Zonguldak (il)
| Zonguldak | |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Coğrafi bölge | Karadeniz |
| İdare | |
| • Vali | Mustafa Tutulmaz [1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 3,310 km² (1.270 mil²) |
| Nüfus | |
| • Toplam | 598.796 |
| • Kır | 238.886 |
| • Şehir | 359.910 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
| İl alan kodu | 372 |
| İl plaka kodu | 67 |
Zonguldak, Türkiye'nin ili. Karadeniz kıyısında bulunan il, özellikle limanıyla Türkiye'nin Karadeniz ülkeleriyle arasındaki deniz ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Ayrıca Türkiye'nin en zengin taşkömürü madenlerini barındırır. Fakat son dönemlerde gelirini tek yön olan taşkömüründen kazanması sebebiyle şehir her geçen gün gerilemektedir. 1995 yılında Karabük'ün il olması sebebiyle sanayi yönünden geri düşmesi şehirden dışarı göçü hızlandırmıştır. Şu anda hâlen aşırı oranda göç vermektedir.
Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]
İl genelinde 10 anaokulu, 324 ilköğretim okulu, 59 genel - mesleki lise olmak üzere toplam 389 okulda eğitim ve öğretim yapılmaktadır.
Bülent Ecevit Üniversitesi; Tıp Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ereğli Eğitim Fakültesi olmak üzere 5 fakülte, 3 enstitü, 2 yüksekokul, 6 meslek yüksekokulu, 1 devlet konservatuvarından oluşmaktadır.
Üniversite bünyesinde 32 profesör, 32 doçent, 259 yardımcı doçent, 106 öğretim görevlisi, 43 okutman, 256 araştırma görevlisi, 8 uzman olmak üzere toplam 736 akademik personel görev yapmaktadır.
Zonguldak mutfağı[değiştir | kaynağı değiştir]
Yöre mutfağında ağırlık unlu (buğday ve mısır unu) mamullerden yapılan yemek türlerindedir. Zonguldak ormanlarında belki dünyanın en lezzetli kestanesi kuzu kestanesi yetişmekte olup, mevsiminde toplanan kestane suda haşlanarak tuzlama bütün olarak fırında kavrulmasıyla kavşak, çizilerek ateşte pişirilmesiyle kebap (kömme) biçiminde değerlendirildiği gibi kurutularak da saklanır. Türkiye'de sadece Kdz.Ereğli'de yetişen Osmanlı Çileği, orman altı bitki örtüsü içinde yer alan dağ çiçeği, kızılcık (kiren), kuşburnu, böğürtlen, fesleğen, nane, defne, karayemiş, ahlat yöre mutfağında değişik kullanma biçimlerinde değerlendirilmektedir.
Tarihi camiler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hidâyetullah Câmii,
- Gâzi Süleymân Paşa Câmii,
- Orhan Gazi Camii (1200 yıllık).yapım tarihi bilinmeyen Kapançatı Köyü Camisi
Yaylalar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bölüklü yayla
- Alaplı / Gümeli Yaylası
Merkez Çağlı Köyü Yaylaları
Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[3][4]
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Zonguldak Valisi, 1965-Korkuteli doğumlu Mustafa Tutulmaz’dır. 17 Haziran 2020 tarihinde Afyonkarahisar Valisi iken atanmıştır.[5]
Zonguldak Belediye Başkanı, 1979-Zonguldak doğumlu Ömer Selim Alan (AK P.), 31 Mart 2019 seçimlerinde %42,52 oy oranıyla seçilmiştir.[6]
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Zonguldak İl Genel Meclisi üye sayısı, 19 AK PARTİ, 11 CHP ve 1 İYİ P.olmak üzere 31’dir.[7] Zonguldak Belediye Meclisi ise 16 AK Parti, 13 CHP ve 2 MHP olmak üzere 31 üyeden oluşur.[8]
2018 Genel seçimleri sonucu, Zonguldak'ı temsilen TBMM'e AKP'den 3 milletvekili (Polat Türkmen, Ahmet Çolakoğlu ve Hamdi Uçar), CHP'den 2 milletvekili (Ünal Demirtaş ve Deniz Yavuzyılmaz) seçilmiştir.[9]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[10])[değiştir | kaynağı değiştir]
Zonguldak ili nüfusu: 596.053'dür. Bu nüfusun %72,38'i şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu).
İlin yüzölçümü 3.341 km2'dir. İlde km2'ye 178 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 456’dır.)
İlde yıllık nüfus % 0,61 oranında azalmıştır. Nüfusu en çok artan ilçe: Kozlu (% 0,26). Nüfusu en çok azalan ilçe: Gökçebey (-% 2,53)
04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 25 belediye, bu belediyelerde 176 mahalle ve ayrıca 380 köy vardır.
| 2019 yılı sonunda Zonguldak ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[11] | |||||||||||
| İlçe | Nüfus
2018 |
Nüfus
2019 |
Nüfus
Artışı % |
Belediye
Sayısı |
Mahalle
Sayısı |
Köy
Sayısı |
Köy
Nüfusu |
Şehir
nüfusu |
Şehirde
oturan % |
Alanı
km2[12] |
km2'ye
düşen kişi |
| Alaplı | 44.286 | 43.851 | -0,98 | 2 | 9 | 52 | 22.000 | 21.851 | 49,83 | 383 | 114 |
| Çaycuma | 91.569 | 90.556 | -1,11 | 6 | 32 | 83 | 46.182 | 44.374 | 49,00 | 492 | 184 |
| Devrek | 57.540 | 57.583 | 0,07 | 2 | 10 | 83 | 23.659 | 33.924 | 58,91 | 953 | 60 |
| Ereğli | 175.605 | 175.622 | 0,01 | 4 | 44 | 93 | 43.433 | 132.189 | 75,27 | 736 | 239 |
| Gökçebey | 21.658 | 21.108 | -2,53 | 2 | 10 | 19 | 9.773 | 11.338 | 53,70 | 183 | 115 |
| Kilimli | 35.323 | 34.829 | -1,40 | 4 | 24 | 4 | 2.668 | 32.161 | 92,34 | 145 | 240 |
| Kozlu | 48.381 | 48.507 | 0,26 | 1 | 9 | 23 | 7.019 | 41.488 | 85,53 | 177 | 274 |
| Merkez ilçe | 125.339 | 123.997 | -1,07 | 4 | 38 | 23 | 9.889 | 114.108 | 92,02 | 272 | 456 |
| ZONGULDAK | 599.698 | 596.053 | -0,61 | 25 | 176 | 380 | 164.623 | 431.430 | 72,38 | 3.341 | 178 |
İlin yıllara göre nüfusları[değiştir | kaynağı değiştir]
| Zonguldak il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
| 1965[13] | 650.191 | 11 | %24 157.463 492.728 %76 | |
| 1970[14] | 743.654 | 10 | %14 |
%30 220.904 522.750 %70 |
| 1975[15] | 836.156 | 9 | %12 |
%32 263.365 572.791 %69 |
| 1980[16] | 954.512 | 8 | %14 |
%33 312.843 641.669 %67 |
| 1985[17] | 1.044.945 | 9 | %9 |
%34 350.832 694.113 %66 |
| 1990[18] | 1.073.560 | 14 | %3 |
%38 411.617 661.943 %62 |
| 2000[19] | 615.599 | 37 | -%43 |
%41 250.282 365.317 %59 |
| 2007[20] | 615.890 | 34 | %0 |
%45 274.275 341.615 %55 |
| 2008[21] | 619.151 | 33 | %1 |
%44 274.504 344.647 %56 |
| 2009[22] | 619.812 | 34 | %0 |
%45 280.316 339.496 %55 |
| 2010[23] | 619.703 | 33 | -%0 |
%46 287.321 332.382 %54 |
| 2011[24] | 612.406 | 33 | -%1 |
%47 286.032 326.374 %53 |
| 2012[25] | 606.527 | 34 | -%1 |
%47 287.305 319.222 %53 |
| 2013[26] | 601.567 | 33 | -%1 |
%59 355.771 245.796 %41 |
| 2014[27] | 598.796 | 33 | -%0 |
%60 359.910 238.886 %40 |
| 2015[28] | 595.907 | 34 | -%0 |
%61 363.707 232.200 %39 |
İdari yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
Merkez ilçeyle beraber 8 ilçe 25 belediye, 176 mahalle ve 380 köy vardır.[29]
İlçeler ;
Konum[değiştir | kaynağı değiştir]
Konum Bilgileri Tablosu[değiştir | kaynağı değiştir]
| Konum Bilgileri | |||||
| İlçe | Kuruluş Yılı[30] | Alanı km²[31] | Rakım mt. | Merkeze km[32] | Ulaşan Yollar[32] |
| Alaplı | 1987 | 383 | 18 | 59 |  -06, 67-50, 67-51
|
| Çaycuma | 1944 | 492 | 36 | 47 | -07, 67-25
|
| Devrek | Cumh.önce | 953 | 103 | 46 |  -01, 67-32, 67-31
|
| Ereğli | Cumh.önce | 736 | 12 | 46 | -06
|
| Gökçebey | 1990 | 183 | 62 | 45 | -01=> -11=>67-28
|
| Kilimli | 2012 | 145 | 14 | 9 | -06 (Zonguldak)=>67-01
|
| Kozlu | 2012 | 177 | 18 | 6 | -06
|
| Zonguldak Merkez | 272 | 10 | -06, -01, 67-01
| ||
| Zonguldak | Cumh.önce | 3.342 | |||
Spor[değiştir | kaynağı değiştir]
2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımı Zonguldak Kömürspor, 2. Ligde kalmıştır. Ayrıca Futbol BAL’da 2 takımı vardır. Kadınlar futbol 1. Liginde Kdz.Ereğli Bld.spor 5.olmuştur. Voleybol kadınlar 2. Ligdeki takımı Zonguldak DSİ, küme düşmüştür. Hentbol erkekler 2. Liginde Halay GSK bulunmaktadır.
Ziraat Türkiye Kupası'nda Kdz.Ereğli BS, 3.turda Antalyaspor'a, Zonguldak Kömürspor 4.turda Menemen Bld.spor'a elenmiştir.
Önemli spor tesisleri: Karaelmas Kemal Köksal Stadyumu (13.795), Zonguldak Site Spor Salonu (1.500), BEÜ Olimpik Yüzme Havuzu (250)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Valiler Kararnamesi yayınlandı: 41 ilin valisi değişti". NTV. 10 Haziran 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ http://www.afyonkarahisar.gov.tr/vali-biyografi
- ^ http://www.zonguldak.bel.tr/sayfa/Hakk%C4%B1nda/84
- ^ https://www.usak.bel.tr/sayfa/meclis-uyeleri/
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:0isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:1isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
