Bagini Kilisesi
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Balcı, Borçka |
| Koordinatlar | 41°18′53″K 41°52′26″D / 41.31472°K 41.87389°D |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkıntılar |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | ? Orta Çağ |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Kesme taş, yontu taş, dolgu duvar tekniği |
Bagini Kilisesi (Gürcüce: ბაგინის ეკლესია), Otingo Kilisesi (ოთინგოს ეკლესია) olarak da bilinir, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Bagini olan Balcı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.[1][2]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Bagini Kilisesi'nin bulunduğu Bagini köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce bir yer adı olan Bagini (ბაგინი), pagan inancında tapınak, tanrılara kurbanın sunulduğu yer anlamına gelir.[3] Bagini Kilisesi, Osmanlı döneminden önce, köyde Hristiyan nüfusun yaşadığı dönemden kalmıştır. Bagini köyünün nüfusu 1886 ve 1822 tarihli nüfus tespitlerinde de Gürcü yerleşimi olarak kaydedilmiştir.[4][5] 1960’larda yol çalışmaları sırasında Bagini Kilisesi'ne bilerek zarar verilmiştir. Kilise B. Baumgartner tarafında 1996 yılında tespit edilmiş ve tanımlanmıştır.
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Bagini Kilisesi veya Otingo Kilisesi, Balcı köyünün merkezinin 5 km doğusunda, Deviskeli Deresi’nin sağ yakasında, yolun kıyısında bulunmaktadır. Kaba yonu taşlarla dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiş olan kiliseden günümüze batı duvarı kalmıştır. Bu duvarda kemerli bir kapı açıklığı bulunmaktadır. Kapının kemeri kesme ve uzun taşlarla örülmüştür. Duvar ise, kaba yonu gri taşlarla harç kullanılarak inşa edilmiştir. Günümüze kalan duvarın uzunluğu 6,6 metre, yüksekliği 3.7 metredir. Duvarın kalınlığı ise 80 cm’dir. Bu duvarın dışında kiliseden geriye harçlı duvar parçaları kalmıştır. Köyün sakinleri kilisenin bulunduğu yeri Kurididi (ყურიდიდი) olarak adlandırmaktadır. Köylülerin verdiği bilgiye göre yakın tarihlerde kilisenin sadece çatı örtüsü eksikti. Duvarın birinde bulunan büyük bir taşın üzerinde bir yazı bulunuyordu. B. Baumgartner'in kiliseyi tanımladığı 1996 yılında apsisin yuvarlakça bölümü sağlamdı. Baumgartner kiliseyi, köyün günümüzdeki adıyla “Balcı Kilisesi” olarak adlandırmıştır.[2][6][7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 143. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 132, ISBN 9789941478178.
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları, 2019, Tiflis, s. 8. 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941- 485-24-4N.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1237". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 143-144. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, "Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009", 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 2, ISSN: 10177663" (PDF). 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.