Sveti Kilisesi
 Sveti Kilisesinin 1888'de görünümü, Pavlinov. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Gündoğdu mahallesi, Seyitler, Artvin |
| Koordinatlar | 41°12′23″K 41°51′20″D / 41.20639°K 41.85556°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Harabe |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 10. yüzyıl |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Taş |
Sveti Kilisesi (Gürcüce: სვეტის ეკლესია), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Seyitler köyünün Gündoğdu mahallesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Gündoğdu mahallesinin eski adından dolayı Kilise Kapısı Kilisesi olarak da bilinir.[1][2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sveti Kilisesi veya Kilise Kapısı Kilsesi'nin bulunduğu Seyitler köyü, Sveti adıyla eski bir Gürcü yerleşimidir. Sveti Kilisesi, bu köyün Nigala mahallesinde bulunan Nigala Kilisesi gibi 9. yüzyılda, Tao-Klarceti Krallığı döneminde inşa edilmiştir. Klarceti bölgesi daha sonra birleşik Gürcistan Krallığı ve Samtshe-Saatabago sınırları içinde kalmış, 16. yüzyılın ikinci yarısında da Osmanlıların eline geçmiştir. Bunu takiben Hristiyan Gürcülerin Müslümanlaşması sonucunda Sveti Kilisesi cemaatini ve işlevini yitirmiş, zaman içinde de yıkılmıştır. 19. yüzyılın son çeyreğinde, Rus idaresi sırasında Pavlinov ve Uvarova'nın ziyareti sırsında da kilise yıkık durumdaydı. Ancak kilisenin kuzeyinde bir kule bulunuyordu. Bu yapıdan günümüze bir şey kalmamıştır.[2][3]
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Sveti Kilisesi veya Kilise Kapısı Kilisesi, Gündoğdu mahallesinin girişinde yer alır. Doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen (14,5×12,6 m) bir yapı olarak, 1 metre yüksekliğindeki bir platform üzerinde inşa edilmiştir. Bu yapıdan günümüze sadece batı ve kuzey duvarlarının bir bölümü ulaşmıştır. Kilisenin dolgu duvar tekniğinde moloz taşlarla inşa edilmiş olduğu bu kalıntılardan anlaşılmaktadır. Köylüler bu duvarları da kullanarak dikdörtgen planlı bir mekân oluşturmuş ve bu mekanı samanlık olarak kullanmaktadır. Pavlinov ve Uvarova'ya dayanarak Sveti Kilisesi'nin kendine özgü silindirik bir forma olduğu söylenebilir. Kilise kubbesiz ve tetrakonkhos bir yapıydı.[2][4]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Üç nefli bir yapı olan Sveti Kilisesi, A. Pavlinov, 1888. -
Sveti Kilisesi'nin kesit çizimi, A. Pavlinov, 1888.
_tetraconch_by_Pavlinov.jpg)
_tetraconch_by_Pavlinov-cut.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması" - 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Ankara, 2007 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 978-975-17-3246-0
- ^ a b c 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 118. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması" - 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Ankara, 2007 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 978-975-17-3246-0
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması" - 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Ankara, 2007 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 978-975-17-3246-0