Parnaki Kale Kilisesi
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | İriağaç, Oltu |
| Koordinatlar | 40°41′03″K 42°09′20″D / 40.68417°K 42.15556°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | ? |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 9. yüzyıl |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Kesme taş |
Parnaki Kilisesi (Gürcüce: ფარნაკის ეკლესია) veya Parnaki Kale Kilisesi, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Parnaki olan İriağaç köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisedir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Parnaki Kalesi'nin bulunduğu Parnaki köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Osmanlılar bu köyü ve kaleyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Nitekim kalede yer alan kilisenin 9. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Gürcü tarih ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, Oltu bölgesinde 1907 yılında yaptığı araştırma gezisinde Parnaki Kale Kilisesi'nin büyük ölçüde sağlam olduğunu yazmıştır.[1]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Parnaki Kale Kilisesi, Parnaki Kalesi'nin alt bölümünde, batı tarafında yer alır. Ekvtime Takaişvili'nin 1907 yılında verdiği bilgiye göre kilise oldukça iyi korunmuştu. Kubbeli bir yapı olan kilise, kesme taşla inşa edilmişti. Kilisenin kubbesi, doğu tarafta apsisin kemeri üzerinde yükseliyordu ve dört cephesi bulunuyordu. Her cephede birer penceresi vardı. Ancak o tarihte kilisenin kubbesinin bir bölümü çökmüştü. Kilisenin batıda ve güneyde birer giriş kapısı vardı. Dört cephede de birer pencere ulunuyordu. Batı tarafında kilisenin küçük bir avlusu vardı.[1] Kilisenin dikdörtgen (8x20 m) bir planı olduğu, kırımızı kesme taş ve moloz taş kullanılarak inşa edildiği bugüne ulaşan duvarlarından da anlaşılmaktadır.[2][3] Parnaki Kale Kilisesi, Tao-Klarceti bölgesinde kale içinde kubbeli olarak inşa edilmiş nadir örneklerden biri olarak bilinir.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 52-53". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ ""Kaleler ve Kuleler" - Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü". 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 222. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 111, ISBN 9789941478178.