İçeriğe atla

Türkiye'nin illeri: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
anlam ayrımı sayfasına yönlenen bağlantı düzeltme AWB ile
833. satır: 833. satır:
|-
|-
| 52 || Ordu || 25
| 52 || Ordu || 25
| [[Ordu|3]]
| [[Ordu (il)|3]]
|-
|-
| 53 || Rize || 11
| 53 || Rize || 11

Sayfanın 20.55, 20 Mart 2018 tarihindeki hâli

Türkiye'nin başkenti Ankara.

Anadolu yarımadası ile Trakya toprakları üzerine kurulan Türkiye'nin, seksen bir ili vardır. İller, Türkiye'nin en büyük idari bölümleridir. Bu seksen bir il, dokuz yüz on dokuz ilçeye[1] bölünmüştür. Bu ilçeler, en küçük idari birim olan mahalle ve köyleri içinde barındırır. İllerde yönetme ve yürütme görevi, içişleri bakanı tarafından önerilen ve bakanlar kurulunun onayından sonra cumhurbaşkanı tarafından atanan valiler tarafından yerine getirilir.

Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışı ve 29 Ekim 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin resmen kuruluşundan sonra idari sistemde değişikliklere gidildi. 1924 yılında Ardahan, Artvin ve Kars il yapılarak yetmiş bir olan il sayısı yetmiş dörde yükseltildi.[2] İki yıl sonra Ardahan, Beyoğlu, Çatalca, Dersim, Ergani, Gelibolu, Genç, Kozan, Oltu, Muş, Siverek ve Üsküdar illeri ilçeye dönüştürüldü.[2][3] 1927'de ise Doğubayazıt ilçeye dönüştürüldü ve Ağrı'ya bağlandı.[4] 1929'da Muş tekrar il oldu, Bitlis ilçe hâline getirildi.[2] Dört yıl sonra Aksaray, Cebelibereket, Hakkâri ve Şebinkarahisar ilçe olması, Mersin ile Silifke'nin birleştirilip İçel[B] adında yeni bir ilin oluşturulmasıyla ve Artvin ile Rize'nin birleştirilip Çoruh[B] adında yeni bir ilin oluşturulmasıyla sayı elli altıya düştü.[2] 1936'da Rize, Dersim ve Hakkâri tekrar il oldu, yine aynı yıl Dersim'in adı Tunceli olarak değiştirildi; 1939'da Hatay Cumhuriyeti, Türkiye'ye bağlanarak Hatay ili adını aldı.[2][5] 1953'te, Uşak'ın il, Kırşehir'in ilçe olması kararlaştırıldı, 1954'te Adıyaman, Nevşehir ve Sakarya il statüsü kazandı.[2] 1956'da Artvin il statüsünü geri kazandı, 1957'de Kırşehir'in il statüsü geri verildi.[2] Bu yıldan sonra otuz iki yıl boyunca il sayısında herhangi bir değişiklik olmadı.[2] 1989'da Aksaray, Bayburt, Karaman ve Kırıkkale; 1990'da Batman ve Şırnak; 1991'de Bartın; 1992'de Ardahan ve Iğdır; 1995'te Yalova, Karabük ve Kilis; 1996'da Osmaniye il oldu.[2] Böylece il sayısı seksene tamamlandı.[2] Devletin il sayısı, Aralık 1999'da Düzce'nin il olması ile günümüzdeki hâlini aldı.[6]

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye'nin nüfusu 2014 yılı itibarıyla 77.695.904 kişiye ulaştı.[7] Bu rakamın 71.286.182'ini il ve ilçe merkezlerinde yaşayanlar oluşturdu.[7] Ülkedeki en fazla nüfusu barındıran il İstanbul, en az nüfusu barındıran il Bayburt'tur. Ayrıca en büyük yüzölçümüne sahip il Konya, en küçük yüzölçümüne sahip il Yalova'dır.[8] Bunların dışında büyükşehir olmayan tüm illerin merkez ilçelerinin adı, il ile aynı adı taşır.

İller

Renkler
  Başkent ve büyükşehir
  Büyükşehir
Türkiye'nin illeri listesi
Plaka İl adı Alan (km2)[9] Nüfus (2016)[10] NY kişi/km² Telefon
kodu
Vali
01 Adana 13.844 2.201.670 159,03 322 Mahmut Demirtaş
02 Adıyaman 7.337 610.484 83,21 416 Abdullah Erin
03 Afyonkarahisar 14.016 714.523 50,98 272 Aziz Yıldırım
04 Ağrı 11.099 542.255 48,86 472 Musa Işın
05 Amasya 5.628 326.351 57,99 358 Salih Işık
06 Ankara 25.632 5.346.518 208,59 312 Ercan Topaca
07 Antalya 20.177 2.328.555 115,41 242 Münir Karaloğlu
08 Artvin 7.393 168.068 22,73 466 Ömer Doğanay
09 Aydın 8.116 1.068.260 131,62 256 Ömer Faruk Koçak
10 Balıkesir 14.583 1.196.176 82,03 266 Ersin Yazıcı
11 Bilecik 4.179 218.297 52,24 228 Süleyman Elban
12 Bingöl 8.004 269.560 33,68 426 Yavuz Selim Köşger
13 Bitlis 8.294 341.225 41,14 434 Ahmet Çınar
14 Bolu 8.313 299.896 36,08 374 Aydın Baruş
15 Burdur 7.175 261.401 36,43 248 Şerif Yılmaz
16 Bursa 10.813 2.901.396 261 268,32 İzzettin Küçük
17 Çanakkale 9.817 519.793 52,95 286 Orhan Tavlı
18 Çankırı 7.542 183.880 24,38 376 Mesut Köse
19 Çorum 12.428 527.863 42,47 364 Necmeddin Kılıç
20 Denizli 12.134 1.005.687 82,88 258 Ahmet Altıparmak
21 Diyarbakır 15.168 1.673.119 110,31 412 Hüseyin Aksoy
22 Edirne 6.145 401.701 65,37 284 Günay Özdemir
23 Elâzığ 9.383 578.789 61,68 424 Murat Zorluoğlu
24 Erzincan 11.815 226.032 19,13 446 Ali Arslantaş
25 Erzurum 25.006 762.021 30,47 442 Seyfettin Azizoğlu
26 Eskişehir 13.960 844.842 60,52 222 Azmi Çelik
27 Gaziantep 6.803 1.974.244 290,2 342 Ali Yerlikaya
28 Giresun 7.025 444.467 63,27 454 Hasan Karahan
29 Gümüşhane 6.668 172.034 25,8 456 Okay Memiş
30 Hakkâri 7.095 267.813 37,75 438 Cüneyt Orhan Toprak
31 Hatay 5.524 1.555.165 281,53 326 Erdal Ata
32 Isparta 8.946 427.324 47,77 246 Şehmus Günaydın
33 Mersin 16.010 1.773.852 110,8 324 Özdemir Çakacak
34 İstanbul 5.461 14.804.116 2.710,88 212, 216[C] Vasip Şahin
35 İzmir 11.891 4.223.545 355,19 232 Erol Ayyıldız
36 Kars 10.193 289.786 28,43 474 Rahmi Doğan
37 Kastamonu 13.064 376.945 28,85 366 Mesut Yıldırım
38 Kayseri 16.970 1.358.980 80,08 352 Süleyman Kamçı
39 Kırklareli 6.459 351.684 54,45 288 Esengül Civelek
40 Kırşehir 6.584 229.975 34,93 386 Necati Şentürk
41 Kocaeli 3.397 1.830.772 538,94 262 Hasan Basri Güzeloğlu
42 Konya 40.838 2.161.303 52,92 332 Yakup Canbolat
43 Kütahya 11.634 573.642 49,31 274 Ahmet Hamdi Nayir
44 Malatya 12.259 781.305 63,73 422 Mustafa Toprak
45 Manisa 13.339 1.396.945 104,73 236 Mustafa Hakan Güvençer
46 Kahramanmaraş 14.520 1.112.634 76,63 344 Vahdettin Özkan
47 Mardin 8.780 796.237 90,69 482 Mustafa Yaman
48 Muğla 12.654 923.773 73,0 252 Amir Çiçek
49 Muş 8.650 406.501 46,99 436 Seddar Yavuz
50 Nevşehir 5.485 290.895 53,03 384 İlhami Aktaş
51 Niğde 7.234 351.468 48,59 388 Ertan Peynircioğlu
52 Ordu 5.861 750.588 128,06 452 İrfan Balkanlıoğlu
53 Rize 3.835 331.048 86,32 464 Erdoğan Bektaş
54 Sakarya 4.824 976.948 202,52 264 Hüseyin Avni Coş
55 Samsun 9.725 1.295.927 133,26 362 İbrahim Şahin
56 Siirt 5.717 322.664 56,44 484 Mustafa Tutulmaz
57 Sinop 5.717 205.478 35,94 368 Hasan İpek
58 Sivas 28.164 621.224 22,06 346 Davut Gül
59 Tekirdağ 6.190 972.875 157,17 282 Mehmet Ceylan
60 Tokat 10.042 602.662 60,01 356 Cevdet Can
61 Trabzon 4.628 779.379 168,41 462 Yücel Yavuz
62 Tunceli 7.582 82.193 10,84 428 Osman Kaymak
63 Şanlıurfa 19.242 1.940.627 100,85 414 Güngör Azim Tuna
64 Uşak 5.555 358.736 64,58 276 Ahmet Okur
65 Van 20.921 1.100.190 52,59 432 İbrahim Taşyapan
66 Yozgat 13.690 421.041 30,76 354 Abdulkadir Yazıcı
67 Zonguldak 3.342 597.524 178,79 372 Ali Kaban
68 Aksaray 7.659 396.673 51,79 382 Aykut Pekmez
69 Bayburt 3.746 90.154 24,07 458 İsmail Ustaoğlu
70 Karaman 8.678 245.610 28,30 338 Süleyman Tapsız
71 Kırıkkale 4.791 277.984 58,02 318 Ali Kolat
72 Batman 4.477 576.899 128,86 488 Ahmet Deniz
73 Şırnak 7.078 483.788 68,35 486 Ali İhsan Su
74 Bartın 2.330 192.389 82,57 378 Nusret Dirim
75 Ardahan 4.934 98.335 19,93 478 İbrahim Özefe
76 Iğdır 3.664 192.785 52,62 476 Ahmet Turgay Alpman
77 Yalova 798 241.665 302,84 226 Tuğba Yılmaz
78 Karabük 4.142 242.347 58,51 370 Mehmet Aktaş
79 Kilis 1.412 130.825 92,65 348 İsmail Çataklı
80 Osmaniye 3.320 522.175 157,28 328 Kerem Al
81 Düzce 2.492 370.371 148,62 380 Zülfikar Dağlı
İstanbul'daki Boğaziçi Köprüsü, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlamaktadır.
Trabzon'un Çaykara ilçesindeki Uzungöl.
Mimar Sinan tarafından yapılan Edirne'deki Selimiye Camii.
Nevşehir sınırları içinde kalan Kapadokya'daki peri bacaları.
Muğla'daki Ölüdeniz.
Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı.
Ege Bölgesi'nin en kalabalık ili İzmir.
Karadeniz Bölgesi'nin en kalabalık ili olan Samsun'daki Onur Anıtı.
Denizli'deki Pamukkale travertenleri.
Türkiye'nin en büyük gölü Van Gölü'nde yer alan Akdamar Adası.

Türkiye il merkez rakımları

Plaka No İl Adı Rakım (Google Earth) Rakım (Vikipedi)
01 Adana 25 23
02 Adıyaman 701 669
03 Afyon 1012 1021
04 Ağrı 1630 1632
05 Amasya 400 411
06 Ankara 905 938
07 Antalya 62 39
08 Artvin 530 345
09 Aydın 92 64
10 Balıkesir 145 117
11 Bilecik 513 850
12 Bingöl 1159 1160
13 Bitlis 1637
14 Bolu 741 726
15 Burdur 963
16 Bursa 238 155
17 Çanakkale 11 0
18 Çankırı 730 730
19 Çorum 822 810
20 Denizli 392 354
21 Diyarbakır 674 660
22 Edirne 50 41
23 Elazığ 1041 1070
24 Erzincan 1216 1185
25 Erzurum 1923 1890
26 Eskişehir 796 788
27 Gaziantep 838 850
28 Giresun 14 10
29 Gümüşhane 1174 1227
30 Hakkari 1756 1720
31 Hatay 89 85
32 Isparta 1058 1035
33 İçel 18 5
34 İstanbul 25 100
35 İzmir 9 2
36 Kars 1756 1768
37 Kastamonu 814 800
38 Kayseri 1060 1054
39 Kırklareli 231 203
40 Kırşehir 991 985
41 Kocaeli 4
42 Konya 1023 1016
43 Kütahya 958 970
44 Malatya 970 998
45 Manisa 79 71
46 Kahramanmaraş 562 568
47 Mardin 938 1080
48 Muğla 659 670
49 Muş 1334 1400
50 Nevşehir 1197 1224
51 Niğde 1239 1229
52 Ordu 25 3
53 Rize 11 6
54 Sakarya 41 31
55 Samsun 10 4
56 Siirt 887 895
57 Sinop 27
58 Sivas 1313 1250
59 Tekirdağ 28 10
60 Tokat 630 679
61 Trabzon 36 10
62 Tunceli 922 914
63 Şanlıurfa 527 510
64 Uşak 915 906
65 Van 1728 1727
66 Yozgat 1317 1300
67 Zonguldak 10
68 Aksaray 1228
69 Bayburt 1555
70 Karaman 1063
71 Kırıkkale 746
72 Batman 570 550
73 Şırnak 1343 1650
74 Bartın 12
75 Ardahan 1799
76 Iğdır 860 850
77 Yalova 8 30
78 Karabük 264 280
79 Kilis 660
80 Osmaniye 121
81 Düzce 149 160

Rakım (Google Earth) valilik binalarının bulunduğu yerdir.

Eski iller

1927 yılındaki illeri gösteren bir harita

Ayrıca bakınız

Notlar

  • A ^ İllerin alanlarına, sınırları dahilindeki akarsu ve göller dahildir.[8]
  • B ^ İçel'in adı, 2002 yılında resmen Mersin olarak değiştirildi.[11]
  • C ^ İstanbul'da 212, Avrupa Yakası'nın, 216, Anadolu Yakası'nın telefon kodudur.

Kaynakça

  1. ^ "İller İdaresi Genel Müdürlüğü". İller İdaresi Genel Müdürlüğü. 18 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2015. 
  2. ^ a b c d e f g h i j "İller İdaresi Genel Müdürlüğü". İller İdaresi Genel Müdürlüğü. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2013. 
  3. ^ Ünüvar, İhsan. Erzurum vilâyeti. Duygu Matbaası. s. 40. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  4. ^ Alpaslan, Her yönüyle Ağrı. Her yönüyle Ağrı. Tutibay Yayınları. s. 180. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.  Birden fazla |ilk= ve |ad= kullanıldı (yardım)
  5. ^ White, Paul J. Primitive rebels or revolutionary modernizers?: the Kurdish national movement in Turkey (İngilizce). Zed Books. s. 80. ISBN 978-1-85649-822-7. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  6. ^ "Düzce, resmen il Derince ilçe oldu". Hürriyet. 9 Aralık 1999. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2013. 
  7. ^ a b "Adana Büyükşehir Nüfusu - 2017". TÜİK. 7 Mart 2015. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2016. 
  8. ^ a b "İl ve İlçe Yüzölçümleri * - Harita Genel Komutanlığı" (PDF). Harita Genel Komutanlığı. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  9. ^ Millî Savunma Bakanlığı- Haritalar Genel Komutanlığı
  10. ^ 31 Ocak 2017 TÜİK Verileri
  11. ^ "İçel resmen Mersin oldu". Hürriyet. 21 Haziran 2002. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.