Karaman (il)

Koordinatlar: 37°01′23″K 33°05′39″D / 37.02306°K 33.09417°D / 37.02306; 33.09417
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Karaman
İlin Türkiye'deki konumu
İlin Türkiye'deki konumu
Harita
İl sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
Akdeniz Bölgesi
İdare
 • ValiHüseyin Engin Sarıibrahim
Yüzölçümü
 • Toplam8678 km²
Nüfus
 • Toplam240.362
 • Kır
68.040
 • Şehir
172322
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu338
İl plaka kodu70

Karaman, Türkiye'nin bir ilidir. İç Anadolu Bölgesinde yer alan ilin merkezi Karaman şehridir. Nüfusu: 254.919'dur. (2020 sonu). İlin yüzölçümü 8.678  km2'dir. İlde km2'ye 29 kişi düşmektedir.[2]

1989 yılında Orta Anadolu'nun gelişmesi amacıyla alınan kararla Konya ilinden ayrılarak il olmuştur.[3] Karaman'ın merkez, Ayrancı, Kazımkarabekir ilçelerinde Akdeniz iklimine benzer karasal iklim; Ermenek, Başyayla, Sarıveliler ilçelerinde Akdeniz iklimi görülür. Bu nedenle ilde yetişen bitki türleri çeşitlilik göstermektedir. Batı ve kuzeyinde Konya, güneyinde Mersin, güneybatısında Antalya illeri ile çevrilidir.

Karaman, Anadolu'da Türkçenin Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından resmî dil ilan edildiği yerdir.[4]

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[5][6]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Karaman Valisi, 1975-Üsküdar doğumlu Hüseyin Engin Sarıibrahim'dir. Ağustos 2023/376 sayılı kararname ile Iğdır Valisi iken atanmıştır.

Karaman Belediye Başkanı, 1978- Karaman doğumlu Savaş Kalaycı (MHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %39,55 oy oranıyla seçilmiştir.[7]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Karaman İl Genel Meclisi üye sayısı, 12 AK PARTİ, 2 MHP, 2 CHP ve 1 İYİ P. olmak üzere 17’dir.[8] Karaman Belediye meclisi ise 17 AK PARTİ, 11 MHP ve 3 CHP olmak üzere 31 üyeden oluşur.[9]

2018 Genel seçimleri sonucu, Karaman'ı temsilen TBMM'e AKP'den 2 milletvekili (Recep Şeker ve Selman Oğuzhan Eser), CHP'den 1 milletvekili (İsmail Atakan Ünver) seçilmiştir.[10]

2023 Genel seçimleri sonucu, Karaman'ı temsilen TBMM'e AKP'den 2 milletvekili (Selman Oğuzhan Eser ve Osman Sağlam), CHP'den 1 milletvekili (İsmail Atakan Ünver) seçilmiştir.[11]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri[12])

Karaman ili nüfusu: 263.960'dır. Bu nüfusun % 81,89'u şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 8.678  km2'dir. İlde  km2'ye 30 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkezde 52’dir.) İlde yıllık nüfus artış oranı% 1,18 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Sarıveliler (% 5,47)- Başyayla (-% 0,06)

04 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 6 İlçe, 11 belediye, bu belediyelerde 133 mahalle ve ayrıca 158 köy vardır.

2022 yılı sonunda Karaman ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlçe Nüfus

2022

Nüfus

2023

Fark Nüfus

Artışı %

Belediye

Sayısı

Mahalle

Sayısı

Köy

Sayısı

Köy

Nüfusu

Şehir

nüfusu

Şehirde

oturan %

Alanı

 km2[13]

 km2'ye

düşen kişi

Ayrancı 7.608 7.630 22 0,29 1 4 22 5.199 2.431 31,86 2245 3
Başyayla 3.432 3.434 2 0,06 1 5 4 1.490 1.944 56,61 141 24
Ermenek 27.776 28.103 327 1,17 3 32 26 9.040 19.063 67,83 1242 23
Kazımkarabekir 4.531 4.710 179 3,88 1 8 6 1.105 3.605 76,54 423 11
Merkez 206.240 208.199 1.959 0,95 3 65 93 27.049 181.150 87,01 4036 52
Sarıveliler 11.251 11.884 633 5,47 2 19 7 3.908 7.976 67,12 590 20
Karaman 260.838 263.960 3.122 1,18 11 133 158 47.791 216.169 81,89 8677 30

İlin yıllara göre nüfusları[değiştir | kaynağı değiştir]

Karaman il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1990[14] 217.536 67
  %49     106.051
111.485     %51  
2000[15] 243.210 68 %12
  %58     139.912
103.298     %42  
2007[16] 226.049 66 -%7
  %65     147.210
78.839     %35  
2008[17] 230.145 66 %2
  %66     151.822
78.323     %34  
2009[18] 231.872 66 %1
  %67     155.932
75.940     %33  
2010[19] 232.633 66 %0
  %69     159.834
72.799     %31  
2011[20] 234.005 66 %1
  %69     162.487
71.518     %31  
2012[21] 235.424 66 %1
  %70     165.564
69.860     %30  
2013[22] 237.939 66 %1
  %71     168.686
69.253     %29  
2014[23] 240.362 66 %1
  %72     172.322
68.040     %28  
2015[24] 242.196 66 %1
  %73     175.790
66.406     %27  
2016[24] 245.610 66 %1
  %73     180.165
65.445     %27  
2017[24] 246.672 67 %0
  %74     182.510
64.162     %26  
2018[24] 251.913 67 %2
  %74     186.664
65.249     %26  
2019[24] 253.279 67 %1
  %75     190.269
63.010     %25  
2020[24] 254.919 67 %1
  %75     192.314
62.605     %25  
2021[24] 258.838 67 %2
  %76     197.002
61.836     %24  

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[25] Önceden bağlı olduğu ilçe Alanı km² Rakım mt. Merkeze km[26] Ulaşan Yollar[26]
Karaman Merkez 4.036 1.063 -06, -08, 70-01, 70-50, 70-51
Ayrancı 1987 Ereğli 2.245 1.141 45 -08, 70-03
Başyayla 1990 Ermenek 141 1.346 145 -03=>70-55, 70-59
Ermenek Cumh.önce 1.242 1.282 120 -04, 70-50
Kazımkarabekir 1989 Merkez 423 1.052 24 -06
Sarıveliler 1990 Ermenek 590 1.523 161 -03=>70-56
KARAMAN 1989 KONYA 8.678 -06, -08 70-01,70-50,

70-50

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

2018-2019 Sezonu sonunda, Karaman’nın liglerindeki tek takımı Karaman Belediyespor, futbol Bölgesel Amatör Lig (BAL) de grubunda 7. oldu. Karaman'ın voleybol kadın ve erkek bölgesel liglerinde 4 takımı yer almıştır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Karaman Belediyespor, 3.turda Etimesgut BS'a elenmiştir.

Önemli spor tesisleri: Kemal Kaynaş Stadyumu (2.250) ve Süreyya Ayhan Atletizm Pisti  (4.750)'dir. TRT Avaz'da Karaman 28 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Karaman’ın gezilecek yerleri! Tarihi ve turistik açıdan Karaman 13 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Notlar
  1. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Güncel Nüfus Değerleri isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ "Karaman'ın İl Oluş Mücadelesi". 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2013. 
  4. ^ "Türkçe'nin resmi dil ilan edilmesinin 742. yılı". 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 
  5. ^ "Özel İdare". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  6. ^ "İl Özel İdaresi Kanunu" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  7. ^ "Başkan Özgeçmişi". 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  8. ^ "İl Genel Meclis Üyeleri". 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  9. ^ "Mahalli İdareler Seçimi". TÜİK. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  10. ^ "Mahalli İdareler Seçimi". TÜİK. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  11. ^ "CUMHURBAŞKANI VE 28.DÖNEM MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMİ, KARAMAN İLİ SEÇİM ÇEVRESİ" (PDF). 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  14. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  22. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  23. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  24. ^ a b c d e f g
    • "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Karaman Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Karaman Nüfusu". nufusune.com. 
  25. ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  26. ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]