İçeriğe atla

Japon mutfağı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Geleneksel bir Japon kahvaltısı

Japon mutfağı, Japonya'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Japonya'nın geleneksel mutfağı (washoku), miso çorbası ve diğer yemekler ile pilav üzerine kuruludur ve mevsimlik malzemelere vurgu yapılmaktadır. Garnitürler genellikle balık, salamura sebze ve et suyunda pişirilmiş sebzelerden oluşur. Japonya bir ada ülkesi olduğundan dolayı balık ile diğer deniz ürünleri içeren yemeklere de çok sık rastlanmakta olup genellikle ızgara yapılır, ancak aynı zamanda saşimi veya suşi olarak çiğ olarak da servis edilir. Deniz ürünleri ve sebzeler de tempura olarak hafif bir hamurda kızartılır. Pirinç dışında, soba ve udon gibi erişteler de bir temel gıda maddesidir. Japonya'da ayrıca, oden adı verilen et suyunda balık ürünleri veya sukiyaki ve nikujagada sığır eti gibi birçok kaynatılmış yemek bulunur.

Japon mutfağının diğerlerine göre en önemli farkı yağ ve baharat kullanımının çok daha az olmasıdır. Kullanılan malzemelerin asıl tatlarını koruması için gayret gösterilir. Mümkün oldukça mevsim için tipik olan taze malzemeler kullanılır.

Genel olarak Japon mutfağı, diğer Doğu Asya ülkelerinin mutfaklarına benzer. Tarihsel olarak Çin mutfağından etkilenen Japon mutfağı, modern çağda Batı mutfaklarından da etkilenmeye açılmıştır. Ramen ve gyōza gibi yabancı yiyeceklerden, özellikle Çin yemeklerinden ilham alan yemekler ve ayrıca spagetti, köri ve hamburger gibi yiyecekler, Japon lezzetlerine ve malzemelerine uyarlanmıştır. Amerikan ve Meksika mutfak geleneklerinden etkilenen Okinawa mutfağının temel taco pirinci de dahil olmak üzere bazı bölgesel yemekler Japonya'da tanıdık hale geldi.[1] Geleneksel olarak, Japonlar Budizm'e bağlı kalmanın bir sonucu olarak etten kaçındı, ancak 1880'lerde Japonya'nın modernleşmesiyle birlikte tonkatsu ve yakiniku gibi et bazlı yemekler yaygınlaştı. O zamandan beri Japon mutfağı, özellikle suşi ve ramen gibi yiyecekler ile dünya çapında popüler hale geldi.

2013 yılında Japon mutfağı UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne eklendi.[2]

Meşhur Japon yemekleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Japon Sapporo Rāmen eriştesi
Yakitori
Onigiri
Umeboshi
Sakuramochi
  • Chanko-nabe ちゃんこ鍋, Nabe stiline göre. Sumo güreşçilerinin yedikleri yüksek protein içeren türlü.
  • Donburi 丼, Sebze, et veya başka içerikli pilav yemeği.
  • Gyōza 餃子, Et ile doldurulmuş Çin usulü hamur işi.
  • İshiyaki 石焼き
  • Karē カレー, Hintlerin körisinin Japon versiyonu.
  • Kushiage 串揚げ,
  • Maki 巻き, Pilav üstü Deniz-Otu Sarması.
  • Miso Çorbası 味噌汁, Sabah, öğlen ve akşam yemeklerinde yan yemek olarak gelir. Miso adı verilen, ezilmiş soya fasulyesi macununun sıcak su ile karıştırılması ile hazırlanır. İçine nori, yeşil soğan gibi tatlandırıcılar da konulabilir.
  • Nabe 鍋 veya O-Nabe, bir Japon türlüsü, yenilirken pişirilir.
  • Oden おでん, Türlü şekli.
  • Okonomiyaki お好み焼き, Lahanalı hamur işi.
  • Sashimi 刺身, Çiğ balık
  • Shabushabuしゃぶしゃぶ, Çok ince kesilmiş et dilimleri masanın üzerinde duran ve kaynayan bir suyun içine bir iki saniye tutulur ve yenir.
  • Sukiyakiすき焼き, Türlü
  • Sushi 寿司, Ekşi pilavlı çiğ balık ve sebze.
  • Takoyaki たこ焼き, Tako Japoncada ahtapot anlamına gelir ve takoyaki ahtapot topları olarak bilinir. Takoyaki satıcıları Japonya da çok popülerdir. Takoyaki yapmak için özel takoyaki kızartma tavası kullanılır. Sulu hamur tavadaki çok küçük yuvarlak bölümlere dökülür.
  • Tempura 天麩羅, tempura hamuruna batırılmış bol yağda kızartılmış sebze ve deniz ürünü.
  • Teriyaki 照り焼き, şeker, mirin, soya sos ve sakenin kaynatılarak yapıldığı, ana yemeklerde kullanılan tatlı bir sostur.
  • Tonkatsu とんかつ, şeker pekmezi, su, tuz, domates ezmesi, damıtılmış sirke, havuç püresi, glikoz şurubu, elma püresi, karamel, mısır nişastası, karabiber, soğan tozu, sarımsak, meyan kökü, limon suyundan yapılan bir sostur ve genelde teppanyakilerde kullanılır.
  • Yakitori 焼き鳥, Tavuk ızgara.
  • Onigiri おにぎり, Pirinç topları. Etrafı nori ile kaplanır ve içinde umeboshi (Japon eriği turşusu), karides, tavuk, ton balığı, somon balığı vb. bulunur.
  • Umeboshi うめぼし, Oldukça aromatik meyve turşusu. Genelde pirinçle ve onigirinin içine konarak tüketilir.
  • Mochi もち, Pirinç hamuru tatlısı. İçinde tatlı fasulye gibi ürünler bulunabilir.

Makarna/erişte yemekleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Rāmen ラーメン, Erişte Çorbası
  • Soba 蕎麦, Buğday Makarnası
  • Yakisoba 焼き蕎麦, kızartılmış Makarna

Balık yemekleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Fugu 河豚 ya da 鰒 çok zehirli bir Balık türüdür. Sadece çok usta aşçılar pişirebilir. Balığın çok ince olan zehirli damarlarının tek tek çıkarılması gerekir. Bir Fugu yemeğinin fiyatı bu yüzden 300-500 Dolar arasıdır.
  • Surimi すり身 Yengeç eti imitasyonu.
  • Takabe Izu-Adalarında yenilen bir balık
  • Unagi 鰻 (うなぎ), Yılan Balığı

Diğer yemekler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Soba 蕎麦 çok ince kesilmiş açık renkli erişte çeşididir.
  • Suimono 吸い物, bir türlü türü.
  • Tofu 豆腐, "Soya-Peyniri"
  • Yuba 湯葉, Soya sütünün kaymağı.

Yemeğin yanında sunulan ek gıdalar (Okashi), tatlılar ve Omiage

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Arare あられ
  • Dango 団子, Pilav Topcukları
  • Mochi 餅, ezilmiş Pilav Macunu
  • Natto 納豆, ekşitilmiş Soya Fasulyeleri
  • Nigiri お握り, baharatlı Pilav topcukları
  • Senbei 煎餅, Pirinçten yapılmış kurabiyeler
  • Taiyaki たいやき, içli hamuriçi
  • Tsukemono 漬物, Turşu
  • Yokan 羊羹, Adzuki-Fasulyeleriyle yapılan bir tatlı.
  • Mirin 味醂 "Pirinç Şarabı"
  • Miso 味噌 (Soya Macunu)
  • Nori 海苔 roll sushi yapımında sarmak amacıyla kullanılan çok ince yaprak halinde deniz yosunu.
  • Soya Sosu 醤油 Shoyu
  • Wakame 若布、和布 genelde salatalarda ve çorbalarda kullanılan bir çeşit deniz yosunu.

Japon restoran şekilleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Chūka Ryōri-ya 中華料理屋 Çin Restoranı usulunden
  • Curry Shop カレー・ショップ
  • Family Restoran ファミリー・レストラン
  • Özel izinli Fugu (çok zehirli bir Balık)- Restoranı
  • İzakaya 居酒屋 Mezeli Meyhane
  • Kaiten-sushi 回転寿司 Sushi-Restoranı (sushiler yürüyen bir banttan geçiyor)
  • Kissaten 喫茶店 Café
  • Nomiya 飲み屋 Meyhane
  • Okonomiyaki-ya お好み焼屋 Burada yemekler müşterinin masasının yanında yapılıyor.
  • Rāmen-ya ラーメン屋 Makarna Çorbası dükkânı
  • Robatayaki 炉辺焼き
  1. ^ Lucero, Mario J. (4 Mart 2022). "Mixing Food Cultures: Japan, Mexico and Southwest US". Tokyo Weekender. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  2. ^ "Japanese cuisine added to Unesco 'intangible heritage' list". BBC Newstarih=5 Aralık 2013. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]