1991). "History Textbooks in Greece and Turkey". History Workshop Journal. 31 (1): 21–33. doi:10.1093/hwj/31.1.21. ISSN 1477-4569. 
  160. ^ Turkish Atrocities in Bulgaria, Letters of the Special Commissioner of the "Daily News", J.A. MacGahan, Esq. Londra: Bradbury Agnew and Co. 1876. s. 13. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  161. ^ Ouoman Population. ss. 72-5. 
  162. ^ Library Information and Research Service. The Middle East, abstracts and index, Part 1 (1999), Northumberland Press, sf. 493, During that war nearly 400000 Rumelian Turks were massacred. About a million of them who fled before the invading Russian armies took refuge in the Thrace, lstanbul and Westem Anatolia
  163. ^ Karpat, Kemal. Ouoman Population. pp. 72–5.
  164. ^ British Documents on Foreign Affairs--reports and Papers from the Foreign Office Confidential Print: The Ottoman Empire and the war with Russia, 1877-1878. The powers and the Treaty of San Stefano, 1878 (İngilizce). University Publications of America. 1984. ISBN 978-0-89093-602-3. 
  165. ^ "Mussulmans In Crete". 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022. 
  166. ^ https://hansard.parliament.uk/Commons/1897-02-18/debates/86076788-3672-4d13-b1bf-1a76a04ebe8e/MussulmansInCrete.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  167. ^ Korkmaz, Ender (28 Haziran 2020). "OSMANLI ARŞİV EVRAKLARINA GÖRE İLİNDEN İSYANINDA YAŞANAN BAŞLICA OLAYLAR". International Journal of Current Approaches in Language, Education and Social Sciences. 2 (1): 304-333. doi:10.35452/caless.2020.15. ISSN 2687-2528. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022. 
  168. ^ Hüdavendigar Onur: Milleti Sadıkadan Hayk’ın Çocuklarına, İstanbul, 1999, s.126.
  169. ^ Yusuf Halaçoğlu (2006). Sürgünden Soykırıma Ermeni İddiaları. Babıali Kültür Yayıncılığı. s. 26. 
  170. ^ Justin McCarthy (2002). Ataöv Türkkaya (Ed.). "Osmanlı Ermeni Nüfusu", "Osmanlı'nın Son Döneminde Ermeniler". TBMM Yayınları. s. 65. 
  171. ^ Ovanes Kaçaznuni. Taşnak Partisi'nin Yapacağı Bir Şey Yok. Acaloğlu, Arif tarafından çevrildi. Kaynak Yayınları-Çukurova Ünviersitesi. ss. 32-33. ISBN 975-343-438-3. 
  172. ^ "2.1 - The War and the noncombatant population". macedonia.kroraina.com. 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  173. ^ "Report of the International Commission to inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars". Oxford academic. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 1915.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  174. ^ https://www.egitimaskina.com/edekoy-katliami-1912/
  175. ^ http://books.google.com.tr/books?ei=y0ZqTa7tAsuq8AP_6NnyBw&ct=result&hl=en&id=keWGAAAAMAAJ&dq=Report+for+the+International+Commission+to+Inquire+the+Causes+and+Conduct+of+the+Balkan+Wars&q=acting+as+allies+under+the#search_anchor.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  176. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  177. ^ a b c Stavros T. Stavridis : The Greek-Turkish War, 1918-23: an Australian press perspective, Gorgias Press, 2008, 1593339674, page 117 2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "stavros" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  178. ^ "Greek occupation of İzmir" (PDF). 
  179. ^ "Özgür bir adam", Kaçan Adam, New York: Routledge, 2019.: Routledge, 16 Ekim 2019, ss. 74-75, doi:10.4324/9780429261862-24, ISBN 978-0-429-26186-2 
  180. ^ Arnold J. Toynbee: A Life. Oxford University Press. 1989. ISBN 9780199923397. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021. To protect their flanks from harassment, Greek military authorities then encouraged irregular bands of armed men to attack and destroy Turkish populations of the region they proposed to abandon. By the time the Red Crescent vessel arrived at Yalova from Constantinople in the last week of May, fourteen out of sixteen villages in that town's immediate hinterland had been destroyed, and there were only 1500 survivors from the 7000 Moslems who had been living in these communities. 
  181. ^ "ADANA VE ÇEVRESİNDE ERMENİ MEZALİMİ". Yeni Çağ Gazetesi. 19 Nisan 2012. 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  182. ^ (PDF) https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/osmanli-arsivi-yayinlar/OSMANLI%20BELGELR%C4%B0NDE%20ERMEN%C4%B0-FRANSIZ%20%C4%B0L%C4%B0%C5%9EK%C4%B0LER%C4%B0-3.pdf.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  183. ^ Katliamın Tanığı Yeşiloba. 2015. ss. 4-22. 
  184. ^ a b c Letter, Turkey, 6 Nisan 1922 [9 March 1922] .
  185. ^ The Western Question in Greece and Turkey:A Study in the Contact of Civilizations (PDF). H. Fertig, originally: University of California. 1970. s. 553. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2021. ‘ But at 1 P.M. on Friday the 24th June, three and a half days before the Greek evacuation, the male inhabitants of the two Turkish quarters of Baghcheshmé and Tepekhané, in the highest part of the town, away from the sea, had been dragged out to the cemetery and shot in batches. On Wednesday the 29th I was present when two of the graves were opened, and ascertained for myself that the corpses were those of Moslems and that their arms had been pinioned behind their backs. There were thought to be about sixty corpses in that group of graves, and there were several others. In all, over 300 people were missing—a death-roll probably exceeding that at Smyrna on the 15th and 16th May 1919. 
  186. ^ "Doğu Trakya'da Yunan Mezalimi (1918-1922)" (PDF).  31. harf sırasında bulunan |başlık= parametresi line feed character içeriyor (yardım)
  187. ^ "Doğu Trakya'da Yunan Mezalimi (1918-1922)" (PDF). 
  188. ^ The Turkish Ordeal: Being the Further Memoirs of Halidé Edib. Century Company, University of Virginia. 1928. s. 363. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021. 
  189. ^ The Atlantic Monthly, Volume 132. Atlantic Monthly Co. 1923. s. 829. Two thirds of Salihli, with a population of 10,000, only a tenth of whom were Greeks, had been burned over, seventy-six people were known to have burned to death, and a hundred young girls were said to have been taken away by Greek 
  190. ^ "1922 Manisa yangını - Vikipedi". tr.m.wikipedia.org. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  191. ^ Su, Kamil (1986). Manisa ve yöresinde işgal acıları. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 
  192. ^ a b c d e f Anderson & Stansfield 2009
  193. ^ a b c The Cyprus Question (İngilizce). British-Northern Cyprus Parliamentary Group. 1997. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  194. ^ a b c Displacement in Cyprus Consequences of Civil and Military Strife Report 2 Life Stories: Turkish Cypriot Community (PDF). Oslo: PRIO Cyprus Centre. 2012. ss. 5-15. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2021.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "bryant" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  195. ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 18 Aralık 2018. Erişim tarihi: 15 Ekim 2022. 
  196. ^ "POPULATION TRANSFER: The Tragedy of the Meskhetian Turks". Cultural Survival. March 1992. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  197. ^ "Death of Vlad the Impaler - News" (İngilizce). Philippa Gregory. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  198. ^ Biondich, Mark (17 Şubat 2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929905-8. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  199. ^ Gibney, Matthew J.; Hansen, Randall (2005). Immigration and asylum : from 1900 to the present. Internet Archive. Santa Barbara, Calif. : ABC-CLIO. ISBN 978-1-57607-796-2. 
  200. ^ Biondich, Mark (17 Şubat 2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929905-8. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  201. ^ Howard, Douglas A. (Douglas Arthur) (2001). The history of Turkey. Internet Archive. Westport, Conn. : Greenwood Press. ISBN 978-0-313-30708-9. 
  202. ^ a b Creasy, Edward Shepherd (1961). History of the Ottoman Turks. Khayats. ss. sf. 225. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. Misitra, the chief place in Maina, in particular, was the scene of fearful atrocities, afterwards still more fearfully revenged. Four hundred Turks were slaughtered there in cold blood ; and Ottoman children, torn from their mothers' breasts, were carried up the tops of the minarets, and thence dashed to the ground.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Creasy" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  203. ^ William St. Clair, That Greece Might Still Be Free The Philhellenes in the War of Independence, Oxford University Press, London, 1972 p. 40 0-19-215194-0
  204. ^ William St Clair, That Greece Might Still Be Free: The Philhellenes in the War of Independence (2008 baskısı),http://books.google.com.tr/books?id=NphFnF2RRKUC&pg=PA41&dq=%22Turks+were+killed%22&hl=en&ei=NkpqTdK7J4SY8QPX363yBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CFEQ6AEwCA#v=onepage&q=%22Turks%20were%20killed%22&f=false 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  205. ^ The War of Greek Independence, 1821 to 1833. Londra. 1897. 
  206. ^ Turkish Atrocities in Bulgaria, Letters of the Special Commissioner of the "Daily News", J.A. MacGahan, Esq. Londra: Bradbury Agnew and Co. 1876. s. 13. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  207. ^ Ouoman Population. ss. 72-5. 
  208. ^ Library Information and Research Service. The Middle East, abstracts and index, Part 1 (1999), Northumberland Press, sf. 493, During that war nearly 400000 Rumelian Turks were massacred. About a million of them who fled before the invading Russian armies took refuge in the Thrace, lstanbul and Westem Anatolia
  209. ^ Karpat, Kemal. Ouoman Population. pp. 72-5.
  210. ^ https://books.google.com.tr/books?ei=rfPcTYGlL9DVsgbK1azYDg&ct=result&sqi=2&id=rlYOAQAAMAAJ&dq=Turks+were+massacred&q=Bala&redir_esc=y#search_anchor
  211. ^ Hüdavendigar Onur: Milleti Sadıkadan Hayk’ın Çocuklarına, İstanbul, 1999, s.126.
  212. ^ Yusuf Halaçoğlu (2006). Sürgünden Soykırıma Ermeni İddiaları. Babıali Kültür Yayıncılığı. s. 26. 
  213. ^ Justin McCarthy (2002). Ataöv Türkkaya (Ed.). "Osmanlı Ermeni Nüfusu", "Osmanlı'nın Son Döneminde Ermeniler". TBMM Yayınları. s. 65. 
  214. ^ Ovanes Kaçaznuni. Taşnak Partisi'nin Yapacağı Bir Şey Yok. Acaloğlu, Arif tarafından çevrildi. Kaynak Yayınları-Çukurova Ünviersitesi. ss. 32-33. ISBN 975-343-438-3. 
  215. ^ "2.1 - The War and the noncombatant population". macedonia.kroraina.com. 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  216. ^ "Report of the International Commission to inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars". Oxford academic. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 1915.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  217. ^ https://www.egitimaskina.com/edekoy-katliami-1912/
  218. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  219. ^ "Özgür bir adam", Kaçan Adam, New York: Routledge, 2019.: Routledge, 16 Ekim 2019, ss. 74-75, doi:10.4324/9780429261862-24, ISBN 978-0-429-26186-2 
  220. ^ Arnold J. Toynbee: A Life. Oxford University Press. 1989. ISBN 9780199923397. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021. To protect their flanks from harassment, Greek military authorities then encouraged irregular bands of armed men to attack and destroy Turkish populations of the region they proposed to abandon. By the time the Red Crescent vessel arrived at Yalova from Constantinople in the last week of May, fourteen out of sixteen villages in that town's immediate hinterland had been destroyed, and there were only 1500 survivors from the 7000 Moslems who had been living in these communities. 
  221. ^ Katliamın Tanığı Yeşiloba. 2015. ss. 4-22. 
  222. ^ The Western Question in Greece and Turkey:A Study in the Contact of Civilizations (PDF). H. Fertig, originally: University of California. 1970. s. 553. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2021. ‘ But at 1 P.M. on Friday the 24th June, three and a half days before the Greek evacuation, the male inhabitants of the two Turkish quarters of Baghcheshmé and Tepekhané, in the highest part of the town, away from the sea, had been dragged out to the cemetery and shot in batches. On Wednesday the 29th I was present when two of the graves were opened, and ascertained for myself that the corpses were those of Moslems and that their arms had been pinioned behind their backs. There were thought to be about sixty corpses in that group of graves, and there were several others. In all, over 300 people were missing—a death-roll probably exceeding that at Smyrna on the 15th and 16th May 1919. 
  223. ^ The Turkish Ordeal: Being the Further Memoirs of Halidé Edib. Century Company, University of Virginia. 1928. s. 363. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021. 
  224. ^ The Atlantic Monthly, Volume 132. Atlantic Monthly Co. 1923. s. 829. Two thirds of Salihli, with a population of 10,000, only a tenth of whom were Greeks, had been burned over, seventy-six people were known to have burned to death, and a hundred young girls were said to have been taken away by Greek 
  225. ^ "1922 Manisa yangını - Vikipedi". tr.m.wikipedia.org. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  226. ^ "POPULATION TRANSFER: The Tragedy of the Meskhetian Turks". Cultural Survival. March 1992. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  227. ^ "新疆的反恐、去极端化斗争与人权保障-新华网". www.xinhuanet.com. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  228. ^ "新疆维吾尔自治区去极端化条例-新疆人大网-天山网". web.archive.org. 31 Mart 2019. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  229. ^ "Full Text: Vocational Education and Training in Xinjiang - Xinhua | English.news.cn". web.archive.org. 16 Ağustos 2019. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  230. ^ Gao, Charlotte. "Xinjiang Detention Camp or Vocational Center: Is China 'Calling A Deer A Horse'?". thediplomat.com (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  231. ^ "China: Free Xinjiang 'Political Education' Detainees". Human Rights Watch (İngilizce). 10 Eylül 2017. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  232. ^ Correspondent, Special (28 Şubat 2018). "A Summer Vacation in China's Muslim Gulag". Foreign Policy (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  233. ^ Ramzy, Austin; Buckley, Chris (16 Kasım 2019). "'Absolutely No Mercy': Leaked Files Expose How China Organized Mass Detentions of Muslims". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  234. ^ "Committee News Release - October 21, 2020 - SDIR (43-2) - House of Commons of Canada". www.ourcommons.ca (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  235. ^ "43 countries call on China at UN to respect Uighur rights". The Hindu (İngilizce). 22 Ekim 2021. ISSN 0971-751X. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  236. ^ Putz, Catherine. "Which Countries Are For or Against China's Xinjiang Policies?". thediplomat.com (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  237. ^ "More than 35 countries defend China over mass detention of Uighur Muslims in UN letter". The Independent (İngilizce). 13 Temmuz 2019. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  238. ^ "Saudi Arabia and Russia among 37 states backing China's Xinjiang policy". Reuters (İngilizce). 12 Temmuz 2019. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  239. ^ Kirby, Jen (28 Temmuz 2020). "Concentration camps and forced labor: China's repression of the Uighurs, explained". Vox (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  240. ^ "Death of Vlad the Impaler - News" (İngilizce). Philippa Gregory. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  241. ^ Biondich, Mark (17 Şubat 2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929905-8. 
  242. ^ Gibney, Matthew J.; Hansen, Randall (2005). Immigration and asylum : from 1900 to the present. Internet Archive. Santa Barbara, Calif. : ABC-CLIO. ISBN 978-1-57607-796-2. 
  243. ^ Biondich, Mark (17 Şubat 2011). The Balkans: Revolution, War, and Political Violence Since 1878 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929905-8. 
  244. ^ Howard, Douglas A. (Douglas Arthur) (2001). The history of Turkey. Internet Archive. Westport, Conn. : Greenwood Press. ISBN 978-0-313-30708-9. 
  245. ^ William St. Clair, That Greece Might Still Be Free The Philhellenes in the War of Independence, Oxford University Press, London, 1972 p. 40 0-19-215194-0
  246. ^ William St Clair, That Greece Might Still Be Free: The Philhellenes in the War of Independence (2008 baskısı),http://books.google.com.tr/books?id=NphFnF2RRKUC&pg=PA41&dq=%22Turks+were+killed%22&hl=en&ei=NkpqTdK7J4SY8QPX363yBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CFEQ6AEwCA#v=onepage&q=%22Turks%20were%20killed%22&f=false 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  247. ^ The War of Greek Independence, 1821 to 1833. Londra. 1897. 
  248. ^ Turkish Atrocities in Bulgaria, Letters of the Special Commissioner of the "Daily News", J.A. MacGahan, Esq. Londra: Bradbury Agnew and Co. 1876. s. 13. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  249. ^ Ouoman Population. ss. 72-5. 
  250. ^ Library Information and Research Service. The Middle East, abstracts and index, Part 1 (1999), Northumberland Press, sf. 493, During that war nearly 400000 Rumelian Turks were massacred. About a million of them who fled before the invading Russian armies took refuge in the Thrace, lstanbul and Westem Anatolia
  251. ^ Karpat, Kemal. Ouoman Population. pp. 72-5.
  252. ^ https://books.google.com.tr/books?ei=rfPcTYGlL9DVsgbK1azYDg&ct=result&sqi=2&id=rlYOAQAAMAAJ&dq=Turks+were+massacred&q=Bala&redir_esc=y#search_anchor
  253. ^ Hüdavendigar Onur: Milleti Sadıkadan Hayk’ın Çocuklarına, İstanbul, 1999, s.126.
  254. ^ Yusuf Halaçoğlu (2006). Sürgünden Soykırıma Ermeni İddiaları. Babıali Kültür Yayıncılığı. s. 26. 
  255. ^ Justin McCarthy (2002). Ataöv Türkkaya (Ed.). "Osmanlı Ermeni Nüfusu", "Osmanlı'nın Son Döneminde Ermeniler". TBMM Yayınları. s. 65. 
  256. ^ Ovanes Kaçaznuni. Taşnak Partisi'nin Yapacağı Bir Şey Yok. Acaloğlu, Arif tarafından çevrildi. Kaynak Yayınları-Çukurova Ünviersitesi. ss. 32-33. ISBN 975-343-438-3. 
  257. ^ "2.1 - The War and the noncombatant population". macedonia.kroraina.com. 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  258. ^ "Report of the International Commission to inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars". Oxford academic. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 1915.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  259. ^ https://www.egitimaskina.com/edekoy-katliami-1912/
  260. ^ http://dunyasavasi.ttk.gov.tr/tr/belgeler/yabanci-kaynaklar/fransiz-421.html
  261. ^ "Özgür bir adam", Kaçan Adam, New York: Routledge, 2019.: Routledge, 16 Ekim 2019, ss. 74-75, doi:10.4324/9780429261862-24, ISBN 978-0-429-26186-2 
  262. ^ Arnold J. Toynbee: A Life. Oxford University Press. 1989. ISBN 9780199923397. To protect their flanks from harassment, Greek military authorities then encouraged irregular bands of armed men to attack and destroy Turkish populations of the region they proposed to abandon. By the time the Red Crescent vessel arrived at Yalova from Constantinople in the last week of May, fourteen out of sixteen villages in that town's immediate hinterland had been destroyed, and there were only 1500 survivors from the 7000 Moslems who had been living in these communities. 
  263. ^ Katliamın Tanığı Yeşiloba. 2015. ss. 4-22. 
  264. ^ The Western Question in Greece and Turkey:A Study in the Contact of Civilizations (PDF). H. Fertig, originally: University of California. 1970. s. 553. ‘ But at 1 P.M. on Friday the 24th June, three and a half days before the Greek evacuation, the male inhabitants of the two Turkish quarters of Baghcheshmé and Tepekhané, in the highest part of the town, away from the sea, had been dragged out to the cemetery and shot in batches. On Wednesday the 29th I was present when two of the graves were opened, and ascertained for myself that the corpses were those of Moslems and that their arms had been pinioned behind their backs. There were thought to be about sixty corpses in that group of graves, and there were several others. In all, over 300 people were missing—a death-roll probably exceeding that at Smyrna on the 15th and 16th May 1919. 
  265. ^ The Turkish Ordeal: Being the Further Memoirs of Halidé Edib. Century Company, University of Virginia. 1928. s. 363. 
  266. ^ The Atlantic Monthly, Volume 132. Atlantic Monthly Co. 1923. s. 829. Two thirds of Salihli, with a population of 10,000, only a tenth of whom were Greeks, had been burned over, seventy-six people were known to have burned to death, and a hundred young girls were said to have been taken away by Greek 
  267. ^ "1922 Manisa yangını - Vikipedi". tr.m.wikipedia.org. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  268. ^ "POPULATION TRANSFER: The Tragedy of the Meskhetian Turks". Cultural Survival. March 1992. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  1. ^ Voyvoda 1459 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğu'na vergi ödemeyi reddetti ve Macaristan Krallığı'yla ittifak yaptı. 1460-1461 yılları arasında Tuna nehrini geçerek Sırbistan'a ve Karadeniz kıyısına kadar ilerledi. Kendi ifadesiyle 23.884 Türk ve Bulgar'ı öldürdü. 20.000 Osmanlı savaş esirini kazığa geçirdi. Bu gelişmeler karşısında Osmanlı ordusu 1462 yılında padişah II. Mehmet komutasında Eflak voyvodasına karşı sefere çıktı. Mahmut Paşa'nın hatıratına göre çok uzun mesafeler boyunca Osmanlı askerleri içilecek bir damla bile su bulamadı. Sıcak dayanılır gibi değildi. Türk askeri Eflak'ın başkenti Târgovişte'ye ulaştığında Fatih Sultan Mehmet'in gördüğü manzara yaklaşık 5 kilometre boyunca kazıklarla dizili bir alandan geçiyordu. Alan yaklaşık üç kilometre boyunda bir kilometre enindeydi. Yerde uzun kazıklar dikiliydi. Yaklaşık 20 bin kadar insan erkek, kadın ve çocuk olmak üzere kazığa geçirilmiş durumdaydı. Bu kadar çok insanı kazıkta gören Osmanlı askerinin moralleri bozuldu, aklını kaçıracak duruma geldi. Ancak Osmanlı ordusu 4 Haziran 1462'de Târgovişte kalesini aldı. Vlad, II. Mehmet'e başarısız bir suikast girişiminde bulunduktan sonra kaçtı ancak bulunduğu yerde taş üstünde taş bırakmadı, terk ettiği topraklardaki kuyuları zehirledi, ekinleri yaktı, tüm hayvanları bile öldürttü. Hapishanelerdeki mahkûmları, cüzzamlı ve vebalıları salıverdi ve Türklerin arasına karışmaya teşvik etti
  2. ^ I. Dünya Savaşı sırasında, Ekim 1914'te Doksat (Doksato)'daki Yunanlar bölgedeki Türklere karşı katliamlar yaptı, mallarını yağmaladı ve sahibi oldukları arazileri Yunanlara bıraktıklarına dair belgeler imzalattı.
  3. ^ Şehir geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı, binaların %35'i yok oldu.
  4. ^ Şehir geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı, binaların %90'ı (~10.300 ev, 15 camii, 2 hamam, 2.278 dükkân, 19 otel, 26 villa) yok oldu. Yangın sırasında kurbanların toplam sayısı tam olarak bilinmemektedir. Türk kaynakları 855 kişinin vurularak ve 3.500 kişinin alevler içinde öldüğünü tahmin ediyor. Yaralı sayısı da bilinmiyor, Türk kaynakları üç yüz kızın Yunanlar tarafından kaçırıldığını ve tecavüz edildiğini belirtiyorlar. Birçok tecavüz mağdurunun korkusundan ya da utancından bu konuda sessiz kaldığı düşünülüyor. Esir alınan Yunan askerlerinin bazıları tecavüz ettikleri Türk kadınları tarafından linç edildi.


Kaynak hatası: <ref> "Not" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="Not"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)