Hollanda hükümdarları listesi
Bu madde Hollanda Krallığına ait hükümdarların listesidir. (Felemenkçe: Koningen der Nederlanden). Pratik nedenlerden dolayı, bu liste 1556 yılından itibaren Hollanda'da stadhouder olarak atanmış Orange Nassau Hanedanı mensuplarına da yer verilmiştir. Ancak bu kişiler Hollanda Cumhuriyeti'nde bulunan özerk eyaletlere temsilci olarak seçimle getirilen sivil görevlilerdir ve teknik açıdan hükümdar sayılmazlar. 1813'ten itibaren VI. William'ın doğrudan soyundan gelme yöneticiler (önce Bağımsız Prenslik, 1815'ten itibaren Krallık olarak) Hollanda monarşisisini teşkil etmektedirler.
İçindekiler
Hollanda Cumhuriyeti[değiştir | kaynağı değiştir]
Hollanda monarşisinin kökeni Oranj Prensi Sessiz Willem'in 1559 yılında İspanya kralı II. Filip tarafından Hollanda, Zeeland ve Utrecht vilayetlerine stadhouder olarak tayin edilmesine dayanmaktadır. Sonraları Sessiz Willem makamından azledilmiş ve Hollanda İsyanı'nın lideri haline gelmiştir. İsyan sırasında Hollanda Meclisi tarafından isyana katılmış olan Hollanda ve Zeeland vilayetlerinin koruyuculuğuna (stadhouder) atandı. Hollanda İsyanı sırasında 26 Temmuz 1581'de Lahey'de imzalanan ve Hollanda Meclisi tarafından yürürlüğe sokulan Feragat Yasası ile çoğu Hollanda vilayeti bağımsızlıklarını ilan etmiş ve stadhouder makamı isyanın sembolü haline gelmiştir. Bu yasa aynı zamanda isyan halindeki Kuzey Hollanda'nın yedi vilayetini bir araya getirerek Hollanda Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır. Bu dönemde Kuzey Hollanda bugünkü Hollanda Krallığı, Güney Hollanda ise bugünkü Belçika Krallığı'nın topraklarını tarif etmekteydi. Sessiz Willem'den sonra gelen tüm stdtholder'lar onun ya da varisleri arasından seçilmiştir.
1795 yılında Cumhuriyet Napolyon tarafından lağvedilmiş, yerine kukla devlet olan Batavya Cumhuriyeti kurulmuştur. 1806 yılında Napolyon yeni kurduğu cumhuriyeti lağvederek kendi kardeşini Hollanda Kralı ilan etmiştir. Ancak 1810 yılında Napolyon Hollanda kırallığını fiilen işgal ederek Fransa'ya ilhak etmiştir. 1813 yılında Fransızlar ülkeden kovulmuş ve Hollandalılar işgalden önceki son stadtholder'ın varisi olan Willem Fredrik'e, yeni hükümetin başı olmayı teklif etmişler ve kendisini "hükümdar prens" ilan etmişlerdir. 1815 yılında Willem Fredrik, Hollanda'yı krallık statüsüne yükseltmiş, kendisini de I. Willem adıyla kral ilan etmiştir. Kısa süre sonra krallık topraklarına, bugün Belçika ve Lüksemburg olarak bilinen, Güney Hollanda da dahil edilmiştir.
Orange-Nassau Hanedanına mensup Stadhouder'lar[değiştir | kaynağı değiştir]
Adı | Doğumu - Ölümü | Tahta çıkışı | Tahttan inişi | Açıklamalar | Hane | Görsel |
---|---|---|---|---|---|---|
I. Willem
|
24 Nisan 1533 – 10 Temmuz 1584 (51 yıl) | 26 Temmuz 1581 | 10 Temmuz 1584 | Stadhouder (Vekilharç, E.Tü. İlteber) | Oranje-Nassau | |
Morris
|
14 Kasım 1567 – 23 Nisan 1625 (57 yıl) | 1585 | 23 Nisan 1625 | Stadhouder, Sessiz Willem'in oğlu | Oranje-Nassau | |
Fredrik Henri
|
29 Ocak 1584 – 14 Mart 1647 (63 yıl) | 23 Nisan 1625 | 14 March 1647 | Stadhouder, Sessiz Willem'in oğlu | Oranje-Nassau | |
II. Willem
|
27 Mayıs 1626 – 6 Kasım 1650 (24 yıl) | 14 Mart 1647 | 6 Kasım 1650 | Stadhouder, Fredrik Henri'nin oğlu | Oranje-Nassau | |
III. Willem
|
4 Kasım 1650 – 8 Mart 1702 (51yıl) | 4 Temmuz 1672 | 8 Mart 1702 | Stadhouder, II. Willem'in oğlu, İngiltere Kralı III. William, İskoç Kralı II. William | Oranje-Nassau | |
IV. Willem
|
1 Eylül 1711 – 22 Ekim 1751 (40 yıl) | 1 Eylül 1711 | 22 Ekim 1751 | Birleşmiş Hollanda'nın Stadhouder makamına veraseti getirdi. Yohan Willem Friso'nun oğlu | Oranje-Nassau | |
V. Willem
|
8 Mart 1748 – 9 Nisan 1806 (58 yıl) | 22 Ekim 1751 | 19 Ocak 1795 | Birleşmiş Hollanda'nın verasetle gelen ilk Stadhouder'ıIV. Willem'in oğlu, Batavya Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla görevinden ihraç edilmiştir. | Oranje-Nassau |
III. Willem'in erkek varis bırakmadan ölmesiyle, Oranje-Nassau hanedanının erkek soyu tükenmiştir. Diğer vilayetlerin aksine, Frizya, Groningen ve Drente vilayetleri stadhouder'larını çoğunlukla Nassau hanedanından veya Oranje-Nassau hanedanının kadın soyundan gelen varisler arasından seçmişlerdir.
Nassau Hanedanına mensup Stadhouder'lar[değiştir | kaynağı değiştir]
Adı | Doğumu - Ölümü | Tahta çıkışı | Tahttan inişi | Açıklamalar | Hane | Görsel |
---|---|---|---|---|---|---|
VI. Yan
|
22 November 1536 – 8 October 1606 (aged 69) | 1578 | 1581 | Stadhouder, I. Willem'in kardeşi | Nassau | |
Willem Ludvik
|
13 March 1560 – 31 May 1620(aged 60) | 1584 | 1620 | Stadhouder, VI. Yan'ın oğlu | Nassau | |
I. Ernst Kasimir
|
22 December 1573 – 2 June 1632 (aged 58) | 1620 | 1632 | Stadhouder, VI. Yan'ın oğlu | Nassau | |
I. Henri Kasimir
|
21 January 1612 – 13 July 1640(aged 28) | 1632 | 1640 | Stadhouder, I. Ernst Kasimir'in oğlu | Nassau | |
Willem Fredrik
|
7 August 1613 – 31 October 1664(aged 51) | 1640 | 1664 | Stadhouder, I. Ernst Kasimir'in oğlu | Nassau | |
II. Henri Kasimir
|
18 January 1657 – 25 March 1696(aged 39) | 18 January 1664 | 25 March 1696 | Verasetle gelen Stadhouder, Willem Fredrik'in oğlu ve Fredrik Henri'nin kızı tarafından torunu | Nassau | |
Yuhan Willem Friso
|
4 August 1687 – 14 July 1711(aged 23) | 25 March 1696 | 14 July 1711 | Verasetle gelen Stadhouder, II. Henri Kasimir'in oğlu, ardından oğlu IV. Willem gelmiştir, Birleşmiş Hollanda'nın verasetle gelen Stadhouder'ı | Nassau |
Hollanda Krallığı (Koningrijk Holland) (1806–1810)[değiştir | kaynağı değiştir]
Adı | Doğumu - Ölümü | Tahta çıkışı | Tahttan inişi | Açıklamalar | Hane | Görsel |
---|---|---|---|---|---|---|
I. Ludvik
|
2 September 1778 – 25 July 1846 (aged 67) | 5 June 1806 | 1 July 1810 | Napolyon'un kardeşi | Bonapart | ![]() |
II. Ludvik
|
11 October 1804 – 17 March 1831(aged 26) | 1 July 1810 | 9 July 1810 | I. Ludvik'in oğlu | Bonapart |
Hollanda Prensliği (Prinsdom van Oranje) (1813–1815)[değiştir | kaynağı değiştir]
Adı | Doğumu - Ölümü | Tahta çıkışı | Tahttan inişi | Açıklamalar | Hane | Görsel |
---|---|---|---|---|---|---|
Willem Fredrik
|
24 August 1772 – 12 December 1843 (aged 71) | 6 December 1813 | 16 March 1815 | Sonuncu Stadhouder V. Willem'in oğlu, Hollanda'yı krallık mertebesine yükseltti (1815)
Sonraları I. Willem olarak tarihe geçmiştir. |
Oranje-Nassau | ![]() |
Hollanda Krallığı (Koningrijk der Nederlanden) (1815–günümüz)[değiştir | kaynağı değiştir]
1830 yılına kadar bugünkü Hollanda ve Belçika, sonrasında sadece bugünkü Hollanda toprakları. Bu döneme Hollanda Birleşik Krallığı (Felemenkçe: Verenigd Koningrijk der Nederlanden) denmektedir.
Adı | Doğumu - Ölümü | Tahta çıkışı | Tahttan inişi | Açıklamalar | Hane | Görsel |
---|---|---|---|---|---|---|
I. Willem
|
24 August 1772 – 12 December 1843 (aged 71) | 16 March 1815 | 7 October 1840 | Son Stadhouder V. willem'in oğlu
Tahttan feragat etti |
Oranje-Nassau | |
II. Willem
|
6 December 1792 – 17 March 1849 (aged 56) | 7 October 1840 | 17 March 1849 | I. Willem'in oğlu | Oranje-Nassau | |
III. Willem
|
19 February 1817 – 23 November 1890(aged 73) | 17 March 1849 | 23 November 1890 | II. Willem'in oğlu | Oranje-Nassau | |
Wilhelmina | 31 August 1880 – 28 November 1962 (aged 82) | 23 November 1890 | 4 September 1948 | III. Willem'in kızı
Tahttan feragat etti |
Oranje-Nassau | |
Yuliyana
|
30 April 1909 – 20 March 2004(aged 94) | 4 September 1948 | 30 April 1980 | Wilhelmina'nın kızı
Tahttan feragat etti |
Oranje-Nassau (Mecklenburg) | |
Beatris
|
31 January 1938(age 80) | 30 April 1980 | 30 April 2013 | Yuliyana'nın kızı
Tahttan feragat etti |
Oranje-Nassau (Lippe) | |
Willem-Alexander
|
27 April 1967(age 51) | 30 April 2013 | Hala tahtta | Beatris'in oğlu | Oranje-Nassau (Amsberg) |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Style of the Dutch sovereign
- Regalia of the Netherlands
- Royal Standard of the Netherlands
- Line of succession to the Dutch throne
- List of heirs to the Dutch throne
- List of rulers of the Netherlands
- Inauguration of the Dutch monarch
- List of Dutch consorts