İçeriğe atla

Antalya (il)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Antalya
İl
İlin Türkiye'deki konumu
İlin Türkiye'deki konumu
Harita
İl sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İl merkeziAntalya
İdare
 • ValiHulusi Şahin
Yüzölçümü
 • Toplam20.177 km²
Nüfus
 • Toplam2.222.562
 • Kır
-
 • Şehir
2222562
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu242
İl plaka kodu07
Antalya Kaleiçi'nden bir görünüm

Antalya, Türkiye'nin Akdeniz Bölgesi'nde yer alan bir ilidir. Merkezi Antalya olan ilin 2024 yılı sonu itibarıyla nüfusu 2.722.103'tür.[2] Yüzölçümü 20.177 km² olup[3] kilometrekare başına ortalama 130 kişi düşmektedir. 2021 yılı itibarıyla 591,895 kişilik nüfusuyla en kalabalık ilçe Kepez'dir. Kilometrekare başına 5.429 kişi ile nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu ilçe Muratpaşa'dır. 19 ilçe ve belediyesi bulunan Antalya'nın bu ilçelerinde toplam 914 mahalle yer almaktadır.

Antalya'nın plaka kodu 07'dir.

İlin tamamı, Akdeniz Bölgesi'nin batısında yer alır ve Antalya Körfezi'yle Batı Toros Dağları arasında kurulmuştur. Yüzölçümü bakımından Türkiye'nin beşinci büyük ilidir.[4] Güneyinde Akdeniz, batısında Muğla, kuzeyinde Burdur ve Isparta, kuzeydoğusunda Konya, doğusunda ise Karaman ve Mersin illeri vardır.

Antalya ilinin rakımı (deniz seviyesinden yüksekliği) 49 metredir.[5]

İlin tamamı Akdeniz Bölgesi'nin Antalya Bölümü'nde yer alır ve Akdeniz ikliminin etki sahasındadır. Yerleşim yerleri haricindeki il topraklarının büyük kısmı tahıl tarlalarıyla kaplı platolardan oluşur.[6]

Türk Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Komutanlığına bağlı 3. Piyade Eğitim Tugayı Komutanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığına bağlı Antalya Hava Meydan Komutanlığı bu ilde bulunmaktadır.[7][8]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Konumu ve sınırları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Antalya'nın Türkiye'deki konumu

Antalya ili Türkiye'nin güneybatısında, 29° 20'-32° 35' doğu boylamları ile 36° 07'-37° 29' kuzey enlemleri arasındadır. Güneyde Akdeniz, kuzeyde ise denize paralel uzanan Toros Dağları ile çevrilidir. Doğusunda Mersin, Konya ve Karaman; kuzeyinde Isparta ve Burdur; batısında ise Muğla illeriyle komşudur. İlin yüzölçümü 20.177 km²''dir.[9] Bu, Türkiye yüzölçümünün %2,6'sına karşılık gelir. Akdeniz Bölgesi'nin batısında bulunan Antalya ili, bölge yüzölçümünün ise %17,6'sını oluşturur.

İl arazisinin %77,8’i dağlık, %10,2’si ovalık, %12’si ise engebelidir. İl alanının 3/4'ünü kaplayan Toros Dağları’nın birçok tepesi 2500-3000 metreyi aşar. Batıdaki Teke yöresinde geniş platolar ve havzalar yer alır. Çoğunlukla kireçtaşlarından oluşmuş bu dağlar ve platolar üzerinde, kireçtaşlarının erimesiyle oluşmuş mağaralar, düdenler, yer altı su kaynakları, dolinler, uvalalar ve daha geniş çukurluklar olan polyeler gibi büyüklü küçüklü karst şekilleri yaygın olarak görülür. İlin topoğrafik açıdan gösterdiği değişkenlik, iklim, tarım, nüfus ve yerleşme açısından farklı ortamlar oluşmasına neden olmaktadır. Ayrı özellik gösteren bu alanlar, sahil bölgesi ve yayla bölgesi olarak tanımlanır.[10]

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya'nın iklimi genel olarak Akdeniz iklimine girmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı olan bu iklim tipi, "Mutedil Deniz ve Sıcak Deniz İklim Sınıfı"na girer. Ancak daha iç kesimlerde, "Soğuk Yarı-Kara İklim" tipi etkili olmaktadır. Yazın ortalama sıcaklık 28 – 36 °C arasındadır. Öğle saatlerinde termometrenin 40 °C'nin üzerine çıktığı görülür. Ocak ayında ise sıcaklık ortalama 10 – 20 °C arasında değişir. Kıyı kesiminde kar çok ender görülür. Don olayı ise nadir görülür ve her kış yaşanmaz. Yağışsız günlerde hava genellikle açık ve güneşlidir. İlde yıllık ortalama nispi nem oranı %64 civarındadır.

Antalya'nın kıyı bölgesinde yazlar hem uzun hem de sıcaktır. Kışlar bile ılıman geçer. Yazın neredeyse hiç yağış görülmez; yağmur en çok kış aylarında, daha seyrek olarak ise ilkbahar ve sonbaharda sağanak hâlinde yağar. Yılın ancak 40 – 50 günü kapalı ve yağışlı geçer. Antalya, yılda ortalama 300 güneşli gün yaşar. 18,7 °C yıllık sıcaklık ortalamasıyla, yılın 12 ayı turizme açık ender bölgelerden biridir. Yılın dokuz ayı denize girilebilir.[11]

Depremsellik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya, Türkiye Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi tarafından hazırlanan Deprem Riski Haritası’na göre ikinci derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Antalya'nın batısında yer alan Elmalı ilçesinden Helen Yayı'nın bir uzantısı geçmektedir. Bu fay hattı, Burdur-Isparta bölgesinde çeşitli kırıklar oluşturmuştur. Deprem riski taşıyan bu bölgeler Antalya çevresinde yer aldığı için, Antalya ikinci derece deprem bölgesi olarak sınıflandırılmaktadır. Ancak, şimdiye kadar Antalya merkezli meydana gelmiş çok büyük bir deprem kaydedilmemiştir. Sadece 11 Nisan 1977 tarihinde, yerin 93 km derinliğinde 4,6 büyüklüğünde;[12] 28 Aralık 2013 günü saat 17.21’de ise 6,0 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiştir.[13]

Yerbilim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya'da farklı yaş ve özelliklere sahip kayaç türleri bulunmaktadır. Görünür temel kayalarda paleozoyik yaşlı kristalen şist, fillat, mermer ve kireç taşları yer almaktadır. Alanya'nın kuzeyinde yaygın olarak yüzeylenen bu kayaçlar, şiddetli tektonik hareketlerin etkisiyle kıvrılıp kırılmıştır.

Dağlık alanlarda Mesozoyik ve tersiyer dönemlerine ait formasyonlar bulunmaktadır. İlin büyük bir bölümünde yayılım gösteren Mesozoyik formasyonlar; kireçtaşı, marn, fillit ve serpantinden oluşmaktadır. Kireçtaşları, üzerinde karstik şekillerin tipik olarak izlenebildiği, gri renkli, yoğun çatlak ve boşluk içeren kayaçlardır. Kuvaterner'e ait alüvyonlar ile Pliyo-Kuvaterner travertenleri Antalya Ovası'nda tipik olarak izlenmektedir. Sahada, deniz altında da devam eden travertenlerin toplam kalınlığı birkaç yüz metreyi aşmakta olup, kireçtaşlarında olduğu gibi karstik özellik göstermektedir.[14]

Bitki örtüsü

[değiştir | kaynağı değiştir]
Zeytin, tüm Akdeniz havzasında olduğu gibi Antalya'nın da en çok yetiştirilen bitki türlerindendir.

Kıyıdan 500–600 metre yüksekliğe kadar olan bölgelerde, yazın aşırı kuraklığa dayanabilen ve kışın da yeşil kalan maki bitki örtüsü egemendir.

Boyları 3–5 metreyi geçmeyen bu bitkiler arasında delice, koca yemiş, sandal, yabani çilek ve zakkum en yaygın olanlarıdır. 600 ile 1.200 metre arasında, kızılçam ve meşelerin egemen olduğu karışık ormanlar ya da yamaç ormanları görülür. Kızılçamların arasında yer yer meşeliklere, daha yüksek kesimlerde ise halep çamı ve karaçama rastlanır. 1.200 ile 2.100 metre arasında ise “yüksek ormanlar” olarak adlandırılan; sedir, köknar, sarıçam, kayın ve çeşitli ardıç türlerinden oluşan orman kuşağı yer almaktadır. Özellikle Batı Toroslar'da saf sedir ormanlarına sıkça rastlanır. 2.000 metrenin üzerindeki alanlarda iğne yapraklı ağaçlar seyrekleşir ve bodurlaşmaya başlar. Bu kuşak, 2.100–2.300 metre arasında sona erer ve ardından “alp çayırları” olarak bilinen, renkli çiçeklerle süslenmiş ve yazları kurumayan yüksek otlaklar başlar. Teke Yaylası’ndaki yüksek ovalarda, meşe ormanlarının tahrip edilmesi sonucu oluşan bozkır alanlarda step bitkileri yetişmektedir. Genişliği 946.466 hektarı bulan Antalya ormanlarında köknar, meşe, dişbudak, karaağaç, kocayemiş, çınar, ahlat, ıhlamur, yabani ve aşılı zeytin, kermes meşesi, mazı meşesi, sandal, sakız ağacı, mersin, tespih ağacı, defne, akça kesme, hayıt, zakkum, Keçiboynuzu, kayacık, funda, ladin, çılbırdı, cehri, katırtırnağı, kekik, patlangaç, sütleğen, dikenli mersin, deve dikeni, ballı baba, alev doda, ada çayı, safran, kanada şifa otu, tokuz otu, çakır dikeni, çiriş otu, kuşkonmaz, krizantem gibi ağaç ve ot cinsleri bulunur.[15]

Direy

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya bölgesinin ılıman iklim özelliklerine sahip olması ve bitki örtüsü çeşitliliği, yaban hayatının zenginliğini de beraberinde getirir. Geyik, tilki, sansar, sincap, alageyik, yaban keçisi, çakal, sırtlan, kurt, ayı, keklik, bıldırcın, üveyik, yaban güvercini, çulluk, turaç, karatavuk, sarıasma ve turna Antalya ilinin yaban hayatını oluşturan canlıların bir kısmıdır.[16]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Antalya şehrinin ilk kurulduğu yer olan Kaleiçi çok dar sokakların ve kalıcı yerleşimin seyrek olduğu bir alandır. Kaleiçi turizm amaçlı kullanılmaktadır.

Antalya ili, güneyde yer alan bu şehrin turizm alanı ilan edilmesinden sonra hızla kalabalıklaşmıştır. Özel ve kamu sektörü yatırımları kent merkezi ve çevresinde yoğunlaşmış, bu gelişmeyle birlikte artan iş olanakları, yoğun bir nüfus göçüne yol açmıştır. Turizm olanaklarının çeşitliliği, buna bağlı olarak tesisleşmenin gelişmişliği, her mevsim tarıma uygun toprakları, ulaşım sistemlerinin kullanışlılığı, denize kıyısı olması gibi nedenlerin göçü teşvik ettiği söylenebilir.[17] 1927 sayımında 206.270 olan il nüfusu,[18] zamanla artan doğum oranı[19] ve göçle[20] birlikte katlanarak artmış ve günümüzde 2 milyonu geçmiştir. Göçlere rağmen, 2008'de Antalya'da işsizlik oranı (%10,7) Türkiye genel işsizlik oranı (%11,9)’nın altındaydı. İşgücüne katılım açısından da (%57) TÜİK tarafından belirlenen 26 bölge arasında ikinci sıradaydı.[19] İstihdam edilenlerin %45’i hizmetler, %5’i sanayi, %50’si ise tarım sektöründe çalışmaktadır. Bu oranlar, Türkiye genelinde ise sırasıyla %49, %27 ve %24’tür.

2013’ten önce, nüfusun 1.000.081’i il merkezi sınırları içinde, 919.648’i ise ilçe sınırları içindeydi. Bu durumda, il nüfusunun %52’si merkezlerde (il ve ilçe merkezleri), %48’i ise köy ve beldelerde yaşamaktaydı.[21] Antalya, 2016 yılı itibarıyla nüfus bakımından 81 il arasında beşinci sıradadır. 2.328.555 kişilik Antalya nüfusu, bir önceki yıla göre 40.099 kişi artmış ve Türkiye nüfusu içindeki Antalya’nın payı %2,64’ten %2,92’ye yükselmiştir.[22]

Antalya’daki nüfus, Türkiye geneline göre daha yüksek bir eğitim düzeyine sahiptir. 2008 verilerine göre, 15 yaş üstü nüfusun okuma yazma oranı toplam il nüfusunun %97'sini (erkeklerde %91, kadınlarda %86'sını) oluşturur, Türkiye genelinde ise bu oran %83'tür (erkeklerde %88, kadınlarda %79). Bu farklılık, özellikle üniversite mezunları arasında daha belirgindir. Antalya’da üniversite ve yüksekokul mezunlarının toplam nüfusa oranı yaklaşık %7 iken, Türkiye genelinde bu oran %5,4’tür.[23]

Antalya il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1927[24] 204.372 29
  %17     35.263
169.109     %83  
1935[25] 242.609 34 %19
  %18     43.857
198.752     %82  
1940[26] 256.366 34 %6
  %19     49.903
206.463     %81  
1945[27] 278.178 32 %9
  %18     48.714
229.464     %82  
1950[28] 311.442 30 %12
  %17     53.972
257.470     %83  
1955[29] 357.568 27 %15
  %19     67.480
290.088     %81  
1960[30] 416.130 26 %16
  %23     95.424
320.706     %77  
1965[31] 486.910 23 %17
  %27     129.657
357.253     %73  
1970[32] 577.334 21 %19
  %30     176.008
401.326     %70  
1975[33] 669.357 19 %16
  %33     223.089
446.268     %67  
1980[34] 748.706 18 %12
  %38     280.837
467.869     %62  
1985[35] 891.149 15 %19
  %45     397.712
493.437     %55  
1990[36] 1.132.211 11 %27
  %53     602.194
530.017     %47  
2000[37] 1.719.751 7 %52
  %54     936.240
783.511     %46  
2007[38] 1.789.295 7 %4
  %63     1.127.634
661.661     %37  
2008[39] 1.859.275 7 %4
  %69     1.273.940
585.335     %31  
2009[40] 1.919.729 7 %3
  %69     1.331.743
587.986     %31  
2010[41] 1.978.333 7 %3
  %70     1.392.974
585.359     %30  
2011[42] 2.043.482 6 %3
  %71     1.450.209
593.273     %29  
2012[43] 2.092.537 6 %2
  %71     1.492.674
599.863     %29  
2013[44] 2.158.265 5 %3 Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır.
2014[45] 2.222.562 5 %3
2015[46] 2.288.456 5 %3
2016[46] 2.328.555 5 %2
2017[46] 2.364.396 5 %2
2018[46] 2.426.356 5 %3
2019[46] 2.511.700 5 %4
2020[46] 2.548.308 5 %1
2021[46] 2.619.832 5 %3
2022[46] 2.688.004 5 %3
2023[46] 2.696.249 5 %0
2024[46] 2.722.103 5 %1


Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2025 verileri[47])

Antalya’nın il nüfusu 2.722.103’tür (2024 sonu itibarıyla). İlin yüzölçümü 20.177 km2'dir. İlde km2'ye 135 kişi düşmektedir. Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe 5.307 kişi ile Muratpaşa'dır. İlde yıllık nüfus artış oranı %0,96 olmuştur. Antalya’da 19 ilçe ve bu ilçelerde toplam 913 mahalle bulunmaktadır.

Antalya’da nüfus artış oranı en yüksek ilçe %5,18 ile Döşemealtı olurken, en düşük oran %-19,61 ile İbradı’da kaydedilmiştir.

2024 yılı sonunda Antalya ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlçe Nüfus 2023 Nüfus 2024 Fark Değişim (%) Mahalle s. Alanı  km2 Yoğunluk
Akseki 11.896 10.546 -1.350 -11,35 51 1544 7
Aksu 80.350 82.560 2.210 2,75 35 406 203
Alanya 359.891 361.873 1.982 0,55 102 1577 229
Demre 27.762 27.814 52 0,19 17 329 85
Döşemealtı 86.109 90.572 4.463 5,18 32 687 132
Elmalı 41.240 41.853 613 1,49 60 1433 29
Finike 50.688 51.620 932 1,84 26 768 67
Gazipaşa 55.185 55.362 177 0,32 53 1111 50
Gündoğmuş 8.259 7.353 -906 -10,97 29 1175 6
İbradı 4.243 3.411 -832 -19,61 9 778 4
Kaş 64.014 63.921 -93 -0,15 54 1750 37
Kemer 49.695 50.436 741 1,49 12 412 122
Kepez 614.135 629.479 15.344 2,50 68 292 2156
Konyaaltı 196.498 196.079 -419 -0,21 39 546 359
Korkuteli 59.295 58.728 -567 -0,96 58 2433 24
Kumluca 74.353 75.041 688 0,93 41 1225 61
Manavgat 258.367 262.576 4.209 1,63 106 2351 112
Muratpaşa 512.700 509.444 -3.256 -0,64 55 96 5307
Serik 141.569 143.435 1.866 1,32 66 1263 114
Antalya 2.696.249 2.722.103 25.854 0,96 913 20176 135

Konum

[değiştir | kaynağı değiştir]
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş yılı[48] Önceden bağlı olduğu ilçe Alanı km2[3] Rakım mt. Merkeze km[49]* Ulaşan Yollar[49]
Akseki Cumh.önce 1.544 1.057 154 D.695-10=>07.10
Aksu 2008 Merkez 406 18 18 D.400-10, D.685-05
Alanya Cumh.önce 1.577 9 138 D.400-12, 07.33
Demre 1987 Kaş 329 12 140 D.400-07
Döşemealtı 2008 Merkez 687 303 26 D.650-14
Elmalı Cumh.önce 1.433 1.085 111 D.635-03, 07.55
Finike Cumh.önce 768 5 112 D.400-07, D.635-04
Gazipaşa 1948 Alanya 1.111 20 182 D.400-13
Gündoğmuş 1936 Akseki 1.175 890 149 D.695-10=>07.29, D.400-12=>07.30
İbradı 1990 Akseki 778 1.038 172 D.695-10=>07.06, D.687-02=>07.06
Kaş Cumh.önce 1.750 19 187 D.400-06, 07.52
Kemer 1990 Merkez 412 5 44 D.400-09
Kepez 2008 Merkez 292 84 5 D.400-09, D.650-14
Konyaaltı 2008 Merkez 546 14 7 D.400-09, 07.50
Korkuteli Cumh.önce 2.433 996 59 /D.350-05, D.635-02
Kumluca 1958 Finike 1.225 35 94 D.400-09, 07.50
Manavgat Cumh.önce 2.351 21 78 D.400-11
Muratpaşa 2008 Merkez 96 49 1 D.400
Serik 1926 1.263 30 42 D.400-10
ANTALYA Cumh.önce 20.177 62

*Metropol ilçelerin merkeze uzaklıkları, kaymakamlık ile valilik arasındaki uzaklıktır.

Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]

2018'de Yüksek Seçim Kurulu, en son nüfus verilerine dayanarak 2018 seçimleri için Antalya'nın çıkaracağı milletvekili sayısını 14'ten 16'ya yükseltmiştir.[50]

TBMM'de Antalya ili

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Antalya milletvekilleri
Ayrıca bakınız: Antalya'da 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı ve genel seçimleri

Antalya'nın 2014 Türkiye genel seçimlerinde 14 olan milletvekili sayısı 2018 Türkiye genel seçimleri öncesi Yüksek Seçim Kurulu tarafından 16'ya çıkarılmıştı. 2018 milletvekili seçimlerinde Antalya'da Adalet ve Kalkınma Partisi %34,96'lık oy oranıyla 6 milletvekili; Cumhuriyet Halk Partisi %29,16'lük oy oranıyla 5 milletvekili ve Milliyetçi Hareket Partisi %10,12'lik oy oranıyla 1 milletvekili, İYİ Parti %16,91 ile 3 milletvekili, Halkların Demokratik Partisi %7,33 ile 1 milletvekili çıkarmaya hak kazandı.[51] 2023 genel seçimlerinde Antalya'nın milletvekili sayısı 17 olmuştur. Milletvekili çıkaran partilerin oy oranları şöyle gerçekleşmiştir: CHP %32,31 ile 6 milletvekili, AK Parti %29,06 ile 6 milletvekili, İYİ Parti %11,31 ile 2 milletvekili, MHP %10,03 ile 2 milletvekili ve Yeşil Sol Parti %4,9 ile 1 milletvekili.[52]

İdari bölünüş

[değiştir | kaynağı değiştir]
Antalya'nın ilçeleri
Ana madde: Antalya'nın ilçeleri

2013 yılında TBMM'de kabul edilen Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Antalya iline bağlı 19 ilçe ve ilçe belediyeleri Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne bağlanmış olup böylece Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin hizmet alanı, tüm ilin mülki sınırlarını kapsamıştır. Aynı yasa ile Antalya'daki tüm belde belediyeleri kapatılmış, tüm köyler de bağlı oldukları ilçe belediyelerine birer mahalle olarak katılmıştır.[53]

2024 Türkiye Yerel Seçimleri'ne göre ildeki üç farklı parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 16'sı Cumhuriyet Halk Partisi tarafından, ikisi Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından yönetilmektedir. Demokrat Parti ise bir ilçeyi yönetmektedir.[54] Antalya Büyükşehir Belediyesi ise CHP'li Başkan Muhittin Böcek tarafından yönetilmektedir.

Adalet

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya'da adliye hizmetleri, bir süre öncesine kadar depreme dayanıklı olmadığı gerekçesiyle boşaltılan Cumhuriyet Caddesi'ndeki eski Özel İdare binasında yürütülüyordu. Nüfusun turizmle birlikte hızla artması nedeniyle, 1993 yılında idari yargı dışındaki tüm adliye birimleri, o dönemde Antalyaspor Tesisleri'nin kuzey bitişiğinde bulunan binaya taşındı. Bu adliye binası da zamanla fiziki yetersizlik nedeniyle ihtiyaçlara cevap veremez hâle gelince, Dumlupınar Bulvarı üzerindeki Meltem Mahallesi'nde (Akdeniz Üniversitesi'nin doğu karşısı) bulunan Karayolları arazisine yeni bir bina yapılmasına karar verildi. 2006 yılında yapımına başlanan bina, 2008 yılında hizmete açıldı ve eski binanın yaklaşık dört katı büyüklüğündedir. Bu nedenle, Antalya’nın uzun bir süre yeni bir adliye binasına ihtiyaç duymayacağı öngörülmektedir.

Antalya il sınırları içerisinde hâlen dört Ağır Ceza Merkezi bulunmaktadır;

2008 yılında hizmete açılan Antalya Adalet Sarayı

Antalya Ağır Ceza Merkezinde, Cumhuriyet Başsavcılığı teşkilatında hâlen 1 Cumhuriyet Başsavcısı, 6 Cumhuriyet Başsavcı Vekili ve 103 Cumhuriyet Savcısı görev yapmaktadır. Antalya Adalet Komisyon Başkanlığı bünyesinde, 11 Ağır Ceza Mahkemesi, 35 Asliye Ceza Mahkemesi, 6 Sulh Ceza Mahkemesi, 4 Asliye Ticaret Mahkemesi, 3 Tüketici Mahkemesi, 8 Asliye Hukuk Mahkemesi, 12 Aile Mahkemesi, 3 Sulh Hukuk Mahkemesi, 4 İcra Mahkemesi, 8 İş Mahkemesi ve 1 Kadastro Mahkemesi bulunmakta olup bu mahkemelerde toplam 156 yargıç görev yapmaktadır.[55]

Antalya’nın en büyük ceza infaz kurumu, Kepez ilçesinde yer alan Antalya E Tipi Kapalı Cezaevi ile Antalya Açık Cezaevi’nden oluşmakta ve hizmet vermeye devam etmektedir. Döşemealtı ilçe sınırları içerisinde yapılan L Tipi Cezaevi de 2007 yılı Eylül ayında hizmete girmiştir.

Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı bünyesinde, 2018 yılında soruşturma konusu yapılan başvuru sayısı 107.807 olmuştur. Antalya’nın sürekli göç alan ve hızla kentleşen yapısına, turizm bölgesi olma özelliğinin de eklenmesiyle, her yıl suç oranlarında %10’a yakın bir artış meydana geldiği gözlemlenmektedir.

Maliye

[değiştir | kaynağı değiştir]

Maliye Bakanlığı'nın gelir ve giderleri farklı birimler aracılığıyla yürütme kararı doğrultusunda, Antalya’da da Maliye teşkilatı yeniden yapılandırılmıştır. Gelirle ilgili işlemler Vergi Dairesi Başkanlığı, gider ve hazine işlemleri ise Defterdarlık adıyla yürütülmektedir.[56]

Merkezi Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyükşehir illerinde merkezi yönetim vali, il müdürleri ve il danışma kurulundan oluşur. Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini 2014'te Büyükşehir Belediye Meclisine devretmiş ve kaldırılmıştır.

Antalya, bir büyükşehir'dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan vali, merkezi yönetimi temsil eder ve cumhurbaşkanı tarafından atanır. Antalya Valisi Hulusi Şahin, Ağustos 2023/376 sayılı kararla Malatya Valisi iken atanmıştır.[57] Vali ve kaymakamlara ait bilgiler Antalya'nın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Yerel yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Antalya'nın ilçeleri

Büyükşehir belediyelerinde yerel yönetim; büyükşehir belediye başkanı, büyükşehir belediye meclisi ve büyükşehir belediye encümeninden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[58][59] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16.madde)

Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde %50,62, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde %48,71 oy oranıyla seçilmiştir.[60]

Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 107'dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 19 ilçe belediye başkanı ve 87 üye). CHP 76, AK Parti 22, MHP 10, DP 3 ve İYİ Parti 1 üyeye sahiptir.[61]

Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlarına ait bilgiler Antalya'nın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Altyapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Antalyaspor Kavşağı. Kavşaktaki altgeçit, Konyaaltı ilçesine transit ulaşımı sağlarken, hemzemin kavşak ise Konyaaltı Plajı ve Akdeniz Üniversitesi'ne bağlantı sağlamaktadır.

İl içinde kara yolu, deniz yolu ve hava yolu ile ulaşım yapılmaktadır. Antalya’daki toplu taşımacılık sistemi, şehir nüfusunun ulaşım ihtiyacını karşılamaktadır. Nüfus başına düşen 11,5 otomobil ile Antalya, Türkiye’nin motorlu taşıt sayısı bakımından altıncı ilidir.

İl merkezinin doğusunda yer alan Antalya Havalimanı, hava yolu ile yapılan giriş ve çıkışlar açısından en önemli noktadır.[62] Antalya Havalimanı’ndan Türkiye'nin hemen her iline, ayrıca Avrupa ve Orta Doğu'nun çeşitli şehirlerine [63] uçuşlar düzenlenmektedir. Antalya'da askeri amaçlı kullanılan bir havalimanı vardır.

Karayolu ulaşımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya'da ulaşıma açık otoyol yoktur. Afyon-Antalya-Alanya Otoyolu'nun Antalya-Alanya arası kesimi aşamasındadır. İl sınırları içerisinden şehir merkezine ulaşan yolların tamamı devlet yoludur ve toplam uzunlukları 974 kilometredir. Bunlardan D.350 (Avrupa E-yolları sistemine göre ), Antalya'yı İzmir, Ege Bölgesi ve Trakya'ya bağlar, D.400 ise güneyinde, Akdeniz kıyısına paralel olarak Muğla ili sınırından başlayıp Mersin ili sınırına kadar uzanır.

İl içindeki diğer devlet yollarının hemen hepsi Antalya şehrine bağlıdır. Ankara şehrini diğer şehirlere bağlayan karayolları arasında D.650 yolu Karadeniz kıyısındaki Sakarya ilinin Karasu ilçesinden başlayarak Bursa ve Eskişehir sınırlarından geçerek Kütahya'ya oradan Afyonkarahisar'a, daha sonra da Burdur ilinden geçerek Antalya şehri'ne bağlanır. D.685 Antalya - Isparta bağlantısını sağlar. D.687 Antalya - Konya arası ulaşımın Beyşehir'e kadar olan kısmını oluşturur. İl sınırı içindeki başka bir devlet yolu olan D 635 de kuzeyde Burdur ilinin beldesi Kızılkaya, Bucak'tan başlayıp Korkuteli ve Elmalı'dan geçerek Finike'de D.400 ile bağlanarak son bulur.

İl sınırları içinde, toplam uzunluğu 850 km'yi bulan il yolları;

  • 07-01: 650 - Döşemealtı - 685 Aksu (Kuzey Çevreyolu)
  • 07-02: 400 - Muratpaşa - 650 Döşemealtı
  • 07-03: Abdurrahmanlar - Töngüşlü - Gebiz
  • 07-04: Aspendos
  • 07-05: Taşağıl - Sağırin - Beşkonak
  • 07-06: İbradı - Akseki
  • 07-07: Geriş
  • 07-08: Güzelsu
  • 07-10: 695 - Akseki
  • 07-11: Cevizli - Konya il sınırı
  • 07-28: 400 - Alarahan
  • 07-29: 695 - Gündoğmuş - Köprülü
  • 07-30: Konaklı - Payallar - Güzelbağ - Gündoğmuş
  • 07-32: 400 - Demirtaş
  • 07-33: 400 - Alanya - Konya il sınırı
  • 07-34: 07-33 - Karaman il Sınırı
  • 07-50: Konyaaltı - Altınyaka - Kumluca
  • 07-51: Kasaba - Yazırbeli - 635
  • 07-52: Kaş - Kasaba - Kuruovabeli - 07-53
  • 07-53: Elmalı - Akçay - 07-52 - Sütleğen - Belpınarı - Yumrutepe - Kalkan
  • 07-55: Elmalı - Göğübeli - Muğla il sınırı
  • 07-56: Elmalı 635 - Gölova
  • 07-75: Antalya - Çakırlar - Saklıkent
  • 07-77: Korkuteli - Burdur il sınırı
  • 07-78: 635 - Kızılcadağ
  • 07-79: 650 - Dağbeli
  • 07-80: Bozova - Yelten

Şehir içindeki ilçeler arasında ulaşımı sağlayan birçok otobüs firması hizmet vermektedir. Antalya Şehirlerarası Otobüs Terminali, şehir merkezi ile il içi ve il dışı ulaşımın sağlandığı ana merkezdir. Terminal, şehrin hafif raylı sistemi Antray’ın Otogar ve Batıgar istasyonlarıyla bağlantılıdır.

Kentlerde toplu taşımacılık

[değiştir | kaynağı değiştir]
Antalya'da kullanılan raylı sistemler haritası.

İl merkezinde kent içi toplu ulaşımda en çok karayolu tercih edilmektedir. İlde bu hizmet, Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin ulaşım birimi tarafından kırmızı otobüsler[64] , halk otobüsleri ve minibüslerle sağlanmaktadır.

Antalya merkezinde, 1999 yılında Müze-Zerdalilik hattında hizmet vermeye başlayan Nostaljik Tramvay ile 2009'da Fatih-Meydan hattında çalışmaya başlayan Antray, şehir içindeki hafif raylı sistemlerdir. Aksu'da düzenlenen Expo 2016 nedeniyle Fatih-Meydan hattı, Antalya Havalimanı'nı da kapsayacak şekilde uzatılmış; Fatih-Expo ve Fatih-Havalimanı hatları oluşturulmuş, durak sayısı 16'dan 31'e çıkarılmıştır.[65]

Antalya'da, 2012 yılında hizmete başlayan Antalya Deniz Otobüsü sistemiyle Antalya Yat Limanı ile Kemer Yat Limanı arasında hafta sonları karşılıklı üçer sefer yapılmaktadır.[66]

Antalya’ya, kente bağlı ilçe ve beldelerin yanı sıra Burdur ve Isparta’nın merkez ve ilçelerinden karşılıklı günlük otobüs seferleri düzenlenmektedir.[67]

Demiryolu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya, Bursa'dan sonra demiryolu hattı bulunmayan en yüksek nüfuslu ikinci büyükşehir belediyesidir. Bu durumun temel nedeni, Antalya’nın iç kesimlerle bağlantısını zorlaştıran coğrafi engellerdir. Antalya'nın kuzey ve batısını saran Toros Dağları, hem kara hem de demiryolu çalışmalarını zorlaştırmakta ve yapılan yatırımların maliyetini artırmaktadır.

Antalya için düşünülen ilk demiryolu projesi, Antalya - Afyon Demiryolu Projesi'dir. İlk olarak 1919 yılında bölgeyi işgal eden İtalyanların düşündüğü ve yapımı için Osmanlı Devleti'nden ayrıcalık almaya çalıştıkları Burdur-Antalya Demiryolu Projesi'ni, İngilizler de Afyonkarahisar-Antalya hattı üzerinden gerçekleştirmeyi planlıyorlardı.[68] Ancak bu girişimler sonuçsuz kaldı.

Afyon-Antalya Demiryolu hattı projesi, ulusal mücadelenin başarıya ulaşması ve Ankara'da kurulan TBMM Hükûmeti'nin yönetimi ele almasının ardından, 1923 yılında yeniden gündeme geldi. Ağustos 1923'te, Türkiye Devleti Nafia Vekaleti tarafından hazırlanan Umur-ı Nafia Programı'nda öncelik demiryollarına verildi.[69]

Nostaljik Tramvay

Bu programda 3. grupta 13 yola yer verildi. Bu yollardan biri Antalya-Aziziye-Bahadır-Karakuyu-Afyon hattının inşası, ihtiyaç duyulan demiryolu hatları arasında yer aldı. Aynı zamanda limanlar demiryolu programının bir uzantısı olarak ele alındı ve programın ikinci aşamasında Antalya Limanı'nın yapılması planlandı. Ancak bu planlar yapıldığında Türkiye'de henüz cumhuriyet ilan edilmemişti ve merkezi yönetimin yetkileri sınırlıydı. Bu nedenle konuyla ilgili çalışmalar 1927 yılına kadar ertelendi. Bu dönemde işi üstlenmesi planlanan Aydın Demiryolu Şirketi projeyi kendi yararına bulmayınca[70] Afyon-Antalya demiryolu projesinin çalışmaları 1933'e kaldı.

Afyonkarahisar-Antalya demiryolunun inşası konusu, 4 Mart 1933 tarihinde İcra Vekilleri Heyeti toplantısında görüşülmüş ve meclise sunulmasına karar verildi ve Başbakan İsmet İnönü tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na arz edildi.[71] Bu kanunla ilgili milletvekilleri de görüşlerini genel kurula sundular. 1 Nisan 1933 tarihinde TBMM Meclis Genel Kurulundaki oylamaya katılan 195 vekil tarafından oy birliğiyle kabul edildi ve kanun tasarısı yasalaştı.

Kanun, 4 Nisan 1933 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlandı. Kanunda Afyonkarahisar'dan başlayarak Antalya'ya ve en çok 4 senede tamamlanması istenilen demiryolu inşası için 25 milyon TL'nin harcanmasına ve gelecek yıllarda resmî sözleşme yapılabilmesi için gerekli yetki bu kanunla verildi.

Bu demiryolu hattının temel atma töreni 28 Ağustos 1934 günü Afyon, Burdur, Isparta ve Antalya halkı ve yetkililerinin kutlamalarıyla yapıldı. Bayındırlık Müsteşarı Arif Bey'in başkanlık ettiği bu törene Antalya milletvekilleri Rasih, Numan ve Haydar Bey'ler de katıldılar.[72]

Çalışmalarına başlanan hat, çeşitli zorluklara ve bu zorlukları aşmak için çıkarılan kararnamelere[73] rağmen Ekim 1936'da Burdur İstasyonu'na ulaştı ve böylece hattın 136 km'lik kısmı tamamlandı. Hattın Burdur'dan Korkuteli'ye doğru yapılacak olan 108 km'lik bu bölüm için 4 yıl süre ve yaklaşık 8 milyon TL maliyet öngörüldü. Maliye Bakanlığı, Burdur-Korkuteli hattının inşası için yeni bir ödenek ayıramayacağını bildirdi ve kanun tasarısının TBMM'ne sevkinin ertelenmesinin zorunlu olduğunu açıkladı.[74]

Maliye Bakanlığı'nın bu yazısına karşılık Başbakanlık ve Genelkurmay Başkanlığı hattın Burdur-Korkuteli kısmının tamamlanmasını istediler.[75] Bu konuda yeniden çalışma yapan Maliye Bakanlığı, bir süre sonra verdiği yanıtta gerekli kaynağın bulunamadığını ve projenin ertelendiğini açıkladı.

1930'lı yılların sonundan, 2010'lu yıllara kadar Antalya'ya bir demir yolu hattının getirilmesi konusunda çalışma yapılmadı. 2011 yılında yeniden gündeme gelen projeyle ilgili olarak, TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman 2012 yılında Antalya'nın Yüksek Hızlı Tren ağına bağlanacağını açıkladı.[76] 2012'de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da Ulusa Sesleniş konuşmasında 10 yıl içinde Antalya, Kars, Diyarbakır ve Edirne'ye de hızlı tren hattının yapılacağını açıkladı.[77]

Antalya için düşünülen demiryolu projelerinin ilki, Antalya-Eskişehir hattının yapılmasıyla kentin İstanbul'la bağlantısının sağlanmasını amaçlıyor. İkinci proje ise Antalya'nın Nevşehir'le bağlantısının Manavgat-Konya hattı üzerinden sağlanmasını ve böylece bir turizm hattının oluşturulmasını hedefliyor.[78]

Havayolu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Antalya Havalimanı 2. Dış Hatlar Terminali.

1960 yılında hizmete açılmış olan Antalya Havalimanı, Türkiye'nin Akdeniz kıyısındaki başlıca turizm ve tatil merkezi olan Antalya'nın şehir merkezinin 10 km doğusunda yer almaktadır. Bu büyük ve modern havalimanı, özellikle yaz aylarında Türkiye'nin güney sahillerine gelen milyonlarca yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. 2007 yılında dış hatlardaki yolcu sayısının, Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanının toplamını aşmasıyla, Antalya Havalimanı resmî olarak 'Türk turizminin başkenti' unvanını kazandı.[79][80] Yolcu trafiğine göre, Avrupa'nın en yoğun 14. havalimanıdır. Bir iç hatlar ve iki dış hatlar terminaline sahip olan havalimanı,[81] Türkiye'deki havaalanları istatistiklerine göre, toplam yolcu trafiği bakımından ülkenin en yoğun ikinci havalimanıdır. Şu anda yaklaşık 13.000.000 m2 araziye sahiptir.[82]

Enerji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya, yüksek nüfusu nedeniyle enerji tüketiminde önemli bir paya sahiptir. Elektrikte günlük tüketim miktarı normal şartlarda 12 milyon kilovatsaattir. Ancak yaz aylarında klima kullanımının da artmasıyla birlikte bu ihtiyaç 18 milyon kilovatsaate yükselmektedir. Günlük üretim miktarı ise 3-3,5 milyon kilovatsaat civarındadır. 2009 yılı itibarıyla Türkiye'de toplam 198,4 milyar kilovatsaat elektrik üretilmiştir. Antalya'daki bu üretimin %48,6’sı doğalgazdan, %21,7’si yerli kömürden, %18,5’i hidrolik kaynaklardan, %6,6’sı ithal kömürden, %3,4’ü sıvı yakıtlardan, %0,76’sı rüzgârdan ve %0,34’ü jeotermal ve biyogazdan sağlanmıştır.[83] Bu enerjinin üretimi için gerekli olan su Antalya’da yağışlarla karşılanmaktadır. Antalya'ya yıllık 1224,2 kg/m2 yağış düşmektedir.[84] Bu yağışlardan elde edilen su, şehir şebeke sisteminde kullanılmaktadır. Ancak Antalya’daki su kaynaklarının büyük bölümü, bölgenin karstik yapısı nedeniyle yer altı sularından oluşmaktadır.

Antalya’ya ilk doğal gaz hattı, 2010 yılında Antalya Organize Sanayi Bölgesi’ne çekilmiş ve burada kullanılmaya başlanmıştır. 2011 yılında bu hat şehir merkezine ulaşmış, ana hatlar yerleştirilmiş ve bazı mahallelere de bağlantılar yapılmıştır.[85][86] Antalya’daki doğal gazın, evlerde, sanayide ve seralarda kullanılması planlanmakta; yıllık tüketimin ise 2020 yılında 1 milyar metreküpe ulaşacağı öngörülmektedir.[87]

Antalya, yılda yaklaşık 300 gün güneş alan bir kenttir.[88][89] 2010 yılında il merkezinde kurulan Güneşev iIe birlikte Antalya'da güneş ve rüzgâr enerjisinden de yararlanılmaktadır. Halka açık olarak tasarlanan Güneşev’de, enerjiyi sağlayan güneş ve rüzgâr panellerinin yanı sıra; sera, Ar-ge birimi, seminer salonu ve yürüyüş alanları gibi bölümler de bulunmaktadır. [90][91]

Sağlık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya’da devlet, üniversite ve özel hastaneler tarafından sağlık hizmeti verilmektedir. 2009 itibarıyla ilde; 37’si Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'na, 1’i üniversiteye, 16’sı ise özel sektöre bağlı olmak üzere toplam 67 hastane ve 1 ağız ve diş sağlığı merkezi bulunmaktadır.[92][93] En büyük hastaneler arasında, 950 yatak kapasitesiyle Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Antalya Atatürk Devlet Hastanesi ve 950 yataklı Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi yer almaktadır.[94]

İldeki sıcak su kaynakları sınırlı olduğundan, bölge sağlık turizmine çok elverişli değildir.[95]

Günümüzde sağlık turizmi tanımı, yeraltı sıcak su kaynaklarıyla sınırlı olarak değerlendirilmemektedir. Tanı ve tedavi amacıyla bir ülkeden başka bir ülkeye yapılan seyahatler de sağlık turizmi kapsamında değerlendirilmektedir. Mevcut özel hastanelerin kalitesi ve devlet hastanelerinde son yıllarda gerçekleştirilen önemli operasyonlar sayesinde, Antalya popüler bir sağlık turizmi merkezi hâline gelmiş ve bu kapsamda turlar düzenlenmeye başlanmıştır.[96]

Yeşil alanlar, eğlence ve dinlenme alanları, mesire yerleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Termessos Millî Parkı

İlde, insanların eğlenmesine, dinlenmesine ve doğayla iç içe olmasına olanak tanıyan kent parkları ile şehir dışında yer alan korunmuş doğal bölgeler bulunmaktadır. Bunların bir kısmı göl, gölet ve baraj gölleri çevresindeki yeşil alanlardan; bir kısmı ise yayla ve ormanlık bölgelerden oluşur.

Önemli kentsel yeşil alanlar arasında Antalya Kent Ormanı, Atatürk Parkı, Kepez Kent Ormanı sayılabilir.

Antalya'daki en büyük eğlence parkı, özel bir işletme tarafından yönetilen Aktur Park’tır.[97] "Diğer modern eğlence alanları arasında şehirdeki üç aquapark[98] , Konyaaltı ve Lara sahilleri ile Beachpark yer alır. Bu alanlar özellikle yaz tatillerinde tercih edilirken, Saklıkent ise kış aylarında kayak yapma olanağı sunan tesislere sahiptir.

Koruma altındaki tabiat alanları arasında, Antalya-Korkuteli karayolundaki Güllük Dağı Millî Parkı, Kemer'deki Olimpos Dağı Millî Parkı ile Düden ve Kurşunlu Şelalesi bulunmaktadır. Diğer korunan alanlar arasında Damlataş ve Karain Mağarası ile Güver Uçurumu yer almaktadır.

İlin çeşitli yerlerinde bulunan mesire alanları, halka piknik yapma ve dinlenme imkânları sunar. Manavgat'taki Köprülü Kanyon'da piknik alanları ve rafting olanakları bulunur. Antalya'nın batısında, Korkuteli-Antalya sınırından güneydeki Kumluca’ya kadar olan bölge ise büyük ölçüde ormanlarla kaplıdır.[99] Bu alanlarda piknik yerleri, çocuk parkları, restoranlar ve benzeri olanaklar da bulunmaktadır. Kent merkezinin batısındaki Feslikan Yaylası’ndaki mesire alanında göl ve orman manzaraları bulunur; ziyaretçiler burada doğa yürüyüşleri yapabilir, doğa sporlarıyla ilgilenebilir. Yaz aylarında düzenlenen festivallerde yağlı güreş karşılaşmaları yapılmakta, konserler verilmekte ve çeşitli eğlenceler düzenlenmektedir.[100] Kentin batısındaki Doyran beldesinde yer alan göletin çevresi mesire alanı olarak kullanılmakta, gölet ise balıkçılık için uygundur.

Antalya'nın doğudan bakarak izlenebileceği Falez Parkı

Bugün, şehir içi rekreasyon alanları; parklar, korular ve sahillerden oluşmaktadır. Ancak çarpık ve kaçak kentleşme nedeniyle bu ögeler Antalya'nın her yerine dengeli bir biçimde dağılmamış, daha çok sahil kenarında ya da sahile yakın bölgelerde toplanmıştır.[101]

Açıkhava alanları dışında, son yıllarda sayıları hızla artan alışveriş merkezleri de sundukları olanaklarla dinlence alanı olarak sınıflandırılabilir. İldeki alışveriş merkezleri şehir merkezinde toplanmıştır. İlin önde gelen alışveriş merkezleri arasında Antalya 5M Migros,[102] [Kipa,[103] Laura,[104] Shemall,[105] Deepo,[106] Özdilekpark,[107] Terracity,[108] MarkAntalya[109] ve Erasta[110] gibi mekânlar yer almaktadır.

Medya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya ilinde gazetecilik faaliyetleri, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerine dayanır. 1920 yılında Haydar Rüştü Öktem’in 'Antalya’da Anadolu' adlı gazeteyi yayınlamasıyla Antalya’da gazetecilik hayatı başlamıştır. Bu gazete, Millî Mücadele boyunca önemli görevler üstlenmiştir. Antalya'nın merkezinde "Antalya'da Anadolu" gazetesini, daha sonra birçok gazete ve derginin yayını takip etmiştir.

Televizyon yayınları da ağırlıklı olarak yerel ölçekte yapılmaktadır. Bugün ilde Kanal V, Lider Haber ve ART World,[111] sürekli olarak yerel televizyon yayını yapmaktadır. Geçmişte yayın yapan TV kanalları arasında ETV, Kanal 07 ve Tim TV yer almaktadır. Bu listede yer alan Akdeniz Radyo Televizyonu (ART) da kapanan TV kanallarından biriydi, fakat 2025 yılında ART World adıyla RTÜK'ten yerel TV lisansı alarak yeniden yayın hayatına başlamıştır.[111]

Antalya ilinde yerel basın oldukça gelişmiştir. Antalya'da sürekli yayın yapan altı yerel gazete[112][113] vardır. Yerel gazetecilikle ilgili iki meslek kuruluşu bulunmaktadır: Antalya Gazeteciler Cemiyeti ve Antalya Basın Cemiyeti.


Yayından kalkmış yerel gazeteler:

  • Antalya: Antalya'da Anadolu (1920),[114] Antalya (1922), Akdeniz (1925), Yeni Türkiye (1926), Resmi Antalya (1927),[115] Zümrütova (1927),[116] Yeşil Antalya (1946), Şelale (1947),[117] İleri (1949)
  • Alanya: Alanya Postası (1948)

Yayından kalkmış dergiler:

  • Antalya: Yeni Hayat (1920), Doğu (1922),[118] Ticaret (1927), Çağlayan (1935),[119] Türk Akdeniz (1937)[120]


Yerel gazeteler[112]:

  • Antalya: Akdeniz Gerçek, Akdeniz Manşet, Akdeniz'de Yeni Yüzyıl, Antalya Ekspres, Körfez, Lider
  • Alanya: Yeni Alanya, Gerçek Alanya, Alanya Postası, Mahmutlar Post
  • Elmalı: Toros
  • Gazipaşa: Gazipaşa Manşet
  • Kaş: Kaş Aydın Haber
  • Kemer: Kemer Gözcü
  • Korkuteli: Korkuteli Gündem, Korkuteli Manşet
  • Manavgat: Akdeniz Haber, Manavgat'ın Sesi, Nehir Haber
  • Serik: Ayyıldız Toros

Radyolar[121]:

  • Antalya: Akdeniz Üniversitesi Radyosu, Neşter FM, Olay FM, Antalya FM[122], Radyo Akdeniz, Radyo Talya, Radyo Mercan, Radyo V, TRT Antalya Radyosu, Tulu Radyo, Antalya Radyo
  • Alanya: Flash Radyo, Alanya FM, Radyo Time
  • Demre: Demre FM
  • Kumluca: As Radyo, Bizim Radyo
  • Manavgat: Radyo Manavgat, Side FM[123]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Antalya Yüzölçümü". YerelNET. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2020. 
  2. ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2024". 4 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2025. 
  3. ^ a b Millî Savunma Bakanlığı-Harita Genel Komutanlığı
  4. ^ "İstatistiklerle Türkiye". TÜİK. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012. 
  5. ^ "Antalya Hava Durumu/rakım bilgisi". Erişim tarihi: 12 Kasım 2025. 
  6. ^ "İllere Göre Tarım Alanları". TÜİK. 2011. 27 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2012. 
  7. ^ "ESKİ CEPHANELİK ÇEVRE AYDINLATMASI VE 8 ADET MÜHİMMAT DEPOSU İÇ AYDINLATMA ONARIMI". TÜİK. 2012. 27 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2012. 
  8. ^ "Antalya Askeri Kuruluşların Telefon numaraları". TÜİK. 2012. 27 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2012. 
  9. ^ "İl ve ilçe yüzölçümleri". Erişim tarihi: 2 Kasım 2025. 
  10. ^ http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/dosya/1-246441/h/2-dundenbuguneantalya-1cilt-2cografidurum.pdf 27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dünden Bugüne Antalya Dergisi Sayfa 73-74
  11. ^ http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/dosya/1-246441/h/2-dundenbuguneantalya-1cilt-2cografidurum.pdf 27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dünden Bugüne Antalya Dergisi Sayfa 74
  12. ^ Google Earth 1.2.183.7 sürümü
  13. ^ "Antalya'yı sallayan DEPREM - 28.12.2013". bugun.com.tr. 28 Aralık 2013. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2014. 
  14. ^ http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/dosya/1-246441/h/2-dundenbuguneantalya-1cilt-2cografidurum.pdf 27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dünden Bugüne Antalya Dergisi Sayfa 47
  15. ^ http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/dosya/1-246441/h/2-dundenbuguneantalya-1cilt-2cografidurum.pdf 27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dünden Bugüne Antalya Dergisi Sayfa 71
  16. ^ "T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Antalya Yaban hayatı". 26 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2012. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  18. ^ http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/dosya/1-246449/h/5-dundenbuguneantalya-1cilt-5tarih-iii.pdf 27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sayfa 195
  19. ^ a b Türkiye İstatistik Kurumu (2009). Bölgesel Göstergeler TR51 Ankara 2008. Türkiye İstatistik Kurumu. s. 12-19. ISBN 978-975-19-4567-9. 14 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014. 
  20. ^ http://www.antalya.gov.tr/icerik/12/161/rakamlarla-antalya.html#kopru 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Altbaşlık: İllerin aldığı göç
  21. ^ http://www.antalya.gov.tr/icerik/12/161/rakamlarla-antalya.html#kopru 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Altbaşlık: Antalya ilçesinde nüfus
  22. ^ TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
  23. ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Nüfus Sayımı Sonuçları - Bitirilen eğitim düzeyi, cinsiyet ve yaş grubuna göre nüfus - 2008 - Antalya". Erişim tarihi: 21 Ağustos 2011. [ölü/kırık bağlantı]
  24. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  25. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  26. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  27. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  28. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  29. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  30. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  31. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  32. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  33. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  34. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  35. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  36. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  37. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  38. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  39. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  40. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  41. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  42. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  43. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  44. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  45. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  46. ^ a b c d e f g h i j
    • "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Antalya Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Antalya Nüfusu". nufusune.com. 
    • "Antalya Nüfusu". nufusubu.com. 
  47. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2025. 
  48. ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  49. ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
  50. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018. 
  51. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2020. 
  52. ^ "Antalya Seçim Sonuçları 2023 - 14 Mayıs Milletvekili Genel Seçimi Antalya ve İlçeleri Oy Sonuçları, Oranları ve Dağılımları". Hürriyet. Erişim tarihi: 8 Eylül 2025. 
  53. ^ "Kanun No. 5216". 1 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2014. 
  54. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2020. 
  55. ^ http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/dosya/1-246435/h/7kurumsalyapi.pdf 14 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sayfa 47
  56. ^ http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/dosya/1-246435/h/7kurumsalyapi.pdf 14 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sayfa 67
  57. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2023. 
  58. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2020. 
  59. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2020. 
  60. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2020. 
  61. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2020. 
  62. ^ "Antalya Havalimanı resmî sitesi, Hakkımızda sayfası". 1 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011. 
  63. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  64. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014. 
  65. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2015. 
  66. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2015. 
  67. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014. 
  68. ^ Muhammet Güçlü, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında ATSO, Antalya 1997, s.6
  69. ^ İlhan Tekeli, S.İlkin; “1923 Tarihli Umur-ı Nafia Programı”, IX T.T.K, Ankara: 21-25 Eylül 1986, T.T.K., Ankara, C. 3, 1989, s.1657.
  70. ^ Cumhuriyet Arşivi, “Afyon-Antalya Arasında Yapımı Tasarlanan Demiryolu İnşası”, 030 18 01 025 413
  71. ^ Afyon Karahisar-Antalya demiryolunun inşası hakkında 1/540 numaralı kanun layihası ve Nafia ve Bütçe encümenleri mazbataları sıra no:103.
  72. ^ 29 Ağustos 1934 Cumhuriyet Gazetesi “Afyon-Antalya Demiryolu”, s.1-6.
  73. ^ http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/dosya/1-246449/h/5-dundenbuguneantalya-1cilt-5tarih-iii.pdf 27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sayfa 216
  74. ^ Cumhuriyet Arşivi “Burdur-Korkuteli Hattı” 030.10.151.724
  75. ^ Cumhuriyet Arşivi “Burdur-Antalya” 030.10.151.72.4
  76. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2015. 
  77. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2015. 
  78. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2015. 
  79. ^ "NUMBER OF PASSENGERS IN ANTALYA'S INTERNATIONAL FLIGHTS HIGHER THAN ISTANBUL". World Bulletin. 16 Eylül 2007. 11 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008. 
  80. ^ Yanik, Vahide (17 Eylül 2007). "Türkiye uçtu, dünya rekoru kırdı". DHA. Hürriyet. 21 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008. 
  81. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2014. 
  82. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2014. 
  83. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2012. 
  84. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  85. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  86. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  87. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  88. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  89. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  90. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  91. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014. 
  92. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  93. ^ http://www.antalya.gov.tr/icerik/12/161/rakamlarla-antalya.html#kopru 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Altbaşlık:Sağlık
  94. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  95. ^ "Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Sağlık Turizmi". Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. 26 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2012. 
  96. ^ "Antalya Sağlık Turizmi Derneği". Antalya Sağlık Turizmi Derneği. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2016. 
  97. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  98. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  99. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  100. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  101. ^ "Beton yığını çok yeşil alan yok". 27 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2010.  (WebCite® 28 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  102. ^ "Migros Alışveriş Merkezi". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  103. ^ "Kipa Alışveriş Merkezi". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  104. ^ "Laura Alışveriş Merkezi". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  105. ^ "Shemall Alışveriş Merkezi". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  106. ^ "Kanyon Alışveriş Merkezi". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  107. ^ "Özdilekpark Aışveriş Merkezi". 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011.  )
  108. ^ "Terracity Alışveriş Merkezi". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  109. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2014. 
  110. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2014. 
  111. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2025. 
  112. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2024. 
  113. ^ https://www.haberimizvar.net/haber-antalyada-5-gazete-yayin-hayatini-sonlandiriyor-62256.html
  114. ^ Muhammet Güçlü, XX. yüzyılın İlk Yarısında Antalya, Antalya-1997, s.91-92.; Muhammet Güçlü,” Antalya’da Mahalli Basının İlk Yirmi Yılı (1920-1940)”, Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Düşünceler Dergisi, İzmir-1996, 9/177.
  115. ^ Muhammet Güçlü, XX. yüzyılın İlk Yarısında Antalya, Antalya-1997, s.92
  116. ^ Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamesi (1927-1928), İstanbul–1928, s.454
  117. ^ Şelale Gazetesi, Sayı:1, Antalya-8 Ocak 1947, s.4
  118. ^ Doğu Dergisi, Sayı:9, Antalya-31 Temmuz 1338/1922, s.1.
  119. ^ Çağlayan Dergisi, III, Sayı:23/8-13, Antalya-Ocak-Mayıs 1944, s.3.
  120. ^ Türk Akdeniz Dergisi, I, Sayı:1, Antalya- Şubat-1937, s.7
  121. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2024. 
  122. ^ https://www.rtuk.gov.tr/UstKurulKarar/Detay/20607
  123. ^ http://sidefm.com/radyomuz.html

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Antalya (il) ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Antalya_(il)&oldid=36384220" sayfasından alınmıştır