Hamzeti Kilisesi
 Video
Kaynak: YouTube (youtube.com) | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Hamzeti, Ahalta, Yusufeli |
| Koordinatlar | 40°48′45″K 41°32′53″D / 40.81250°K 41.54806°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | 2023 yılında Yusufeli Barajı'nın suları altında kalmıştır |
| Mimari | |
| Mimari tür | Şapel |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 9-11. yüzyıllar |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Taş |
Hamzeti Kilisesi (Gürcüce: ხამზეთის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde sular altında kalmış olan Yusufeli kasabasında Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Eski Ahalta köyünün Hamzeti (ხამზეთი) mevkiinde bulunduğu için Hamzeti Kilisesi olarak anılır.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Sonradan adı "Bağgözü" olarak değiştirilen ve eski Yusufeli kendinin bir mahallesine dönüşen Hamzeti, bir dönem Yusufeli ilçesinin idari merkezi olan Ahalta köyünde bulunuyordu.[2] Türkçeye Hamzet olarak giren yerleşimi ve Ahalta'yı Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Hamzeti Kilisesi'nin Orta Çağ'da Gürcü Bagrationi hanedanı döneminde yapıldığı tahmin edilmektedir.[3]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Hamzeti Kilisesi ve Hamzeti Şapeli, Yusufeli kentinin Hamzeti (Bağgözü) mahallesinde, Parhal Çayı'nın Çoruh Nehri'ne katıldığı yerde, Çoruh Nehri'nin kıyısında bağlık bir alanda bulunuyordu. Küçük bir şapel olan Hamzeti Kilisesi (3,90x2,50 m), dikdörtgen planlı ve tek mekânlı bir yapıydı. Kilisenin çatısı çökmüş, duvarlarının dış yüzey kaplama taşları tamamen sökülmüştü. Giriş kapısı güney cephede yer alıyordu. Doğu ve batı duvarlarında birer, kuzey duvarında iki adet pencere bulunuyordu. Dolgu duvar tekniği ve kireç harcıyla inşa edilmiş olan Hamzeti Kilisesi, 2023 yılında Yusufeli Barajı'nın suları altında kalmıştır.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 73 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ "Yusufeli İlçesi Merkezinin Öğdem'den Ahalt'a kaldırılması ve bu merkeze Yusufeli aldı verilmesi hakkında Kanun" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 16 Şubat 1950. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ a b Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, 1. Cilt, s. 126, ISBN 978-605-86248-1-8.