Zonguldak (il)

Megaphone.svg

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Zonguldak
İlin Türkiye'deki konumu
İlin Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Coğrafi bölge Karadeniz
İdare
 • Vali Mustafa Tutulmaz [1]
Yüzölçümü
 • Toplam 3,341 km² (1.289 mil²)
Nüfus
 • Toplam 598.796
 • Kır
238.886
 • Şehir
359910
Zaman dilimi UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu (+90) 372
İl plaka kodu 67
Zonguldak location districts.png

Zonguldak, Türkiye'nin ili. Karadeniz kıyısında bulunan il, özellikle limanıyla Türkiye'nin Karadeniz ülkeleriyle arasındaki deniz ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Ayrıca Türkiye'nin en zengin taşkömürü madenlerini barındırır. Fakat son dönemlerde gelirini tek yön olan taşkömüründen kazanması sebebiyle şehir her geçen gün gerilemektedir. 1995 yılında Karabük'ün il olması sebebiyle sanayi yönünden geri düşmesi şehirden dışarı göçü hızlandırmıştır. Geçmişte madenler sebebiyle çok fazla işçi göçü alan ve uzun yıllar Türkiye topraklarına ekonomik olarak çok fayda sağlayan Zonguldak günümüzde azalan nüfusu ile eski günlerini aramaktadır.

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

İl genelinde 10 anaokulu, 324 ilköğretim okulu, 59 genel - mesleki lise olmak üzere toplam 389 okulda eğitim ve öğretim yapılmaktadır.

Bülent Ecevit Üniversitesi; Tıp Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ereğli Eğitim Fakültesi olmak üzere 5 fakülte, 3 enstitü, 2 yüksekokul, 6 meslek yüksekokulu, 1 devlet konservatuvarından oluşmaktadır.

Üniversite bünyesinde 32 profesör, 32 doçent, 259 yardımcı doçent, 106 öğretim görevlisi, 43 okutman, 256 araştırma görevlisi, 8 uzman olmak üzere toplam 736 akademik personel görev yapmaktadır.

Zonguldak mutfağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yöre mutfağında ağırlık unlu (buğday ve mısır unu) mamullerden yapılan yemek türlerindedir. Zonguldak ormanlarında kuzu kestanesi yetişmekte olup, mevsiminde toplanan kestane suda haşlanarak tuzlama bütün olarak fırında kavrulmasıyla kavşak, çizilerek ateşte pişirilmesiyle kebap (kömme) biçiminde değerlendirildiği gibi kurutularak da saklanır. Türkiye'de sadece Kdz.Ereğli'de yetişen Osmanlı Çileği, orman altı bitki örtüsü içinde yer alan dağ çiçeği, kızılcık (kiren), kuşburnu, böğürtlen, fesleğen, nane, defne, karayemiş, ahlat yöre mutfağında değişik kullanma biçimlerinde değerlendirilmektedir.

Meşhur Yemekleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Uğmaç Çorbası: Uğmaç ya da ovmaç adıyla bilinen çorbanın içindekiler süt, un, su ve nane ile yapılan çorbanın Zonguldak’ın en meşhur yemeklerinden biridir.
  • Tirit: Kurban bayramının gelenekselleşmiş olan yemeği yufkayla istenilen et çeşidinin birleşiminden oluşmaktadır.
  • Tenekede Tavuk: Tavuk tenekede pişirilerek servise hazır hale getiriliyor. Bu da Zonguldak’ın en meşhur yemeklerinden birisidir.
  • Pırasalı Mancar: Pırasa, barbunya ve bulgur üçlemesinden oluşan bu yemek hem doyurucu hem de lezzetli bir yöresel yemektir.
  • Malay: Mısır unu kavrularak yapılan yemeğin tatlı ve tuzlu olarak yapılmaktadır. Toz şeker ve ezilmiş ceviz konularak daha lezzetli hale gelen malayı soğan, kaz ciğeri ve tereyağ ekleyerek nefis bir yemek elde edebilirsiniz.
  • Bol Sarımsaklı Meşhur Zılbıt: Bazı yerlerde ıspıt otu, sağır dili veya kaldırık otu denilen bu yemek yumurta eklenerek yapılmaktadır.
  • Mancar Yemeği: Birçok otun bir araya gelmesiyle oluşan bu yemeğin içindekiler şöyledir; pazı, kazayağı, ebegümeci, ıspanak, pırasa, kırmızı pancar gibi faydalı sebzelerden meydana gelmektedir. Zeytinyağı, bulgur ve salça ile lezzetlenerek pişiyor.
  • Yaprak Sarma: Türkiye’nin pek çok yerinde yapılan yaprak sarma, burada da çok meşhur. Kıymalı ve pirinçli yapılan sarma çok lezzetli oluyor.
  • Keşkek: Yulaf, nohut, buğday ve fasulye gibi sebzelerin eklenerek yapıldığı keşkek bu yörede çok seviliyor.
  • Beyaz Baklava: Bol cevizli ince ince açılan baklava kullanılan malzemeleri ve pişirme şekli normal baklavadan biraz daha farklıdır.
  • Sütlü Armut: Leziz tarifler arasında olan sütlü armut da yörenin meşhur yiyecekleri arasındadır. Tencereye biraz su konularak pişirilen armut haşlandıktan sonra güveçte manda sütü ile beraber sunuluyor. kaynak 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Zonguldak Limanı
Zonguldak Kapuz

Görülecek yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihi camiler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Hidâyetullah Câmii,
  • Gâzi Süleymân Paşa Câmii,
  • Orhan Gazi Camii (1200 yıllık).yapım tarihi bilinmeyen Kapançatı Köyü Camisi

Yaylalar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Bölüklü yayla
  • Alaplı / Gümeli Yaylası
  • Merkez Çağlı Köyü Yaylaları

Plajlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğa Turizmi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Zonguldak Kent Ormanı[6]
  • Harmankaya Şelaleleri (Harmankaya Şehrin merkezine çok yakın bir doğa harikası olup ilkbahar itibarıyla doğaseverlerin uğrak yeri olmuştur. Harmankaya Şelalelerini keşfetmenin heyecanını yaşarken, aynı zamanda ruhunuzu dinlendirme şansına sahipsiniz.) kaynak 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Gökgöl Mağarası (Gökgöl Mağarası Zonguldak merkezde yer alan Gökgöl Mağarası, 3350 metrelik uzunluğuyla şehrin en uzun 2. Türkiye’nin ise 10. en uzun mağarası. Ayrıca 875 metrelik yürüyüş yolu ile Türkiye'nin en uzun gezi alanına sahip mağarasıdır.[7] Mağaranın içinde kalkerli ve kireçli yapının yer altı suları ile şekillenmesiyle ortaya çıkan travertenler, dikitler ve ve sarkıtlar yer alıyor. Gökgöl Mağarası, doğal güzelliğiyle görenleri kendine hayran bırakıyor.) kaynak[ölü/kırık bağlantı]
  • Bostandüzü Mesire Alanı (Yaz aylarında piknik yapmak için uygun bir alan olan bu güzel yer, gezmek ve güzel vakit aktiviteler yapmak için tercih edilebilecek yerler arasındadır.) kaynak 10 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Madencioğlu Şelalesi (Madencioğlu Şelalesi Zonguldak’ın Devrek ilçesinden yaklaşık 30 dakikalık mesafede yer almaktadır. Aynı dere üzerinde 3 şelaleden oluşmaktadır. Etrafı yer yer kayalık, yer yer ağaçlarla kaplı olan deredeki şelaleler, doğaseverler tarafından ilgi görmektedir.) kaynak 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Limanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Filyos Limanı: Zonguldak'ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde II. Abdülhamid zamanında planlanan, 2016'da yapımına başlanan Filyos Projesi ile, önemli bir ticaret merkezi hâline gelecek Filyos Limanı'nın, Türkiye deniz taşımacılığı ihtiyacının yüzde 10-15'ini karşılamasıyla 20-30 bin kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam sağlaması hedeflenmektedir.[8]

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl özel idaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[9][10]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Zonguldak Valisi, 1965-Korkuteli  doğumlu Mustafa Tutulmaz’dır. 17 Haziran 2020 tarihinde Afyonkarahisar Valisi iken atanmıştır.[11]

Zonguldak Belediye Başkanı, 1979-Zonguldak doğumlu Ömer Selim Alan (AK P.), 31 Mart 2019 seçimlerinde %42,52 oy oranıyla seçilmiştir.[12]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Zonguldak İl Genel Meclisi üye sayısı, 19 AK PARTİ, 11 CHP ve 1 İYİ Parti olmak üzere 31’dir.[13] Zonguldak Belediye Meclisi ise 16 AK Parti, 13 CHP ve 2 MHP olmak üzere 31 üyeden oluşur.[14]

2018 Genel seçimleri sonucu, Zonguldak'ı temsilen TBMM'e AKP'den 3 milletvekili (Polat Türkmen, Ahmet Çolakoğlu ve Hamdi Uçar), CHP'den 2 milletvekili (Ünal Demirtaş ve Deniz Yavuzyılmaz) seçilmiştir.[15]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2023 verileri [16])

Zonguldak ili nüfusu: 588.510'dur. Bu nüfusun % 73,84'ü şehirlerde yaşamaktadır (2022 sonu). İlin yüzölçümü 3.341  km2'dir. İlde  km2'ye 176 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkezde  437’dir.) İlde yıllık nüfus % 0,20 azalmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Kozlu (% 1,78)- Kilimli (-% 1,50)

06 Şubat 2023 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 25 belediye, bu belediyelerde 178 mahalle ve ayrıca 380 köy vardır.

2022 yılı sonunda Zonguldak ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlçe Nüfus

2021

Nüfus

2022

Nüfus

Artışı %

Belediye

Sayısı

Mahalle

Sayısı

Köy

Sayısı

Köy

Nüfusu

Şehir

nüfusu

Şehirde

oturan %

Alanı

 km2[17]

 km2'ye

düşen kişi

Alaplı 42.927 42.720 -0,48 2 9 52 20.074 22.646 53,01 383 112
Çaycuma 90.362 90.583 0,24 6 33 83 43.882 46.701 51,56 492 184
Devrek 56.925 57.069 0,25 2 11 83 22.591 34.478 60,41 953 60
Ereğli 175.726 175.309 -0,24 4 44 93 40.046 135.263 77,16 736 238
Gökçebey 20.839 21.165 1,55 2 10 19 9.296 11.869 56,08 183 116
Kilimli 33.620 33.121 -1,50 4 24 4 2.479 30.642 92,52 145 228
Kozlu 48.890 49.767 1,78 1 9 23 6.627 43.140 86,68 177 281
Merkez 120.395 118.776 -1,35 4 38 23 8.955 109.821 92,46 272 437
Zonguldak 589.684 588.510 -0,20 25 178 380 153.950 434.560 73,84 3.341 176

İlin yıllara göre nüfusları[değiştir | kaynağı değiştir]

Zonguldak il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1940[18] 349.783 18
  %14     49.644
300.139     %86  
1945[19] 383.481 17 %10Dark Green Arrow Up.svg
  %16     60.468
323.013     %84  
1950[20] 426.684 14 %11Dark Green Arrow Up.svg
  %15     63.055
363.629     %85  
1955[21] 491.147 12 %15Dark Green Arrow Up.svg
  %19     95.254
395.893     %81  
1960[22] 569.059 11 %16Dark Green Arrow Up.svg
  %22     123.094
445.965     %78  
1965[23] 650.191 11 %14Dark Green Arrow Up.svg
  %24     157.463
492.728     %76  
1970[24] 743.654 10 %14Dark Green Arrow Up.svg
  %30     220.904
522.750     %70  
1975[25] 836.156 9 %12Dark Green Arrow Up.svg
  %32     263.365
572.791     %69  
1980[26] 954.512 8 %14Dark Green Arrow Up.svg
  %33     312.843
641.669     %67  
1985[27] 1.044.945 9 %9Dark Green Arrow Up.svg
  %34     350.832
694.113     %66  
1990[28] 1.073.560 14 %3Dark Green Arrow Up.svg
  %38     411.617
661.943     %62  
2000[29] 615.599 37 -%43Red Arrow Down.svg
  %41     250.282
365.317     %59  
2007[30] 615.890 34 %0Dark Green Arrow Up.svg
  %45     274.275
341.615     %55  
2008[31] 619.151 33 %1Dark Green Arrow Up.svg
  %44     274.504
344.647     %56  
2009[32] 619.812 34 %0Dark Green Arrow Up.svg
  %45     280.316
339.496     %55  
2010[33] 619.703 33 -%0Red Arrow Down.svg
  %46     287.321
332.382     %54  
2011[34] 612.406 33 -%1Red Arrow Down.svg
  %47     286.032
326.374     %53  
2012[35] 606.527 34 -%1Red Arrow Down.svg
  %47     287.305
319.222     %53  
2013[36] 601.567 33 -%1Red Arrow Down.svg
  %59     355.771
245.796     %41  
2014[37] 598.796 33 -%0Red Arrow Down.svg
  %60     359.910
238.886     %40  
2015[38] 595.907 34 -%0Red Arrow Down.svg
  %61     363.707
232.200     %39  
2016[38] 597.524 35 %0Dark Green Arrow Up.svg
  %62     367.628
229.896     %38  
2017[38] 596.892 35 -%0Red Arrow Down.svg
  %62     371.071
225.821     %38  
2018[38] 599.698 35 %0Dark Green Arrow Up.svg
  %61     365.669
234.029     %39  
2019[38] 596.053 36 -%1Red Arrow Down.svg
  %62     369.112
226.941     %38  
2020[38] 591.204 36 -%1Red Arrow Down.svg
  %62     367.758
223.446     %38  
2021[38] 589.684 36 -%0Red Arrow Down.svg
  %63     370.430
219.254     %37  
2022[38] 588.510 37 -%0Red Arrow Down.svg

Not: 1991 yılında Bartın ve 1995 yılında Karabük illerinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

İdari yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Zonguldak fenerinden şehrin görünümü

Şubat 2021 TÜİK verilerine göre 8 İlçe, 25 belediye, bu belediyelerde 178 mahalle, ayrıca 380 köy bulunmaktadır.[39]

İlçeler ;

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[40] Alanı km²[40] Rakım mt. Merkeze km[41] Ulaşan Yollar[41]
Zonguldak Merkez 272 10 -06, -01, 67-01
Alaplı 1987 383 18 59 -06, 67-50, 67-51
Çaycuma 1944 492 36 47 -07, 67-25
Devrek Cumh.önce 953 103 46 -01, 67-32, 67-31
Ereğli Cumh.önce 736 12 46 -06
Gökçebey 1990 183 62 45 -01=> -11=>67-28
Kilimli 2012 145 14 9 -06 (Zonguldak)=>67-01
Kozlu 2012 177 18 6 -06
ZONGULDAK Cumh.önce 3.342

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımı Zonguldak Kömürspor, 2. Ligde kalmıştır. Ayrıca Futbol BAL’da 2 takımı vardır. Kadınlar futbol 1. Liginde Kdz.Ereğli Bld.spor 5.olmuştur. Voleybol kadınlar 2. Ligdeki takımı Zonguldak DSİ, küme düşmüştür. Hentbol erkekler 2. Liginde Halay GSK bulunmaktadır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Kdz.Ereğli BS, 3.turda Antalyaspor'a, Zonguldak Kömürspor 4.turda Menemen Bld.spor'a elenmiştir.

Önemli spor tesisleri: Karaelmas Kemal Köksal Stadyumu (13.795), Zonguldak Site Spor Salonu (1.500), BEÜ Olimpik Yüzme Havuzu (250)

Kardeş Şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Zonguldak'ın iki kardeş şehri vardır:

Önemli Kişiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Mesut Özil (Devrek[43]) - Türk asıllı Alman futbolcu

Ergün Penbe - Eski Türk millî futbolcu

Tümer Metin - Eski Türk millî futbolcu

Murat Boz (Kdz. Ereğli) - Türk şarkı yazarı, şarkıcı ve oyuncu

Kıvanç Baruönü - Türk yönetmen ve senarist

Gürgen Öz - Türk oyuncu

Tuğba Dural - Türk sunucu

Aydın Babaoğlu - Türk oyuncu

Ertuğrul Sağlam - Eski Türk millî futbolcu

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Valiler Kararnamesi yayınlandı: 41 ilin valisi değişti". NTV. 10 Haziran 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  2. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  3. ^ "Türkali plajı". 30 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Kapuz plajı". 24 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  5. ^ "Ilıksu ve Değirmenağzı Plajları". 30 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  6. ^ "Kent ormanı Zonguldak". 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  7. ^ "Gökgöl Mağarası". 13 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Filyos Projesi". 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  11. ^ http://www.afyonkarahisar.gov.tr/vali-biyografi[ölü/kırık bağlantı]
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2020. 
  18. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  19. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  20. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  21. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  22. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  23. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  30. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  31. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  32. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  33. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  34. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  35. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  36. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  37. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  38. ^ a b c d e f g h
  39. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Güncel Nüfus Değerleri isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  40. ^ a b  İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  41. ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
  42. ^ a b "Zonguldak, Alman ve Yunan 2 Şehir ile Kardeş Şehir Oldu". Haberler.com 6 Ekim 2013. 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2013. 
  43. ^ "Ünlü futbolcu Mesut Özil ve memleketi". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]