Kintshureti Kilisesi
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Zedoban |
| Koordinatlar | 41°25′31″K 41°43′00″D / 41.42528°K 41.71667°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkıntılar |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | ? Orta Çağ |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Taş, kireç harcı |
Kintshureti Kilisesi (Gürcüce: კინცხურეთის ეკლესია) veya Kintzureti Kilisesi (კინწურეთის ეკლესია), Artvin ilinin Borçka ilçesinde, eski Kintshureti köyünü de kapsayan Zedoban köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Bugün Dereiçi adıyla Zedoban köyün bir mahallesi olan Kintshureti veya Kintzureti, eskiden Klarceti bölgesinde ayrı bir köydü. Klarceti de Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Kintshureti köyünün bir Gürcü yerleşimi olduğu 1886 ve 1922 nüfus tespitlerinden de anlaşılmaktadır.[2][3] Kintshureti Kilisesi de Osmanlı döneminden önce köyün Hristiyan nüfusundan kalmış olmalıdır.
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Kintshureti Kilisesi, eski Kintshureti köyünde bir tepe üzerinde inşa edilmiş dikdörtgen planlı ve tek nefli bir yapıdır. Söz konusu yapının insanda kaba yonu orta büyüklükte taşlarla kireç harcı kullanılmıştır. Üst kısımları yıkılmış olan duvarların günümüze kalan kısmının yüksekliği 1-1.5 metreyi bulur. Girişi batı cephe ekseninde bulunan kilisenin doğu tarafında, dıştan düz duvarla çevrelenmiş yarım daire planlı bir apsis ile apsisin iki yanında, zeminden başlayan yarım daire planlı birer niş yer almaktadır.[1][4][5]
Kintshureti köyünde, bugün cami mahallesi denilen yerde bir kilisenin varlığı daha bilinmektedir. Tamamen yıkılmış olan bu kilisenin kireç harçlı duvar parçaları caminin avlusunun taş duvarında kullanılmıştır.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 161. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1258". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 156, ISBN 9789941478178.
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, “Artvin, Erzurum, Arahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 2. 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISSN: 10177663
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 162. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9