Korideti Kilisesi
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Çimenli, Murgul ile Osmanlı, Murgul arasında |
| Koordinatlar | 41°17′47″K 41°36′05″D / 41.29639°K 41.60139°D |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Açılış | 9. yüzyıl |
| Durum | Tamamen ortadan kaldırılmış |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Korideti Kilisesi (Gürcüce: კორიდეთის ეკლესია), Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı ve eki adı Korideti olan Çimenli ile Osmanlı köyleri arasında, Orta Çağ'da inşa edilmiş ve günümüzde izi tamamen silinmiş bir Gürcü kilisedir.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Korideti Kilisesi'nin bulunduğu Korideti köyü ve Murgul Vadisi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölge ve köyü, 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlılar ele geçirdiğinde, Yunanca elyazması olan ve içinde Gürcüce notların bulunduğu Korideti İncili'den anlaşıldığı gibi, Korideti köyünde 9. yüzyılda kurulmuş Korideti Kilisesi bulunuyordu ve bu kilise Korideti Manastırı'nın ana kilisesiydi. Gürcüce bir yer adı olan Korideti (კორიდეთი), Kordeti'den (კორდეთი) değişime uğramış olup "çimen" anlamındaki "kordi" (კორდი) kelimesinden türemiştir.[2] Nitekim Korideti köyünün adı 1925 yılında Gürcücesine uygun biçimde Çimenli olarak değiştirilmiştir.[3]
Kalıntılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Meryem Ana'ya adanmış Korideti Manastırı'nın kilisesi olan Korideti Kilisesi, herhangi bir kaynakta tarif edilmiş veya tanımlanmış değildir. Bu kilisenin varlığı daha çok burada 9. yüzyıldan itibaren korunmuş olan Korideti İncili sayesinde bilinmektedir. Ancak Korideti İncili'nin 15. yüzyılda bu kiliseden götürüldüğü bilinmektedir. Bununla birlikte köylülerin verdiği bilgiye göre Korideti Kilisesi, yakın tarihe kadar bugünkü Osmanlı köyünün sınırların içindeki köy okulunun futbol sahasında bir biçimde varlığını korumuştur. Köy okulunun inşa edilmesi ve futbol sahasının yapılmasıyla Korideti Kilisesi'nin izi tamamen silinmiştir.[1][4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 140. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Giorgi Zedginidze, "კორდი" - Cavaheti Diyalekti Sözlüğü (Gürcüce), 2014, s. 370". 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 120". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 412, ISBN 9789941478178.