Zeki Rıza Sporel
![]() | |||
Kişisel bilgileri | |||
---|---|---|---|
Doğum tarihi | 28 Şubat 1898 | ||
Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu | ||
Ölüm tarihi | 3 Kasım 1969 (71 yaşında) | ||
Ölüm yeri | İstanbul, Türkiye | ||
Mevkii | Forvet | ||
Profesyonel kariyeri* | |||
Yıllar | Takım | Maç | (Gol) |
1915-1934 | Fenerbahçe | 352 | (470) |
Millî takım kariyeri | |||
1923-1932 |
![]() | 16 | (15) |
* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir. |

Zeki Rıza Sporel (28 Şubat 1898, İstanbul - 3 Kasım 1969, İstanbul), Türk millî futbolcudur.
Futbolculuk kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Fenerbahçe A takımına 17 yaşında girdi. Takımın formasını 19 yıl boyunca giydi. 352 maçta 470 gol attı.[1] Türkiye millî futbol takımı formasını 16 kez giydi. 10 kez kaptanlık yaptı. 26 Ekim 1923'te Romanya ile oynanan ve 2-2 berabere sonuçlanan Türkiye millî takımının ilk maçında 2 gol atarak millî takımın ilk golcüsü olarak tarihe geçti. Millî takıma toplam 15 gol kazandırdı. Millî takımın Finlandiya'yı 4-2 yendiği maçta Türkiye'nin 4 golünü de atarak bu konudaki rekoru uzun zaman elinde tuttu. Futbolu 1934'te bıraktı. Soyadı kanunu çıktıktan sonra, soyadı bizzat Mustafa Kemal Atatürk tarafından verilmiştir.[2] Tenis dalında Türkiye'yi temsil etti. Yöneticilik yaptı. Türkiye Su Sporları Federasyonu ve Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlıklarında (1955-1958) bulundu.
Ayrıca Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki ezeli rekabette Galatasaray ağlarına tam 33 gol atarak kırılması çok güç bir rekora imza atmıştır. Kardeşleri ünlü futbolcular Hasan Kâmil Sporel ve Arif Sporel. 1921 yılında Galatasaray'ın yurt dışı turunda Galatasaray forması ile mücadele etmiş, Werder Bremen, FC Köln, FC Saarbrücken ve FC Lausanne Sport maçlarında goller atmıştır.[3]
1933'te Türkiye Futbol Şampiyonası'na İstanbul şampiyonu olarak katılan Fenerbahçe'nin finalde karşılaştığı İzmirspor'a karşı 2 gol atıp takımının tarihindeki ilk Türkiye şampiyonluğunda doğrudan katkıda bulunmuştur.[4]
Kariyer istatistikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Millî takım golleri[değiştir | kaynağı değiştir]
# | Tarih | Stadyum | Rakip | Skor | Sonuç | Turnuva | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | 26 Ekim 1923 | Taksim Stadyumu, İstanbul, Türkiye | ![]() |
2–2 | Beraberlik | Hazırlık maçı | |||||
2. | 26 Ekim 1923 | Taksim Stadyumu, İstanbul, Türkiye | ![]() |
2–2 | Beraberlik | Hazırlık maçı | |||||
3. | 17 Haziran 1924 | Töölön Pallokenttä, Helsinki, Finlandiya | ![]() |
2–4 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
4. | 17 Haziran 1924 | Töölön Pallokenttä, Helsinki, Finlandiya | ![]() |
2–4 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
5. | 17 Haziran 1924 | Töölön Pallokenttä, Helsinki, Finlandiya | ![]() |
2–4 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
6. | 17 Haziran 1924 | Töölön Pallokenttä, Helsinki, Finlandiya | ![]() |
2–4 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
7. | 19 Haziran 1924 | Reval Stadyumu (Kalevi aed), Tallinn, Estonya | ![]() |
1–4 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
8. | 19 Haziran 1924 | Reval Stadyumu (Kalevi aed), Tallinn, Estonya | ![]() |
1–4 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
9. | 22 Haziran 1924 | LSB Stadions, Riga, Letonya | ![]() |
1–3 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
10. | 22 Haziran 1924 | LSB Stadions, Riga, Letonya | ![]() |
1–3 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
11. | 22 Haziran 1924 | LSB Stadions, Riga, Letonya | ![]() |
1–3 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
12. | 1 Mayıs 1925 | Stadionul Romcomit, Bükreş, Romanya | ![]() |
1–2 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
13. | 2 Ekim 1925 | Taksim Stadyumu, İstanbul, Türkiye | ![]() |
1–2 | Mağlubiyet | Hazırlık maçı | |||||
14. | 14 Ekim 1927 | Taksim Stadyumu, İstanbul, Türkiye | ![]() |
3–1 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
15. | 14 Ekim 1927 | Taksim Stadyumu, İstanbul, Türkiye | ![]() |
3–1 | Galibiyet | Hazırlık maçı | |||||
10 Şubat 2010 itibarıyla[5] |
Futbol sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
VIII. Dönem (Milletvekilliği reddedilmiştir: 6 Aralık 1946) ve X. Dönem İstanbul, IX. Dönem Rize Milletvekili seçilmiştir.[6]
Hakkındaki iddialar[değiştir | kaynağı değiştir]
Sporel'in Millî Mücadele döneminde, muvazzaf baytar olduğu hâlde ve kendisine orduya katılması emri verilmesine karşın Millî Mücadele karşıtı Kuvâ-yi İnzibâtiye hareketine katılması sonucu Harp Divanı tarafından ordudan atıldığı iddia edilmiştir. Zeki Rıza ise yaptığı savunmada o dönem eşi hasta olduğu ve eşine bakacak bir kimse bulunmadığı ve savaşın sonucu beklediği için çağrıya yanıt vermediğini söylemiştir. Bunun üzerine verilen kararda Sporel'in milletvekilliği düşürülmüştür.[7]
Başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Türkiye Futbol Şampiyonası (1): 1933
- İstanbul Ligi (4): 1920–21, 1922–23, 1929–30, 1932–33
- Cuma Ligi (2): 1920–21, 1922–23
Sportif görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Bedii Yazıcı |
23. Fenerbahçe SK Başkanı 1955-1958 |
Sonra gelen: Agah Erozan |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2008.
- ^ http://www.iha.com.tr/spor/fenerbahce-zeki-riza-sporeli-andi/249214
- ^ Atabeyoğlu, Cem. 1453-1991 Türk Spor Tarihi Ansiklopedisi. page(80, 81).(1991) An Grafik Basın Sanayi ve Ticaret AŞ
- ^ "1933 Sezonu Türkiye Futbol Birinciliği". macanilari.com. 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2018. 12. harf sırasında bulunan
|başlık=
parametresi line feed character içeriyor (yardım) - ^ TFF.org profili
- ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013.
- ^ "Fenerbahçe'ye tarihi şok!". beIN SPORTS Türkiye. 10 Ekim 2006. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1898 doğumlular
- 1969 yılında ölenler
- Türk futbolcular
- Fenerbahçe SK futbolcuları
- İstanbul doğumlu futbolcular
- Türk spor yöneticileri
- Fenerbahçe SK başkanları
- Türkiye millî futbol takımı futbolcuları
- 1928 Yaz Olimpiyatları futbolcuları
- 1924 Yaz Olimpiyatları futbolcuları
- 1968 yılında ölenler
- TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu
- TBMM 8. dönem İstanbul milletvekilleri
- TBMM 9. dönem Rize milletvekilleri
- TBMM 10. dönem İstanbul milletvekilleri
- Türk Olimpiyat futbolcuları
- Karacaahmet Mezarlığı'na defnedilenler
- Demokrat Parti (1946) mensubu siyasetçiler
- 20. yüzyıl Türk siyasetçileri
- Forvet futbolcular