Gasadinari Manastırı
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Kirazlı, Şavşat |
| Koordinatlar | 41°15′06″K 42°30′34″D / 41.25167°K 42.50944°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkıntılar |
| Mimari | |
| Mimari tür | Manastır |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | ? Orta Çağ |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Kireç harcı, moloz taş |
Gasadinari Manastırı (Gürcüce: გასადინარის მონასტერი), Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Kirazlı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır. Manastır, ortadan kalkmış bir yerleşime yöre halkının verdiği ad üzerinden bu şekilde adlandırılmıştır.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Bugün Kirazlı adını taşıyan Balvana ve Gasadinari köyleri, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyleri, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Eski kaynaklarda Balvana geçmesine karşın, Gasadinari adı yer almamıştır. Gürcüce bir yer adı olan Gasadinari (გასადინარი), suyu bir yerden başka bir yere akıtan kanal veya dereyi ifade eder. Nitekim Gürcistan'ın Samtse-Cavaheti bölgesinde Gasadinari adını taşıyan bir köy bulunmaktadır.[2] Gasadinari Manastırı, kesin tarihi bilinmemekle birlikte, yöre halkının Müslümanlaştığı Osmanlı dönemi öncesinde inşa edilmiş olmalıdır.
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Gasadinari Manastırı, Kirazlı köyünün merkez mahallesinin 1,5 kilometre güneydoğusunda, eski yerleşim olan Gasadinari'nin 300 metre doğusunda yer alır. Çam ağaçlarından oluşan bir ormanın içindeki manastırdan günümüze zarar görmüş halde çeşitli yapılar kalmıştır. Bu yapılardan biri doğudan bir kayaya yaslanmış olup kireç harcı kullanılarak moloz taşlarla inşa edilmiştir. Bu yapının kuzey duvarı daha sağlam biçimde günümüze ulaşmıştır. Günümüze kalan duvarlarında küçük pencereler bulunmaktadır. Birkaç kat olan bu yapının Gasadinari Manastırı’nın meskeni olduğu tahmin edilmektedir. Bu yapının 10 metre uzağında ise, manastırın kilisesi bulunmaktadır. Gasadinari Kilisesi de kireç harcıyla moloz taşlardan inşa edilmiştir. Kilisenin doğu duvarı kayaya yaslanmaktadır. Bu kısımda harçlı bölümler ve kesme taşlar kalmıştır. Buranın yaklaşık 50 metre yukarısında bir kayaya oyulmuş mağara bulunmaktadır. Bu mağaranın ön tarafına bir duvar örülmüştür. Gasadinari Manastırı, Balvana Manastırı’yla benzerlikler göstermektedir. Gasadinari Manastırı 2015 yılında bir Gürcü araştırma grubu tarafından tespit edilmiştir.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 23. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Koba Haradze, "Samtshe-Cavaheti'de Bazı Coğrafi Adlarının Yazılışlarının Genel Sorunları (სამცხე-ჯავახეთის ზოგიერთი გეოგრაფიული სახელწოდების მართლწერის სრულყოფის პრობლემები), შრომათა კრებული, Tiflis, 2016, s. 14" (PDF). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Haziran 2023.