Hunamisi Kilisesi
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Söğütlükaya, Posof |
| Koordinatlar | 41°28′33″K 42°40′47″D / 41.47583°K 42.67972°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkıntılar |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 10. yüzyıl |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Taş |
Hunamisi Kilisesi (Gürcüce: ხუნამისის ეკლესია), Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Hunamisi olan Söğütlükaya köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Hunamisi Kilisesi, Hunamisi köyünde yer alan ve Hunamisi Kalesi olarak bilinen kalenin kilisesidir. Söz konusu köy, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Samtshe'de yer alır. Bu bölgeyi ve köyü Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Hunamisi'nin bir Gürcü yerleşimi olduğu 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterindeki kişi adlarından da anlaşılmaktadır. Hunamisi Kilisesi'ne ait olup Tiflis'te devlet müzesinde korunan kaide taşındaki Gürcüce yazıt 10. yüzyılın ikinci yarısında tarihlenmiştir. Hunamisi Kilisesi de bu yüzyılda inşa edilmiş olmalıdır.[2][3][4]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Hunamisi Kilisesi, Hunamisi Kalesi'ndeki kulenin kuzeyinde yer alır. Büyük ölçüde yıkılmış olan kilisenden geriye apsis oval kısmı ve kuzey duvarı kalmıştır. Kilisenin güney ve batı duvarları yıkılmıştır. Dikdörtgen bir plana sahip olan kilisenin (11,3×7,1 m) günümüze ulaşan duvarlarının yüksekliği 3-6 metre arasında değişmektedir. Dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiş olan Hunamisi Kilisesi'nin iç ve dış kaplama taşlarının bir kısmı günümüze ulaşmıştır. Kilisenin kuzeyindeki ek yapı bir kapıyla kiliseye bağlanmıştır. Bu ek yapının iç ölçüleri 6×2,6 metredir. Kilisenin güneyden de bir ek binaya sahip olduğu ve tamamen yıkıldığı anlaşılmaktadır. Hunamisi yazıtı olarak bilinen ve 10. yüzyılın sonlarına tarihlenen Gürcüce yazıtın bu kiliseye ait olduğu tahmin edilmektedir. Bir haç kaidesi üzerinde bulunan bu yazıt Tiflis'te Gürcistan Amiranaşvili Devlet Müzesi'nde korunmaktadır.[3][4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 33 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 459". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ a b 2012-2013 Yılları Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2019, s. 33. 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9639-0-2.
- ^ a b ""Gürcü Soyadlarının Tarihi" (ქართული გვარების ისტორია)- Ambioni". 27 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.