İçeriğe atla

MKE Ankaragücü (futbol takımı)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
MKE Ankaragücü
Tam adMakine Kimya Endüstrisi Ankaragücü Profesyonel Futbol Takımı
Kısa adAG, A.GÜCÜ
Renkler   Sarı - Lacivert
Kuruluş31 Ağustos 1910[1]
(114 yıl, 71 gün önce.)
StadyumEryaman Stadyumu
(Kapasite: 20.672)
BaşkanTürkiye İsmail Mert Fırat
Teknik direktörTürkiye Kenan Koçak
Lig1. Lig
2023-24Süper Lig, 17. (Düştü)
Resmî siteankaragucu.org.tr
Şu anki sezon
MKE Ankaragücü'nün faal şubeleri

Futbol (Erkek)

Basketbol (Erkek)

Voleybol (Kadın)

Hentbol (Erkek)

Masa Tenisi

Jimnastik

MKE Ankaragücü, Ankara'nın 1.Lig'de mücadele eden futbol takımı. 1910 yılında kurulan[1] MKE Ankaragücü'nün, 1911'de kurulan tam anlamıyla 1922'de faaliyete geçen futbol şubesidir. Maçlarını 20.672 kapasiteli Eryaman Stadyumu'nda oynamaktadır.

Ankaragücü'nün bugüne dek kazandığı 1 Türkiye Futbol Şampiyonası, 2 Türkiye Kupası ve 1 Süper Kupa şampiyonluğu bulunmaktadır.

MKE Ankaragücü'nün kökleri Zeytinburnu'ndaki, İmalât-ı Harbiye atölyesinde silah tamiratı ve imalatı yapan işçilere dayanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul çapında maçların yapıldığı İstanbul Futbol Ligi sürmekteyken savunma sanayisinde çalışan işçi futbolcular ile buralara işçi yetiştiren meslek okullarında okuyan gençler kendi kulüplerini kurmak için girişimlerde bulunurlar. İmalât-ı Harbiye Mektebinin son sınıf öğrencilerinden Şükrü Abbas öncülüğündeki Turan Sanatkarangücü ile Agâh Orhan öncülüğündeki Altınörs İdmanyurdu aynı tarihte, 31 Ağustos 1910 günü kurulmuştur.[2] İki kulüplü bir birleşmeyle kurulduğu için kulübün kurucu iki başkanı vardır. Bu başkanlar Kazım Bey ve Hasan Muslihiddin Bey'dir.[3] Daha sonra birleşecek olan iki takım ilk maçlarını birbirlerine karşı yaparlar. 4 Nisan 1911 günü yapılan maç 0-0 berabere devam eden maç çıkan olaylar nedeniyle tamamlanamamıştır.[4] Bu dönemde sendikal faaliyette bulunarak işçi haklarını savunan çevrelerle kulüpler yakın temas halindedir.[5]

İşgal yılları, Ankara ve Kurtuluş Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Altınörs İdmanyurdu ve Turan Sanatkarangücü, kuruluşuna öncülük ettikleri Cuma Ligi'nde kesintili de olsa oynadıktan sonra I. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle oluşan yenilgi koşullarında spora ara vermek durumunda kalırlar. Kulüplerin tarihinde İstanbul'daki işgalcilerle yapılan maçlara dair bir kayıt bulunmaması, işgalcilerle maç yapılmasının reddedilmesiyle açıklanır.[6] Kulüplerin etkin olduğu silah fabrikalarının yabancı askerler tarafından basılması ve Kuvâ-yi Milliye hareketine desteğin engellenmesi üzerinde kulüpler Anadolu'ya geçme kararı alır.[7] Türk Kurtuluş Savaşı sırasında çok zor koşullarda orduya silah ve cephane sağlayan İmalât-ı Harbiye işçilerinin bazıları savaş sırasında hayatını da kaybedecektir.

Yeni kurulan Cumhuriyet ve başkentte Ankaragücü

[değiştir | kaynağı değiştir]
1 Nisan 1933 tarihli Gol Spor dergisinde Ankaragücü futbol takımı ve kulüp başkanı Nasuhi Bey.
17 Mart 1934 tarihli Ulus gazetesinde Ankaragücü futbol takımı

Kazanılan bağımsızlığın ardından ilan edilen cumhuriyetin başkenti yeniden kurulurken, MKE Ankaragücü'nün de temelleri atılır. 1920 yılından itibaren Ankara'da bulunan iki kulüp 1922 yılından itibaren yeniden faaliyete geçer. Başkent Ankara'da ilk resmî futbol maçı 26 Ekim 1922 günü bugünkü Cebeci İnönü Stadyumu'nun bulunduğu yerde yapılan maçta Anadolu Sanatkarangücü askeri takım olan Talimgâhgücü'nü 2-1 yener. Başkentin gelişmesi ve özellikle işçilerin artmasıyla birlikte sonradan MKE Ankaragücü adını alacak kulübe destek artar.[8] Fabrikalar çerçevesinde dayanışma sandıklarıyla, işçi örgütleriyle birlikte gelişen kulüp sosyal alanda da faaliyet gösterecek, o dönemde ilgi çeken bir bando takımı kuracaktır.[9] Ankara'da kurulan ilk futbol ligi 1923-24 sezonuyla açılırken iki kulüp Anadolu-Turan Sanatkarangücü olarak birlikte katılır. Bu dönemden sonra çeşitli farklı isimler altında mücadele edilecektir. 1933 yılında bugünkü adı olan Ankaragücü adını alarak mahalli Ankara Ligi'nde çok kez şampiyon olacaktır. 1949'da Türkiye futbol şampiyonu olarak en büyük başarılarından birini yaşamıştır.[10][11]

-Elleri kirli amele takımına Atatürk'ün kurduğu Hakimiyet-i Millîye kupası verilir mi?
-Ellerimiz kirli olabilir ama alnımız aktır

— 1929 yılı Eylül ayında Ankara takımları arasında yapılan kupa finalinde Gençlerbirliğini 3-1 yenen İmalât-ı Harbiye galibiyetinin ardından atılan laflar üzerine Natık As'ın cevabı[12][daha iyi kaynak gerekli]

1968 yılında MKE Ankaragücü Gençlik ve Spor Kulübü adını almıştır.[13]

12 Eylül Darbesi'nin etkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Ankaragücü Kaptanı Adil Eriç'e Devlet Başkanlığı Kupası'nı veriyor. (3 Haziran 1981)

12 Eylül 1980 tarihinde gerçekleşen askerî darbenin spora etkilerinden birisi Ankaragücü'nü doğrudan ilgilendirdi. 21 Mayıs 1981'de Genelkurmay Başkanlığında şampiyon güreşçileri kabul eden ve törende yaptığı konuşmada, "1. Lig'i 20 takım yapın ve Ankaragücü'nü lige alın." diyen Kenan Evren, 13 Mayıs'ta Türkiye Kupası'nı kazanan Ankaragücü'nün 3 Haziran'da Devlet Başkanlığı Kupası'nı da kazanması durumunda "2. Lig'de kalmasının üzücü olacağını" söyledi.[14] Daha sonra, Türkiye Futbol Federasyonu 2 Haziran 1981'de yaptığı toplantıda Ankaragücü'nün 1. Lig'e alınmasını kararlaştırdı.[15][16] Ankaragücü, ertesi gün oynanan final maçında Devlet Başkanlığı Kupası'nı da kazandı.

Alt liglerden gelerek Türkiye Kupası'nı kazanan başka bir takım olmadığı için 8 yıl daha yürürlükte kalan yönetmelikten yararlanan başka bir kulüp olmadı.[kaynak belirtilmeli]

Yönetim değişikliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kulüpte Cemal Aydın'ın başkanlığının ardından Ankara Büyükşehir Belediyesi başkanı Melih Gökçek'in oğlu olan ve kısa bir süre önce Ankaraspor'un başkanlığını yapan Ahmet Gökçek'in 30/08/2009'da yönetime gelmesi kamuoyunda uzun süre tartışılmış ve çeşitli yorumlara sebep olmuştur.[17][18][19] Türkiye Futbol Federasyonu ise bu yönetim değişimini inceleyerek usulsüz bulmuş ve aldığı kararla Ankaraspor'un lisansını iptal edip tüm liglerden ihraç etmiştir.[20][21] Yönetim değişikliğinin yaşandığı 3 Ocak 2010 tarihli kongre Aralık 2010'da Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesince iptal edildikten sonra kulübün durumu hakkında belirsizlik ortaya çıkmıştır.[22][23][24] 18/11/2011 tarihinde Sami Altınyuva Ankaragücü'nün yeni başkanı olarak yönetimi devralmıştır. 13 Ocak 2013 tarihinde yapılan olağanüstü genel kurul ile Mehmet Yiğiner başkanlığa seçilmiştir. 25 Ocak 2014 tarihinde yapılan Olağanüstü genel kurul ile Mehmet Yiğiner 2.kez Başkan olmuştur. 7 Kasım 2014'te Mehmet Yiğiner görevinden istifa etmiş ve yerine Metin Akyüz gelmiştir. 10 Ocak 2015 tarihinde oylama yapılmış ve oylamayı Mehmet Yiğiner kazanmıştır. 24 Ocak'ta görevine başlamıştır.

2011-günümüz

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ankaragücü'nün 2012-13 sezonunda Iğdır Üniversitesi ile oynadığı Türkiye Kupası maçından bir görüntü.

2011-12 sezonunda ekonomik olarak sıkıntılı günler yaşayan takımın, önceki sezondan yollarını ayırdığı futbolculara olan borçları ve takımda oynamakta olan futbolculara olan borçlarını ödeyemedi. 11 futbolcu alacaklarını tahsil edemedikleri gerekçesiyle aralıklarla Türkiye Futbol Federasyonuna müracaat etti.[25] Avukatları ve TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu (UÇK) aracılığıyla davayı takip eden oyunculardan Štefan Senecký ve Jan Rajnoch'a kulübe tanınan sürenin dolmasının ardından bonservislerini alarak serbest kaldılar.[26] 25.02.2012 tarihinde oynanan KDÇ Karabükspor maçında 3-2 kaybetti ve ligin bitimine 6 hafta kala matematiksel olarak küme düştü. 2012-13 sezonunda 1. Lig'de sonuncu sırayı alıp 2. Lig'e düşmüştür. 2013-2014 sezonunu 3.sırada tamamlamıştır. 2016-17 sezonunda Kırmızı Grubu lider tamamlayarak 1. Lige yükseldi. 2017-18 sezonunda ise İsmail Kartal yönetiminde bitime 1 hafta kala 6 sezon aradan sonra Süper Lig'e direkt olarak yükselmeyi garantiledi.[27] Süper Lig'in 2019-2020 sezonunda 32 puanla tamamlayarak küme düşmüştü. Ancak TFF'nin COVID-19 salgını nedeniyle küme düşmeyi kaldırınca sonraki sezon yeniden Süper Ligde oynamaya hak kazandı. 2020-2021 sezonunda bitime 1 hafta kala Kasımpaşa'ya 3-1 mağlup olarak tekrar 1. Lig'e düşmüştür. 2021-22 1. Lig sezonunu şampiyon olarak tamamlayarak yeniden Süper Lig'e yükseldi.

2024 yılı Ocak ayında FIFA'dan yapılan açıklamada kulübe 3 dönem transfer yasağı getirildi.[28] Takımın sportif direktörlüğüne Yılmaz Bal getirildi.[29] 22 Ocak 2024'te kulüpten yapılan açıklamada transfer yasağının kaldırıldığı açıklandı.[30]

Şampiyonluk (18): 1968, 1970, 1971, 1972, 1974, 1976, 1977, 1980, 1981, 1982, 1986,[3] 1991, 1997, 2000, 2001, 2022, 2023, 2024

Lig mücadeleleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1959-1968, 1969-1976, 1977-1978, 1981-2012, 2018-2021, 2022-2024

1968-1969, 1976-1977, 1978-1981, 2012-2013, 2017-2018, 2021-2022, 2024-

2013-2017

Geçmiş Sezonlardaki Performansı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: MKE Ankaragücü sezonları listesi

Sezon Lig Poz. Maç G B M AG YG P Kupa En Golcü Teknik Direktör
2014/15 2. Lig 9. 34 11 11 12 42 39 44 Grup Umut Nayir (12) Muammer Özdemir / Mustafa Kaplan / Ayhan Atik
2015/16 9. 34 12 13 9 40 32 49 2.Eleme Ömer Bozan (7) Ayhan Atik / Kemal Kılıç / Hayati Soydaş
2016/17 1. 34 22 6 6 58 28 72 2.Eleme Ömer Bozan (12) İsmet Taşdemir
2017/18 1. Lig 2. 34 18 9 7 55 34 63 3. Tur Umut Nayir (14) İsmail Kartal
2018/19 Süper Lig 13. 34 11 7 16 38 53 40 5. Tur Tyler Boyd (6) İsmail Kartal / Mustafa Kaplan
2019/20 18. 34 7 11 16 31 56 32 4. Tur İlhan Parlak (7) Aykan Atik / Metin Diyadin / Mustafa Kaplan / M. Reşit Akçay / İbrahim Üzülmez
2020/21 19. 40 10 8 22 46 65 38 3. Tur Joseph Paintsil (11) Fuat Çapa / Mustafa Dalcı / Hikmet Karaman
2021/22 1. Lig 1. 36 21 7 8 56 31 70 5. Tur Owusu Kwabena / Eren Derdiyok (10) Mustafa Dalcı
2022/23 Süper Lig 11. 36 12 6 18 43 53 42 Yarı Final Ali Sowe (16) Mustafa Dalcı / Ömer Erdoğan / Sedat Ağcay / Tolunay Kafkas
2023/24 17. 38 8 16 14 46 52 40 Yarı Final Efkan Bekiroğlu (9) Tolunay Kafkas / Emre Belözoğlu
Not: Tablo son 10 sezonu göstermektedir. Ayrıntılar ve geçmiş sezonlar için Ana Maddeye bakınız.

Avrupa kupaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1972/73 Ankaragücü - Leeds United 1-1 0-1 - 1. Tur
1973/74 Ankaragücü - Rangers 0-2 0-4 - 1. Tur

9 Şubat 2024 itibarıyla[32]

Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.

Mevki Uyruk Futbolcu
3 DF Türkiye TUR Alper Uludağ
4 DF Türkiye TUR Atakan Çankaya
5 DF Çekya CZE Matěj Hanousek
6 OS Türkiye TUR Cem Türkmen
7 OS Yunanistan GRE Anastasios Haciyovanis
8 OS Portekiz POR Pedrinho
9 FV Bosna-Hersek BIH Riad Bajić
10 OS Türkiye TUR Efkan Bekiroğlu
11 OS Yeşil Burun Adaları GBM Garry Rodrigues
13 OS Kamerun CMR Christian Bassogog
17 OS İtalya ITA Riccardo Saponara
18 DF Bosna-Hersek BIH Nihad Mujakić
19 OS Fransa FRA Alexis Flips (Anderlecht'ten kiralık)
20 OS Avusturya AUT Enes Tepecik
21 OS Kırgızistan KGZ Sirozhiddin Astanakulov
22 FV Gambiya GAM Ali Sowe (Rostov'dan kiralık)
Mevki Uyruk Futbolcu
23 OS Türkiye TUR Ali Kaan Güneren
25 KL Türkiye TUR Ertaç Özbir
26 DF Sırbistan SRB Uroš Radaković
27 OS Türkiye TUR Arda Ünyay
29 OS Jamaika JAM Renaldo Cephas
30 OS Türkiye TUR Tolga Ciğerci
32 OS İtalya ITA Federico Macheda
33 DF Türkiye TUR Abdurrahim Dursun
35 DF Türkiye TUR Kazımcan Karataş (Galatasaray'dan kiralık)
45 DF Türkiye TUR Mert Çetin (Hellas Verona'dan kiralık)
70 DF Yunanistan GRE Stelios Kiçiu
77 OS Türkiye TUR Hayrullah Bilazer
80 OS Romanya ROU Olimpiu Moruțan
95 DF Türkiye TUR Mert Can
97 OS Türkiye TUR Onur Efe Ekri
99 KL Türkiye TUR Bahadır Güngördü
  1. ^ a b "Ankaragücü 106 yaşında". Ajansspor. 14 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2015. 
  2. ^ Bastır Ankaragücü, s.15
  3. ^ "Başkanlarımız". 6 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2009. 
  4. ^ Bastır Ankaragücü, s.16
  5. ^ Turan Sanatkarangücü yönetiminde bulunan Köstenceli Numan Usta Birinci Meclis'e ilk işçi milletvekili olarak girecektir. Bastır Ankaragücü, s.19
  6. ^ Bastır Ankaragücü, s.22
  7. ^ Fabrikalarda kulüplerin etkisiyle kurulan direniş komiteleri çok önemli top, silah, cephane ve mermiyi İnebolu üzerinden Ankara'ya ulaştırır. Bastır Ankaragücü, s.23
  8. ^ 1922 ve 1924 yıllarında Ankara'da kutlanan 1 Mayıs gösterilerinde Türkiye Komünist Partisi üyesi İmalât-ı Harbiye işçilerinin başı çektiği ileri sürülür. Bastır Ankaragücü, s.40
  9. ^ Bastır Ankaragücü, s.39
  10. ^ Yüce, Mehmet (2015). İdmancı Ruhlar: Futbol Tarihimizin Klasik Devreleri: 1923 - 1952. 2. İletişim Yayınları. s. 464-465. ISBN 9789750516955. 
  11. ^ "Turkey - List of Champions" (İngilizce). RSSSF. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2018. 
  12. ^ Bastır Ankaragücü, s.49
  13. ^ "MKE'den sponsorluk açıklaması". milliyet.com.tr. 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2018. 
  14. ^ "22 Mayıs 1981 tarihli Milliyet gazetesi, Sayfa 16: Evren, "Birinci Lig'i 20 takım yapın ve Ankaragücü'nü lige alın" dedi..."". 31 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "3 Haziran 1981 tarihli Cumhuriyet gazetesi: Ankaragücü, Federasyon kararıyla 1. lige çıkarıldı". 20 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2023. 
  16. ^ "3 Haziran 1981 tarihli Milliyet gazetesi, Sayfa 14: Ankaragücü Birinci Lig'e alındı..." 24 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ 31 Ağustos 2009 tarihli haber 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet (gazete), 26 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir
  18. ^ 6 Ekim 2009 tarihli yorum 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., soL, 26 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir
  19. ^ 24 Ekim 2009 tarihli yorum 20 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yarınlar, 26 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir
  20. ^ Türkiye Futbol Federasyonu 6 Ekim 2009 tarihli Tahkim Kurulu Kararı 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 27 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir
  21. ^ Türkiye Futbol Federasyonu 15 Eylül 2009 tarihli Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu Kararı 27 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 27 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir
  22. ^ 18 Aralık 2010 tarihli 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL haberi 18 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir
  23. ^ 17 Aralık 2010 tarihli haber Ankaragücü resmi internet sitesi 13 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 19 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir
  24. ^ 29 Aralık 2010 tarihli 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL haberi 29 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir
  25. ^ DHA, A.A. (23 Kasım 2011). "Senecky serbest kaldı!". sporx.com sitesi. 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  26. ^ "Ankaragücü'nde yaprak dökümü". sabah.com.tr sitesi. 24 Kasım 2011. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  27. ^ "108 yıllık çınar Ankaragücü yeniden Süper Lig'de!". Haberturk.com. 28 Nisan 2018. 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2018. 
  28. ^ "FIFA'dan 7 Süper Lig kulübüne transfer yasağı". TRT Haber. 12 Ocak 2024. 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024. 
  29. ^ "MKE Ankaragücü'nde yeni sportif direktör belli oldu". TRT Haber. 13 Ocak 2024. 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2024. 
  30. ^ "MKE Ankaragücü'nün transfer yasağı kalktı". TRT Haber. 22 Ocak 2024. 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  31. ^ Duygu Hatipoğlu-M.Berkay Aydın, Bastır Ankaragücü: Kent, kimlik, endüstriyel futbol ve taraftarlık Epos Yayınları 2007 ISBN 978 9756790465 s.60
  32. ^ "A TAKIM". 

Konuyla ilgili yazılan eserler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ertuğ, Ali Rıza (1973). Ankara Sporunda 50 Yıl, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Beden Terbiyesi Bölge Başkanlığı.
  • Arığ, Veli Necdet (1996). Ankaragücü Belgeseli, MKE Yayını, Ankara.
  • Adnan, Ziya (2005). Çünkü Biz Ankaragüçlüyüz!.. (Anılar, Denemeler, Söyleşiler), İletişim Yayınları, İstanbul. ISBN 9750503503
  • Hatipoğlu, Duygu & Aydın, Berkay (2007). Bastır Ankaragücü: Kent Kimlik Endüstriyel Futbol ve Taraftarlık, Epos Yayınları, Ankara. ISBN 9756790465

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]