Fenerbahçe (futbol takımı)
Tam ad | Fenerbahçe Futbol Anonim Şirketi | |||
---|---|---|---|---|
Takma ad | Sarı Kanaryalar Sarı Lacivertliler Efsane | |||
Kısa ad | Fener FB | |||
Renkler | Sarı-Lacivert | |||
Kuruluş | 3 Mayıs 1907[1] (117 yıl, 217 gün önce.) | |||
Stadyum | Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu (Kapasite: 50.530[2]) | |||
Başkan | Ali Koç | |||
Teknik direktör | José Mourinho | |||
Lig | Süper Lig | |||
2023-24 | Süper Lig, 2. | |||
Resmî site | fenerbahce.org | |||
| ||||
Şu anki sezon |
Fenerbahçe erkek futbol takımı, Fenerbahçe Spor Kulübü'nün Süper Lig'de mücadele eden profesyonel futbol takımıdır.[2] Kulübün futbol dışında faaliyet gösterdiği diğer spor dalları basketbol, voleybol, atletizm, boks, kürek, yelken, yüzme ve masa tenisidir. Fenerbahçe futbol takımı, iç saha maçlarını İstanbul Kadıköy'de bulunan 50.530 kişilik Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda yapmaktadır.[2] 1907 yılında bir futbol kulübü olarak kurulan Fenerbahçe, Türkiye futbol tarihinin başarılı ve en çok taraftarı olan spor kulüplerinden birisidir.[3][4]
Fenerbahçe, 1924 yılından beri düzenlenen Türkiye Ligi şampiyonalarında toplamda 28 şampiyonluk ile en çok şampiyon olan Türk futbol takımıdır.[5][6] Süper Lig'de 19 kez, Millî Küme'de 6, Türkiye Futbol Şampiyonası'nda ise 3 kez birinci olarak tamamlamıştır.[a] Ayrıca, 7 Türkiye Kupası ve 9 Süper Kupa şampiyonluğu da bulunmaktadır.[7] Takım, 2012-13 sezonunda UEFA Avrupa Ligi'nde yarı finale çıkarak tarihinde bir Avrupa kupasındaki en iyi derecesini elde etti. 1968 yılında şampiyonluk yaşadığı Balkanlar Kupası, Türkiye'nin ve kulüp tarihinin ilk Avrupa kupası oldu.
Takma adı Sarı Kanaryalar olan Fenerbahçe kulübünün geleneksel forması düz, sarı lacivert çubuklu forma, beyaz şort ve yanları hafif renkli beyaz çoraplardan oluşur.
Tarihçe
1907-1959
Londra Sefareti (Büyükelçilik) Başkatibi Nurizâde Suad Bey'in oğlu Ziya Songülen, Ferik (tümgeneral) Şevki Paşa'nın oğlu Ayetullah Bey, edebiyatçı Samipaşazade Sezai Bey’in yeğeni ve Bahriye Mektebi öğrencisi Enver Necip (Okaner), Basra Valisi Abdurrahman Sami Efendi’nin oğlu, Alman Lisesi talebesi Hassan Sami Kocamemi, “Hintli” namıyla anılan Asaf Beşpınar, Haccarzade Mehmed Tevfik ve mutasarrıf Saffet Paşa'nın oğlu Hakkı Saffet Tarı, o yıllarda Kalamış, Papazın Çayırı’nda İngilizler ile Rumların oluşturdukları futbol takımlarının maçlarını izlemekte ve İngilizlerin yer aldığı Moda FC'de oynayan “Bobby” lakaplı ilk Türk futbolcu Fuat Hüsnü Kayacan'ı seyretmekteydiler.[8] 1907 yılının bahar mevsiminde yine bir maç dönüşünde Necip, Ziya ve Ayetullah Bey'ler, Necip Bey'in Moda, Beşbıyık Sokak'taki evinde toplandılar. İçinde bulundukları tarihin de desteğinden güç alan bu gençler, kuracakları takımın ilk fikir harcını attılar.[9] Bu genç arkadaş grubunun yaptığı istişare sonrasında gerekli parayı finanse edecek olan dönemin zenginlerinden Saint-Joseph mezunu Mühendis Nurizade Ziya Bey'e kulübün kurucu başkanlığı, Osmanlı Bankası memurlarından Saint-Joseph mezunu Ayetullah Bey'e katiplik (sekreter) görevi, Bahriye Mektebi'nden henüz yeni mezun olmuş Necip Bey'e de kaptanlık ve veznedarlık (sayman) görevi paylaşıldı. Kulübün adını ise, oturdukları semtten esinlenerek, Fenerbahçe Futbol Kulübü olarak belirlediler. Böylece Fenerbahçe Spor Kulübü, bir futbol takımı olarak 1907 yılında İstanbul'un Kadıköy ilçesi Moda semtinde kuruldu.[9]
Kulüp başkanı Ziya Bey'in İngiltere'den bizzat getirttiği; önü ve kolları düğmeli pazen kumaş olan sarı beyaz renkte bol formaları, lacivert şort pantolonları ve sarı löverli yün çorapları ile takım, ilk antrenmanlarına Saint-Joseph Koleji Türkçe muallimi Enver Yetiker’in nezaretinde Kuşdili ve Fenerbahçe çayırlarında başladı. Kısa zamanda çevrenin futbola kabiliyetli gençlerini de kendi etrafında toplayan kulübün ilk kadrosu, olası olarak; Hint Asaf - Necip, Ziya - Büyük Hasan - Hassan Sami, Çerkes Sabri - Nasuhi, Şevkati - Galip - Hüseyin, Hayrullah Bey terkibinde ya da; Asaf - Ziya - Hassan Sami - Ayetullah - Mazhar - Necip - Fethi - Galip - Hüseyin - Büyük Hasan - Nevzat şeklinde oluştu.
Fenerbahçe futbol takımı, 1908 yılında ilk kez İstanbul Futbol Ligi'ne katıldı. Takımın Enver Yetiker’den sonraki teknik direktörlüğünü, aynı zamanda takımın oyuncusu olan Hüseyin Dalaklı yapmaktaydı.[10] İlk iki yıl, kulüp kurucularının istifasının da etkisiyle İstanbul Ligi'nde varlık gösteremeyen takım, 1911-12 sezonunda Zeki (Mazlum), Karnik Arslanyan, Abbas (Elkatipzade), Mustafa (Elkatipzade), Yahya Berki (Karagözoğlu), Hüseyin (İzzi), Arif, Kemal (Aşkın), Tevfik, Nuri, Galip (Kulaksızoğlu), Nasuhi (Baydar) ve Hasan Kâmil (Sporel)'den oluşan kadrosuyla namağlup şampiyon olarak tarihindeki ilk lig şampiyonluğunu elde etti.[11] 1912-1913 Sezonu’nu Fenerbahçe, her ne kadar lider olarak sürdürse de, bu sezon; Balkan savaşları nedeniyle tamamlanamadı.[12] Resmi kuruluşu 1907 olarak bilinen Fenerbahçe'nin tescili ise (o dönem Cemiyetler Kanunu henüz yürürlükte olmadığından) 1913 yılında yapıldı. "1907'de Kuşdili Çayırı'nda kurulan ve başkanlığını Hamid Hüsnü (Kayacan) Bey'in yaptığı Fenerbahçe Spor Kulübü'nün kuruluş amacı "Beden ve fikir eğitimini yaygınlaştırmak, vatan gençlerini hayat mücadelesine, sıkıntılara ve askeri seferlere (savaşmaya) alıştırmak" ifadelerini ihtiva eden belge ile kulüp resmi olarak tescil edildi. Bu kayıt aynı zamanda, bir Türk futbol kulübü hakkında şu ana kadar bulunmuş tek resmî Osmanlı tescil belgesidir.[13] 1913-14 ve 1914-15 sezonlarında ise Galip Kulaksızoğlu'nun teknik direktörlüğündeki takım, iki sezon art arda namağlup olarak İstanbul Lig şampiyonluğunu kazandı.[14] 1912 yılında kurulan ve 1923 yılına kadar devam eden Cuma Ligi'nde de ayrıca mücadele eden Fenerbahçe, 1920-21 ve 1922-23 sezonlarını şampiyon olarak tamamladı.[15]
Fenerbahçe'nin 1922-23 sezonu şampiyonluğu dünyada eşi benzeri görülmemiş bir sezon olarak tarihe geçti.[16] Takım kadrosunun tamamı yüksek okul mezunları ve öğrencilerden oluşan Fenerbahçe, sezonu hiç yenilmeden ve gol yemeden 58-0 gibi bir skorla tamamladı.[16]
1923 yılının Fenerbahçe açısından en önemli olaylarından bir diğeri ise Birleşik Krallık işgal kuvvetleri komutanı General Charles Harington Harington'ın İstanbul'dan ayrılırken kendi adına bir turnuva düzenlemesi oldu.[17] General, bu kupaya yönelik olarak "Gardler Muhteliti Türk kulüplerine meydan okuyor. Galibine, Başkumandanın adını taşıyan büyük bir kupa verilecek bu maça Türk kulüpleri diledikleri gibi takviye de alabilirler." şeklinde bir ilan verdi. Fenerbahçe ise generalin ilanına "Fenerbahçe Kulübü yalnız kendi kadrosuyla bu maçı şartsız olarak kabul eder." şeklindeki gazete ilanıyla karşılık verdi.
29 Haziran 1923 tarihinde General Harrington Kupası adıyla Taksim Stadı'nda yapılan maçı Fenerbahçe, dönemin önemli oyuncularından olan Zeki Rıza Sporel'in atmış olduğu iki golle 2-1 kazandı.[17] Maç gecesi Lozan Konferansı'nda bulunan Türk Heyetine de bu galibiyet haberi ulaştığında heyet başkanı İsmet Paşa tarafından Fenerbahçe kulübüne "Heyetimiz adına hepinizi mutlulukla tebrik eder, meserretle gözlerinizden öperim." şeklinde bir kutlama telgrafı gönderildi.[17]
1932 yılının Haziran ayında meydana gelen Kuşdili Yangını sonucu kulüp binası ciddi ölçüde zarar gördü ve kupalar, üye kayıt ve maç defterlerini de içeren belgeler dahil olmak üzere çoğu maddi eser ve belge yok oldu.[18] 1936 yılında en güçlü İstanbul, Ankara ve İzmir takımlarının yer aldığı Millî Küme kuruldu.[19] 1938 yılında kendi isteğiyle ligden çekilen Fenerbahçe, bunun dışındaki tüm turnuvalara katılmış 1937, 1940, 1943, 1945, 1946 ve 1950 yıllarında olmak üzere 6 kez şampiyonluk kazanarak bu kupada en çok zafere ulaşan takım olmuştur.[20] Bu yılların en önemli futbolcularından birisi ise Fenerbahçe formasıyla çıktığı 615 maçta 423 gol atan Lefter oldu.[21] 1947-1951 ve 1953-64 yılları arasında Fenerbahçe forması giyen Lefter, Türkiye'de kulübü tarafından jübilesi yapılan ilk futbolcu oldu.[22] Fenerbahçe taraftarlarının gönlünde taht kuran ve Ordinaryüs lakabı takılan Lefter için Tribünler söyledi binlerce kere. Ver Lefter'e yaz deftere. Bitti kalem doldu defter. Bu âlemde kral Lefter. sloganı yazıldı.[23]
1939 yılında Türk futbol tarihinde ilk kez gece maçları oynanmaya başlandı. 9 Eylül 1939 tarihinde saat 21.00'de Fenerbahçe ile Beyoğluspor arasında yapılan bu ilk maçta, Fenerbahçe rakibini 4-2 mağlup etti. İlk gece maçının ilk golünü ise Fenerbahçeli futbolcu Fikret Kırcan kaydetti.[24]
Fenerbahçe, ilk olarak 1908-09 sezonunda katıldığı ve 1958-59 sezonuna kadar farklı statülerde yapılan İstanbul Ligleri'nde 16 şampiyonluk kazandı. Bu şampiyonluklardan 14'ü İstanbul Ligi, 2'si Cuma Ligi kupasıydı.[25]
1959-1969
21 Şubat 1959 tarihinde sadece İstanbul, Ankara ve İzmir takımlarının katılabildiği Türkiye 1. Futbol Ligi kuruldu. Beyaz ve kırmızı grup şeklinde düzenlenen ve 16 takımın yer aldığı ligde, Fenerbahçe, beyaz grupta yer aldı. Macar teknik direktör Ignace Molnar yönetimindeki[26] Fenerbahçe, 12 galibiyet ve 2 beraberlik alıp 26 puanla grubunu lider tamamladı.[27] Finalde ise kırmızı grubun birincisi Galatasaray ile karşılaştı. İki maç şeklinde düzenlenen finalde, ilk maçı 1-0 kaybetmesine karşın ikinci maçta rakibini Yüksel Gündüz, Mustafa Güven, Naci Erdem ve Şeref Has'ın attığı gollerle 4-0 yenerek Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk şampiyonu oldu.[28] 1959-60 sezonunda ligi ikinci olarak bitiren Fenerbahçe, aynı sezon tarihinde ilk defa Şampiyon Kulüpler Kupası'na katıldı. 1. ön eleme turunda Nemzeti Bajnokság şampiyonu Csepel'i 1-1 ve 3-2'lik skorlarla eleyerek ikinci tura yükseldi. İkinci turda Fransa ligi şampiyonu Nice'yle karşılaşan Fenerbahçe, rakibine elenerek turnuvaya veda etti.[29]
1960 yılında takımın başına Macar teknik direktör László Székely getirildi.[26] Fenerbahçe, 1960-61 sezonunda 38 maçta aldığı 26 galibiyet, 9 beraberlik, 3 mağlubiyetle ligi yeniden şampiyon olarak tamamladı.[30] Bu sezonun en önemli gelişmelerinden birisi ise Fenerbahçe'nin en önemli futbolcularından olan Can Bartu'nun sezon sonunda bir İtalyan takımı olan Fiorentina'ya transfer olması oldu.[31] 1961-62 sezonunda ise yeniden Şampiyon Kulüpler Kupası'nda mücadele etme hakkı kazanan Fenerbahçe, 2. turdan katıldığı turnuvada Nürnberg'e 2-1 ve 1-0'lık skorlarla yenilerek kupaya veda etti.[32] 1962 yılının Ocak ayında takımın başına Necdet Erdem getirildi.[26] 1962 yılının Temmuz ayında ise takımın başına Yugoslav teknik direktör Miroslav Kokotović getirildi.[26]1962-63 sezonunu üçüncü olarak bitiren Fenerbahçe, 1963-64 sezonunda Kupa Galipleri Kupası'na katıldı.[33] Ön eleme turunda Romanya ligi takımlarından Petrolul Ploiești'yi geçen Fenerbahçe, birinci turda Kuzey League of Ireland takımı olan Linfield'i eleyerek tarihinde ilk defa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda çeyrek finale kaldı. Çeyrek finalde Nemzeti Bajnokság takımlarından MTK Budapeşte ile eşleşti. İlk maçı 2-0 kaybeden Fenerbahçe, ikinci maçı 3-1 kazanarak turu playoff'a taşıdı. Ancak playoff maçında rakibine 1-0 yenilerek kupaya veda etti.[33] Miroslav Kokotović yönetiminde hem Avrupa'da hem de Türkiye'de başarılı bir sezon geçiren Fenerbahçe, aynı sezon ligi şampiyon olarak tamamladı.[34]
1964-65 sezonunda teknik direktörlüğe İngiliz Oscar Hold getirildi.[26] Fenerbahçe bu sezonda dördüncü kez lig şampiyonluğu elde etti. 1965-66 sezonunda Selahattin Torkal yönetimindeki takım, ligi üçüncü, 1966-67 sezonunda ise Abdullah Gegiç yönetiminde ligi ikinci sırada bitirdi.[34] Bu sezonun en önemli gelişmelerinden birisi ise Fenerbahçe'nin Balkan Kupası'nı kazanması oldu.[35] Fenerbahçe'nin Balkan Kupası şampiyonluğu, bir Türk futbol takımının uluslararası resmi bir organizasyonda kazandığı ilk şampiyonluk oldu. Kupa'nın final maçında Yunanistan ligi takımlarından AEK ile karşılaşan Fenerbahçe, rakibini Ogün Altıparmak'ın iki, Yılmaz Şen'in ise attığı bir gol ile 3-1 mağlup etti.[35]
1967-68 sezonunda takımın başına yeniden Ignace Molnar'ı getiren Fenerbahçe, sezonu en yakın takipçisi Beşiktaş'ın 7 puan önünde şampiyon olarak tamamladı.[36] Aynı sezon Türkiye Kupası finalinde Altay ile karşılaşan Fenerbahçe, rakibini Ogün Altıparmak ve Nedim Doğan'ın attığı gollerle 2-0 mağlup ederek ilk Türkiye Kupası şampiyonluğunu kazandı.[37] 1968-69 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'na 1. turdan katılan Fenerbahçe İngiltere Premier League takımlarından Manchester City'i ilk maçı 0-0 biten maçın ardından ikinci maçta 2-1 mağlup ederek 2. tura yükseldi. 2. turda Hollanda ligi takımlarından Ajax ile karşılaşan Fenerbahçe, iki maçı da 2-0 kaybederek turnuvaya veda etti.[38] 1969 yılı Mart ayında Ignace Molnar takımdan ayrıldı. Sezonu sırasıyla Fikret Kırcan ve Basri Dirimlili[26] yönetimde geçiren Fenerbahçe ligi dördüncü sırada bitirdi.
1969-1979
1969-70 sezonunda takımın başına Rumen teknik direktör Traian Ionescu'yu getiren Fenerbahçe, sezonu Eskişehirspor'un 7 puan önünde şampiyon olarak tamamladı.[39] Sezonun en önemli istatistiklerinden birisi ise Ilie Datcu'nun kalesini koruduğu Fenerbahçe'nin toplam 30 maçta kalesinde sadece 6 gol görmesi oldu.[40] Bu durum günümüzde bir rekor olarak varlığını korumaktadır.[41] Fenerbahçe, 1970-71 sezonunda takımın başına Rumen teknik adam Constantin Teașcă'yı getirdi.[26] Fenerbahçe bu sezon ligi ikinci sırada bitirdi.[42] Aynı sezon Ogün Altıparmak, 26 maçta attığı 16 golle Türkiye 1. Futbol Ligi'nde gol kralı olan ilk Fenerbahçeli futbolcu oldu.[43] 1971-72 sezonunda takımın başına Sabri Kiraz getirildi.[26] Fenerbahçe bu sezon ligi üçüncü sırada tamamladı. 1972-73 sezonunda yeni bir yapılanmaya giden takım, ilk olarak teknik direktörlüğe Brezilyalı Didi'yi getirdi.[44] Bunun yanı sıra İstanbulspor'dan transfer edilen Cemil Turan dönemin önemli transferlerinden birisi oldu.[45] Sezonu ise Galatasaray'ın ardında ikinci olarak bitirdi. Osman Arpacıoğlu, 19 maçta attığı 16 golle gol kralı oldu.[43] 1973-74 sezonunda, takımın 1980-1983 yılları arasında kaptanlığını da yapacak olan Alpaslan Eradlı transfer edildi.[46] Ziya Şengül'ün takım kaptanlığını yaptığı, Cemil Turan'ın gol kralı[43] olduğu sezon Fenerbahçe 7. kez lig şampiyonluğunu kazandı. Aynı sezon Türkiye Kupası finalinde Bursaspor'u mağlup ederek bu kupayı ikinci kez müzesine götürdü.[47] 1974-75 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılan Fenerbahçe, 1. turda Lüksemburg ligi takımlarından Jeunesse Esch'i eleyerek 2. tura yükseldi. Bu turda Polonya ligi takımlarından Ruch Chorzów'a elenerek turnuvaya veda etti.[48] Lig sezonunu ise Galatasaray'ın 5 puan önünde şampiyon olarak tamamladı.[49]
1975 yılı Eylül ayında teknik direktörlükten ayrılan Didi'nin yerine Necdet Niş getirildi.[26] Takımın başında 3 hafta kalan Necdet Niş'in yerine yeniden Abdullah Gegiç getirildi.[26] 1975-76 sezonunda üç kez teknik direktör değişikliği yaşandı. Sırasıyla İlie Datcu, Nedim Günar ve son olarak Yugoslav teknik direktör Tomislav Kaleperović takımın başına getirildi.[26] Fenerbahçe bu sezonu Trabzonspor'un 3 puan gerisinde ikinci sırada tamamladı.[49] Cemil Turan ise 30 maçta attığı 17 golle ikinci kez gol kralı oldu. 1976-77 sezonunu ise yine Trabzonspor'un 4 puan gerisinde ikinci sırada tamamladı.[49] 1977-78 sezonunda Tomislav Kaleperović teknik direktörlüğündeki Fenerbahçe, sezonu lider olarak tamamlayarak, dokuzuncu lig şampiyonluğunu elde etti.[49] Aynı sezon Cemil Turan, 30 maçta attığı 17 golle üçüncü kez gol kralı oldu. 1978-79 sezonunda takımın başına yeniden Necdet Niş'i getiren Fenerbahçe, ligi üçüncü sırada bitirdi.[50] Türkiye Kupası'nda ise finalde Altay ile karşılaştı. İlk maçı 2-1 kaybetmesine rağmen ikinci maçta rakibini Raşit Çetiner ve Önder Mustafaoğlu'nun attığı gollerle 2-0 mağlup ederek Türkiye Kupası'nı üçüncü kez müzesine götürdü.[51]
1979-1989
25 Ağustos 1979 tarihinde Türkiye 1. Futbol Ligi'ne yabancı futbolcu transfer yasağı getirildi.[52] Fenerbahçe bu dönemde Şekerspor'dan Selçuk Yula'yı transfer etti. Haziran ayında teknik direktörlüğe Şükrü Ersoy getirildi.[53] Ancak 9 maçta alınan 5 mağlubiyet sonucu Şükrü Ersoy görevinden istifa etti ve yerine Ziya Şengül getirildi.[54] Fenerbahçe, 1979-80 sezonunu Trabzonspor'un ardından ikinci sırada bitirdi. 1980-81 sezonunda takımın başına Alman teknik direktör Friedel Rausch getirildi.[55] Tarihinin en sıkıntılı dönemini bu sezonda yaşayan Fenerbahçe, ligi onuncu sırada bitirdi.[56] 1981-82 sezonunda yabancı futbolculara yönelik transfer yasağı kaldırıldı.[57] Dönem ortasında yardımcı antrenörlük yapmakta olan Enver Katip'i takımın başına getiren Fenerbahçe, sezonu üçüncü sırada tamamladı. Bu sezonda Selçuk Yula, 28 maçta attığı 16 golle gol kralı oldu.[49]
1982-83 sezonunda Yugoslav teknik adam Branko Stanković takımın yeni teknik direktörü oldu.[26] Alpaslan Eradlı'nın futbolu bırakmasının ardından Cem Pamiroğlu yeni takım kaptanı oldu. En başarılı sezonlarından birisini geçiren Fenerbahçe, bu sezonda ligi şampiyon olarak tamamlayarak, toplamda 10. lig şampiyonluğunu kazandı.[58] Bunun yanında Türkiye Kupası finalinde Mersin İdman Yurdu ile karşılaşan Fenerbahçe, rakibini iki maçta da 2-0 ve 2-1'lik skorlarla mağlup ederek dördüncü kez Türkiye Kupası şampiyonu oldu.[59] Dönemin etkili futbolcularından Selçuk Yula ise 30 maçta attığı 19 golle ikinci kez gol kralı oldu.[49] Fenerbahçe, 1983-84 sezonunu Trabzonspor'un ardından ikinci sırada bitirdi. 1984-85 sezonunda bir başka Yugoslav teknik direktör Todor Veselinović takımın başına getirildi.[26] Aynı sezon Hajduk Split'ten transfer edilen Dušan Pešić, takıma dahil edilen önemli futbolculardan birisi oldu.[60] Sezon sonunda Beşiktaş'la aynı puanda olan Fenerbahçe, averaj üstünlüğü ile onbirinci lig şampiyonluğunu elde etti. Sezon sonunda takımdan ayrılan Todor Veselinović'in yerine Macar teknik direktör Kálmán Mészöly getirildi.[26]
Bir önceki sezonu şampiyon olarak tamamlayan takım, 1985-86 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'na 1. turdan katıldı.[61] Fransa ligi'nin son şampiyonu Bordeaux ile eşleşen Fenerbahçe, ilk maçta rakibini Selçuk Yula, Şenol Çorlu ve Hüseyin Çakıroğlu'nun attığı gollerle 3-2 yendi.[61] Takım kadrosunun yarısını Fransa millî takımın oluşturduğu Bordeaux'a[62] karşı alınan bu galibiyet, Avrupa basınında büyük yankı uyandırdı.[63] 2. turda İsveç ligi takımlarından Göteborg ile eşleşen Fenerbahçe, kendi evindeki maçı 2-1 kazanmasına rağmen, ilk maçı 4-0 kaybettiği için turnuvaya veda etti.[61] Ligde ise sıkıntılı bir dönem geçiren takım, sezonu beşinci sırada tamamlayarak bir sonraki sezon Avrupa kupalarına katılma şansını kaybetti.[64] Bu nedenle Kálmán Mészöly ile yollar ayrılarak yerine Yugoslav teknik direktör Branko Stanković getirildi.[65] Sezon sonunda emekliye ayrılan takım kaptanı Cem Pamiroğlu'nun yerine ise Müjdat Yetkiner getirildi.
1986-87 sezonunda, son haftalarda alınan başarısız sonuçlar nedeniyle ligin bitimine iki hafta kala Branko Stanković'in görevine son verildi.[66] Sezon sonuna kadar Yılmaz Yücetürk'ün yönetiminde kalan Fenerbahçe, ligi bir önceki sezon olduğu gibi beşinci sırada bitirdi.[67] Sezon sonunda dönemin genç yıldızlarından olan Rıdvan Dilmen, Sarıyer'den transfer edildi. Diğer önemli transfer ise Sakaryaspor'dan transfer edilen savunma oyuncusu Nezihi Tosuncuk oldu.[68][69] 1987-88 sezonunda ligin dördüncü haftasında Yılmaz Yücetürk istifa etti ve takımın başına geçici bir süre için Birol Pekel getirildi.[26][70] Ligin altıncı haftasında ise Macar teknik adam Pál Csernai Fenerbahçe'nin yeni teknik direktörü oldu.[26] En kötü sezonlarından birisini geçiren Fenerbahçe, ligi sekizinci sırada bitirdi. Sezon sonunda ise Pál Csernai ile yollar ayrıldı.[71] Bunun yanı sıra Müjdat Yetkiner'in yerine takım kaptanlığı Şenol Çorlu'ya verildi.
1988-89 sezonu öncesi Fenerbahçe'nin yaptığı transferler büyük yankı uyandırdı.[72] Almanya millî futbol takımının kalesini koruyan Toni Schumacher, Schalke 04'ten transfer edildi.[72] Bunun yanı sıra Sakaryaspor'dan transfer edilen Oğuz Çetin ve Aykut Kocaman diğer önemli transfer hamleleri olarak gerçekleşti.[72] Pál Csernai'den boşalan teknikp direktörlüğe ise yeniden Todor Veselinović getirildi.[26] Takım kaptanlığı ise yeni transfer Toni Schumacher'e verildi. Kadrosunu önemli oyuncularla güçlendiren Fenerbahçe, sezonu Beşiktaş'ın 10 puan önünde şampiyon olarak tamamladı.[73] On ikinci lig şampiyonluğunu elde eden Fenerbahçe'de, Aykut Kocaman 34 maçta attığı 29 golle gol kralı oldu.[49]
1989-1999
Fenerbahçe, 1989-90 sezonu öncesi Danimarkalı futbolcu Henrik Nielsen'i transfer etti.[74] Bu sezon Toni Schumacher'in sarılık teşhisi konulması nedeniyle 6 ay,[75] ligin 10. haftasında Trabzonspor maçında ağır bir şekilde sakatlanan Rıdvan Dilmen'in ise 3 ay sahalardan uzak kalması takımın şansız bir sezon geçirmesine neden oldu.[76] Fenerbahçe, ligi Beşiktaş'ın 5 puan gerisinde ikinci olarak bitirdi. Sezon sonunda ise Todor Veselinović ile yollar ayrıldı. Boşalan teknik direktörlük görevine ise PSV'yi 1987-88 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası şampiyonu yapan Hollandalı çalıştırıcı Guus Hiddink getirildi.[77] 1990-91 sezonuna, hastalık ve sakatlıklar nedeniyle Schumacher, Rıdvan, Semih ve Aykut gibi önemli futbolculardan yoksun başlandı. Ligin 22. haftasında Trabzonspor deplasmanında alınan mağlubiyet nedeniyle Guus Hiddink'in görevine son verildi. Sezon sonuna kadar önce Erol Togay, daha sonra ise Tınaz Tırpan'ın çalıştırdığı Fenerbahçe, sezonu beşinci sırada tamamladı.
Bir önceki sezon yaşanan başarısızlıklar nedeniyle 1991-92 sezonu öncesi önemli transfer hamleleri gerçekleşti. Dönemin en büyük transferi Galatasaray'dan olaylı bir şekilde alınan Türkiye 1. Futbol Ligi gol kralı Tanju Çolak oldu.[78] Toni Schumacher'in emekliye ayrılmasından sonra Beşiktaş'tan alınan Engin İpekoğlu ise bir diğer önemli transfer oldu.[79][80] Teknik direktörlük görevine ise Slovak Jozef Vengloš getirildi. Sezon sonunda Aykut Kocaman 25 maçta attığı 25 golle gol kralı olurken, Fenerbahçe ligi Beşiktaş'ın ardından ikinci sırada bitirdi.[81] Jozef Vengloš yönetimindeki Fenerbahçe, 1992-93 sezonunu lider Galatasaray'ın 8 puan gerisinde beşinci sırada tamamladı.[82] Bir önceki sezon Galatasaray'dan alınan Tanju Çolak ise 23 maçta attığı 27 golle gol kralı oldu.[83] Sezon sonunda Jozef Vengloš gönderilerek yerine Alman teknik adam Holger Osieck getirildi.[84] Kadroda yeni bir yapılanmaya giden Fenerbahçe'de Tanju Çolak ile yollar ayrılırken, Uche Okechukwu, Brian Steen Nielsen, Rüştü Reçber, Bülent Uygun, Kemalettin Şentürk kadroya dahil edilen önemli oyunculardan oldu.[85] 1993-94 sezonunu ikinci sırada bitiren Fenerbahçe'de, Bülent Uygun 27 maçta attığı 22 golle gol kralı oldu.[83] Fenerbahçe, 1994-95 sezonunun ilk yarısını Holger Osieck teknik direktörlüğünde tamamlarken, 2. yarısında ise teknik direktörlüğe Tomislav Ivić getirildi. Sezonu dördüncü sırada bitiren Fenerbahçe'de Aykut Kocaman 25 maçta attığı 27 golle 3. kez gol kralı oldu.[83]
1995-96 sezonunda Brezilya'yı 1994 FIFA Dünya Kupası şampiyonu yapan teknik direktör Carlos Alberto Parreira takımın başına getirildi.[86] Bunun dışında Gaziantepspor'dan alınan Elvir Bolić dönemin önemli bir transferi olarak gerçekleşti.[85] Sezonu Trabzonspor'un 2 puan önünde lider tamamlayan Fenerbahçe, yedi sezonun ardından 13. lig şampiyonluğuna ulaştı. 1996-97 sezonunda teknik direktörlüğe Sebastião Lazaroni getirildi.[85] Transferde ise Jay-Jay Okocha önemli bir transfer olarak gerçekleşti.[87] Fenerbahçe bu sezon tarihinde ilk kez Şampiyonlar Ligi'nde gruplara kalma başarısı gösterdi.[88] Elemelerde İsrail ligi takımlarından Maccabi Tel Aviv ile eşleşen Fenerbahçe, rakibini 1-1 ve 1-0'lık skorlarla eleyerek gruplara katılmaya hak kazandı. Grup kuralarında ise Rapid Wien, Juventus ve Manchester United'ın aralarında bulunduğu C grubunda mücadele etti. 20 Kasım 1996 tarihinde Old Trafford'da Manchester United ile yapılan maç, sezonun en önemli gelişmelerinden birisi oldu.[89] Bu maçta Fenerbahçe, rakibini Elvir Bolić'in 78. dakikada attığı golle 1-0 mağlup ederek, kendi sahasında oynadığı Avrupa maçlarında 40 yıldır yenilmeyen Manchester United'ı yenmiş oldu.[89] Grubu ise 2 galibiyet, 1 beraberlik ve 3 yenilgiyle tamamlayarak 3. sırada kaldı ve turnuvaya veda etti. Sezon ortasında Sebastião Lazaroni gönderilerek yerine 3. kez Todor Veselinović getirildi ve takım sezonu 3. sırada bitirdi.[85] Sezon sonunda Todor Veselinović ile yeniden yollar ayrılarak Hırvat teknik adam Otto Barić ile anlaşıldı.[85] 1997-98 sezonunun en önemli olaylarından birisi 11 Şubat 1998 tarihinde Trabzonspor ile oynanan Türkiye Kupası çeyrek final karşılaşmasında yaşandı.[90] Maçın 78. dakikasında teknik direktör Otto Barić'in başına taş atılması sonucu, takım sahayı terk etti. Bunun sonucunda Fenerbahçe hükmen mağlup sayılarak bir sonraki sezon Türkiye Kupası'nda oynamaktan men edildi.[90] Sezonu ise Galatasaray'ın 4 puan gerisinde ikinci olarak tamamladı. 1998-99 sezonunda teknik direktörlüğe Joachim Löw getirildi.[85] Transferde ise Viorel Moldovan ve Elvir Baljić gibi önemli oyuncular takıma dahil edildi. Bu sezonu üçüncü sırada tamamlayan Fenerbahçe'de, sezon sonunda teknik direktörlüğe eski futbolcusu Rıdvan Dilmen getirildi.[85]
1999-2009
1999-00 sezonunda Gaziantepspor'dan Yaw Preko ve Samuel Johnson takıma dahil edildi.[85] Bu sezon UEFA Kupası 1. turunda MTK Budapest ile eşleşen Fenerbahçe, deplasmanda 0-0 berabere kaldığı Macar takımına kendi evinde 2-0 mağlup olarak kupaya veda etti.[91] 30 Eylül 1999 tarihinde oynanan bu ikinci maç sonrası teknik direktör Rıdvan Dilmen istifa etti ve yerine Zdenek Zeman getirildi.[85][92] Zdenek Zeman'ın yönetiminde başarılı bir grafik sergilenememesi nedeniyle, ligin 15. haftasında takım Fenerbahçe'nin eski futbolcularından Turhan Sofuoğlu'na emanet edildi.[93] Sezonu 4. sırada tamamlayan takım, bir sonraki sezon Avrupa kupalarına gitme şansını kaybetti. 2000-01 sezonunda gerek teknik direktör gerekse oyuncu transferlerinde büyük hamleler gerçekleşti. Yeniden bir yapılanmaya giden takım ilk olarak teknik direktörlüğe Mustafa Denizli'yi getirdi. Bunun dışında Haim Revivo, Kennet Andersson, Nikola Lazetic, Zoran Mirkovic, Milan Rapaić, Serhat Akın ve Yusuf Şimşek gerçekleşen önemli transfer hamleleri oldu.[85] Fenerbahçe bu sezonda iç sahada oynadığı 17 maçta 17 galibiyet alarak bir rekor kırdı.[94] Sezonu ise Galatasaray'ın 3 puan önünde şampiyon olarak tamamladı. Bu şampiyonluk Fenerbahçe'nin Süper Lig'de bir Türk antrenörle kazandığı ilk şampiyonluk oldu.[95]
2001-02 sezonunda Şampiyonlar Ligi elemelerinde İskoçya ligi ekiplerinden Glasgow Rangers'ı ilk maçı 0-0 biten maçın rövanşında 2-1 mağlup ederek tarihinde ikinci defa Şampiyonlar Ligi'nde gruplara kalma başarısı gösterdi.[96] Grup kuralarında Barcelona, Bayer 04 Leverkusen ve Olympique Lyonnais'un aralarında bulunduğu F grubuna düşen Fenerbahçe, oynadığı maçlardan puan alamayarak turnuvaya veda etti.[96] Şampiyonlar ligindeki başarısızlık ve ligde alınan kötü sonuçlarla birlikte, 21 Aralık 2001 tarihinde Diyarbakırspor'a deplasmanda kaybedilen 2-1'lik maç sonucunda teknik direktör Mustafa Denizli'nin görevine son verildi.[97] Yerine ise Alman teknik direktör Werner Lorant getirildi.[85] 2002-03 sezonunun en önemli transfer hamlesi River Plate'den transfer edilen Arjantinli futbolcu Ariel Ortega oldu. Bu transferin Fenerbahçe'ye maliyeti ise 15.5 milyon dolar oldu.[98] Bunun dışında Ponte Preta'dan alınan Washington ise bir diğer önemli transfer olarak gerçekleşti.[99] Sezonun en önemli olayı 6 Kasım 2002 tarihinde Galatasaray ile yapılan derbi maçı oldu.[100] Bu maçta Fenerbahçe, rakibini Tuncay Şanlı, Ariel Ortega, Serhat Akın (2), Ceyhun Eriş ve Ümit Özat'ın attığı gollerle 6-0 mağlup ederek ezeli rakibine karşı tarihi bir skor elde etti.[100] Bunun dışında ligde kötü bir performans sergilenmesi nedeniyle ligin 16. haftasında Werner Lorant ile yollar ayrılarak yerine Oğuz Çetin getirildi.[101] Oğuz Çetin yönetiminde beklenilen sonuçlar alınamayınca ligin 26. haftasında Oğuz Çetin'in yerine Tamer Güney getirildi.[101] Sezon sonuna kadar Tamer Güney yönetiminde kalan takım ligi 6. sırada bitirerek bir sonraki sezon Avrupa kupalarında mücadele etme şansını kaybetti.
2003-04 sezonu öncesi yeniden bir yapılanmaya giden Fenerbahçe, ilk olarak Alman teknik direktör Christoph Daum'u takımın başına getirdi.[102] Transferde ise Pierre van Hooijdonk, Robert Enke, Mehmet Aurelio, Fábio Luciano ve Mert Nobre gibi önemli oyuncular takıma dahil edildi.[102] Başarılı bir sezon geçiren Fenerbahçe, ligi Trabzonspor'un 4 puan önünde bitirerek 15. lig şampiyonluğunu elde etti ve formasına 3. yıldızı taktı.[103] Bir sonraki sezon Şampiyonlar Ligi'ne doğrudan katılacak Fenerbahçe'nin en önemli transfer hamlesi ise Cruzeiro'dan 5 milyon dolara transfer edilen Alex de Souza oldu.[104] Bunun dışında alınan Serkan Balcı bir transfer hamlesi gerçekleşti. Şampiyonlar Ligi kuralarında Olympique Lyonnais, Manchester United ve Sparta Praha'ın aralarında bulunduğu D grubuna düşen Fenerbahçe, ligde ise ilk yarıyı lider olarak tamamladı.[105][106] Devre arasında takıma dahil edilen Fransız futbolcu Nicolas Anelka büyük ses getirdi.[107] Fenerbahçe, Şampiyonlar Ligi'nde grubu 3. sırada bitirerek, UEFA Kupası'na katıldı.[105] UEFA Kupası'nda ise 3. turda İspanyol rakibi Real Zaragoza'ya 1-0 ve 2-1'lik skorlarla elenerek Avrupa kupalarına veda etti.[108] Ligde ise başarılı bir sezon geçiren Fenerbahçe, sezonu Trabzonspor'un 3 puan önünde lider olarak tamamlayarak 2004-05 sezonunda 16. şampiyonluğunu kazandı.[109]
2005-06 sezonu öncesi Juventus'tan 8 milyon euro karşılığında Stephen Appiah transfer edildi.[110] Bir önceki sezonu şampiyon olarak tamamlayan Fenerbahçe, Şampiyonlar Ligi gruplarına doğrudan katıldı. Grup kuralarında Milan, PSV ve Schalke 04'ün aralarında bulunduğu E grubunda mücadele etti. Grup maçlarında ise 1 galibiyet, 1 beraberlik ve 4 yenilgi alarak, Avrupa kupalarına veda etti.[111] Ligi ise Galatasaray'ın 2 puan gerisinde ikinci olarak bitiren Fenerbahçe'de sezon sonunda teknik direktör Christoph Daum ile yollar ayrıldı. Boşalan teknik direktörlük görevine ise Brezilyalı teknik adam Zico getirildi.[112] 2006-07 sezonu öncesi Uğur Boral, Tümer Metin, Mateja Kežman, Edu Dracena, Diego Lugano, Deivid gibi oyuncular takıma dahil edildi.[113] Şampiyonlar Ligi'ne eleme turlarından katılan Fenerbahçe, 3. tur eleme maçında Dinamo Kiev'e 3-1 ve 2-2'lik skorlarla elenerek, bu turnuvaya veda etti ve UEFA Kupası'na katıldı.[114] UEFA Kupası'nda gruplardan çıkma başarısı gösteren Fenerbahçe, 3. turda Hollanda ligi takımlarından AZ ile eşleşti. İlk maçta kendi sahasında 3-3 berabere kalan Fenerbahçe, ikinci maçta 2-2 berabere kalarak kupaya veda etti.[114] Ligde ise başarılı bir sezon geçiren takım, en yakın takipçisi Beşiktaş'ın 9 puan önünde ligi şampiyon olarak tamamladı.[115] Bu şampiyonlukla, kuruluşunun 100. yılında 17. lig şampiyonluğunu elde etti. Diğer taraftan takımın kaptanlığını da yapmakta olan Alex, 32 maçta attığı 19 gol ile gol kralı oldu. Bununla birlikte Alex, Fenerbahçe formasıyla gol kralı olan ilk yabancı futbolcu oldu.[116] Fenerbahçe, sezon sonunda Beşiktaş ile yapılan Süper Kupa maçını Mateja Kežman ve Deivid'in attığı gollerle 2-1 kazanarak yedinci kez bu kupayı müzesine götürdü.[117]
2007-08 sezonunda Şampiyonlar Ligi gruplarına doğrudan katılan Fenerbahçe'de sezon öncesi yaşanan en önemli gelişme, ünlü Brezilyalı futbolcu Roberto Carlos'un Real Madrid'den transfer edilmesi oldu.[118] Bunun dışında Gençlerbirliği OFTAŞ'tan transfer edilen Gökhan Gönül bir diğer önemli transfer olarak gerçekleşti.[119] Zico yönetimindeki takım, Şampiyonlar Ligi'nde Internazionale, CSKA Moskova ve PSV'nin aralarında bulunduğu G grubunda mücadele etti. Grup maçlarında 3 galibiyet, 2 beraberlik ve 1 mağlubiyet alan takım, tarihinde ilk kez Şampiyonlar Ligi'nde 2. tura yükseldi.[120][121] 2. turda Sevilla ile eşleşen Fenerbahçe, ilk maçı kendi evinde 3-2 kazandı. İkinci maçın Sevilla lehine 3-2 bitmesi üzerine karşılaşma uzatmalara gitti. Uzatmalarda da eşitlik bozulmadı ve penaltı atışları sonucunda Fenerbahçe rakibini 3-2 mağlup ederek, yine tarihinde ilk defa çeyrek finale yükseldi.[120][122] Çeyrek finalde Chelsea ile eşleşen Fenerbahçe, ilk maçı 2-1 kazanmasına rağmen ikinci maçta rakibine 2-0 mağlup olarak Şampiyonlar Ligi'ne veda etti.[120] Ligi ise Galatasaray'ın 6 puan gerisinde ikinci sırada bitirdi. Bu sezon Semih Şentürk 27 maçta attığı 17 gol ile gol kralı oldu.[123] Sezon sonunda Zico ile yollar ayrılarak, boşalan teknik direktörlük görevine Luis Aragonés getirildi.[124] 2008-09 sezonunda Daniel Güiza ve Emre Belözoğlu takıma dahil edilen önemli oyuncular oldular.[125] Bir önceki sezonu ikinci olarak bitiren Fenerbahçe, Şampiyonlar Ligi'ne eleme turlarından katıldı. Sırasıyla MTK Budapest ve Partizan'ı eleyen takım, tarihinde ikinci kez Şampiyonlar Ligi'nde gruplara kalma başarısı gösterdi.[126] Grup kuralarında ise Porto, Dinamo Kyiv ve Arsenal'in aralarında bulunduğu G grubuna düştü. Grup maçlarında 2 beraberlik ve 4 yenilgi alan takım, Avrupa kupalarına veda etti.[126] Ligde ise başarılı bir performans elde edemeyen takım, sezonu 4. sırada bitirdi. Avrupa'da ve ligde alınan başarısız sonuçlar nedeniyle sezon sonunda teknik direktör Luis Aragonés'in görevine son verildi.[127] Boşalan teknik direktörlüğe ise ikinci kez Christoph Daum getirildi.[127] Türkiye Kupası'nda final oynayan Fenerbahçe, sezon sonunda Süper Kupa maçında Beşiktaş ile karşılaştı. Maçı Alex'in attığı gollerle 2-0 kazanarak 8. kez bu kupayı müzesine götürdü.[128]
2009-2019
2009-10 sezonunda UEFA Avrupa Ligi'nde mücadele edecek Fenerbahçe, kadrosunu André Santos, Fábio Bilica, Ertuğrul Taşkıran, Bekir İrtegün, Özer Hurmacı, Mert Günok, Cristian Baroni ve Mehmet Topuz gibi oyuncularla güçlendirdi.[129] UEFA Avrupa Ligi grup maçlarında grubunu lider olarak tamamlayan takım, 2. turda Lille ile karşılaştı.[130] İlk maçta deplasmanda rakibine 2-1 yenilen Fenerbahçe, ikinci maçta 1-1 berabere kalarak turnuvaya veda etti.[130] Ligde ise başarılı bir sezon geçiren Fenerbahçe son hafta kendi evinde Trabzonspor ile 1-1 berabere kalarak Bursaspor'un 1 puan gerisinde ikinci olarak şampiyonluğu kaybetti.[131] Bu şampiyonluğun kaybedilmesiyle birlikte teknik direktör Christoph Daum'un görevine son verilerek yerine Fenerbahçe'nin önemli futbolcularından Aykut Kocaman getirildi.[132]
2010-11 sezonunda yeni bir yapılanmaya giden takımda Miroslav Stoch, Caner Erkin, Issiar Dia, Mamadou Niang ve Joseph Yobo gibi oyuncular kadroya dahil edildi.[133] Bir önceki sezonu ikinci sırada bitiren Fenerbahçe, Şampiyonlar Ligi'ne eleme turlarından katıldı. Bu turda İsviçre ligi takımlarından Young Boys ile eşleşti. İlk maçı 2-2 biten maçın rövanşında rakibine 1-0 yenilerek bu turnuvaya veda etti.[134] UEFA Avrupa Ligi'nde ise Yunanistan ligi takımlarından PAOK ile eşleşen Fenerbahçe 0-0 ve 1-0'lık skorlarla rakibine elenerek Avrupa kupalarına veda etti.[135] Ligde ise ilk yarıyı liderin 9 puan gerisinde bitiren Fenerbahçe, ikinci yarıda 17 maçta 16 galibiyet ve 1 beraberlik alarak sezonu şampiyon olarak tamamladı. Fenerbahçe bu şampiyonlukla 18. lig şampiyonluğuna ulaşmış oldu.[136] Aynı sezon takım kaptanı Alex 33 maçta attığı 28 golle ikinci kez gol kralı oldu.[137]
2011-12 sezonunda şike soruşturması nedeniyle Avrupa kupalarından men edilen Fenerbahçe,[138] transferde Emmanuel Emenike, Henri Bienvenu, Reto Ziegler ve Moussa Sow gibi önemli oyuncuları kadrosuna dahil etti.[139] Ancak Emmanuel Emenike şike soruşturması nedeniyle lig maçlarına katılamadan Rusya'nın Spartak Moskova takımına transfer oldu.[140] Sezon sonunda ilk 4 takımın arasında bulunduğu ve ilk kez düzenlenen play-off grubunda mücadele eden Fenerbahçe, grubu Galatasaray'ın 1 puan gerisinde ikinci sırada bitirerek şampiyonluğu kaybetti. Türkiye Kupası'nda ise finale yükselen Fenerbahçe, finalde Bursaspor ile karşılaştı. 16 Mayıs 2012 tarihinde yapılan maçta Fenerbahçe, rakibini Caner Erkin, Cristian Baroni, Semih Şentürk ve Alex'in golleriyle 4-0 mağlup ederek 29 yıl aradan sonra Türkiye Kupası şampiyonluğuna ulaştı.[141] Sezon sonunda Alex olaylı bir şekilde takımdan gönderildi.[142]
2012-13 sezonunda Dirk Kuyt, Salih Uçan, Hasan Ali Kaldırım, Mehmet Topal, Egemen Korkmaz, Milos Krasic, Raul Meireles ve Pierre Webó gibi önemli oyuncular kadroya dahil edildi.[143] Bir önceki sezonu ikinci olarak bitiren Fenerbahçe, eleme turlarından katıldığı Şampiyonlar Ligi'nde play-off karşılaşmasında Spartak Moscow takımına 1-2 ve 1-1'lik skorlarla elenerek bu turnuvaya veda etti.[144] Avrupa kupalarına UEFA Avrupa Ligi'nden devam eden takım, grup aşamasında 4 galibiyet, 1 beraberlik ve 1 mağlubiyet alarak grubunu lider olarak tamamladı ve bir üst tura yükseldi. 2. turda BATE Borisov'u, 3. turda ise Viktoria Plzen'i eleyen Fenerbahçe, tarihinde ilk kez çeyrek finale yükseldi.[145] Çeyrek finalde Lazio ile eşleşen Fenerbahçe, rakibini ilk maçta kendi sahasında 2-0 yendi. İkinci maçta ise deplasmanda 0-0 berabere kalarak yarı finale yükseldi. Yarı finalde Portekiz ligi takımlarından Benfica ile karşılaşan Fenerbahçe, ilk maçı kendi sahasında 1-0 kazanmasına karşın, deplasmanda rakibine 3-1 yenilerek turnuvaya veda etti.[146] Ligi ise Galatasaray'ın 10 puan gerisinde ikinci sırada bitirdi. Aynı sezon Türkiye Kupası'nda finale yükselen Fenerbahçe, finalde Trabzonspor'u Moussa Sow'un attığı gol ile 1-0 mağlup ederek 6. kez Türkiye Kupası'nı kazandı.[147]
2013-14 sezonunda teknik direktör Aykut Kocaman ile yollar ayrılarak yerine Ersun Yanal getirildi.[148] Transferde ise Alper Potuk, Michal Kadlec ve Bruno Alves önemli transfer hamleleri olarak gerçekleşti. Daha önce şike soruşturması nedeniyle takımdan ayrılan Emmanuel Emenike, 2 yıl aradan sonra 13 milyon euro karşılığında transfer edildi.[149] Bir önceki sezonu ikinci sırada bitiren Fenerbahçe, Şampiyonlar Ligi'ne eleme turlarından katıldı. 3. eleme turunda Avusturya ligi takımlarından Salzburg'u 1-1 ve 3-1'lik skorlarla eleyerek play-off turuna yükseldi. Play-off turunda Arsenal ile eşleşen Fenerbahçe, rakibine 3-0 ve 2-0'lık skorlarla elenerek Şampiyonlar Ligi'ne veda etti.[150] 29 Ağustos 2013 tarihinde ise devam eden şike soruşturması sonuçlanarak Fenerbahçe Avrupa kupalarından 2 yıl süreyle men edildi.[151] Ligde ise başarılı bir sezon geçiren ekip, Galatasaray'ın 9 puan önünde Süper Lig'in en erken şampiyonluğunu ilan ederek 19. şampiyonluğunu kazandı.
2014-15 sezonunda istifa eden Ersun Yanal'ın yerine teknik Direktörlüğe İsmail Kartal getirildi. Takıma yalnızca Diego transfer edildi. Cristian Baroni ve Joseph Yobo ile yollar ayrıldı. Miroslav Stoch, Birleşik Arap Emirlikleri ekibi Al Ain kulübüne 1 yıllığına kiralandı. Salih Uçan, Serie A'nın önemli takımlarından AS Roma'ya 2 yıllığına kiralandı. Galatasaray'ı penaltılar sonucu 3-2 yenerek sezona 2014 Türkiye Süper Kupası ile başladı. Türkiye Kupası'na yarı finalde Bursaspor'a elenerek veda etti. 4 Nisan 2015 tarihinde Çaykur Rizespor maçı sonrasında Trabzon Havalimanına ilerleyen otobüse Sürmene ilçesinde silahla ateş açıldı. Olayda otobüs şoförü yaralandı.[152]
2015-16 sezonunda sportif direktörlüğe İtalyan Giuliano Terraneo getirildi. İsmail Kartal ile yollar ayrılarak Portekizli teknik direktör Vítor Pereira takımın başına getirildi. Fenerbahçe sezona hızlı ve önemli transferlerle başladı. Abdoulaye Ba ve Fabiano Riberio, Portekiz ekibi Porto'dan kiralandı. Simon Kjaer, Şener Özbayraklı, Fernandão, Josef de Souza ve ayrıca Nani ve Robin van Persie gibi önemli futbolcuları kadrosuna kattı. Pierre Webó, Selçuk Şahin, Bekir İrtegün, Egemen Korkmaz, Mert Günok ve kaptan Emre Belözoğlu gibi isimlerle yollar ayrıldı. Emmanuel Emenike, Birleşik Arap Emirlikleri ekibi Al Ain kulübüne 1 yıllığına kiralandı.
2016-17 sezonunda takımdan izinsiz olarak ülkesine giden Vítor Pereira yerine teknik direktör olarak Hollandalı teknik direktör Dick Advocaat takımın başında yer aldı. Bu sezonda Fenerbahçe, ligi 3. sırada tamamladı. Türkiye Kupası'nda yarı finalde Başakşehir'e elendi.
2017-18 sezonu başında takımın daha önce 2010-2013 yıllarında teknik direktörlüğünü yapan eski futbolcu Aykut Kocaman ile 2 yıllık sözleşme imzalandı.[153] Sezon başında UEFA Avrupa Ligi üçüncü ön eleme turunda Sturm Graz'ı 1-2 ve 1-1 lik sonuçlarla eleyen takım play-off turunda Vardar'a 2-0 ve 1-2'lik maçlarla yenilerek Avrupa Kupası defterini çok erken kapattı.[154] Süper Lig'e de iyi bir başlangıç yapamayan takım 11 hafta sonunda 4 galibiyet, 5 beraberlik ve 2 mağlubiyet alarak 7. sırada yer aldı. Daha sonrasında çıkışa geçen Kocaman'ın öğrencileri ilk yarıyı lider Medipol Başakşehir'in 3 puan gerisinde ilk yarıyı 3. sırada tamamladı. İkinci devrede 12 kez kazanan Fenerbahçe 3 beraberlik 2 mağlubiyet aldı. Bu sonuçlarla ezeli rakibi Galatasaray'ın 3 puan gerisinde sezonu 2 tamamladı ve bir sonraki sezonda Şampiyonlar liginde ön eleme oynamaya hak kazandı. Sezonda 14'ü ligde olmak üzere toplam 15 gol atan Giuliano takımın en golcü ismi oldu. 2017-18 Türkiye Kupası'nda yarı finalde Beşiktaş'la eşleşen Fenerbahçe ilk maçta deplasmandan 2-2'lik skorla döndü. 19 Nisan 2018'de oynanan rövanşta maç 0-0 devam ederken çıkan saha olayları nedeni ile hakem Mete Kalkavan maçı tatil etti.[155] 25 Nisan'da toplanan Türkiye Futbol Federasyonu yönetim kurulu maçı kaldığı 57. dakikadan seyircisiz olarak devamına karar verdi.[156] Beşiktaş alınan karara tepki olarak 3 Mayıs olarak belirlenen tarihte sahaya çıkmadı[157] ve Fenerbahçe 3-0 hükmen galip olarak finalde Akhisar Belediyespor'un rakibi oldu.[158] 10 Mayıs'ta Diyarbakır Stadyumu'nda oynanan final maçında Fenerbahçe Akhisar Belediyespor'a 3-2 mağlup olarak Türkiye Kupası'nı ikinci sırada tamamladı.[159]
2018-19 sezonu başlamadan 3 Haziran 2018 tarihinde yapılan olağan genel kurulunda 20 yıldır kulübün başkanı olan Aziz Yıldırım'ın karşısına Ali Koç başkan adayı olarak çıktı. Kongre sonucunda 20.736 geçerli oyun 16.092'sini alan Ali Koç Fenerbahçe'nin 37. başkanı oldu.[160] Başkanlık seçiminin ardından Fransız futbol insanı Damien Comolli sportif direktörlük görevine getirildi.[161] 18 Haziran 2018 tarihinde teknik direktör Aykut Kocaman ile yolların ayrıldığı duyuruldu.[162] 22 Haziran 2018 tarihinde, Hollandalı teknik direktör Phillip Cocu ile 3 yıllık sözleşme imzalandığı açıklandı.[163] Lige kötü başlayan Fenerbahçe, 10 haftada 2 galibiyet, 3 beraberlik ve 5 mağlubiyet alarak 9 puan toplayabildi. 28 Kasım 2018 tarihinde MKE Ankaragücü ile oynanan karşılaşmadan 3-1 mağlup ayrılınca Phillip Cocu ile yollar ayrıldı.[164] Galatasaray derbisinden önce Cocu yerine yardımcısı Erwin Koeman takımın teknik direktörü oldu. Türk Telekom Stadyumu'nda oynanan bu maç 2-2 bitti. Koeman takımla 9 maça çıktı. Bu maçlardan 3 galibiyet, 3 beraberlik ve 3 mağlubiyet ile ayrıldı. 14 Aralık 2018 tarihinde daha önceden de teknik direktörlük yapmış olan Ersun Yanal, takımın yeni teknik direktörü oldu.[165] Tarihinin en kötü sezonlarından birini yaşayan Fenerbahçe, ligin ilk yarısını 3 galibiyet, 7 beraberlik ve 7 mağlubiyetle 16 puanla 17. sırada bitirdi. Sezon sonunda ise 11 galibiyet, 13 beraberlik ve 10 mağlubiyetle 46 puanda kalarak ligi 6. sırada tamamladı.
2019-günümüz
2019-20 sezonu öncesi, kötü bir sezonun ardından ekonomik sıkıntıların da var olmasıyla birlikte Fener Ol Kampanyası başlatıldı. Bu kapsamda, geçen sezondan kalan sosyal ve ekonomik hasarın onarımı için taraftarların bütünlüğü ön planda oldu. Fenerbahçe bu kampanyadan yaklaşık 150 milyon Türk Lirası gelir elde etti.[166] Kadroda kapsamlı değişikliklere gidildi. 13 yeni oyuncu transfer edilirken, 15 oyuncu ile yollar ayrıldı. Gelen oyuncularda, 4 yıl sonra yeniden Fenerbahçe'ye transfer olan Emre Belözoğlu,[167] Max Kruse, Vedat Muriqi, Altay Bayındır, Deniz Türüç, Mevlüt Erdinç, Luiz Gustavo, Adil Rami ve Zanka gibi önemli isimler yer aldı. Takımda 17 yıl boyunca forma giyen kaptan Volkan Demirel'in, Fenerbahçe kariyerine futbolcu olarak değil de antrenör olarak devam edeceği açıklandı.[168] 16 Milyon Euro karşılığında Napoli'ye transfer olan Elif Elmas, Moussa Sow ile birlikte en pahalıya satılan oyuncu olma rekoruna ortak oldu.[169][170] Sezonunu 7. sırada tamamlayıp, Türkiye Kupası'nda ise yarı finalde elendi.
2020-21 sezonu başlarken, 5 Ağustos tarihinde, kötü giden sezon sonrası istifa eden Ersun Yanal yerine, sezon sonuna kadar geçici olarak göreve gelen Tahir Karapınar'dan boşalan teknik direktörlük koltuğuna Erol Bulut geldi.[171] 6 Ağustos tarihinde aynı gün içinde Mert Hakan Yandaş, Gökhan Gönül, Caner Erkin ve Filip Novák transferleri açıklandı.[172][173][174][175] Takım kaptanı Emre Belözoğlu futbolu bıraktı,[176] ve Fenerbahçe kariyerine kulübün sportif direktörü olarak devam edeceğini açıkladı. Takım içinde kapsamlı bir yapılanmaya gidilerek yaz transfer döneminde toplamda 18 yeni oyuncu takıma katıldı; 10'u kiralık olmak üzere 21 oyuncu da takımdan ayrıldı. Bu transferlerde takıma Mame Thiam, José Sosa, Marcel Tisserand, Nazım Sangaré, Mbwana Samatta, Papiss Cissé, Diego Perotti ve Dimitris Pelkas gibi önemli isimler takıma katılırken; Mehmet Ekici, Hasan Ali Kaldırım, Alper Potuk, Mevlüt Erdinç, Tolgay Arslan, Jailson, Garry Rodrigues gibi isimlerle yollar ayrıldı. 17,5 milyon euro karşılığında Serie A'dan Lazio'ya transfer olan Vedat Muriqi, kulüp tarihinin en pahalıya satılan transferi olma rekorunu egale etti.[177][178] Sezon devre arasında ismi yıllarca Fenerbahçe ile anılan Mesut Özil iddiaları daha da şiddetlendi. Arsenal ile sözleşmesi sezon sonu bitecek olan Özil, sezon ortasında sözleşmesini feshetti. 17 Ocak 2021 tarihinde Londra'dan İstanbul'a başkan Ali Koç'un özel uçağıyla getirildi.[179] Bu uçuşu 312 bin kişi canlı olarak takip etti.[180] COVID-19 pandemisi yüzünden 1 hafta karantinada kaldıktan sonra 24 Ocak 2021 tarihinde 3,5 yıllık resmî sözleşme imzalandı.[181][182] 25 Mart 2021 tarihinde teknik direktör Erol Bulut ile karşılıklı anlaşarak yollar ayrıldı. Emre Belözoğlu sezon sonuna kadar takımın teknik sorumlusu oldu.[183] Ligde oynanan 40 maç sonunda 25 galibiyet 7 beraberlik ve 8 mağlubiyetle 82 puan toplayan Fenerbahçe ligi 3. tamamladı ve 2021-22 UEFA Avrupa Ligi'ne play-off turundan katılmaya hak kazandı. 2020-21 Türkiye Kupası'nda ise çeyrek finalde İstanbul Başakşehir'e uzatmalar sonucunda 2-1 kaybederek kupadan elendi. 2020-21 sezonu sonu itibari ile teknik sorumlu olarak görev alan Emre Belözoğlu ile yolların ayrıldığı açıklandı.[184]
2021-22 sezonu öncesinde ilk transferini Darmstadt'tan Serdar Dursun'la sözleşme imzalayarak gerçekleştirdi.[185] Takım sezona Vítor Pereira'a ile başladı.[186] Ligin 17. Haftasında Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda oynanan Beşiktaş derbisinin ardından Vítor Pereira ile karşılıklı anlaşarak yollarını ayırdı.[187] 17 haftalık süreçte Pereira, 8 galibiyet, 4 beraberlik ve 5 mağlubiyetle 5. sırada yer alıyordu. Pereira'nın ardından takım yardımcı hoca Zeki Murat Göle takımın başında maçlara çıktı.[188] 3 maçta yer alan Göle, 1 galibiyet, 1 beraberlik ve 1 mağlubiyet elde etti. 12 Ocak'ta kulüpten yapılan açıklama ile sezon sonuna kadar takımın başına İsmail Kartal getirildi.[189] Ligde çıktığı 18 maçta 12 galibiyet, 5 beraberlik ve 1 mağlubiyet alarak takımını ligin 2. sırasına taşıdı ve 2022-23 UEFA Şampiyonlar Ligi'nde ikinci eleme turundan yer alma hakkı kazandı. 2021-22 Türkiye Kupası son 16 turunda kendi evinde oynadığı maçta Kayserispor'a 90+4. dakikada Ramazan Civelek'in attığı golle kupadan elendi. 2021-22 UEFA Avrupa Ligi D Grubunda 1 galibiyet, 3 beraberlik ve 2 mağlubiyetle grubu 3. tamamladı ve 2021-22 UEFA Avrupa Konferans Ligi Play off'ta Slavia Praha'a rakip oldu. Slavia Prag ile oynanan her iki maçı da 3-2 kaybeden Fenerbahçe Avrupa kupalarından elenmiş oldu.
2022-2023 sezonuna girilmeden önce Kim Min Jae'nin 18,05 milyon euro karşılığında Bayern Münih'e transferinin gerçekleşmesi dünya basınında büyük ses getirdi. İsmail Kartal'la yola devam edilmeyeceğinin açıklanmasının ardından boşalan teknik direktörlük koltuğuna Portekizli teknik direktör Jorge Jesus getirilmiştir. Süper Lig'de çıkılan 11 maçta 34 gol kaydeden Fenerbahçe, 1959-1960 sezonundan sonraki en gollü sezon açılışını yapmıştır. UEFA Avrupa Ligi'nde mücadele eden Fenerbahçe tarihinde ilk kez bir Avrupa kupası grubundan mağlup olmadan ve en çok puanı toplayarak çıkma başarısı göstermiştir. Grubunu lider olarak tamamlayan Fenerbahçe direkt son 16'ya katılma hakkı kazanmıştır. Son 16'da Sevilla ile eşleşen Fenerbahçe ilk maçta İspanya'da rakibine 2-0 mağlup olmuş, her ne kadar Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'nda oynanan maçtan 1-0 galip ayrılsa da kupaya veda etmiştir. 2022-2023 Türkiye Kupası'nda finalde Başakşehir'le eşleşen Fenerbahçe İzmir Göztepe Gürsel Aksel Stadyumu'nda oynanan karşılaşmadan Mitchy Batshuayi'nin attığı 2 golle 2-0 galip ayrılmış ve kupayı 7. kez müzesine götürmüştür. Süper Lig'de çıktığı 36 maçta 25 galibiyet 5 beraberlik ve 6 mağlubiyet alarak ligi Galatasaray'ın 8 puan gerisinde 2. olarak tamamlamıştır. Süper Lig'de tam 87 gol atarak sezonun en çok gol atan takımı olan Fenerbahçe'de Enner Valencia tam 29 gol atarak önceden Alex de Souza'nın sahip olduğu ''bir sezonda en çok gol atan yabancı futbolcu'' unvanının yeni sahibi olmuştur.
Renkler ve forma
Fenerbahçe'nin kuruluşu bahara rastladığından, kulübün renkleri Fenerbahçe semtinin çayırlarında açan sarı ve beyaz papatyalardan esinlenerek sarı-beyaz olarak belirlendi.[190] Kulübün kurucu başkanı Nurizade Ziya Bey, Fenerbahçe'nin ilk formalarını; 1903-1906 yılları arasında tahsil dönemini geçirdiği ve bu dönemlerde futbol sporuyla tanıştığı İngiltere'nin, Liverpool şehri Lord Street‘te bulunan ve spor ürünleri konusunda dönemin ünlü Frank Sugg isimli tüccarın mağazasından temin etmişti. Fenerbahçe'nin, İngiltere'den gelen ilk formaları pazen kumaştan yapılmış, uzun kollu ve kışlıktı. Formalar, ilerleyen günlerde havaların daha da sıcak olması sebebiyle, oyuncular için sıkıntı yaratıyordu. Bu nedenle kulübün başkanı Nurizade Ziya Bey, 1908 yılında takıma yazlık forma siparişi vermek üzere Beyoğlu’nun Tünel semtinde bulunan İngiliz tüccar Baker'ın dükkânına gitti. Baker, ısmarlanacak formaların yaza yetişemeyeceğini söyledi. Bunun üzerine elinin altında bulunan sarı-lacivert çizgili yazlık gömlekleri verme teklifinde bulundu. İstanbul'da başka spor ürünlerinin satıldığı yer olmaması ve yaz sıcakları nedeniyle teklifi kabul eden Nurizade Ziya Bey tüm formaları satın alarak, takımın renklerinin de sarı-lacivert olması yönünde karar aldı. Ve 1908 tarihinde alınan bu kararla da, Fenerbahçe’nin günümüze kadar gelecek renkleri belirlenmiş oldu.[191]
Fenerbahçe'nin renklerinin 1908 yılında sarı lacivert olmasından sonra Hikmet Topuzer tarafından kulübün ilk amblemi, 1913-1914 sezonu sonrasında çizildi. Sarı-beyaz renkteki formalar da dahil olmak üzere; Fenerbahçe’nin 1914 yılına kadarki birçok formasında, Fenerbahçe Feneri’ni sembolize eden “deniz fenerli” ilk arma bulunuyordu. Hikmet Bey'in ifadesine göre, amblemde bulunan "Fenerbahçe Spor Kulübü 1907" yazılı beyaz yuvarlak çerçeve temizlik ve açık yürekliliği, kırmızı ve beyaz renk Türk bayrağını ve Fenerbahçeliler arasındaki sevgi ve bağlılığı, ortadaki sarı renk Fenerbahçe için duyulan gıpta ve kıskançlığı, kalp şeklindeki lacivert renk asaleti temsil etmekteydi.[192] Günümüze kadar uzanan Fenerbahçe armasının hikâyesini Hikmet Topuzer, anılarında şu şekilde ifade etmiştir:
İlk önce; bayrağımızın renkleri kırmızı ile beyazı bir araya getirdim. Sonra kırmızı üzerine bir kalp şekli çizerek bunu sarı-laciverte boyadım ve üzerine de metanet, kuvvet ve sağlamlığın ifadesi olan meşe dalını resmettim. Beyaz kısma da kulübümüzün ismini ve tesis tarihini yazdım. Alâmet-i farikamızı oluştururken, ona şu manayı vermeye çalıştım; ‘Kalpten gelen bir bağlılıkla bu yuvaya hizmet etmek’
Çizdiğim şekil, arkadaşlar tarafından beğenildi ve yeni rozetlerimiz o tarihlerde tahsil için Almanya’da bulunan arkadaşımız Tevfik Haccar‘ın delaletiyle orada yaptırıldı. Yeni harflerin kabulünden sonra da aynı şekilde muhafaza edildi. Sadece ‘Fenerbahçe Spor Kulübü – 1907’ yazısı yeni harflerle tebdil olundu.“Hikmet Topuzer’in, Fenerbahçe armasına ilişkin anılarından alınmıştır“
Dönem | Forma üreticisi |
---|---|
1977-1978 | Admiral |
1984-1985 | Adidas |
1985-1988 | Güner |
1988-2000 | Adidas |
2000-2004 | Fenerium |
2004-2021 | Adidas |
2021-günümüz | Puma |
Fenerbahçe, 1977-78 sezonundan itibaren formasına sponsor almaya başladı. Sadece 1978-1980 yıllarında ve 1987-88 sezonunun bir döneminde sponsor kullanmadı. Günümüzde Fenerbahçe'nin formalarını Adidas üretmekte olup, forma sponsorluğunu ise Türk Telekom, Avea ve Ülker yapmaktadır. Formaların göğüs kısmında Türk Telekom'un, kol kısımlarında Avea'nın, sırt bölümünde ise Ülker'in reklamı bulunmaktadır.[193]
2014-15 sezonunda Fenerbahçe Futbol Takımı göğüs ve kol reklamı almamıştır.[194]
Fenerbahçe, 1959 öncesinde alınan 9 lig şampiyonluğunun Türkiye Futbol Federasyonu tarafından sayılmaması üzerine 2021-2022 sezonundan itibaren armasında yer alan yıldızları kaldırdı.[195]
Dönem | Forma sponsoru |
---|---|
1977-1978 | Pereja |
1980-1982 | Banker Kastelli |
1982-1983 | İstanbul Bankası/Hisar Bank |
1983-1984 | İstanbul Bankası |
1984-1987 | Türkbank |
1987-1988 | Tamek |
1988-1989 | Emlak Bankası/Aden Otel |
1989-1996 | Emlak Bankası |
1996-1997 | VakıfBank |
1997-1998 | Emlak Bankası/Adidas Spor Saatleri |
1998-1999 | Rifle/Proton 5x5 |
1999-2000 | Proton 5x5 |
2000-2001 | Telsim |
2001-2004 | Aria |
2004-2005 | Avea |
2005-2008 | Avea/Cola Turka |
2008-2009 | Avea |
2009-2012 | Avea/Türk Telekom/Ülker |
2012-2014 | Türk Telekom/Avea/Ülker |
2014-2015 | Ülker (sırt) |
2015-2016 | Yandex/Halley/Türk Hava Yolları/İntegral Forex |
2016-2017 | Nesine.com/Halley/Borajet/İntegral Forex/Coca-Cola |
2017-2018 | Acıbadem/Halley |
2018-2019 | Avis/Halley/HeForShe |
2019-2020 | Avis/Halley/HeForShe/Aygaz |
2020-2021 | Avis/Halley/HeForShe/Tüpraş/Aygaz |
2021-2022 | Avis/Halley/Nesine.com/Aygaz/Floki Inu |
2022-2023 | Avis/Halley/Nesine.com/Aygaz/Pasha Group |
2023-günümüz | Otokoç/Halley/Safiport/Nesine.com/Aygaz/Pasha Group |
Sezonlara Göre Formalar
İç saha forması
Dış saha forması
Üçüncü forma
Dördüncü forma
Stadyum ve tesisler
Stadyumla ilgili daha fazla bilgi için: Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu
Tesislerle ilgili daha fazla bilgi için: Can Bartu Tesisleri, Lefter Küçükandonyadis Tesisleri, Düzce Topuk Yaylası Tesisleri
Fenerbahçe, iç saha maçlarını İstanbul Kadıköy'de bulunan Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda yapmaktadır. 1908 yılından önce Papazın Çayırı olarak bilinen stadın ismi, bu tarihten sonra Union Club, 1915'ten sonra ise İttihat Spor Kulübü oldu.[196] 1929 yılında Fenerbahçe Spor Kulübü'nün stadı kiralaması ile birlikte stadın ismi Fenerbahçe Stadı oldu. 1933 yılında kulüp tarafından satın alınan stadın adı, 1998 yılında Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu olarak değiştirildi.[196] Stad aynı zamanda, 17 Ocak 1909 tarihinde Galatasaray ve Fenerbahçe arasında oynanan ilk derbi maçına da ev sahipliği yaptı.[197] Bununla birlikte 20 Mayıs 2009 tarihinde Shakhtar Donetsk ile Werder Bremen takımları arasında oynanan 2009 UEFA Kupası finaline evsahipliği yapmıştır.[198]
Fenerbahçe, 1928 yılına kadar iç saha maçlarını bu stadda oynadı. 1928-1947 yılları arasında ise Fenerbahçe Stadı'nı, Şeref Stadyumu'nu ve Taksim Stadı'nı kullandı. 1947-1982 yılları arasında iç saha maçlarını BJK İnönü Stadyumu'nda oynadı. 1982 yılında ise yeni stadın resmi olarak açılışı ile birlikte kendi stadına geçti.[196]
Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu, 47.544 kişilik seyirci kapasitesine sahip olup, Türkiye'nin kapasitesine göre 4. büyük futbol stadyumudur.[199]
2015-2016 sezonunda Ülker, Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'na isim sponsoru oldu. 2015-2016'dan başlamak üzere 10 sezon boyunca stadyumun adı Ülker Stadyumu Şükrü Saraçoğlu Spor Kompleksi kısaca Ülker Stadyumu olacak. Ülker, bu anlaşma karşılığında Fenerbahçe'ye 90 milyon $ ödedi.
Fenerbahçe, günlük antrenmanlarını İstanbul Sancaktepe'de bulunan Can Bartu Tesisleri'nde yapmaktadır. Diğer bir antrenman sahası ise daha önce Fenerbahçe Dereağzı Tesisleri olarak bilinen Lefter Küçükandonyadis Tesisleri'dir. Takım sezon öncesi hazırlık kamplarını ise çoğunlukla Düzce’nin Kaynaşlı ilçesinde bulunan Düzce Topuk Yaylası Tesisleri'nde gerçekleştirmektedir.[200]
Taraftarlar
Fenerbahçe, İstanbul merkezli bir kulüp olmasına karşın, ülke çapında büyük bir taraftar topluluğuna sahiptir. 2013 Nisan ayında Bilyoner.com'un ülke çapında yaptığı araştırma sonucuna göre Fenerbahçe, Türkiye'de en çok taraftarı olan ilk 3 kulüpten birisidir.[201] Bunun dışında Fenerbahçe'nin organize olmuş taraftar grupları bulunmaktadır. Fenerbahçe'nin başlıca taraftar grupları Genç Fenerbahçeliler, Kill For You, 1907 ÜNİFEB, Vamos Bien, Antu/Fenerlist, EuroFeb, Cefakâr Kanaryalar(Grup CK), FEDER, Cadde ve Sol Açık'tır.[202][203][204][205]
Fenerbahçe taraftarının destek felsefesini ifade eden sloganı Hep Destek Tam Destek'tir.[206] Fenerbahçe taraftarı maçlardan önce Eviva España şarkısının Türkçe uyarlaması olan Yaşa Fenerbahçe Marşını söylemektedir. Bununla birlikte 100. Yıl Marşı, Benim Kanım Sarı Lacivert Akıyor ve Son Mohikan şarkıları maç öncesi çalınan ve söylenen diğer şarkılardır.
Fenerbahçe'nin en büyük taraftar grubu olan Genç Fenerbahçeliler 2011 Kasım ayında Sırbistan takımı Novi Pazar'ın taraftar grubu Torcida Sandzak ile kardeş taraftar grubu olmuştur. Bu dostluğun göstergesi olarak İstanbul Büyükşehir Belediyespor ile yapılan maçta "Kalbimiz Seninle Novi Pazar" pankartı açılmıştır.[207] Buna karşılık Novi Pazar'ın taraftar grubu ise kendi lig maçında "Sancak'ta atıyor, Fenerbahçe'nin kalbi" yazılı pankartı açmıştır.[208]
Derbi ve rekabetler
İstanbul'un 3 büyük takımı olan Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş 100 yılı aşkın süredir rekabet hâlindedir.
Türk futbolunun en büyük derbileriden olan Galatasaray-Fenerbahçe rekabeti ilk kez 17 Ocak 1909 tarihinde günümüzde Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nun bulunduğu yerde olan Papazın Çayırı'nda başladı. Bu maçı Galatasaray 2-0 kazandı.[209] Fenerbahçe ise ezeli rakibine karşı ilk üstünlüğünü 4 Ocak 1914 tarihinde yapılan maçta rakibini 4-2 yenerek elde etti.[209] İstanbul'un iki yakasının takımlarını karşı karşıya getiren bu derbi maçı Kıtalararası derbi olarak da bilinmektedir. Fenerbahçe-Galatasaray derbilerinde en çok gol atan Fenerbahçeli futbolcu, oynadığı 42 maçta rakip fileleri 27 kez havalandıran Zeki Rıza Sporel oldu.[209] Fenerbahçe'nin rakibine karşı en farklı galibiyeti 6 Kasım 2002 tarihinde oynanan maçı 6-0 kazanması olurken, en farklı mağlubiyeti ise 12 Şubat 1911 tarihinde oynanan maçta rakibine 7-0 yenilmesi oldu.[209]
Diğer bir önemli derbi maçı ise Beşiktaş ile yapılan maçlardır. İki takım ilk kez 22 Kasım 1924 tarihinde Taksim Stadı'nda oynanan dostluk maçında karşı karşıya geldi. Fenerbahçe bu maçı 4-0 kazandı.[210] Beşiktaş'ın ilk galibiyeti ise 26 Ekim 1928'de oynanan maçta Fenerbahçe'yi 4-2 mağlup etmesi oldu.[210] Fenerbahçe'nin rakibine karşı en farklı galibiyeti 6 Aralık 1958 tarihinde oynanan maçı 7-0 kazanması olurken, en farklı mağlubiyeti ise 24 Mart 1940 tarihinde oynanan maçta rakibine 6-1 yenilmesi oldu. Fenerbahçe-Beşiktaş derbilerinde en çok gol atan Fenerbahçeli futbolcu, rakip fileleri 19 kez havalandıran Cemil Turan oldu.[210]
Öte yandan Fenerbahçe ve Trabzonspor arasında da 1974 yılında başlayan bir rekabet vardır. Bu rekabette yapılan 134 maçın 51'ini kazanan Fenerbahçe, Trabzonspor'u 4 Mart 1989 tarihinde 5-1 mağlup ederek rekabetteki en farklı galibiyeti alan takım olmuştur. Trabzonspor'a karşı ise en farklı mağlubiyetini 26 Aralık 1976 tarihinde 3-0'lık skor ile aldı.
İstatistikler
- 12 Kasım 2024 itibarıyla
Rakip | Maç | G | B | M | A | Y |
---|---|---|---|---|---|---|
Galatasaray | 402 | 148 | 127 | 127 | 542 | 502 |
Beşiktaş | 360 | 136 | 97 | 127 | 499 | 457 |
Trabzonspor | 137 | 53 | 40 | 44 | 173 | 154 |
Toplam | 899 | 337 | 264 | 298 | 1214 | 1113 |
Avrupa durumu
Fenerbahçe, Avrupa kupalarına ilk kez 1959-60 sezonunda katıldı.[211] Şampiyon Kulüpler Kupası'na eleme turundan katılan Fenerbahçe, bu turdaki ilk maçını Nemzeti Bajnokság takımlarından Csepel ile yaptı. Avrupa kupalarındaki ilk galibiyetini ise Csepel'i rövanş maçında 3-2 yenerek elde etmiştir.[212] 1963-64 sezonunda ilk kez Kupa Galipleri Kupası'na katılan Fenerbahçe, 1. turdan katıldığı turnuvada Romanya ligi takımlarından Petrolul Ploiești ile eşleşmiş ve rakibini ilk maçta 4-1 mağlup ederek bu turnuvadaki ilk galibiyetini aldı.[213] Fenerbahçe UEFA Kupası'na ise ilk kez 1971-72 sezonunda katıldı. Turnuvaya 1. turdan katılan takım bu turnuvadaki ilk maçını Nemzeti Bajnokság takımlarından Ferencvárosi ile yapmış, ilk galibiyetini ise yine bu turda rakibini rövanş maçında 3-1 mağlup ederek elde etmiştir.[214] Fenerbahçe'nin Kupa Galipleri Kupası'ndaki en büyük başarısı 1963-64 sezonunda çeyrek finale yükselmesi oldu.[215] Bunun dışında 1968 yılında Balkanlar Kupası'nda şampiyon olan Fenerbahçe, bu kupayla bir Türk futbol takımının uluslararası alandaki ilk kupasını elde etti.[214] Şampiyonlar Ligi'ndeki en büyük başarısı 2007-08 sezonunda çeyrek final oynaması olurken, UEFA Avrupa Ligi'ndeki en büyük başarısı ise 2012-13 sezonunda yarı finale yükselmesi oldu.
# | Kulüp | 2019-20 | 2020-21 | 2021-22 | 2022-23 | 2023-24 | Toplam |
---|---|---|---|---|---|---|---|
51 | PAOK | 2.50 | 5.00 | 13.00 | 1.50 | 15.00 | 37.00 |
LASK | 12.00 | 7.00 | 15.00 | — | 3.00 | 37.00 | |
53 | Fenerbahçe | — | — | 5.00 | 17.00 | 14.00 | 36.000 |
Makkabi Tel-Aviv | 2.00 | 8.00 | 9.00 | 2.50 | 14.00 | 35.50 | |
65 | Ferencváros | 6.00 | 5.00 | 3.00 | 12.00 | 9.00 | 35.00 |
Sıralamalar 2023-24 sezonu sonu UEFA değerlendirmesine göre açıklanan sıralamalardır. Daha ayrıntılı bilgiler için UEFA katsayıları maddelerine bakınız.[216]
İstatistikler ve rekorlar
Fenerbahçe, 1922-23 sezonunda hiç gol yemeden şampiyon olarak bir dünya rekoru kırdı.[217] 1959 yılında ilk olarak düzenlenen Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk şampiyonu oldu.[217] Uluslararası düzeyde de bir ilkin sahibi olan Fenerbahçe, 1968 yılında Balkanlar Kupası'nı kazandı.[214] 1969-70 sezonunda kalesinde sadece 6 gol gören Fenerbahçe, günümüzde de varlığını korumakta olan bir sezonda en az gol yiyen takım unvanını elinde bulundurmaktadır.[217] 1988-89 sezonunda oynadığı 36 maçta attığı 103 golle 2,86 gol ortalamasına ulaşan Fenerbahçe, bir sezonda en fazla gol ortalaması yakalayan takım unvanına sahip oldu.
1975-1980 yılları arasında Fenerbahçe forması giyen Müjdat Yetkiner, çıktığı 570 maçla Fenerbahçe'de en çok forma giyen oyuncu rekorunu elinde bulundurmaktadır.[218] 1915-1934 yılları arasında çıktığı 353 maçta 470 gol atan Zeki Rıza Sporel, Fenerbahçe formasıyla en çok gol atan oyuncu unvanını elinde bulundurmaktadır.[219] Türkiye Birinci Futbol Ligi tarihinde ise Aykut Kocaman çıktığı 212 maçta 140 gol atarak Fenerbahçe formasıyla Süper Lig'de en çok gol atan oyuncu unvanını elinde bulundurmaktadır.[220] 1992-93 sezonunda Fenerbahçe'nin Karşıyaka'yı 7-1 yendiği maçta 6 gol atan Tanju Çolak Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde bir maçta en fazla gol atan futbolcu rekoruna sahip oldu.[221]
Oyuncu istatistikleri
İstatistik | Oyuncu | Veri |
---|---|---|
En çok forma giyen | Müjdat Yetkiner | 570 maç |
En çok gol atan | Zeki Rıza Sporel | 470 gol |
Süper Lig'de en çok gol atan | Aykut Kocaman | 140 gol |
Bir maçta en çok gol atan | Zeki Rıza Sporel ve Melih Kotanca | 8 gol |
Bir lig maçında en çok gol atan | Tanju Çolak | 6 gol |
Avrupa kupalarında en çok gol atan | Alex de Souza | 15 gol |
Avrupa kupalarında en çok forma giyen | Volkan Demirel | 88 maç |
Takım istatistikleri
İstatistik | Sezon(lar) | Veri |
---|---|---|
En çok galibiyet | 2023-24 | 31 maç |
En çok beraberlik | 1985-86 | 13 maç |
En çok mağlubiyet | 1987-88 | 13 maç |
En uzun galibiyet serisi | 2005-06 | 12 maç |
En uzun mağlubiyet serisi | 1966-67, 1980-81, 1992-93 | 3 maç |
Bir sezonda atılan en fazla gol | 1988-89 | 103 gol |
Bir sezonda yenilen en fazla gol | 1990-91 | 53 gol |
En az galibiyet | 1980-81 | 9 maç |
En az beraberlik | 1959, 1991-92, 2004-05 | 2 maç |
En az mağlubiyet | 1959, 1964-65, 1988-89, 2023-24 | 1 maç |
Bir sezonda atılan en az gol | 1969-70, 1976-77, 1979-80 | 31 gol |
Bir sezonda yenilen en az gol | 1969-70 | 6 gol |
Başarılar
Fenerbahçe, 1959 yılından itibaren düzenlenen Süper Lig'de 19 şampiyonluk kazanmıştır. Bu şampiyonluklarla birlikte formasına 3 yıldız takma hakkına sahip olmuştur. Toplam millî şampiyonluk sayısı ise 28'dir.[5][6] Türkiye Kupası'nda 7 şampiyonluğu, Süper Kupa'da ise 9 şampiyonluğu bulunmaktadır.
Fenerbahçe 5 Haziran 1910'da İstanbul'un Rum kulübü Strugglers'i 3-1 yenerek geçici olarak bir sezonluğuna aldığı gümüş işlemeli bir kupayla tarihindeki ilk kupasını kazandı.[222] Fenerbahçe'nin günümüz itibarıyla 95 resmi lig ve kupa şampiyonluğu, 93 özel kupa şampiyonluğu bulunmaktadır. Fenerbahçe ilk lig şampiyonluğunu 1911-12 sezonunda almıştır.
Ulusal
- Süper Lig
- Şampiyon (19): 1959, 1960-61, 1963-64, 1964-65, 1967-68, 1969-70, 1973-74, 1974-75, 1977-78, 1982-83, 1984-85, 1988-89, 1995-96, 2000-01, 2003-04, 2004-05, 2006-07, 2010-11, 2013-14
- İkinci (25): 1959-60, 1961-62, 1966-67, 1970-71, 1972-73, 1975-76, 1976-77, 1979-80, 1983-84, 1989-90, 1991-92, 1993-94, 1997-98, 2001-02, 2005-06, 2007-08, 2009-10, 2011-12, 2012-13, 2014-15, 2015-16, 2017-18, 2021-22, 2022-23, 2023-24
- Millî Küme
- Türkiye Futbol Şampiyonası
- Türkiye Kupası
- Süper Kupa
- Başbakanlık Kupası
- Atatürk Kupası
- Spor Toto Kupası
- Şampiyon (1): 1967
- General Harrington Kupası
- Şampiyon (1): 1923
- Donanma Kupası
- TSYD Kupası
- Çalenç Kupası
Bölgesel
- İstanbul Ligleri
- Şampiyon (16): 1911-12, 1913-14, 1914-15, 1920-21, 1922-23, 1929-30, 1932-33, 1934-35, 1935-36, 1936-37, 1943-44, 1946-47, 1947-48, 1952-53, 1956-57, 1958-59
- İkinci (18): 1915-16, 1917-18, 1921-22, 1925-26, 1926-27, 1928-29, 1930-31, 1933-34, 1937-38, 1938-39, 1939-40, 1940-41, 1942-43, 1944-45, 1945-46, 1949-50, 1955-56, 1957-58
- İstanbul Kupası
- İstanbul Şildi
Uluslararası
- Şampiyonlar Ligi
- Çeyrek finalist (1): 2007-08
- Kupa Galipleri Kupası
- Çeyrek finalist (1): 1963-64
- Avrupa Ligi
- Yarı finalist (1): 2012-13
- Konferans Ligi
- Çeyrek finalist (1): 2023-24
- Balkanlar Kupası
- Şampiyon (1): 1966-67
Teknik direktörler
Fenerbahçe'nin ilk teknik direktörü 1907-1910 yılları arasında takımı çalıştıran Hüseyin Dalaklı'dır. Hüseyin Dalaklı teknik direktörlüğün yanı sıra futbolcu olarak da takımda görev almıştır.[10] 1932 yılında göreve gelen Macar teknik direktör Josef Sweng, Fenerbahçe'nin ilk yabancı teknik direktörü olmuştur.[224] 1957-1959 yılları arasında takımın başına getirilen Macar teknik direktör Ignace Molnar ise 1959 yılında Fenerbahçe'ye Türkiye Birinci Futbol Ligi'ndeki ilk şampiyonluğunu kazandırmıştır.[225] 2000-01 sezonunda takımın teknik direktörlüğünü yapan Mustafa Denizli, Fenerbahçe'ye şampiyonluk kazandıran ilk yerli teknik direktör olmuştur.[226] Fenerbahçe tarihinin en başarılı teknik direktörleri ise takımın başında 8 kupa kazanan Brezilyalı teknik adam Didi ve Yugoslav teknik direktör Todor Veselinović olmuştur. Fenerbahçe Didi yönetiminde 1 Başbakanlık Kupası, 2 Süper Kupa, 1 Türkiye Kupası ve 2 Süper Lig şampiyonluğu kazanırken, Todor Veselinović yönetiminde 3 Başbakanlık Kupası, 2 Süper Lig şampiyonluğu kazanmıştır.
Takım kaptanları
Takım kaptanı | Görev süresi | |
---|---|---|
Görev başlangıcı | Görev bitişi | |
Necip Okaner | 3 Mayıs 1907 | 1908 |
Galip Kulaksızoğlu | 1908 | 7 Mart 1924 |
Zeki Rıza Sporel | 7 Mart 1924 | 1 Haziran 1934 |
Fikret Arıcan | 1 Haziran 1934 | 16 Mayıs 1943 |
Cihat Arman | 16 Mayıs 1943 | 1951 |
Fikret Kırcan | 1951 | 7 Ekim 1956 |
Naci Erdem | 7 Ekim 1956 | 7 Haziran 1963 |
Şeref Has | 7 Haziran 1963 | 24 Haziran 1968 |
Can Bartu | 27 Haziran 1968 | 6 Eylül 1970 |
Ziya Şengül | 7 Eylül 1970 | 3 Ağustos 1975 |
Cemil Turan | 11 Ağustos 1975 | 15 Ağustos 1980 |
Alpaslan Eratlı | 24 Ağustos 1980 | 29 Temmuz 1983 |
Cem Pamiroğlu | 2 Ağustos 1983 | 17 Mayıs 1985 |
Müjdat Yetkiner | 28 Haziran 1985 | 6 Nisan 1987 |
20 Eylül 1992 | 19 Haziran 1993 | |
Şenol Çorlu | 8 Haziran 1987 | 23 Mayıs 1988 |
7 Mayıs 1990 | 11 Temmuz 1990 | |
Tony Schumacher | 23 Mayıs 1988 | 7 Mayıs 1990 |
5 Temmuz 1990 | 21 Mayıs 1991 | |
Rıdvan Dilmen | 28 Mayıs 1991 | 21 Haziran 1992 |
Oğuz Çetin | 21 Haziran 1992 | 24 Mayıs 1996 |
Rüştü Reçber | 24 Mayıs 1996 | 1 Temmuz 2000 |
Ogün Temizkanoğlu | 1 Temmuz 2000 | 18 Mart 2003 |
Ümit Özat | 18 Mart 2003 | 26 Mayıs 2007 |
Alex de Souza | 26 Temmuz 2007 | 1 Ekim 2012 |
Volkan Demirel | 2 Ekim 2012 | 2 Şubat 2013 |
7 Haziran 2015 | 2 Temmuz 2019 | |
Emre Belözoğlu | 2 Şubat 2013 | 7 Haziran 2015 |
2 Temmuz 2019 | 25 Temmuz 2020 | |
Gökhan Gönül | 10 Ağustos 2020 | 13 Temmuz 2021 |
Mesut Özil | 13 Ağustos 2021 | 24 Mart 2022 |
Altay Bayındır | 24 Mart 2022 | 14 Ağustos 2022 |
Arda Güler | 14 Ağustos 2022 | 12 Temmuz 2023 |
Edin Džeko | 12 Temmuz 2023 | Görevde |
Fenerbahçe'nin ilk takım kaptanı 1907-1908 yıllarında takımda oynamış Necip Okaner'dir.[227] 1959 yılında kazanılan Türkiye Birinci Futbol Ligi şampiyonluğu sırasında takımın kaptanı Naci Erdem'di.[228] 1988 yılında Fenerbahçe'ye transfer olan Alman kaleci Toni Schumacher takımın ilk yabancı kaptanı oldu.[229] 1908-1924 yılları arasında takım kaptanlığını yapan Galip Kulaksızoğlu, Fenerbahçe'nin en uzun süre takım kaptanlığını yapan futbolcusu oldu.[230] 2007-2012 yılları arasında takım kaptanlığını yapan Alex de Souza ise takımın en uzun süre takım kaptanlığını yapan yabancı futbolcusu oldu. 2012-13 ile 2014-15 sezonu arasında takımın kaptanlığını Emre Belözoğlu üstlendi. 2015-16 sezonu ile 2018-2019 sezonları arası takım kaptanlığını Volkan Demirel yapmıştır. 4 yıl sonra takıma tekrar katılan Emre Belözoğlu, futbolu bırakan Volkan Demirel'den kaptanlığı tekrar devralmıştır. 14 Ağustos 2022 tarihinde kaptan olan Arda Güler, Fenerbahçe'den Real Madrid'e transfer olduğu için 12 Temmuz 2023'te kaptanlığı yeni transfer Edin Džeko üstlenmiştir.
Kulüp yetkilileri
Yönetim Kurulu
Görev | İsim | Görev başlangıcı |
---|---|---|
Başkan | Ali Koç | 5 Haziran 2018 |
Başkan vekili | Erol Bilecik | 26 Haziran 2021 |
Yönetim Kurulu üyesi | Burak Çağlan Kızılhan | 5 Haziran 2018 |
Mehmet Dereli | 26 Haziran 2021 | |
Fethi Pekin | 5 Haziran 2018 | |
Acar Sertaç Komsuoğlu | ||
Simla Türker Bayazıt | ||
Hüseyin Arslan | 26 Haziran 2021 | |
Esin Güral Argat | ||
Nüket Küçükel Ezberci | ||
Ahmet Ketenci | ||
Alper Pirşen | ||
Mustafa Kemal Danabaş | ||
Agah Ruşen Çetin |
Teknik kadro
Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Görev | İsim |
---|---|
Sportif Direktör | Mario Branco |
Yardımcı Sportif Direktör | Onur Özkan |
İdari Menajer | Emir Yolaç |
Teknik Direktör | İsmail Kartal |
Yardımcı Antrenör | Recep Karatepe |
Yardımcı Antrenör | Zeki Murat Göle |
Yardımcı Antrenör | Kemal Kurak |
Yardımcı Antrenör | Sercan Terzioğlu |
Analiz Uzmanı | Melikşah Sezgin |
Analist | Kerem Güneş |
Analist | Mehmet Turhan Demir |
Kaleci Antrenörü | Haluk Kaplan |
Kaleci Antrenörü | Yasin Cirav |
Doktor | Dr. Osman İlhan |
Doktor | Dr. Ertuğrul Karanlık |
Fizyoterapist | Umut Şahin |
Fizyoterapist | Ata Özgür Ercan |
Fizyoterapist | Bülent Uyar |
Diyetisyen | Şengül Sangu Talak |
Masör | Muhammed Fatih Yeniay |
Masör | Eyüp Emre Yeşiller |
Masör | Özkan Alaca |
Masör | Veysel Çabşek |
Malzemeci | Dursun Çetin |
Malzemeci | Cemil Bulut |
Malzemeci | Sefa Eroğlu |
Oyuncular
Türk futbolunun önde gelen takımlarından olan Fenerbahçe'nin günümüzde kadar birçok futbolcusu millî takımda oynama başarısı göstermiştir. Türkiye millî futbol takımının 1923 yılında Romanya millî futbol takımı ile yaptığı ve 2-2 berabere kaldığı tarihindeki ilk maçında, millî takımın 2 golünü de Fenerbahçeli futbolcu Zeki Rıza Sporel attı.[231] Fenerbahçe'ye transfer olan ilk yabancı futbolcu 1908-1909 yıllarında takımın formasını giyen İngiliz futbolcu Horace Armitage olmuştur.[232] 1964 yılında Lefter Küçükandonyadis için jübile düzenlenerek, Türk futbol tarihinde ilk kez bir futbolcu için jübile yapıldı.[233] Fenerbahçe'de en çok forma giyen futbolcu 570 maçla Müjdat Yetkiner olurken, en çok forma giyen yabancı futbolcu ise 341 maçla Alex de Souza oldu.[234][235]
Yılın futbolcusu | Gol kralları |
---|---|
|
|
Kadro
- 18 Ekim 2024 itibarıyla
Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.
|
|
Kiralık gidenler
Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.
|
|
Emekliye ayrılan forma numaraları
- 12 numara. Fenerbahçe Kulübü Yüksek Divan Kurulu Toplantısı'nın 28 Temmuz 2001 tarihinde almış olduğu kararla 12 numaralı forma taraftara ayrıldı.[236]
U21 Takımı
Fenerbahçe U21 Takımı, Fenerbahçe Spor Kulübü'nün U21 Ligi'nde bulunan futbol takımıdır. İç saha maçlarını Lefter Küçükandonyadis Tesisleri'de bulunan sahada yapmaktadır. Fenerbahçe U21 Futbol Takımı'nın U21 Ligi'nde 4 şampiyonluğu, B Takımlar İstanbul Ligi'nde 12 şampiyonluğu, Gençler İstanbul Ligi'nde 18 şampiyonluğu ve bir kez de Olympia Laupheim A Gençler Futbol Turnuvası şampiyonluğu bulunmaktadır.[237]
Fenerbahçe'nin altyapısından yetişen ve Türkiye millî futbol takımında 10 maç ve üzerinde forma giyen futbolcular:
Notlar
- a Türkiye Futbol Federasyonu, takımların şampiyonluk sayılarını 1959'dan itibaren saymaktadır. Bu sezondan itibaren; Galatasaray 24, Fenerbahçe 19, Beşiktaş 16, Trabzonspor 7, Bursaspor ve İstanbul Başakşehir ise 1 kez şampiyon olmuştur.[238]
Kaynakça
- ^ "1907 ÜNİFEB'den 3 Mayıs etkinlikleri". fenerbahce.org. Fenerbahçe Spor Kulübü. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- ^ a b c "FENERBAHÇE A.Ş." tff.org. Türkiye Futbol Federasyonu. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- ^ "Hangi şehirde hangi takımın taraftarı daha fazla?". sabah.com.tr. Sabah Gazetesi. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- ^ "SON 5 YILIN EN İYİSİ 'FENERBAHÇE'". haber7.com. Haber 7. 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- ^ a b "Turkey - List of Champions". rsssf.com (İngilizce). RSSSF. 9 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ a b "Futbolda Türkiye Şampiyonluklarımız". fenerbahce.org. Fenerbahçe SK. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ "Müzemiz". fenerbahce.org. Fenerbahçe Spor Kulübü. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- ^ "1907-1987 FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ TARİHİ – 1". wordpress.com. 27 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- ^ a b "İSTANBUL'DA İLK "FUTBOL LİGİ" GÜNLERİ". fenerbahce.org. Fenerbahçe Spor Kulübü. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b "İSTANBUL LİGİ 1909-1910 SEZONU". turkfutbolu.net. turkfutbolu.net. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "KULÜP TARİHİ". angelfire.com. angelfire.com. 30 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "FENERBAHÇENİN KURULUŞ VE GELİŞMESİ". turkfutbolu.net. turkfutbolu.net. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "Osmanlı döneminden tescil belgesi bulunmuş tek futbol kulübü Fenerbahçe". bugun.com.tr. 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "İSTANBUL LİGİ 1913-1914 SEZONU". turkfutbolu.net. turkfutbolu.net. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "CUMA LİGİ TÜM SEZONLAR". turkfutbolu.net. turkfutbolu.net. 28 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ a b "GOL YEMEYEN TAKIM". fenerleaks.wordpress.com. 27 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ a b c "General Harrington Kupası". ntvmsnbc.com. ntvmsnbc. 4 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- ^ "Atatürk ve "Fenerbahçe"si". fenerbahce.org. Fenerbahçe Spor Kulübü. 9 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "Before the Turkish Leagues (İngilizce)". angelfire.com. angelfire.com. 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "Kanıtlarla 9 Şampiyonluk Katliamı ve Uyuyan Fenerbahçe". sporyazarlari.com. 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
- ^ "Büyük Usta'ya son görev". sabah.com.tr. Sabah Gazetesi. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Lefter hayatını kaybetti". ntvmsnbc.com. ntvmsnbc. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Ordinaryüs..." eurosport.com. 18 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Herşey bir golle başladı". hurriyet.com.tr. Hürriyet Gazetesi. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "FENERBAHÇE'NİN BÜYÜMESİ VE BAŞARILARI". turkfutbolu.net. turkfutbolu.net. 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2013.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "FENERBAHÇE'NİN TEKNİK DİREKTÖRLERİ". fenerbahcecumhuriyeti.org. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2013.
- ^ "Şanslar Müsavi Favori Yok!". futbolekonomi.com. futbolekonomi.com. 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2013.
- ^ Dağlaroğlu, Rüştü, "Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi", İstanbul (1988), s. 39
- ^ "Türk ve Fransız takımları 32. kez". ntvmsnbc.com. ntvmsnbc. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2013.
- ^ "Tüm şampiyonluklarını hatırlayalım". sabah.com.tr. Sabah Gazetesi. 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- ^ "Şık giyiminden dolayı Türkiye'de adı 'Baron' İtalya'da 'Sinyor' oldu". posta.com.tr. Posta Gazetesi. 18 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- ^ "Fenerbahçe siftah peşinde". ligtv.com.tr. Lig TV. 31 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- ^ a b "Cup Winners' Cup 1963-64". rsssf.com. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- ^ a b "Fenerbahçe 19. şampiyonluğun peşinde". sabah.com.tr. Sabah Gazetesi. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- ^ a b "Plaklardaki Fenerbahçe tarih". ntvmsnbc.com. ntvmsnbc. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
- ^ "Türkiye 1. Ligi". mackolik.com. mackolik.com. 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Fenerbahçe kupada 50. sezonuna başlıyor". milliyet.com.tr. Milliyet Gazetesi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "European Competitions 1968-69". rsssf.com/. rsssf.com/. 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Türkiye 1. Ligi". mackolik.com. mackolik.com. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Süper Lig'in rekorları ve "ilk"leri". milliyet.com.tr. Milliyet Gazetesi. 6 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Fener'in rekorunu kim kıracak?". takvim.com.tr. Takvim Gazetesi. 6 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Türkiye 1. Ligi". mackolik.com. mackolik.com. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ a b c "Lig'de 53 sezonda 56 gol kralı çıktı". haber7.com. Haber 7. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "(Goal.com özel) Ve Tanrı Didi'yi yarattı! Fenerbahçe de kaptı!". goal.com. goal.com. 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Cemil Turan' ın Fenerbahçe'ye transfer hikayesi". milliyet.com.tr. Milliyet Gazetesi. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Webo-Yobo-Egemen gitmeli, Volkan susmalı". hurriyet.com.tr. Hürriyet Gazetesi. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Fenerbahçe - Bursaspor Türkiye Kupası 50. finali (Muhtemel 11'ler)". milliyet.com.tr. Milliyet Gazetesi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "European Competitions 1974-75". rsssf.com/. rsssf.com/. 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ a b c d e f g "Süper Lig'in süper şampiyonu Fenerbahçe". milliyet.com.tr. Milliyet Gazetesi. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2013.
- ^ "Türkiye 1. Ligi". mackolik.com. mackolik.com. 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013.
- ^ "Türkiye Kupa Final 1978/1979". mackolik.com. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2013.
- ^ "Yabancı oyuncu sayısı değişmemelidir 1978/1979". haberpolitik.net. 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Bir topta iki cambaz". aksiyon.com.tr. 30 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Maliyetler ciddi bir şekilde artmaya başlıyor". turkfutbolu.net. 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "FENERBAHÇE GÜNLÜĞÜ". milliyet.com.tr. Milliyet Gazetesi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Gelmiş geçmiş tüm Fenerbahçe başkanları". sabah.com.tr. Sabah Gazetesi. 25 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Yerlilerin Süper Lig'i: Bank Asya". aksiyon.com.tr. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ ""Rambo" lakaplı Hasan ÖZDEMİR". fenerbahcegazetesi.com. 29 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Türkiye Kupa Final (1982/1983)". mackolik.com. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Dusan Pesic". transfermarkt.com.tr. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b c "Champions' Cup 1985-86". rsssf.com. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013.
- ^ "Kader 1985/1986". worldfootball.net. 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013.
- ^ "FENERBAHÇE'NİN SPORTİF ÖZELLİKLERİ". fenerleaks.wordpress.com. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013.
- ^ "1985-1986". angelfire.com. 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ "Fener'i unutamayan efsane hoca". maalesef.com. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ TARİHİ – 13". fenerleaks.wordpress.com. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ "1986-1987". angelfire.com. 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ "Rıdvan Dilmen'in Hayatı". sabah.com.tr. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ "Nezihi Tosuncuk". transfermarkt.com.tr. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ "F.Bahçe'nin büyük gol sıkıntısı". milliyet.com.tr. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ "Pal Csernai artık yok". totemspor.com. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ a b c "Sahaya, fileye, mindere adımızı yazdık". sabah.com.tr. 24 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ "1988-1989". angelfire.com. 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013.
- ^ "Fenerbahçe'nin fiyasko transferleri". hurriyet.com.tr. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "(Goal.com Özel) Sahada ve beyazperdede yalnız bir adam: Kaleci Nurettin". goal.com/tr. 4 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Kaküllü şeytan: Rıdvan Dilmen". hurriyet.com.tr. 25 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Aydınspor Hiddink'i ezip geçmişti". milliyet.com.tr. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Taraftarsız kral Tanju Çolak". fotomac.com.tr. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2013.
- ^ "Efsane Toni Schumacher'in hayatı". ensonhaber.com. 3 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2013.
- ^ "Fenerbahçe » Transfers 1991/1992". worldfootball.net. 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2013.
- ^ "Aykut Kocaman'ın heyecanı büyük". milliyet.com.tr. Erişim tarihi: 2 Ekim 2013.
- ^ "Türkiye 1. Ligi". mackolik.com. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2013.
- ^ a b c "Gol kralları". turkfutbolu.net. 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Holger Osieck". transfermarkt.com.tr. 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ a b c d e f g h i j k "Fenerbahçe durmadan öğütüyor". ntvmsnbc.com. 31 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Yıldız değil vasat". sabah.com.tr. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "İşte Türkiye'nin yıldız futbolcu geçmişi". iha.com.tr. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Fenerbahçe Salzburg maçı ne zaman?". milliyet.com.tr. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b "Türk taraftarının unutamadığı 9 gol 1 kurtarış". sabah.com.tr. 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ a b "Türk taraftarının unutamadığı 9 gol 1 kurtarış". bizimtaraf.net. 14 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "UEFA European Competitions 1999-2000". rsssf.com. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Görev var, güven yok". aksiyon.com.tr. 24 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Sofuoğlu: FB Yönetimi düşünmeli". ntvmsnbc.com. 24 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "54 Sezonun Lideri Fenerbahçe". fenerbahce.org. 24 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "TERCİH ZAMANI". yenicaggazetesi.com.tr. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b "UEFA European Competitions 2001-02". rsssf.com. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Fenerbahçe'de 'Yıldırım' zirve iptal". ntvmsnbc.com. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Süper Lig'in en kötü transferleri". sabah.com.tr. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Washington ve Ortega hala zirvede". ntvmsnbc.com. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ a b "Kadıköy kasırgası: 6-0". turkfutbolu.net. 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ a b "Fenerbahçe, Werner Lorant'ı arıyor". ntvmsnbc.com. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ a b "Daum Kadıköy'de esecek !". haber3.com. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Ve düğüm çözüldü: ŞAMPİYON FENERBAHÇE". hurriyet.com.tr. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ "Alex'in bedeli 5 milyon dolar". radikal.com.tr. 25 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ a b "UEFA European Competitions 2004-05". rsssf.com. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Daum'la 4'te 3". fotomac.com.tr. 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Fransız basını: Ne işin var şarkta?". radikal.com.tr. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Fenerbahçe bir ilkin peşinde". cnnturk.com. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Fener forever". sabah.com.tr. 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Appiah, Fener'den ayrılıyor!". milligazete.com.tr. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "UEFA European Competitions 2005-06". rsssf.com. 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Zico, Daum'u aratıyor..." patronlardunyasi.com. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Lugano ve Edu Brezilya'nın en iyisi". sabah.com.tr. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ a b "Fenerbahce Fixtures & Results - 2006/07". espnfc.com. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Schuster'le 4 yıl geriye". fotospor.com. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Alex Fenerbahçe tarihine damgasını vurdu". hurriyet.com.tr. 22 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Süper Kupa'ya 'yabancı' damgası". milliyet.com.tr. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Roberto Carlos Fener'li taraftarlara mesaj yolladı..." milliyet.com.tr. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Fener'in Gökhan'ı süper!". milliyet.com.tr. 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ a b c "Fenerbahce Fixtures & Results - 2007/08". espnfc.com. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^