Serie A
 | |
| Ülke |
 İtalya |
|---|---|
| Düzenleyen | Lega Serie A |
| Konfederasyon | UEFA |
| Kuruluş |
1898 (resmî) 1929 (şimdiki formatıyla) |
| Takım sayısı | 20 |
| Seviye | 1 |
| Alt lig | Serie B |
| Yerel kupa(lar) |
Coppa Italia Supercoppa Italiana |
| Uluslararası kupa(lar) |
UEFA Şampiyonlar Ligi UEFA Avrupa Ligi UEFA Avrupa Konferans Ligi |
| Son şampiyon | Milan (2021-22) |
| En başarılı takım | Juventus (36 kez) |
| En çok oynayan | Gianluigi Buffon (653) |
| En çok gol atan | Silvio Piola (274) |
| TV yayıncısı | SKY Italia |
| Resmî site | lega-calcio.it |
Serie A, İtalyan futbol liglerinin en üst seviyesidir. Ana sponsoru TIM (Telecom Italia Mobile) adındaki İtalyan telekomünikasyon şirketidir.
Avrupa ligleri içinde en zorlu liglerden biridir. 20 takım yer alır. O tarihe kadar bölgesel ligler devam ederken, Serie A 1898 yılında başlamıştır. Sezonu şampiyon bitiren takım scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.
En başarılı olan takımlar Juventus, Inter ve Milan'dır. Bunların haricinde Roma, Napoli, Fiorentina ve Lazio tanınmış diğer takımlardır. Ayrıca, her 10 şampiyonluğa bir yıldız verilmektedir. Bundan dolayı Juventus'un 3, Inter ve Milan'ın 1 yıldız takma hakkı vardır.
Sezon sonunda puan durumunda son 3 sırayı alan takımlar Serie B'ye düşer. Lig kurulduğundan bu yana küme düşmeyen tek takım ise Inter'dir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Serie A, 1898'de başladı. Ancak 1929'a kadar bölgesel bir lig havasında oynanan Serie A, Futbol Federasyonu'nun girişimleriyle 1929-30 sezonunda ulusal lig oldu ve önemli turnuvanın ilk şampiyonluğuna Inter ulaştı.
Serie A'daki bir diğer uygulama Scudetto'dur. Sezonu şampiyon bitiren takım Scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.
Serie A'nın en başarılı ekibi 36 kez mutlu sona ulaşan Juventus'tur. 2000'li yıllara kadar en önemli lig olarak kabul edilen Serie A, 2005-06 sezonundaki bahis ve şike skandalıyla büyük itibar kaybetti. 5 takımın karıştığı skandal sonucunda Juventus Serie B'ye düşürülmüştür.
İtalya Futbol Federasyonu 2022-23 sezonundan itibaren; lig sıralamasındaki ilk iki takımın eşit puanla sezonu tamamlaması durumunda tarafsız bir sahada play-off maçının oynanmasına karar vermiştir.
Ligin tamamlanan son sezonu olan 2021-22 sezonunda şampiyonluğa ulaşan takım Milan'dır.
Şampiyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Kulüp | Şampiyonluk | İkincilik | Kazanılan yıllar |
|---|---|---|---|
|
1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 | ||
|
|
1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021 | ||
|
|
1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022 | ||
| 1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924 | |||
| 1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976 | |||
| 1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964 | |||
| 1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922 (CCI) | |||
| 1942, 1983, 2001 | |||
| 1987, 1990 | |||
| 1974, 2000 | |||
| 1956, 1969 | |||
| 1970 | |||
| 1914 | |||
| 1922 (FIGC) | |||
| 1991 | |||
| 1985 |
- Not: 2005 ve 2006 yıllarında Juventus şampiyon olmuş fakat 2006 yazında patlayan Calciopoli skandalı nedeniyle takımın bu yıllardaki şampiyonlukları geri alınmıştır. 2004/05 sezonu şampiyonsuz tescillenmiş, 2005/06 sezonunun şampiyonluğu ise o sezon ligi 3. sırada bitiren Inter takımına verilmiştir. Şampiyonluk unvanının o sezonu 2. bitiren Milan'a verilmemesinin sebebi, soruşturma sonunda Milan'ın da ceza almasıdır.
Gol kralları[değiştir | kaynağı değiştir]
Sezonlara göre gol kralları listesi için bakınız; Serie A gol kralları listesi
En golcü futbolcular[değiştir | kaynağı değiştir]
| İsim | Yıllar | Maç | Gol |
|---|---|---|---|
| Silvio Piola | 1929-1954 | 537 | 274 |
| Francesco Totti | 1992-2017 | 599 | 250 |
| Gunnar Nordahl | 1949-1959 | 291 | 225 |
| José Altafini | 1958-1976 | 459 | 216 |
| Giuseppe Meazza | 1927-1947 | 367 | 216 |
| Antonio Di Natale | 1996-2015 | 444 | 210 |
| Roberto Baggio | 1985-2004 | 409 | 205 |
| Kurt Hamrin | 1956-1971 | 400 | 190 |
| Giuseppe Signori | 1991-2004 | 344 | 188 |
| Alessandro Del Piero | 1993-2012 | 493 | 188 |
| Gabriel Batistuta | 1991-2003 | 318 | 184 |
| Giampiero Boniperti | 1946-1961 | 444 | 178 |
| Amedeo Amadei | 1936-1956 | 423 | 174 |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Serie A fikstur, sonuçlar, istatistik ve analizler Footbalistic
- Resmi site 14 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İtalya Serie A 100'ler Kulübü 1929-2013 26 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.