İçeriğe atla

Aydın (il)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aydın
İl
İlin Türkiye'deki konumu
İlin Türkiye'deki konumu
Harita
İl sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İl merkeziAydın
İdare
 • ValiHüseyin Aksoy
Yüzölçümü
 • Toplam8117 km²
Nüfus
 • Toplam1.041.979
 • Kır
-
 • Şehir
1041979
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu256
İl plaka kodu09
Resmî site
Aydın Valiliği

Aydın, Türkiye'nin bir ilidir. Merkezi Efeler olan ilin kuzeyinde İzmir, kuzeydoğusunda Manisa, doğusunda Denizli, güneyinde Muğla illeri, batısında ise Ege Denizi bulunmaktadır. 2024 itibarıyla 1.161.702[3] kişilik nüfusuyla Ege Bölgesi'nin üçüncü büyük ilidir. 17 ilçesi vardır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

İl, filozoflar, bilim adamları, tarihçiler vb. açıdan zengindir. Ünlü tarihçi Herodotos, Aydın ili için "Gökyüzünün altındaki en güzel yeryüzü." demiştir.[4] Karacasu ilçesinde, Unesco Dünya Mirası Listesi'nde olan Afrodisias Antik Kenti bulunmaktadır.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aydın 37°K 27°D koordinatlarında yer alır. Aydın ilinin yüzölçümü 8.116 km2'dir.[2] Kuzeyinde İzmir, kuzeydoğusunda Manisa, doğusunda Denizli, güneyinde Muğla illeri, batısında Ege Denizi yer alır. Ortalama deniz seviyesi 64 metredir.

Aydın'da 395.494 hektar alanda sulu tarım yapılmaktadır. Zeytin ve meyvelikler en geniş alanı kaplar.

Yer şekilleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ege Denizi'ne doğru dik uzanan dağlar ve bunları ayıran ovalardan oluşur.

Bitki örtüsü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aydın'da bitki örtüsü Akdeniz ikliminin karakteristiğindedir. Yüzölçümünün yarıya yakını maki ve ormanlar ile kaplıdır. Makilik alanlar bodur ağaç ve çalılar ile kaplıdır. Orman alanları ise piynar, meşe, çınar, karaçam, kızılçam, fıstık çamı, ıhlamur, kestane, defne, gibi ağaçlarla kaplıdır.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi (Köppen: Csa) etkilidir.[5] Bu iklim şartları ve topoğrafik yapı Aydın ve çevresinde iki ayrı bitki topluluğunun (maki ve orman) gelişmesine neden olmuştur. Kar yağışı ender görünür.

Su kaynakları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Çine'de bulunan Adnan Menderes Barajı'nın gövdesi

Doğu-batı ekseninde kıvrımlar çizerek boydan boya geçen, Ege Bölgesi'nin önemli akarsularından olan Büyük Menderes akış gösterir. Diğer küçük akarsular arasında Çine Çayı, Karpuzlu Çayı ve Büyük Menderes'in kollarından olan Akçay ve Dandalaz çayları bulunmaktadır. İlde 14[6] baraj (Kemer Barajı, Topçam Barajı, Yaylakavak Barajı, İkizdere Barajı, Adnan Menderes Barajı, Karacasu Barajı, Gökçeburun Barajı, Katrancı Barajı, Hamzabali Barajı, Başçayır Barajı, İsabeyli Barajı, Güvendik Barajı, Karacahayıt Barajı ve Koyunlar Barajı) ve 10[6] adet gölet bulunmaktadır. DSİ tarafından ilde inşa halinde bulunan baraj, gölet, sulama, taşkın ve içme suyu tesis projeleri[7] de bulunmaktadır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Aydın il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1927[8] 212.541 26
  %20     42.440
170.101     %80  
1935[9] 261.078 28 %23
  %19     49.578
211.500     %81  
1940[10] 281.784 27 %8
  %20     57.148
224.636     %80  
1945[11] 294.407 27 %4
  %21     61.904
232.503     %79  
1950[12] 335.663 25 %14
  %24     79.475
256.188     %76  
1955[13] 414.564 16 %24
  %26     108.752
305.812     %74  
1960[14] 467.341 17 %13
  %30     141.686
325.655     %70  
1965[15] 524.918 17 %12
  %32     165.953
358.965     %68  
1970[16] 564.802 22 %8
  %33     186.856
377.946     %67  
1975[17] 609.869 23 %8
  %35     214.505
395.364     %65  
1980[18] 652.488 23 %7
  %38     245.329
407.159     %62  
1985[19] 743.419 23 %14
  %41     302.311
441.108     %59  
1990[20] 824.816 22 %11
  %47     384.711
440.105     %53  
2000[21] 950.757 20 %15
  %52     493.114
457.643     %48  
2007[22] 946.971 20 %0
  %57     536.758
410.213     %43  
2008[23] 965.500 20 %2
  %58     556.700
408.800     %42  
2009[24] 979.155 20 %1
  %59     573.884
405.271     %41  
2010[25] 989.862 20 %1
  %59     588.552
401.310     %41  
2011[26] 999.163 20 %1
  %60     599.973
399.190     %40  
2012[27] 1.006.541 20 %1
  %61     611.846
394.695     %39  
2013[28] 1.020.957 20 %1 Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır.
2014[29] 1.041.979 20 %2
2015[30] 1.053.506 20 %1
2016[30] 1.068.260 20 %1
2017[30] 1.080.839 20 %1
2018[30] 1.097.746 20 %2
2019[30] 1.110.972 20 %1
2020[30] 1.119.084 20 %1
2021[30] 1.134.031 20 %1
2022[30] 1.148.241 19 %1
2023[30] 1.161.702 19 %1


Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2025 verileri[31])

Aydın İl Nüfusu: 1.165.943 (2024 sonu). İlin yüzölçümü 8.117 km²'dir. İlde km²'ye 144 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 517 kişi ile Kuşadası'dır)

İlde yıllık nüfus artış oranı %0,37 olmuştur. 6 Şubat 2025 TÜİK verilerine göre 17 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 671 mahalle bulunmaktadır.

Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Kuşadasıı (%2,88)- Karacasu (-% 2,08).

2024 yılı sonunda Aydın ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlçe Nüfus 2023 Nüfus 2024 Fark Değişim% Mah.Say. Alanı km2[32] Yoğunluk
Bozdoğan 32.528 31.945 -583 -1,79 55 859 37
Buharkent 13.187 13.115 -72 -0,55 14 124 106
Çine 48.585 48.209 -376 -0,77 72 820 59
Didim 100.189 101.474 1.285 1,28 16 424 239
Efeler 308.039 308.551 512 0,17 83 624 494
Germencik 44.793 44.677 -116 -0,26 36 394 113
İncirliova 56.934 57.483 549 0,96 28 188 306
Karacasu 17.880 17.508 -372 -2,08 38 727 24
Karpuzlu 10.616 10.510 -106 -1,00 23 286 37
Koçarlı 22.599 22.464 -135 -0,60 52 455 49
Köşk 28.440 28.436 -4 -0,01 28 187 152
Kuşadası 133.177 137.015 3.838 2,88 23 265 517
Kuyucak 26.047 26.684 637 2,45 36 544 49
Nazilli 162.074 162.041 -33 -0,02 82 691 235
Söke 124.217 123.850 -367 -0,30 49 1064 116
Sultanhisar 20.399 20.147 -252 -1,24 18 220 92
Yenipazar 11.998 11.834 -164 -1,37 18 245 48
Aydın 1.161.702 1.165.943 4.241 0,37 671 8117 144

Madencilik

[değiştir | kaynağı değiştir]
Maden İşletilen sahalar
Kömür Şahnalı, Koçarlı, Söke sahaları
Mermer Karacasu sahaları
Kuvars Çine, Söke sahaları
Feldispat Karpuzlu, Çine, Söke sahaları
Zımpara taşı Karacasu sahaları

Aydın ili madencilik açısından zengindir. Özellikle seramik ve cam endüstrisi için önemli endüstriyel hammadeler olan feldspat[33] ve kuvars[33] il ekonomisine katkıda bulunmakta ve ihraç edilmektedir. İlde işletilen kömür, mermer, kuvars, feldispat, zımpara taşı sahaları bulunmaktadır. Ekonomiklik ve/veya kalite problemlerinden dolayı çıkarılmayan; potansiyel ve görünür rezervlere sahip altın, asbest, bakır-kurşun-çinko, barit, cıva, demir, diatomit, grafit, kükürt, vermikülit, talk ve uranyum yatakları bulunmaktadır.[34]

Ayrıca il oldukça zengin jeotermal sahalara sahiptir. Buharkent, Germencik, Sultanhisar, Efeler, Kuşadası'nda işletilen veya potansiyel olarak keşfedilmiş kuyular bulunmaktadır. İlde ayrıca 8 tane jeotermal elektrik santrali bulunmaktadır.

Spor

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Aydın'da spor

2018-2019 sezonu sonunda, Aydın ili spor kulüplerinden bir üst lige yükselen ya da küme düşen olmamıştır. Futbolda Nazilli Belediyespor 2. Ligde play-off maçları sonunda lig 10.su olmuştur. Aydın'ın tek süper lig takımı Aydın Büyükşehir Belediyespor Kadın Voleybol takımı Avrupa'da Challenge Cup'ta final oynayarak 2. olma başarısını elde etmiştir. Aydın PTT SK, Hentbol Erkekler 1. Lig'de 9. olmuştur. Diğer kulüpler 2., 3. ve bölgesel ligdedir.

Aydınspor isimli spor kulübü Aydın ilini temsil etmekteydi. Günümüzde Süper Amatör Lig'de olan Aydınspor 1991-1992 sezonunda Süper Lig'e yükselmişti.[35]

Önemli spor tesisleri: Adnan Menderes Stadyumu (10.988), Mukan Perinçek Stadyumu (10.500), Kuşadası Özer Türk Stadı (8.000), Söke Şehir Stadı (5.000), Atatürk Spor Salonu (2.000), Mimar Sinan Spor Salonu (2.000), Kardeşköy Sentetik Atletizm Pisti ve 3 adet yarı olimpik kapalı yüzme havuzu.

Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Belediye logosu
Aydın'ın ilçeleri

Merkezi yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur. Aydın, bir ‘büyükşehir'dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi'ne devretmiş ve kaldırılmıştır. Aydın Valisi Yakup Canbolat, Ağustos 2023/376 sayılı kararla Bursa Valisi iken atanmıştır.[36]

Yerel yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Aydın'ın ilçeleri

Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Aydın
CHP
9 / 18
AK Parti
5 / 18
MHP
2 / 18
İYİ Parti
2 / 18

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[37][38] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır. Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16. madde)

Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı, Özlem Çerçioğlu (CHP), 31 Mart 2024 seçimlerinde %50,53 oy oranıyla seçilmiştir.[39] Aydın Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 82'dir. Büyükşehir Belediye Başkanı, 18 ilçe belediye başkanı ve 63 üye. Bunların 19'u AK Parti, 56'sı CHP, 6'sı MHP, 2'si İYİ Parti'dir.[40]

İlçe belediyeleri, 2024 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, iki değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 14'ü CHP ve 4'ü AK Parti'li belediye başkanıdır.[41]

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlde bir adet devlet üniversitesi bulunmaktadır. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi 1992[42] yılında kurulmuştur. Üniversitede 3 enstitü, 20 fakülte, 1 devlet konservatuvarı, 6 yüksekokul, 19 meslek yüksekokulu, 35 araştırma ve uygulama merkezi bulunmaktadır. Ayrıca toplam 446 ilköğretim okulu bulunmaktadır.

Altyapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Demiryolu

[değiştir | kaynağı değiştir]
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu inşaatında çalışan işçiler, 1850'lerin sonu

Osmanlı hükûmetinin İngiliz sermayeli Ottoman Railway Company / Osmanlı Demiryolu Şirketi (ORC)'ne verdiği imtiyaz ile inşa edilen ve Aydın'a kadarki kısmı 1 Temmuz 1866'da hizmete giren İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu ve bu hattın şubesi olan Ortaklar – Söke şube demiryolu[43] Aydın iline hizmet vermektedir. Anadolu'nun ilk, Osmanlı İmparatorluğu'nun ikinci demiryolu olan bu hat, Ege Bölgesi'nin güney ve güneydoğusunda çıkarılan madenler ile Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovalarında yetiştirilen çeşitli tarım ürünlerinin, özellikle incirin İzmir Limanı'na daha hızlı getirilip ihracatının yapılabilmesi amacıyla inşa edilmiştir. 1935 yılında TCDD tarafından satın alınarak kamulaştırılmıştır. Hat üzerinde Göller Ekspresi ve Güller Ekspresi Anahat Trenleri ve Basmane – Denizli, Basmane – Nazilli, Söke – Denizli ve Söke – Nazilli Bölgesel Trenler hizmet vermektedir.

Karayolu

[değiştir | kaynağı değiştir]

İzmir ile Aydın arasında, İzmir - Aydın Otoyolu olarak bilinen Otoyol 31[44] bulunmaktadır. Bu otoyol üzerinde de Türkiye'nin en uzun üçüncü tüneli, Türkiye Otoyolları üzerindeki en uzun ikinci tüneli olan 75. Yıl Selatin Tüneli bulunmaktadır. Aydın Büyükşehir Belediyesi Sarı Otobüslerinin 11.12.2015 tarihinde hizmete başlaması ile ilçeler arası ulaşım daha da kolaylaşmış[45] ve Aydın Büyükşehir Belediyesi'nin belirlediği fiyat politikası ile diğer ulaşım seçeneklerine kıyasla biraz daha uygun hale gelmiştir. İl genelinde toplu taşımada Aykart kullanılmaktadır. Ayrıca yapımı devam eden Otoyol 31'in 140 km'lik Aydın - Denizli Otoyolu kısmının inşaatı devam etmektedir.[46] Otoyolun kalan kısmının açılması ile birlikte Ege Bölgesi ile Akdeniz Bölgesi arasındaki ulaşımın kısalması, turizm ve ticaret gelirlerinin de pozitif yönde arttıcağı öngörülmektedir.

Denizyolu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuşadası Limanı'na yanaşmış olan bir kruvaziyer gemisi

Kuşadası Limanı'ndan denizyolu ulaşımı sağlanmaktadır. Kruvaziyer turizminin önemli limanlarından biridir.[47] Ayrıca Yunanistan'ın Sisam adasına karşılıklı feribot seferleri düzenlenmektedir.[48]

Havayolu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Aydın Çıldır Havalimanı

Aydın'ın Efeler ilçesinde bir havalimanı bulunmaktadır. 1.435 metre uzunluğunda piste sahip olan bu havalimanı yıllarca kullanılmamıştır. 2012 yılında işletme hakkı Devlet Hava Meydanları İşletmesi tarafından 20 yıllığına Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığına devredilmiştir. Günümüzde Türk Hava Yolları Uçuş Akademisi adıyla, 27[49] eğitim uçağıyla pilotaj eğitimi için kullanılmaktadır.

Sağlık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne bağlı 1 tane eğitim ve araştırma hastanesi, Sağlık Bakanlığı'na bağlı 10 tane devlet hastanesi, 6 tane entegre devlet hastanesi, 3 tane ağız ve diş sağlığı merkezi, 128 tane aile sağlığı merkezi bulunmaktadır. Ayrıca Efeler ilçesi Kuyulu mahallesi sınırları içerisinde 1500 yatak kapasiteli, günlük 20 bin kişiye hizmet verecek olan Aydın Şehir Hastanesi inşaatı devam etmektedir.[50]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  2. ^ a b "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2019. 
  3. ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları". TÜİK. 19 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2024. 
  4. ^ "Gökyüzünün Altındaki En Güzel Yeryüzü". aydin.gov.tr. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025. 
  5. ^ "Köppen-Geiger İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye'nin İklim Tipleri". dergipark.org.tr. Temmuz 2017. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  6. ^ a b >"DSİ 21. Bölge İşletmedeki Baraj ve Göletler". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  7. ^ "DSİ 21. Bölge İnşa Halindeki Tesisler". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  8. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  9. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  11. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  15. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  28. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  29. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  30. ^ a b c d e f g h i
    • "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Aydın Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Aydın Nüfusu". nufusune.com. 
    • "Aydın Nüfusu". nufusubu.com. 
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2025. 
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  33. ^ a b "DÜNYA'NIN EN KALİTELİ MADEN REZERVLERİ ÇİNE'DE". Aydın Adnan Menderes Üniversitesi İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü Öğrenci Uygulama Haber Sitesi. 26 Aralık 2021. 29 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  34. ^ "Aydın ili Maden Haritası" (PDF). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  35. ^ İHA (26 Ağustos 2020). "Aydınspor tarihi Fenerbahçe galibiyetini 30'uncu yıl dönümünde andı". Hürriyet. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2023. 
  37. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020. 
  38. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020. 
  39. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020. 
  40. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020. 
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020. 
  42. ^ "Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Kuruluş ve Tarihçe". 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  43. ^ "ORC History" [ORC Tarihi]. Trains of Turkey. 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  44. ^ "Karayolları Genel Müdürlüğü Otoyollar". 9 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  45. ^ "sarı otobüs saatleri". Aydın Büyükşehir Belediyesi. 6 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  46. ^ "Aydın - Denizli Otoyolu Projesi". Karayolları Genel Müdürlüğü. 4 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  47. ^ "Kruvaziyer ve Yat Limanları". Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  48. ^ "Kuşadası Samos Feribot Seferleri". 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  49. ^ "Türk Hava Yolları Uçuş Akademisi". 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2020. 
  50. ^ "Aydın Şehir Hastanesi inşaatının yüzde 95'i tamamlandı". Anadolu Ajansı. 8 Ekim 2022. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Aydın (il) ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aydın_(il)&oldid=35211626" sayfasından alınmıştır