Tunus başbakanları listesi

Tunus başbakanı, 1800'de makamın kurulmasından 1957'de cumhuriyetin ilanıyla kaldırılmasına kadar Tunus hükûmetinin başıdır. Pozisyon 1969'da cumhuriyetçi sistem altında yeniden canlandırıldı. 1969'da makamın kurulmasından bu yana Tunus'ta 15 başbakan görev yaptı. Bu pozisyon bağımsızlıktan önce Tunus Kralı'nın hükûmet başkanı olarak bir sadrazam atamasıyla mevcuttu. Ancak 1957'de cumhuriyetin ilan edilmesiyle yürürlükten kaldırıldı. 1959 Tunus Anayasası, cumhurbaşkanının hem devlet başkanı hem de hükûmet başkanı olduğu bir başkanlık sistemi kurdu. Kasım 1969'da Cumhurbaşkanı Habib Burgiba, Bahi Ladgam'ı cumhuriyetçi sistemdeki ilk başbakan olarak atayarak pozisyonu geri getirdi.

2011 devriminden önce başbakanın rolü cumhurbaşkanına yardım etmekle sınırlıydı. 2014 yılında yeni anayasanın kabul edilmesiyle, başbakanın anayasal yetkileri genişletildi ve başbakan önemli iç politikalardan sorumlu hale getirildi.

En genç başbakan 40 yaşındaki Yusuf Şahid, en yaşlısı 85 yaşındaki El-Beci Kaid es-Sibsi oldu. İki başbakan - Muhammed Gannuşi ve Yusuf Şahid - birden fazla cumhurbaşkanı altında görev yaptı.

İki başbakan daha sonraları cumhurbaşkanı oldu: Zeynel Abidin Bin Ali (1987–2011) ve El-Beci Kaid es-Sibsi (2014–2019).

Şu anda yaşayan yedi eski başbakan vardır. En son ölen eski başbakan 27 Mart 2020'de Hamid Karvi'dir.

Tunus başbakanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Monarşi[değiştir | kaynağı değiştir]

№	İsim (Doğum–Ölüm)	Görev süresi			Parti	Devlet başkanı (Hükümdar / Süre)
Tunus Beyliği Sadrazamları
1	Receb Haznedar Arapça: رجب خزندار ( 17??–1800)		1759	1782	Bağımsız
2	Mustafa Hoca Arapça: أبو النخبة مصطفى خوجة ( 17??–1800)		1782	1800	Bağımsız
3	Yusuf Sahib et-Tabi Arapça: يوسف صاحب الطابع (~1765–1815)		1800	23 Ocak 1815	Bağımsız
4	Muhammed Arbi Zarruk Haznedar Arapça: محمد العربي زروق خزندار (1760–1822)		1815	1822	Bağımsız
5	Hüseyin Hoca Arapça: حسين خوجة (?–1857)		1822	1829	Bağımsız
6	Reşid eş-Şakir Sahib et-Taba'a Arapça: شاكير صاحب الطابع (~1790–1837)		1829	1837	Bağımsız
7	Mustafa Haznedar Arapça: مصطفى خزندار (1817–1878)		1837	22 Ekim 1873	Bağımsız
8	Hayreddin Paşa Arapça: خير الدين باشا التونسي (1822–1890)		22 Ekim 1873	21 Temmuz 1877	Bağımsız
9	Muhammed Haznedar Arapça: محمد خزندار (~1810–1889)		21 Temmuz 1877	24 Ağustos 1878	Bağımsız
10	Mustafa Bin İsmail Arapça: أبو النخبة مصطفى بن اسماعيل (~1850–1887)		24 Ağustos 1878	12 Eylül 1881	Bağımsız
(9)	Muhammed Haznedar Arapça: محمد خزندار (~1810–1889)		12 Eylül 1881	Ekim 1882	Bağımsız
11	Aziz Buattur Arapça: محمد العزيز بوعتور (1825–1907)		Ekim 1882	4 Şubat 1907	Bağımsız
12	Mehmed Celuli Arapça: امحمّد جلولي (1834–1908)		18 Şubat 1907	Haziran 1908^[1]	Bağımsız
13	Yusuf Cahit Arapça: يوسف جعيط (1830–1915)		Haziran 1908	Haziran 1915	Bağımsız
14	Tayyib Celuli Arapça: الطيب جلولي (1857–1944)		Ekim 1915	Mayıs 1922	Bağımsız
Tunus Beyliği Başbakanları
1	Mustafa Dingizli Arapça: مصطفى الدنقزلي (1865–1926)		Mayıs 1922	20 Ekim 1926^[1]	Bağımsız
2	Halil Buhagib Arapça: خليل بوحاجب (1863–1942)		3 Kasım 1926	2 Mart 1932	Bağımsız
3	Hedi Lahua Arapça: الهادي الأخوة (1872–1949)		2 Mart 1932	31 Aralık 1942	Bağımsız
4	Muhammed Cenik Arapça: محمد شنيق (1889–1976)	1	1 Ocak 1943	15 Mayıs 1943	Bağımsız
5	Selahaddin Bakkuş Arapça: صلاح الدين البكوش (1883–1959)	1	15 Mayıs 1943	21 Temmuz 1947	Bağımsız	VIII. Muhammed el-Emin Arapça: محمد الثامن الأمين (1943–1956)
6	Mustafa Kaak Arapça: مصطفى الكعاك (1893–1984)	•	21 Temmuz 1947	17 Ağustos 1950	Bağımsız
(4)	Muhammed Cenik Arapça: محمد شنيق (1889–1976)	2	17 Ağustos 1950	26 Mart 1952	Bağımsız
(5)	Selahaddin Bakkuş Arapça: صلاح الدين البكوش (1883–1959)	2	12 Nisan 1952	2 Mart 1954	Bağımsız
7	Muhammed Selah Mzali Arapça: محمد الصالح مزالي (1896–1984)	•	2 Mart 1954	6 Temmuz 1954	Bağımsız
-	Georges Dupoizat (1909–1975) Geçici		6 Temmuz 1954	7 Ağustos 1954	Bağımsız
8	Tahar Bin Ammar Arapça: الطاهر بن عمار (1889–1985)	•	7 Ağustos 1954	20 Mart 1956	Düstur
Tunus Krallığı Başbakanları
(8)	Tahar Bin Ammar Arapça: الطاهر بن عمار (1889–1985)	•	20 Mart 1956	11 Nisan 1956	Düstur	VIII. Muhammed el Amin Arapça: محمد الثامن الأمين (1956–1957)
9	Habib Burgiba Arapça: حبيب بورقيبة (1903–2000)	•	11 Nisan 1956	25 Temmuz 1957^[2]	Yeni Düstur

Cumhuriyet[değiştir | kaynağı değiştir]

№	Resim	İsim (Doğum–Ölüm)	Görev süresi			Parti	Devlet başkanı (Hükümdar / Süre)
Tunus Cumhuriyeti Başbakanları
1		Bahi Ladgam Arapça: الباهي الأدغم (1913–1998)	•	7 Kasım 1969	2 Kasım 1970	Sosyalist Düstur Partisi	Habib Burgiba Arapça: حبيب بورقيبة (1957–1987)
2		Hadi Amara Nuira Arapça: الهادي نويرة (1911–1993)	•	2 Kasım 1970	23 Nisan 1980	Sosyalist Düstur Partisi
3		Muhammed Mzali Arapça: محمد مزالي (1925–2010)	•	23 Nisan 1980	8 Temmuz 1986	Sosyalist Düstur Partisi
4		Raşid Sfar Arapça: رشيد صفر (1933–)	•	8 Temmuz 1986	2 Ekim 1987	Sosyalist Düstur Partisi
5		Zeynel Abidin Bin Ali Arapça: زين العابدين بن علي (1936–2019)	•	2 Ekim 1987	7 Kasım 1987^[3]	Sosyalist Düstur Partisi
6		Hadi Bakkuş Arapça: الهادي البكوش (1930–2020)	•	7 Kasım 1987	27 Eylül 1989	Sosyalist Düstur Partisi (1988'e kadar)	Zeynel Abidin Bin Ali Arapça: زين العابدين بن علي (1987–2011)
6		Hadi Bakkuş Arapça: الهادي البكوش (1930–2020)	•	7 Kasım 1987	27 Eylül 1989	Demokratik Anayasa Hareketi
7		Hamid Karvi Arapça: حامد القروي (1927–2020)	•	27 Eylül 1989	17 Kasım 1999	Demokratik Anayasa Hareketi
8		Muhammed Gannuşi Arapça: محمد الغنوشي (1941–)	1	17 Kasım 1999	27 Şubat 2011^[4]	Demokratik Anayasa Hareketi (18 Ocak 2011'e kadar^[5])
(8)		Muhammed Gannuşi Arapça: محمد الغنوشي (1941–)	2	17 Kasım 1999	27 Şubat 2011^[4]	Bağımsız	Fuad Mebazaa Arapça: فؤاد المبزع (2011)
9		El-Beci Kaid es-Sibsi Arapça: الباجي قائد السبسي (1926–2019)	•	27 Şubat 2011	24 Aralık 2011	Bağımsız	Fuad Mebazaa Arapça: فؤاد المبزع (2011)
10		Hammadi Cibali Arapça: حمادي الجبالي (1949–)	•	24 Aralık 2011	14 Mart 2013	Nahda Hareketi	Munsif Marzuki Arapça: المنصف المرزوقي (2011–2014)
11		Ali el-Ureyd Arapça: علي العريّض (1955–)	•	14 Mart 2013	29 Ocak 2014^[6]	Nahda Hareketi
12		Mehdi Cuma Arapça: مهدي جمعة (1962–)	•	29 Ocak 2014^[6]	6 Şubat 2015	Bağımsız
13		Habib Essid Arapça: حبيب الصيد (1949–)	•	6 Şubat 2015	27 Ağustos 2016	Bağımsız	El-Beci Kaid es-Sibsi Arapça: الباجي قائد السبسي (2014–2019)
14		Yusuf Şahid Arapça: يوسف الشاهد (1975–)	•	27 Ağustos 2016	27 Şubat 2020	Nida Tunus
(14)		Yusuf Şahid Arapça: يوسف الشاهد (1975–)	•	27 Ağustos 2016	27 Şubat 2020	Tahya Tunus
15		İlyas el-Fahfah Arapça: إلياس الفخفاخ (1972–)	•	27 Şubat 2020	2 Eylül 2020	Ettakatol	Kays Said Arapça: قَيس سَعِيد‎ (2019–)
16		Hişam el-Meşişi (1974-)		2 Eylül 2020	25 Temmuz 2021	Bağımsız
17		Necla Buden Ramazan (1958–)		29 Eylül 2021	Görevde	Bağımsız

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Görevi başında hayatını kaybetti
^ VIII. Muhammed el Amin'i devirerek devlet başkanlığına gelmiştir.
^ devrik Habib Burgiba'yi bir darbe ile makamdan uzaklaştırarak yeni devlet başkanı olmuştur.
^ Yasemin Devrimi sırasında istifa etmiştir.
^ "Tunisia: New government leaders quit ruling party". BBC News. 18 Ocak 2011. 2 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.
^ ^a ^b "Tunisia's new government of independents sworn in". Daily News Egypt. 29 Ocak 2014. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2014.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Tunus devlet başkanları listesi

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Devlet Adamları - Tunus13 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[öldü-1] Görevi başında hayatını kaybetti

[2] VIII. Muhammed el Amin'i devirerek devlet başkanlığına gelmiştir.

[3] vrik Habib Burgiba'yi bir darbe ile makamdan uzaklaştırarak yeni devlet başkanı olmuştur.

[4] Yasemin Devrimi sırasında istifa etmiştir.

[BBC_12220862-5] "Tunisia: New government leaders quit ruling party". BBC News. 18 Ocak 2011. 2 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.

[29Jan-6] "Tunisia's new government of independents sworn in". Daily News Egypt. 29 Ocak 2014. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]