Erithrai

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Erithrai
Erythrae
Erythrai DSC 0096.jpg
Erythrai Antik Kenti
Diğer adı Erythrai veya Litri olarak adlandırılmaktadır.
Konum Türkiye Çeşme, İzmir
Bölge İyonya (Ege)
Koordinatlar 38°22′58″N 26°28′51″E
Tür Kült merkezi, Yerleşim
Tarihçe
Kuruluş MÖ.3 bin - M.Ö.8.yüzyıl
Devir(ler) Bakır Çağı
Kültür(ler) Helenistik Dönem, Arkaik Dönem, Roma Dönemi
Bağlı olduğu Attika-Delos Deniz Birliği
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar) Bazelika, tapınak, lahitler, antik yol, harabe kalıntılar
Kazı tarihleri 1964-1982-2007
Arkeologlar Prof. Ekrem Akurgal, Doç. Dr. Ayşe Gül Akalın Orbay
Durum Restore
Kamusal erişim Açık

Erythrae, Erythrai veya Litri (Yunanca: Ἐρυθραί) 12 İyon şehrinden biridir. İzmir ili 60 km, Çeşme'nin 22 km doğusunda Ildırı Köyü’nde yer almaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik Çağ kentleri arasında on iki iyon devletinin önemli kentlerinden biri olan Erithrai günümüze kadar yapılan arkeolojik araştırmalar neticesindeçıkan arkeolojik bulgular ve Nümismatik veriler antik kent imar faaliyetlerinin MÖ. 8 yüzyıl'dan M.Ö. 4. yüzyıl'a kadar iskan ve yerleşimlerine işaret ettiği sanılmaktadır. Antik İonya bölgesinin sosyal politik değişimlerinde etkin rol oynadığını ortaya koyan buluntular Helenistik, Roma dönemlerine işaret ettiği görülmektedir. Antik yazarların ve 2013 yılı programındaki kazı çalışmalarında ortaya çıkarılmış mimari buluntular, antik kentin yapı temellerinde ilk yerleşimin MÖ. 3 bin (Bakır Çağı) izlerinin olasılığı ihtimalinin yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Antik yerleşim Erithrai Arkaik Dönemde başlayan doğu ticaretinde İyonya bölgesinde Erythrai’ın ticaret ve diplomaside Miletos ve Samos ile birlikte hareket ettiği ve karşı komşusu Khios ile büyük bir rekabet içerisinde olduğu antik kaynaklarda doğrulanmaktadır. Erythrai’ın kent akropolündeki Pers egemenliği, hemen öncesi ve arkasına ait tabakalar da bu dönemler için daha önce yazılan bilgileri değiştirecek nitelikte özellik göstertiği ve Arkaik Dönemde Erythrai Thrak kökenli'lerin aracılığı ile Tyros Herakles yerleşimlerine kazandırdıklarını ve onun için özel bir kutsal alan oluşturdukları M.Ö. 6.yüzyıl ortalarında Hellas ile yoğun iletişimde bulunduğu M.Ö 5.yüzyılda Attika-Delos Deniz Birliği’nin etkin üyeleri arasında yer aldığı görülmektedir.[1]

Kazılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Erithrai antik yerleşim ilk yüzey araştırmalar 1964-1982 yılları arasında Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Ekrem Akurgal, 2007 yılından itibaren Doç. Dr. Ayşe Gül Akalın Orbay tarafından yürütülmektedir.

Yapılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik kent Erithrai yerleşiminde gün yüzüne çıkarılmış harabeler, Athena Tapınağı ve Herakleion, İon mimari düzenleri, Ephesos türü örneği sergileyen harabe yapılar, süslemeli lahitler Prof. Dr. Ekrem Akurgal dönemi yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Erythraı Antik Kenti". Ankara Üniversitesi Mustafa V. Koç Deniz Arkeolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi. Ankara Üniversitesi, 2 Eylül 2017. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.