III. Mustafa

Vikipedi, özgür ansiklopedi
III. Mustafa
İslâm Halifesi
Emîrü'l-mü'minîn
İki Kutsal Caminin Hizmetkârı
Konstantin Kapıdağlı tarafından çizilmiş portresi.
26. Osmanlı Padişahı
Hüküm süresi30 Ekim 1757 - 21 Ocak 1774 (16 yıl, 2 ay ve 22 gün)
Önce gelenIII. Osman
Sonra gelenI. Abdülhamid
105. İslâm Halifesi
Hüküm süresi30 Ekim 1757 - 21 Ocak 1774
Önce gelenIII. Osman
Sonra gelenI. Abdülhamid
Doğum28 Ocak 1717
Edirne Sarayı, Edirne, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm21 Ocak 1774 (56 yaşında)
Topkapı Sarayı, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
DefinLaleli Camii, Fatih, İstanbul
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı
Tam adı
Mustafa bin Ahmed
HanedanOsmanlı Hanedanı
BabasıIII. Ahmed
AnnesiEmine Mihrişah Kadınefendi
DiniSünnilik
İmza

III. Mustafa Osmanlı Türkçesi: مصطفى ثالث Mustafa-i Sālis), divan edebiyatındaki mahlasıyla Cihangir; (28 Ocak 1717 Edirne – 21 Ocak 1774 İstanbul), 26. Osmanlı padişahı ve 105. İslam halifesi.[1]

Babası Sultan III. Ahmed, annesi Emine Mihrişah Kadın'dır. Babasının 1730'da padişahlıktan çekilmesinden sonra yirmi yedi yıl kafes hayatı yaşamıştır. Amcasının oğlu III. Osman'ın ölümü üzerine 1757'de tahta geçmiştir.

Saltanatı[değiştir | kaynağı değiştir]

III. Mustafa

Başa geçtikten sonra sadrazam Koca Mehmed Ragıp Paşa'yı görevde bıraktı. Malî durumu düzeltmek için sarayın giderlerini azalttı ve yolsuzlukların üzerine gitti ancak başarılı olamadı. Orduda topçu sınıfını düzeltmek için Baron de Tott'a "Sürat topçuları" adında askerî bir birlik kurdurdu. Rusların 1770'te Çeşme'de Osmanlı donanmasını yakmaları üzerine yeni bir donanma hazırlanmasına çalıştı. Bu donanmanın subaylarını yetiştirmek üzere 1773 yılında Mühendishane-i Bahr-i Hümayun'u kurdurdu. Laleli Camii'ni yaptırdı. Ayrıca depremde yıkılan Fatih Camii'ni yeniden yaptırdı.

Saltanatının son dönemine 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı hâkim oldu. III. Mustafa ordusunun zayıflığını bilmekle beraber II. Katerina döneminde Rusya'nın Lehistan'a yaptığı müdahaleler yüzünden Rusya'ya karşı savaş ilan etti. Savaş sırasında Baltık Denizi'nden yola çıkan Rus Donanması Çeşme'de Osmanlı donanmasını yaktı. III. Mustafa savaşı bitirmek için girişimlerde bulundu ancak başarılı olamadı. Savaş sürerken hayatını kaybetti. Laleli'de kendi yaptırdığı Laleli Külliyesi içindeki III. Mustafa Türbesi'nde yatmaktadır.[2][3]

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Eşleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. Mihrişah Valide Sultan (Başkadınefendi)
  2. Mihrişah Kadın (II. Kadınefendi)
  3. Adilşah Kadın
  4. Rif'at Kadın
  5. Aynülhayati Kadın
  6. Fehime Hanım

Erkek Çocukları[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. III. Selim
  2. Şehzade Mehmed

Kız Çocukları[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. Hatice Sultan
  2. Şah Sultan
  3. Fatma Sultan
  4. Beyhan Sultan
  5. Fatma Sultan
  6. Hibetullah Sultan

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "MUSTAFA III - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021. 
  2. ^ "LALELI SULTAN III. MUSTAFA TÜRBESI". 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021. 
  3. ^ Belediyesi, T. C. Eyüpsultan. "Şah Sultan Türbesi". Şah Sultan Türbesi. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2003). Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım: II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 975-16-0013-8. 
  • Sakaoğlu, Necdet (1999). Bu Mülkün Sultanları. İstanbul: Oğlak Yayınları. ISBN 875-329-299-6.  say.357-373
  • Kinross, Lord (1977). The Ottoman Centuries. İstanbul: Sander Kitabevi. ISBN 0-224-01379-8. (İngilizce)
  • Shaw, Stanford (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Vol.1 Empire of the Gazis: the Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280-1808. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-29163-1.  say.246-250 (İngilizce)
III. Mustafa
Doğumu: 28 Ocak 1717 Ölümü: 21 Ocak 1774
Resmî unvanlar
Önce gelen
III. Osman

Osmanlı Sultanı

30 Ekim 1757 - 1 Ocak 1774
Sonra gelen
I. Abdülhamid
Dini unvanlar
Önce gelen
III. Osman
İslam Halifesi
30 Ekim 1757 - 1 Ocak 1774
Sonra gelen
I. Abdülhamid