Osmanlı Hanedanı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Osmanlı Hanedanı
خانه دان آل عثمان

Hanedan-ı Âl-i Osman
Hanedanlık ailesi
Ülke Osmanlı İmparatorluğu
MilliyetTürk
Kuruluş1299
KurucuOsman Gazi
Güncel durumuAktif değil
Devriliş
Son hükümdar
Unvan(lar)
Alt kollarıOsmanoğulları ailesi

Osmanlı Hanedanı (Osmanlıcaخانه دان آل عثمان, romanizeHanedan-ı Âl-i Osman), Osmanlı İmparatorluğu'nu yaklaşık 623 yıl yöneten hanedandır. Osmanlılar, Osmanoğulları, Âl-i Osman ve Hanedan-ı Âl-i Osman olarak da bilinir. Hanedan, adını Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'den alır.

Osmanlı hanedanın kuruluşu ve kökleri; Oğuz Türkmenlerinin 24 boyundan birisi olan Kayılara mensup olan, ayrıca imparatorluğun da kurucusu Osman Gazi'ye dayanmaktadır.[1]

Osmanlı Hanedanı'nın 1299 yılında başlayan yönetimi, 1922 yılında Ankara Hükûmeti'nin saltanatı kaldırmasıyla son bulmuş ve "Osmanlı Hanedan Defteri"ne kaydedilen son hanedan üyesi[2] Neslişah Osmanoğlu 2012 yılında ölmüştür.[3]

Rukiye Sabiha Sultan'ın düğün günü, 29 Nisan 1920, soldan sağa: Fatma Ulviye Sultan, Hatice Hayriye Ayşe Dürrüşehvar Sultan, Emine Nazikeda Kadınefendi, Rukiye Sabiha Sultan, Mehmed Ertuğrul Efendi, Şehsuvar Hanımefendi

Osmanlı Hanedanı'ndan hükümdar olanlar yaygın olarak padişah olarak bilinir. Ancak kuruluş yıllarında hükümdarlık unvanı bey ve gazi idi ve bunun yerine daha sonra han unvanı kullanıldı. Sultan unvanı da Osmanlı Hanedanı'nda yaygın kullanılan bir unvandı; ama bu unvan erkek hükümdarların yanı sıra kadınlar için de kullanılıyordu.

Osmanlı saltanatında unvanlar babadan oğla geçer, padişah oğulları "şehzade", kızları "sultan"dır. Şehzadelerin çocukları yine şehzade, kızları yine sultandır. Sultanların çocukları Osmanlı hanedan üyesi sayılmazlar. Sultanların erkek çocukları "beyzade" olarak anılırlardı, akrabalığı olan kimselerdir; ama silsile itibarıyla hanedandan düşerler.[4]

Osmanlı Devleti'nin kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Selçuklu Devleti dağıldıktan sonra, Oğuz Türkmen boylarının bir araya gelerek yaptığı toplantı ve Ertuğrul Gazi'nin kılıç kuşanmasını anlatan tablo

Osmanlı Hanedanı'nın kurucusu Osman Bey, Anadolu Selçuklu Devleti'nin uç beylerinden biriydi. Babası da; Anadolu Selçuklu Devleti'nin, Bizans sınırında bulunan Bilecik bölgesinde uç beyliği yapan, Kayı boyu önderi olan Ertuğrul Gazi'ydi. Osmanlı hanedanının kökenleri ise; Türk ve Altay mitolojilerine göre Türklerin atası olan Oğuz Han'ın, Göksel adlı ikinci eşinden doğan Gün Han'dan başlamak üzere sırasıyla; Kızıl Buğa, Kaya Alp, Süleyman Şah ve Ertuğrul Gazi'nin önderi olduğu Kayı boyuna dayanmaktadır. Başarıların ardından Anadolu Selçuklu Devleti tarafından Osman Gazi, bulunduğu bölgenin kendisine sancak ve tuğ verilerek eyalet beyi ilan edildi. Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra küçük bir uç beyliğinin çekirdeğini oluşturduğu bu eyalet, bağımsız kaldı ve zamanla Osmanlı Beyliği olarak adlandırıldı. Kendisi de bu devletin ve hanedanın ilk hükümdarı oldu. Osman Bey'den sonra devletin başına oğlu Orhan Bey geçti.

Fatih Kanunnamesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Fatih Sultan Mehmet'in saltanatının son yıllarında oluşturulan "Kanunname-i Âli Osman", daha önceki padişahların yazılı kurallarını bir araya getirmekle birlikte, devlet yönetimini aşırı merkeziyetçi bir yapıya dönüştürmüş ve padişahı mutlak hakim kılmıştır. Fatih Kanûnnâmesi olarak anılan bu düzenlemede, tahta çıkan şehzadenin, erkek kardeşlerini devletin zarar görmesini engellemek için öldürmesine yasallık kazandırmıştır.

Hanedanın sonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı Hanedanı'ndan son padişah olan Vahidettin, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmış Osmanlı İmparatorluğu'nun da son hükümdarıydı. Anadolu topraklarının bölünmesini öngören Sevr Antlaşması'na karşı Anadolu'da gelişen Türk Kurtuluş Savaşı'nın başarıya ulaşmasının ardından padişah, çevresiyle birlikte İstanbul'dan ayrılan İtilaf Devletlerinin donanması ile TBMM kararıyla Türkiye dışında istediği yere gitmek üzere sürgün edildi.[5]

Günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]

Aralarında Ömer Faruk Efendi ve Sabiha Sultan'ın da olduğu hanedan üyeleri

Günümüzde Osmanlı Hanedanı ile soy bağı olanların bir kısmı Türkiye'de, bir kısmı ise yurt dışında değişik ülkelerde yaşamaktadırlar.[6][7] Bu kişilerden şehzade unvanını devam ettiren erkek çocukların en yaşlısı ve kıdemli üyesi ise "Hanedan reisi" adıyla adlandırılmaktadır.[8] Osmanlı Hanedanlığı ise 1922 yılında Ankara Hükûmeti tarafından saltanatın kaldırılması ile son bulmuştur. Osmanlı Hanedanı 1922 tarihine kadar hâlen Başbakanlık Osmanlı Arşivleri'nde muhafaza edilen Osmanlı Hanedan Defteri'ne kaydediliyordu. Bu deftere kaydedilen[2] son hanedan üyesi Neslişah Sultan 2 Nisan 2012 tarihinde ölmüştür.[3] Bu nedenle günümüzdeki kayıtları aile içerisinde tutulan Osmanoğulları ailesindeki "Hanedan reisi" kullanımı ile "Osmanlı Hanedanı"ndaki kayıtları "Osmanlı Hanedan Defteri"ne kaydolan "Hanedan reisi" kullanımı birbirlerinden farklıdır.

Osmanlı sultanları ve halifeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İlhanlı Hanı Hülagü, 1258'da halifeliğin merkezi konumundaki Bağdat'ı fethetmiş, Abbasi soyundan gelenleri de öldürerek bu makama son vermişti. Fakat fetih sırasında kaçan bazı Abbasi üyeleri, Memlüklüler'e sığınarak burada halifeliği tekrar ilan ettiler (13. yüzyıl). Bu halifeliğin dini törenlerde protokolde durmaktan başka bir siyasi otoritesi yoktu. Bu şekilde yaklaşık üç yüz yıl devam eden bu durum I. Selim'in Mısır'ı fethetmesiyle sona erdi. Hilâfetin koruyuculuğu Osmanoğullarına geçti. O dönemin halifesi III. Mütevekkil İstanbul'a getirilerek hayatını siyasi yetkisi olmadan burada geçirmiştir.

1 Kasım 1922 tarihinde saltanatın kaldırılmasından sonra da Ankara Hükûmeti halife olarak, TBMM'nin seçtiği Abdülmecid Efendi'den, sadece "Halife-i Müslimîn" (Müslümanların Halifesi) unvanını kullanması ve gösterişli hareketlerde bulunmamasını istemişti. Abdülmecid Efendi, TBMM yönetimi tarafından halife seçildikten sonra kendisine verilen talimata aykırı olarak, Halife-i Müslimîn unvanından başka sıfat ve unvanlar kullanarak, Cumhuriyet hükûmetinin talimatı dışına çıktı. Bir taraftan Abdülmecid Efendi'nin söz konusu davranışları halifeliğin kaldırılması için bahane edilerek ve diğer taraftan da başka sebepler ileri sürülmek suretiyle, Hilâfet müessesesi 3 Mart 1924 tarihli Halifeliğin kaldırılması ve Hanedan-ı Osmaniye'nin Türkiye Cumhuriyeti memâlik-î hariciyesine çıkarılmasına dair kanûn ile sona erdirildi.

Soyağacı[değiştir | kaynağı değiştir]

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Süleyman Şâh
/ Gündüz Âlp[9]
(?–1227)
 
 
 
Hayme Hatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ertuğrul Gazi[10]

أرطغرل غازی
(1227–1281)
 
 
 
Halime Hatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

1.
(Gazi-Bey)
I. Osman[11]

عثمان غازى
1281-1326
 
 
 
Malhun Hatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

2.
(Gazi-Bey)
Orhan Gazi

اورخان غازی
1326-1359
 
 
 
Nilüfer Hatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

3.
(Hüdâvendigâr)
I. Murad Han

مراد اول خداوندگار
1359-1389
 
 
 
Gül-Çiçek Hatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

4.
(Yıldırım-Gazi)

I. Bayezid

ییلدیرم بايزيد الأول
1389-1403
 
 
 
Devlet Hatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

5.
(Çelebi-Kirişçi)

I. Mehmed

چلبی محمد
1421-1423
 
 
 
Emine
Valide Hatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

6.
(Koca Sultân)

II. Murad
Murad II
مراد ثانى
1421-1451
 
 
 
Hadice Âlime
Hümâ
Valide Hatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

7.
(Fatih Sultân)

II. Mehmed
II. Mehmet
محمد الثانى الفاتح
1432-1481
 
 
 
Emîne
Gül-Bahar
Valide Hatun

(Öz Anne)[12][13]
&
Sitt-î Mükrîme
Hatun

(Üvey Anne)[14]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

8.
(Sultân Bayezîd-i
Velî Han)

II. Bayezid
Beyazid II
بايزيد ثانى
1481-1512
 
 
 
Gül-Bahar Hatun
(Üvey Anne)[15]
&
Ayşe Hatun
(Öz Anne)[16][17]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

9.
(Yavuz Sultân
Selim Han)

I. Selim Gazi
Yavuz
سليم الأول
1512-1520

Yavuz
İlk Osmanlı Halifesi
(1517-1520)
 
 
 
Hafîze
(Hafsa)
Vâlide Sultân

A’ishā Hafîzā
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

10.
(Kanûnî Sultân
Süleyman Han)

Muhteşem
Süleyman

Suleiman I
القانونى‎ سليمان
1520-1566
 
 
 
Hürrem
Haseki Sultân

Hürem sultan
خرم سلطان
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

11.
(Sarı Selim)

II. Selim Han
Selim II
سليم ثانى
1566-1574
 
 
 
Afîfe Nûr-Banû
Vâlide Sultân
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

12.
(Sefih Sultân)

III. Murad
Murad III
مراد ثالث
1574-1595
 
 
 
Sâfiye
Vâlide Sultân
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Handan
Vâlide Sultân

(Öz Anne)
 
 
 

13.
(Adlî)

III. Mehmed
III. Mehmet
محمد ثالث
1595-1603
 
 
 
Hâlime / Fûl-Dâne
Vâlide Sultân

(I.Mustafa’nın Öz /
Mânevî Annesi)
[18]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mâhirûze Hadice
Vâlide Sultân
‎ماہ فروز خاتون
[19][20]
 
 
 

14.
(Bahtî)

I. Ahmed

احمد اول
1603-1617
 
 
 
Mâh-Peyker Kösem
Vâlide Sultân
[20]
Kösem
كوسم سلطان
 
 
 
 
 

15.
(Deli)

I. Mustafa

مصطفى اول
1617-1618
1622-1623
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

16.
(Genç - Şehid)

II. Osman

عثمان ثانى
1618-1622
 
 
 

17.
(Bağdad Fatihi,
Sahib-î-Kıran)

IV. Murad

مراد رابع
1623-1640
 
 
 
Turhan Hatice
Vâlide Sultân

Turhan
تورخان سلطان‎
 

18.
(Girit Fâtihi,
Şehid Han)

İbrahim Gazi

ابراهيم اول
1640-1648
 
Sâliha
Dil-Âşûb
Vâlide Sultân
صالحہ دل اشوب سلطان‎
[21][22]
 
 
Hatice Mû’azzez
İkinci
Haseki Sultân

معزز سلطان‎
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Meh-Pâre
Ummetullah
(Emetullah)
Râbi’a Gül-Nûş
Vâlide Sultân
[23]
Râbi’a Gül-Nûsh
رابعه کلنوش سلطان‎
 

19.
(Avcı-Gazi)
IV. Mehmed Han

IV. Mehmet
محمد رابع
1648-1687
Vak’a-i Vakvakiye:
26 Şubat 1656
 

20.
(Gazi-Han)
II. Süleyman
II. Süleyman
سليمان ثانى
1687-1691
 

21.
(Gazi-Han)
II. Ahmed
II. Ahmet
احمد ثانى
1691-1695
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sâliha Sebkat-î
Vâlide Sultân
صالحہ سلطان‎
[24][25][26]
 

22.
(Gazi-Han)
II. Mustafa

مصطفى ثانى
1695-1703
Edirne Vak’ası:
15 Temmuz 1703
- 22 Ağustos 1703
 
Şâh-Süvar
Vâlide Sultân
شھسوار سلطان‎
 
 
Emine
Mihr-î-Şâh
İkinci
Kadın Efendi
امینه مھرشاہ قادین
 
 
 
 
 

23.
(Lâle Devri
Padişâhı, Gazi)

III. Ahmed Han

III. Ahmet
احمد ثالث
1703-1730
Patrona Halil İsyanı:
28 Eylül 1730
 
 
 
 
 
Râbi’a Şerm-î
Kadın Efendi
رابعہ شرمی قادین
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

24.
(Kambur-Gazi)
I. Mahmud
Sultán Mahmud I.
محمود اول
1730-1754
 

25.
(Sofu Sultân)
III. Osman

عثمان ثالث
1754-1757
 
 
 
 
Mihr-î-Şâh
Vâlide Sultân
مھرشاہ سلطان‎
 

26.
(Yenilikçi Sultân)

III. Mustafa
III. Mustafa (Levni)
مصطفى<ثالث
1757-1774
 
Ayşe
Sine-Pervar
(Seniyeperver)
Vâlide Sultân

عایشه سینه پرور سلطان
(Öz Anne)[27]
‎ &
Baş İkbâl
Nüzhet-Zâde

Nükhet-Sedâ
Hânım Efendi

(Üvey Anne)
 

27.
(Islâhatçı Sultân)

(Gazi-Han)
I. Abdülhamid
Sultan I. Abdülhamit
عبد الحميد اول
1774-1789
 
Nakş-î-Dil
[28][29][30][31]

Vâlide Sultân
نقش دل سلطان‎
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

28.
(Bestekâr Sultân,
Nizâmî, Şehid)

III. Selim
III. Selim
سليم ثالث
1789-1807
Kabakçı Mustafa
İsyanı:

25 Mayıs 1807
 
 
 

29.
(Bî-gâne Sultân)

IV. Mustafa

مصطفى رابع
1807-1808
 
 
 
 
Bezm-î Âlem
Vâlide Sultân
 
 
 

30.
(İnkılâpçı Sultân)

II. Mahmud

محمود ثانى
1808-1839
Vak’a-i Hayriye:
16 Haziran 1826
 
 
 
Pertav-Nihâl
(Pertevniyâl)
Vâlide Sultân
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şevk-Efzâ
Vâlide Sultân

 
 
Tîr-î-Müjgan
Üçüncü
Kadın Efendi

(Öz Anne)
&
Rahîme Pîristû
Vâlide Sultân

(Mânevî Anne)
 

31.
(Tanzimâtçı Sultân)

Abdülmecid

عبد المجيد اول
1839-1861
 
Gül-Cemâl
Dördüncü
Kadın Efendi
 
 
Gül-İstü
(Gülistan Münire)
Dördüncü
Kadın Efendi

 
 
 
 
 

32.
(Bedbaht - Şehid)

Abdülaziz Han

عبد العزيز
1861-1876
 
Hayrân-î-Dil
Kadın Efendi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

33.
(Deli)

V. Murad

V. Murat
مراد خامس
1876
 

34.
(Gazi)
II. Abdülhamid
II. Abdülhamid
عبد الحميد ثانی
31 Ağustos 1876
- 27 Nisan 1909

I. Meşrûtiyyet:
23 Kasım 1876 -
13 Şubat 1878
II. Meşrûtiyyet:
3 Temmuz 1908
31 Mart Vak’ası:
13 Nisan 1909
 

35.
(Sultân Reşâd)

V. Mehmed
V. Mehmed
محمد خامس
1909-1918
Çanakkale Savaşı:
18 Mart 1915
 

36.
(Vahîdü'd-Dîn)

VI. Mehmed
VI. Mehmed Vahdettin
محمد سادس
4 Temmuz 1918 -
18 Kasım 1922

Mondros Mütarekesi:
30 Ekim 1918

İstanbul'un işgali:
13 Kasım 1918
Sevr Antlaşması:
10 Ağustos 1920
Saltanat’ın Lağvı:
1 Kasım 1922
 
 
 
 
 
 
 
 
 

(Son Halife)
Abdülmecid Efendi
II. Abdülmecit
عبد المجيد الثانى
18 Kasım 1922 -
Hilâfet’in Lağvı:
3 Mart 1924
 
 
 

Osmanoğulları ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Osmanlıların Kuruluşuna Yönelik İkilemler". Yakup Yılmaz. Journal of History and Future. 19 Aralık 2015. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b Ortaylı, İlber (5 Şubat 2011). "Prenseslik zor meslek". milliyet. 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013. Hanedan defterine yapılan son kayıt Neslişah Sultan’ın ismidir. Ondan sonra doğan hanedan üyeleri artık saltanat kalktığı için aile içinde kayıtlıdır. 
  3. ^ a b "Onunla bir dönem sona erdi!". gazetevatan. 2 Nisan 2012. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013. Neslişah Sultan, saltanat altında doğan ve Osmanlı Hanedan Defteri’ne kaydedilen son hanedan mensubuydu. 
  4. ^ Osmanlı Sarayında Hayat, ISBN 978-9944-766-04-3, sf: 29, Yitik Hazine Yayınları-2008, İlber Ortaylı
  5. ^ Armağan, Mustafa (2009). Vahdettin kaçtı mı, kaçırıldı mı?. Zaman. 
  6. ^ "Sürüldüler ama bitmediler". turkiyegazetesi. 10 Mart 2013. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013. 
  7. ^ "Osmanlı Hanedanı dört kıtada yaşıyor". milliyet. 15 Temmuz 2010. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013. 
  8. ^ "95'i gören ilk Osmanlı". sabah. 20 Ağustos 2006. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013. 
  9. ^ İnalcık, Halil (Ağustos 2007). "Osmanlı Beyliği'nin Kurucusu Osman Beg". Belleten, 261. sayı. Ankara. ss. 487-490. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020. 
  10. ^ "Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 11, sayfa: 314-315, 1995". 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020. 
  11. ^ "Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 33, sayfa: 443-453, 2007". 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020. 
  12. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 112. ISBN 978-9-753-29623-6. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020. .
  13. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 136. ISBN 978-9-753-29623-6. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. .
  14. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 113-117. ISBN 978-9-753-29623-6. 4 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020. .
  15. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 135-136. ISBN 978-9-753-29623-6. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.  (Âişe ile Gül-Bahar adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa Yavuz Sultan Selim'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).
  16. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 136. ISBN 978-9-753-29623-6. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020.  (Yavuz Sultan Selim'in öz annesinin ismi İ. H. Danişmend'in İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi'nde Dülkadir Hanedanı'ndan Âişe Hâtûn olarak kaydedilmiştir).
  17. ^ "Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 36, sayfa: 407-414, 2009 (Âişe Hâtûn Dülkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızıdır. (Bazı kaynaklarda annesi Gülbahar binti Abdüssamed diye gösterilirse de bunun bir yakıştırmadan ibaret olduğu anlaşılır)". 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. 
  18. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 221. ISBN 978-9-753-29623-6. 
  19. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 238. ISBN 978-9-753-29623-6. . (Mâh-i Rûze adı Farsça Mâh=Ay ile Rûz=Gündüz kelimelerinden oluşmuştur.)
  20. ^ a b Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 224. ISBN 978-9-753-29623-6. .
  21. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 280. ISBN 978-9-753-29623-6. .
  22. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 253-254. ISBN 978-9-753-29623-6. .
  23. ^ Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 14, sayfa: 248-249, 1996. 3 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Farsça Meh=Ay ile Pâre=Parça kelimelerinden oluşmuş olan Meh-Pâre adı "Ay parçası" demektir.)
  24. ^ "Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 36, sayfa: 45, 2009". 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020. 
  25. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 326. ISBN 978-9-753-29623-6. .
  26. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 286. ISBN 978-9-753-29623-6. . İstanbul'un Azapkapı semtindeki yoksul bir ailenin kızıdır.
  27. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 380. ISBN 978-9-753-29623-6. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. .
  28. ^ Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 32, sayfa: 343-344, 2006 (Kafkas kökenlidir. 7 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransız kraliyet ailesine mensup Aimée du Buc de Rivéry olduğu bilgisi doğru değildir.)
  29. ^ Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 356. ISBN 978-9-753-29623-6.  (Marthe Aimée du Buc de Rivéry.)
  30. ^ Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 355. ISBN 978-9-753-29623-6. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.  (Nakşîdil Sultan Çerkes asıllıdır).
  31. ^ Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 356. ISBN 978-9-753-29623-6. 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.  (Nakşîdil Sultan Gürcü asıllıdır).

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]