Yıldız (spor rozeti)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
FIGC, 1958'de yıldızı ilk kez bir spor sembolü olarak tanıttı ve Juventus onu kullanan ilk kulüp oldu.[1]

Sporda, bazı ulusal takımlar ve kulüp takımları, takımın önemli başarılarını temsil etmesi için takım armalarına ek olarak (veya armanın yanında) bir veya daha fazla yıldızı eklerler.

Fédération Internationale de Football Association (FIFA), lig turnuvaları, kıta şampiyonaları, kulüp dünya şampiyonlukları ve FIFA Dünya Kupası gibi çeşitli turnuvalardaki önemli sayıdaki şampiyonlukların tanınması için yıldız eklenmesini düzenleyen uluslararası düzeydeki ilk federasyon olmuştur.[1] Bu sembolün kamuoyunda olumlu karşılanması nedeniyle, takım sporları başta olmak üzere başka disiplinlerde ve e-sporda da aynı anlamda kullanılmaya başlandı.

Standartlaşmış kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Spor tarihinde bir yıldızı kullanan ilk takım, 1958'de İtalya Futbol Federasyonu'nun (FIGC) onay vermesinin ardından takım formasına onuncu şampiyonluğu temsil eden[1] beş köşeli bir altın yıldız ekleyen Juventus'tur.[2] Bu yıldız, İtalya şampiyonlarının bir sonraki sezon formalarına koyma hakkını kazandığı scudetto'nun bir uzantısıdır. 1933'ten beri İtalyan Ulusal Olimpiyat Komitesi (CONI) tarafından verilen onursal bir ödül olan Stella d'oro al merito sportivo'dan esinlenerek oluşturulan yıldız, daha sonra İtalya'daki diğer spor organizasyonları tarafından da resmi olarak kullanılmaya başlandı ve on şampiyonluk için bir yıldız "en yaygın" düzenleme haline geldi.[3]

İskoçya'da Rangers, 2003 yılında 50 lig şampiyonluğunu temsil etmesi için armasının üzerine beş yıldız ekledi. Aynı ülkenin diğer takımı olan Celtic ise 50'den fazla lig şampiyonluğu olmasına rağmen 1967 Şampiyon Kulüpler Kupası şampiyonluğunu temsil eden tek bir yıldız kullanır. Aberdeen ise Kupa Galipleri Kupası ve Avrupa Süper Kupası'ndaki şampiyonluklarını temsil eden iki yıldıza sahiptir.[4]

Almanya paralel olarak çalışan iki resmi yıldız sistemine sahiptir. DFL 2004 yılında sistemi tanıttı. 3, 5, 10 ve 20 şampiyonluk için 1, 2, 3 ve 4 yıldız verilen bir sisteme sahiptir.[5] Bundesliga'nın 1963'teki kuruluşundan önceki ve eski Doğu Alman Ligi'ndeki şampiyonlukları dahil etmez. Dinamo Berlin tek taraflı olarak Doğu Almanya şampiyonlukları için onaylanmamış üç yıldız kullanmaya başladı.[6] Bundesliga dışınaki futbolu yöneten DFB, kasım 2005'te Bundesliga dışında oynayan eski şampiyonların, tek bir yıldız kullanmasına izin verdi.[7] 2007'de Dinamo Berlin, onaylı tek bir yıldıza geçti. Greuther Fürth, kulüp rozetinde üç gümüş yıldız bulunduruyor, ancak formalarında değil.

Türkiye[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de futbol kulüpleri dünyadaki standart kullanımdan farklı olarak 10 şampiyonluğa değil, 5 şampiyonluğa bir yıldız eklerler. Galatasaray 23 şampiyonluğu temsil eden 4 yıldız kullanır. Fenerbahçe 19 şampiyonluğu temsil eden, Beşiktaş ise 16 şampiyonluğu temsil eden 3 yıldızı logolarında kullanır. Trabzonspor ise 7 şampiyonluğu temsilen 1 yıldız kullanır. Fenerbahçe 1959'dan önceki şampiyonlukların sayılmaması nedeniyle 2021-2022 sezonundan itibaren formalarda yıldız kullanmama kararı aldı.[8] Ancak daha sonrasında ise bu şampiyonlukları da temsilen formalarında 5 yıldıza yer verileceği açıklandı.[9]

Uluslararası[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıldız ekleyen ilk uluslararası takım Brezilya oldu. Rozetlerinde artık beş yıldız var.

Brezilya, 1968'de armalarının üzerinde iki yıldıza sahipti. Kısa bir süre kullanıldı (sadece hazırlık maçları) ve sonra kaldırıldı. 1970'te üçüncü Dünya Kupası'nı kazandıktan sonra, üç yıldız resmi olarak kullanıldı ve İtalya 1982'de aynısını yaptı. Almanya, 1996'da Alman bayrağının renklerinin her birinde birer tane olmak üzere üç tane ekledi. Tüm dünya şampiyonları o zamandan beri bu geleneği takip etti. Arjantin yıldız ekleyen en son ülke oldu.[10]

Uruguay millî takımı, 1924 ve 1928 Olimpiyatlarındaki şampiyonluklarını da dahil ederek dört yıldız sergilemektedir.

Ad hoc kullanımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazen, yıldızlar tek bir sezon için geçici olarak eklenir. Genellikle kulüp tarihindeki belirli bir olayın yıldönümünü kutlamak için hatıra kitlerine eklenir. Burnley, 1921 ve 1960'taki iki lig şampiyonluğunu kutlamak için, kulübün 125. yıl dönümünde 2006-07 formasında iki yıldız giydi.[11] Aynı şekilde Bury 2009-10'da, 125. yıl dönümü için kullandı.[12] Universitario, 90. yıl dönümlerini formalarına 26 yıldız ekleyerek kutladı.[13][14] 2004'te Danimarka, 1992'deki zaferini anmak için özel olarak Euro 2004 formalarına bir yıldız taktı.

Arjantinli Boca Juniors, kulüp tarihinde kazanılan her büyük kupa için resmi armalarına bir yıldız eklemesiyle tanınır ve şu anda 70'in üzerinde yıldıza sahiptir. Ancak, kulüp formalarındaki arma yalnızca 52 yıldıza sahiptir.

Şampiyonlukları temsil etmeyen yıldızlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Peñarol takımının armasında 11 oyuncuyu temsil eden 11 yıldız vardır.[15]

Manchester City tarafından 2003'te tanıtılan arma "daha kıtasal bir his" vermesi için üç yıldıza sahipti.[16] Bu 3 yıldız unvanları veya kupaları temsil etmiyordu. City, 2016'da üzerinde yıldız olmayan yeni bir kulüp arması getirdi.[17] Türkiye'nin Sivasspor'un da armasında üç yıldız vardır. Onlar da herhangi bir şampiyonluğu temsil etmiyorlar.

Portsmouth FC, 1913'ten beri armasında bir yıldıza sahiptir. Yıldız, kazanılan kupaları veya unvanları temsil etmez, bunun yerine Portsmouth Belediye Meclisi'ne ait resmi armada bulunan sembollere dayanır.

2002-03 sezonunda, Yunan kulübü Panathinaikos FC'nin arması 3 yıldıza sahipti. Takımın 1971 Avrupa Kupası Finaline katılımını temsil eden bir altın ve takımın 1985 Avrupa Kupası yarı finallerine ve 1996 UEFA Şampiyonlar Ligi yarı finallerine katılımını temsil eden 2 beyaz yıldız. Bu yıldızların hiçbiri unvan veya kupa temsil etmediği için Yunanistan'daki diğer takım taraftarları bununla alay etti.[kaynak belirtilmeli]

LaMia 2933 kazasının ardından, Brezilya kulübü Chapecoense, olayda hayatını kaybedenlerin anısına rozetine bir yıldız ekledi.[18]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c "FIFA awards special 'Club World Champion' badge to AC Milan". Fédération Internationale de Football Association. 7 Şubat 2008. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2014. 
  2. ^ "FIFA awards special 'Club World Champion' badge to AC Milan". Fédération Internationale de Football Association. 7 Şubat 2008. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. In association football, some national and club sides include one or more stars as part of (or beside) the crest on their shirt to represent important trophies that the team has previously won. According to various football history sources, the first team to adopt a star was Juventus in Italy, who added a star above their crest in 1958 to represent their tenth Serie A title. This was an extension of the convention by which the reigning champions are entitled to display the scudetto on their shirts for the following season. The star was later formally adopted as a symbol for ten titles 
  3. ^ "Why Bayern Munich have only four stars on their shirt". talkSPORT. UTV Media. 11 Mart 2014. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2016. 
  4. ^ "Stars and gripes: clubs with ridiculous symbols on their shirts, including Man United, Liverpool, Ipswich and Huddersfield". talksport.com. 14 Haziran 2011. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2017. 
  5. ^ "Stuttgart holt ersten Stern" [Stuttgart gets first star] (Almanca). Bundesliga. 19 Mayıs 2007. 21 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2008. 
  6. ^ "East Germany's Star Quality in Question". dw-world.de. 13 Mayıs 2005. 25 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2008. 
  7. ^ "Durchführungsbestimmungen" [Clothing instructions] (PDF). dfb.de (Almanca). German Football Association. s. 54. 8 Nisan 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ "Fenerbahçe'nin formalarında yıldız olmayacak". CNN Türk. 1 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  9. ^ "28 şampiyonluk ve 5 yıldız açıklaması". haberturk.com. 6 Mayıs 2022. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  10. ^ Gonzalez (15 Temmuz 2018). "Second star added to France's World Cup kit after Russia 2018 triumph over Croatia". CBS Sports. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2018. 
  11. ^ Bloomfield (14 Haziran 2011). "Stars and gripes: clubs with ridiculous symbols on their shirts, including Man United, Liverpool, Ipswich and Huddersfield". Talksport. UTV Media. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2014. 
  12. ^ Moor. "Bury". historicalkits.co.uk. Historical Football Kits. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2016. 
  13. ^ "Universitario 90th Anniversary Umbro Special Edition Home Shirt". footballshirtculture.com. 14 Eylül 2014. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015. 
  14. ^ "Universitario 90th Anniversary Umbro Special Edition Away Shirt". footballshirtculture.com. 14 Eylül 2014. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015. 
  15. ^ "Simbología Oficial — Imagen & Identidad Corporativa" (İspanyolca). C.A. Peñarol. 14 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2008. once estrellas, que representan a los jugadores que se encuentran en el campo de juego 
  16. ^ From the official 1997 press release at the badge's introduction; quoted in "Manchester City: OFFICIALS AND HISTORY". 23 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2007. .
  17. ^ Moor. "Manchester City". historicalkits.co.uk. Historical Football Kits. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2016. 
  18. ^ Sharland (8 Aralık 2016). "Chapecoense announce new club badge to honour those lost in plane crash". Eurosport. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2017. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yıldız_(spor_rozeti)&oldid=31461239" sayfasından alınmıştır