Iasos

Iasos
Iassos
Iasós / Iassós

Yunanca: Ἰασός Yunanca: Ἰασσός
İasos Kentin Türkiye haritasındaki konumu.
Diğer adı	Kıyıkışlacık
Konum	Kıyıkışlacık, Milas, Muğla, Türkiye
Bölge	Karya
Koordinatlar	37°16′38″K 27°35′9″D
Tür	Yerleşim
Tarihçe
Kuruluş	Orta Tunç Çağı
Devir(ler)	Tunç Çağı, Klasik Arkaik Myken
Kültür(ler)	Helenistik Dönem, Roma Dönemi, Menteşoğulları Beyliği/Osmanlı Dönemi
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)	Bouleuterion, Roma agorası, Hristiyan bazilikası, Artemis Astias eksedraları, Zeus Megistos kutsal alanı, portiko kompleksi, tiyatro, yapı kompleksi, mozaikler evi, akropolis, balık pazarı, nekropolis, oda mezarları,
Durum	harabe
İassos şehir, arkeolojik sit, polis bağlılığı Milas Müze Müdürlüğü  ülkesi Türkiye  içinde bulunduğu idari birim Muğla, Milas  konum koordinatları 37°16′40″K 27°35′11″D  açıklandığı URL https://www.treccani.it/enciclopedia/iaso/

Iasos veya Iassos (Yunanca: Ἰασός Iasós veya Yunanca: Ἰασσός Iassós), Muğla ili, Milas ilçesi, Kıyıkışlacık Mahallesi sınırları içinde, Milas ilçesinin yaklaşık 26 km batısında Ege Denizi'ne kıyısı olan Güllük Körfezi'ndeki küçük bir koyun bitiminde yer almaktadır. Antik yerleşim Iasos birçok Yunan şehri gibi kökenleriyle övünmüştür. Şehrin sakinleri iasos’un Peloponnesos’taki Argos’tan deniz yoluyla gelenler tarafından kurulduğuna inanıyordu.

Tarihçe

Artemis Astias Tapınağı

İasos antik kent yerleşiminde yapılan bilimsel araştırma ve kazılar sonucunda Iasos'ta ilk yerleşme izleri Orta Tunç Çağı'na kadar indiği tespit edilmiştir. Yerleşim izlerinde bu çağa tarihlenen tabakaların görüldüğünü ve çok sayıda Minos çanak çömleği ortaya çıkarılmıştır. Bu arkeolojik verilerin üzerindeki tabakada ise Miken çanak çömleği ve yapıları ortaya çıkartılmıştır. Ayrıca araştırmalar Prehistorik çağlardan Proto-Bizans Dönemi'ne kadar bir yerleşme sürecinin devam ettiğinden bahsedilmektedir.

Efsaneye göre

Bir yunus balığı, annesinin kucağında dolaşan Hermiyas´ı denize çağırır. Çocukta bu çağrıya uyarak denize atlar. Denize açılan bütün balıkçılar annesine Hermiyas´ı gördüklerini söylerler, ancak kadın hala deniz kıyısında çocuğunu beklemektedir.

Mitoloji

Iasos Antik Kenti Argoslu kolonistler tarafından kurulmuştur. Iasos sikkeleri üzerinde kurucu sıfatıyla betimlenen kişinin de koloni lideri olduğu düşünülür. Argoslular'dan başka Miletos'un kurucusu Neleus'un oğlunun da kolonizasyon sürecinde yer aldığı ve bahsedilen göçlerin MÖ 9. yüzyılda gerçekleştiği bilinmektedir.

Yapılar

Orta çağ kalesi

Ören yeri yapılarından Kale surları, Bizans döneminden bir sarnıcı ve kuzeybatıdaki günümüzde izleri kısmen görülebilen muhtemelen Hellenistik Döneme ait küçük bir tapınağı barındıran yamuk biçimli bir alanı içine alır. Surlar, araziye en açık kenarlarda bulunan on dört yarım daire ya da kare kuleyle korunur, ancak dik kayalığı takip eden batı tarafına kule yapılmamıştır. İnşası için çok sayıda devşirme malzeme kullanılmıştır; doğu kısmında daha eski binalara ait sütun tamburlarını ve diğer mimarî ögelerini görmek mümkündür. Surun iki girişi vardır; kuzeydeki ana giriş kare plânlı iki kule tarafından korunur.

Antik liman

Batı Limanındaki Kule

Antik yerleşimin batı tarafında kalan kule günümüzde suyun altında kalmış iki paye, Iasos’un batı limanını kapatıyordu. Şehrin açık denize karşı bulunduğu enlemesine ve ters konumu, ayrıca rüzgârın yönü göz önüne alınırsa, bunların dalgakıran olmadıkları, limana giriş çıkışı kontrol ettikleri anlaşılmaktadır. Bunlar, hem agora ile aynı yapı katında hem de doğu kıyısı boyunca bulunan liman yapılarının infla edildiği döneme, yani Erken imparatorluk Dönemine ait olduğu saptanmaktadır. Muhtemelen Orta Bizans Döneminde doğudaki küçük limana bir kule eklenmiştir. Kulenin kuzey ve batısı sağlam destek duvarlarıyla güçlendirilmiş ve silahların kullanılması için iki sıra mazgal deliği açılmıştır. (kulenin güney cephesi denize gömülmüştür). 2 m kadar yükseltilmiş girişi doğuya açılır ve büyük olasılıkla kara tarafına açılan surlara bağlı bir geçit işlevini görmüştür. Kulenin iki katı vardır. alt katta küçük bir sarnıç ve bir kapının arkasında ahşap bir rampa bulunmaktadır. Üst katta ise bir şömine vardır ve çatıda muhtemelen piramit şeklindeydi. Bu yapının tarihi hâlen tartışmalıdır.

Bakdakhin Anıt Mezar (Saat Kulesi)

Geç Roma İmparatorluk dönemine tarihlenen bu etkileyici anıt, yerel halk arasında "Saat Kulesi" olarak bilinir. Suriye tipi kule ya da podium mezarlarıyla benzerlik gösteren yapı, üst üste yerleştirilmiş iki odadan oluşur ve küçük bir kubbe ile örtülüdür.

Üstteki odanın üç kenarında kemerler ve köşelerinde duvarlar yer alırken, ön cephesindeki (artık kayıp) sütunlarla çevrili kemerin, anıtın sahibine ait bir heykeli barındırdığı düşünülmektedir. Alttaki oda tonozlu nişlere sahip olup, özellikle karşısındaki niş daha derin ve platformludur.

Kuzey cephesine Orta Bizans döneminde, doğudaki rıhtım üzerine kare planlı bir gözetleme kulesi eklenmiştir. İtalyan arkeolog Giacomo Guidi'nin 20. yüzyıl başlarında yaptığı gözlemlerde, yakınlarda yer alan daha sade erken dönem mezar yapılarından ve "Saat Kulesi"nin arkasındaki, üç kemerli geniş bir anıttan da söz edilmektedir. Bu yapılar, bölgenin mezar mimarisi açısından zenginliğini gözler önüne serer.

Tiyatro

İasos’un tiyatrosu, MÖ 2. yüzyıla tarihlenen önemli bir yapıdır. Günümüzde sadece bir kısmı görülebilen yapı, 1887’de İstanbul Limanı inşası için sökülen taşlarının ardından kısmen ayakta kalabilmiştir.

Tiyatronun oturma bölümlerini (cavea) taşıyan güçlü destek duvarları (analemma), dört köşe kesme taşlar ve çimento ile birleştirilmiş bloklardan oluşur. Güneydoğu köşesi iki kuleyle güçlendirilmiştir. Seyirci sıralarına dıştan iki merdivenle ulaşılırken, batıdaki iç merdiven tamamen kaybolmuştur.

Kuzeybatı duvarındaki bir yazıtta, Sopatros adlı bir kişinin yapının belirli bölümlerini Dionysos’a ve halka adadığı belirtilir. Bu adak, yapının inşasını tamamlama ya da onarma amacı taşımaktadır.

Roma döneminde tiyatroya önemli eklemeler yapılmıştır. Skenenin (sahne binası) konumu öne alınmış, üç nişli cephe düzeniyle zenginleştirilmiş ve devşirme malzemeler kullanılmıştır. Ahşap sahne zemini küçük sütunlarla desteklenmiş, sonrasında ise bunların yerini payandalar almıştır. Bunlardan biri, tiyatroya katkıda bulunanların adlarını içeren bir yazıt taşır. Bu da tiyatronun Hellenistik dönemde İasos için önemli bir kültürel merkez olduğunu gösterir.

Agora

Agoradaki kalıntılar, muhtemelen bazilikadan kalma

Agoranın doğu tarafında güneye bakan revak

İasos agorası, MÖ 3. binyıldan MS Orta Çağ’a kadar kesintisiz yerleşime sahne olmuş çok katmanlı bir arkeolojik alandır. En erken yapılar, MÖ 2. binyıla ait Bronz Çağı duvar kalıntılarıdır. Bunların üzerine Geometrik Dönem'e ait bir mezarlık yerleşmiştir (MÖ 8–7. yüzyıl).

MÖ 6. yüzyılda, bir havuzla bağlantılı masif bir duvar ve çanak çömleklerle dolu basamaklı bir yapı inşa edilmiştir. MÖ 5. yüzyıl ve Hellenistik Dönem’e ait oluklar, kanallar ve geniş kanalizasyon sistemleri, kentin altyapı düzeyini gözler önüne serer.

MÖ 5. yüzyılda "Çifte Balta Kutsal Alanı" olarak bilinen küçük bir tapınak yapılmıştır. MÖ 4. yüzyıldan itibaren alan agora olarak kullanılmaya başlanmış, düzgün taş bloklardan inşa edilen kuzey ve doğu duvarlarıyla çevrelenmiştir (107 x 87 m). Ortada çeşitli küçük tapınaklar, sunaklar ve İon düzeninde küçük bir tapınak (naiskos) yer alır.

MS 2. yüzyılda agoranın çevresi zarif sütunlu galeriler (stoalar) ile çevrilmiştir. Ancak bu yapılar, kıyı depremlerinden hasar görmüş, inşaatlar tamamlanamamıştır. Bizans döneminde ise agoranın kalıntıları arasında düşük kaliteli yapılar inşa edilmiş, antik malzeme yeniden kullanılmıştır. 10.–11. yüzyıllarda stoalarda endüstriyel üretim yapıları (ocaklar) yer almıştır.

MS 7.–8. yüzyılda Pers ve Arap tehdidine karşı agoranın kuzeydoğusuna bir Ortaçağ kalesi (castrum) inşa edilmiştir. Bu savunma yapısı kısmen antik surlara dayalıdır. İçeride Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait yapılar da bulunur.

Alanın mimari frizleri ve zarif süslemeleri, Hellenistik dönem sanat anlayışını yansıtırken, Sasani etkili ikonografik öğeler Bizans aracılığıyla bölgeye ulaşmıştır. Augustus dönemine tarihlenen adak grupları ise alanın kutsal niteliğine işaret eder.

Balık pazarı müzesi

İasos'ta MS 1. yüzyıla ait su kemerinin hemen yanında yer alan ve bir zamanlar "Balık Pazarı" olarak bilinen yapı, 1960'lardaki kazılarla aslında MS 2. yüzyıla tarihlenen bir Roma anıt mezarı (mousoleion) olduğu ortaya konmuştur.

Yaklaşık kare planlı alan, payeler üzerindeki kemerlerden oluşan bir portiko ile çevrilidir. Ortada ise yüksek, basamaklı bir platform üzerinde dört sütunlu cepheye sahip küçük bir tapınak yer alır. Tapınağın cephe duvarları, Korinth düzeninde gömme sütunlarla süslenmiştir.

Mezar odası, zemine oyulmuş ve batıdan girilen bir yapıdır. İçeride alçak sütunlar ile kemiklerin yerleştirildiği niş ve sekiler bulunur. Günümüzde görülen hali, 1970’lerde İtalyan arkeologların gerçekleştirdiği restorasyonun sonucudur.

Bouleuterion

Bouleuterion'un içi

İasos agorasının güneybatı köşesinde, güney stoanın arkasında yer alan Bouleuterion, kentin en iyi korunmuş yapılarından biridir. Başlangıçta MÖ 4. yüzyılda, şehir meclisinin kurulmasıyla inşa edilmiş; günümüzde görülen hali ise MS 1. yüzyıla aittir.

Bouleuterion'dan agoranın görünümü

Dikdörtgen planlı yapı (21.80 x 25.70 m), üç çeyrek daire formunda oturma sıraları (cavea) ve ortadaki dairesel alanıyla küçük bir kapalı tiyatroya dönüştürülmüştür. Frons scaenae üç kapılı olup, nişli sütunlarla süslenmiştir. Yapıya sonradan koltuklar, proskenion ve galerilere geçiş sağlayan merdivenler eklenmiştir.

Kazılarda yapıyı çevreleyen dolgu içinde, klineye uzanmış sakallı bir erkek figürüne ait büyük bir kabartma bulunmuştur. Yüksek kaliteli işçiliğe sahip bu eserin, İasos’un kurucusu kabul edilen kahramana ait nadir bir portre olduğu düşünülmekte ve MÖ 4. yüzyıl başlarına, Hekatomnos dönemine tarihlenmektedir.

Mendirek kulesi

İasos’un batı limanını kontrol eden ve bugün su altında kalan iki paye, kentin limana giriş-çıkışını düzenleyen yapılar olarak işlev görmüştür. Rüzgâr yönü ve kentin konumu göz önüne alındığında bu yapıların dalgakıran değil, liman kontrol noktaları olduğu anlaşılır.

Doğudaki küçük limana Orta Bizans Dönemi’nde eklenen kule, savunma amaçlı inşa edilmiştir. İki katlı yapıda sarnıç, şömine, ahşap rampa ve muhtemelen piramit çatı gibi unsurlar yer alır. Mazgallar ve sağlam destek duvarlarıyla donatılmış olan kulenin kara tarafıyla bağlantılı bir geçit işlevi görmesi olasıdır.

Kulenin tarihi net olmamakla birlikte, mimari benzerlikler ve tarihsel veriler 12.–13. yüzyılları işaret eder. Ancak bazı araştırmacılar, bu yapının Piri Reis’in bahsettiği ve II. Bayezid döneminde yaptırılan “sunî liman kulesi” olduğunu da öne sürmektedir.

Akropol

İasos’un surları, içinde Bizans dönemine ait bir sarnıç ve Hellenistik Döneme tarihlenen küçük bir tapınağın kalıntılarını barındıran yamuk planlı bir alanı çevreler.

Surlar, araziye hâkim konumlarda yer alan on dört yarım daire ya da kare kuleyle güçlendirilmiştir; ancak batıdaki dik kayalık hat üzerinde kule inşa edilmemiştir. Yapımda yoğun şekilde devşirme malzeme kullanılmış, özellikle doğu kesiminde eski yapılardan alınmış sütun tamburları ve mimari parçalar surlara entegre edilmiştir.

İki giriş kapısından kuzeydeki ana giriş, kare planlı iki koruma kulesiyle desteklenmiştir.

Mozaikler evi (Roma villası)

MS 2. yüzyılda, Roma İmparatorluğu’nun en parlak döneminde inşa edilen bu konut, Hellenistik mimarî geleneğini yansıtır. 13 x 12 metre boyutlarındaki evin merkezinde, üç yanı mozaiklerle kaplı sütunlu bir avlu (peristylos) yer alır. Su ihtiyacı, kayaya oyulmuş büyük bir sarnıçla karşılanmıştır.

Avluya açılan portikolu atrium (pastas), kuzey ve batıdaki odalara bağlanır. Odalar siyah-beyaz veya çok renkli geometrik mozaiklerle süslenmiştir. Figürlü süsleme azdır; yalnızca birkaç yunus ve içki kapları motifi dikkat çeker. Duvar freskleri, bitkisel çerçeveler ve yatay şeritlerle bölünmüş panellerden oluşur. Üst kata, batı kanattaki merdivenlerle çıkılır.

Bazilika

Agoranın merkezindeki Hıristiyan bazilikası, karmaşık bir evrim sürecinden geçmiştir. Muhtemelen MS 5. yüzyılda, küçük bir Hellenistik tapınağın (naiskos) yanına, azizlere adanmış küçük bir şapel (martyrion) inşa edilmiştir. Bu yapı, MS 6. yüzyılda genişletilerek üç nefli bir bazilikaya dönüştürülmüş; eski tapınağın taşları yeni yapıda kullanılmıştır.

Bazilika önünde kırmızı mermer döşeli narteks ve çeşitli odalar bulunur. Günümüze sadece orta ve kuzey nefi sınırlayan duvarlar kısmen ulaşmıştır. Bronz Çağı kalıntılarını incelemek amacıyla bazı bölümler arkeolojik kazılarda kaldırılmıştır.

Bazilika ve çevresi, 15. yüzyıla dek mezarlık olarak kullanılmıştır. Bulunan 300 mezarın çoğu çocuklara aittir. Mezar hediyeleri genellikle sadedir; ancak bazı takılar, haçlar, cam eşyalar ve Milas Müzesi’nde sergilenen nadir bir bronz buhurdan dikkat çekicidir.

Orta Bizans Dönemi'nde ibadet, fresklerle süslenmiş küçük bir apsisli yapıda devam etmiştir. Bu döneme ait zarif bir mermer iconostatis günümüze ulaşmıştır.

Nekropolis

20.yüzyıl başında İasos’u belgeleyen İtalyan arkeologlar, yamaç boyunca sıralanmış oda mezarları “resim gibi bir mezarlar şehri” olarak tanımlamışlardı. Günümüzde modern yerleşim ve yoğun iskân nedeniyle nekropolisin izleri silikleşmiştir. Ancak bölge, M.Ö. 2. yüzyılın sonlarından M.S. 4. yüzyıla dek kesintisiz gömü kullanımıyla dikkat çeker.

Oda mezarlar iki gruptur: İlki, kıyıya hâkim sırt boyunca sıralanan 25 mezardır; ikincisi, bugünkü köyün kuzey yamacına dağılmış 60 mezardan oluşur. Mezarlar genellikle tonoz çatılı, taş duvarlı tek odalıdır. İçlerinde platformlar, fresk kalıntıları ve bazı durumlarda cenaze yazıtları yer alır. Bunlardan biri, M. Aurelius Papas adlı bir Yahudi’ye aittir.

Farklı gömü tipleri de görülür: ana yol kenarında dörtgen planlı lahit mezarlar, amphora içinde çocuk gömüleri ve “alla cappuccina” türü mezarlar. Arkeolojik buluntular arasında sunaklar, kandil parçaları, İtalya menşeli güvercin biçimli ampullalar ve çocuklara bırakılmış terrakotta figürinler öne çıkar.

Batı Nekropolisi, İasos’un sosyal yapısı, inançları ve ticaret bağlantılarına ışık tutan zengin bir arkeolojik alandır.

Tabakalanma

İasos’taki arkeolojik tabakalanma, kentin uzun süreli yerleşim geçmişini yansıtır. En erken yerleşim izleri M.Ö. 3. binyılın sonlarına, Geç Kalkolitik–Erken Tunç Çağı'na tarihlenir. Takip eden katmanlar, M.Ö. 2. binyılda bölgedeki Minos ve Miken etkilerini gösterir.

Kent, M.Ö. 9.–8. yüzyıllarda yeniden canlanmış ve Arkaik, Klasik, Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde kesintisiz iskâna sahne olmuştur. Her dönem, farklı mimari katmanlar ve buluntularla temsil edilir: Hellenistik savunma yapıları, Roma evleri ve kamu binaları, Bizans bazilikaları gibi.

İasos’ta tabakalanma, yerleşimin doğal teraslar üzerine kurulması ve zaman içinde yapıların yıkılıp yeniden inşa edilmesiyle oluşmuş karmaşık bir stratigrafi sunar; bu da şehri arkeolojik açıdan oldukça değerli kılar.

Buluntular

Mimari

2016 yılı depo çalışmasında zengin buluntu gruplardan biri de mimari parçalar oluşturmaktadır. Roma Dönemine ait yerel kireç taşından yapılmış alt sırada ion kymationu üst sırada ise dil motifi sırası görülen aslan figürlü çörten parçaları oldukça çok sayıdadır. Diğer iki mimari parça da muhtemelen ion düzenindeki bir yapıya ait üzerinde diş sıraları görülebilen geisopodese ait parçalardır. Dor düzeninde bir yapıya ait saçaklık kornişinin elemanı olan geison parçasının altında ise iki sıra halinde mutuluslar görülmektedir. İncelenen bir diğer mimari parça korinth sütun başlığıdır. Kalathos yüzeyi iki sıra akanthus yaprakları ile çevrelenmiş olan başlıkta akanthus yapraklarının çerçevesi yuvarlak uçlu, dolgun yaprak parmakları ile şekillendirilmiştir. Alt sıra akanthus yapraklarının arasından ikinci sıra yaprak kümeleri çıkmaktadır. İkinci sıra yaprak kümelerinin uç kısmı fazlaca dışa taşkın işlenmiştir. Kaulis kökleri ise fazla uzun işlenmemiş olup yüzeyleri yivlendirilmiştir. Akanthus yapraklarının bittiği yerden başlayan ve abaküs kısmına kadar uzanan dil motifi işlenmiş olup bu durum Hellenistik Dönem’de Pergamonlu mimarların yaygınlaştırdığı, sonrasında ise M.S. 1. ve 2. yüzyılda yeniden moda haline gelmiştir. Üstte ion kymationu alt tarafında ise ranke bezemesi friz bloku parçasıdır. Küçük boyutlu olan friz bloku parçası Erken Roma Dönemi’ne tarihlenmektedir. Tasnifini yaptığımız bir diğer mimari parçayı da Geç Roma Dönemi'ne ait sütün altlıkları oluşturmaktadır. Plinthe üzerinde Attik - İon tipli torus, trokhilos, torus dizilimlidir (Resim 11). Iasos’a özgü beyaz damarlı kırmızı renkli mermerden yapılmış 150 cm. yüksekliğinde 40 cm. genişliğinde ve 90 cm. yüksekliğinde 65 cm. genişliğinde fil ayağı şeklinde tasarlanmış Bizans Dönemi'ne ait taşıma fonksiyonundan çok bezeme amaçlı kullanılan iki adet sütunce de dikkati çekmektedir.

Kalıntılar

Kentin kurulmuş olduğu yarımada yaklaşık 900x450 m ölçülerinde ve deniz seviyesinden 80 m yüksekliktedir. Üzerinde bir castrumun yer aldığı kıstak, anakaradaki ovadan gelen bir ırmağın getirdiği alüvyonla oluşmuştur. Yarımadanın ortasındaki tepe kentin akropolisidir. Üzerindeki castrumu çevreleyen surlar MS 12-13. yüzyıla aittir.

Araştırma ve kazı

1770'li yıllarda Chandler'ın incelemelerde bulunduğu kenti; 1835'te Texier ve 1844'te Ross ziyaret etmiştir. Kent ve mezarlık, 1960-72 yılları arasında D. Levi, bu tarihten 1984 yılına kadar C. Laviosa, 1985 yılından 2010 yılına kadar da F. Berti yönetiminde, İtalyan Atina Arkeoloji Okulu adına kazılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. 2011 yılında Roma Tre Üniversitesi'nden M. Spanu başkanlığında yeni dönem kazılarına başlanmış, bu kazılar 2013 yılına kadar sürdürülmüştür. 2017 yılında Milas Müzesi tarafından gerçekleştirilen kazılar, günümüzde A. Baldıran tarafından sürdürülmektedir.

Yorum ve tarihleme

Bulunan malzemelerin de gösterdiği gibi, kale 14. ve 15. yüzyıllardan sonra büyük olasılıkla kullanılmamıştır. Zırhtan yapılmış plakalar ilginç buluntular arasındadır. Başka yerlerde nadir olarak görülen bu tip zırhlar, İtalya'da Geç Orta Çağ / Rönesans dönemi kalelerinden bilinmektedir.

Galeri

• 
  Iasos Agora
• 
  İasos Agora duvar süsü
• 
  İasos Agora duvar süsü
• 
  İasos Agora Planı
• 
  Iasos Agora Bouleuterion
• 
  Iasos Agora Bouleuterion
• 
  Iasos Agora Basilica
• 
  Iasos at agora Necropolis
• 
  Iasos at agora Zeus Megistos area
• 
  İasos Müzesi Sunakları
• 
  İasos Müzesi Sunak detayı
• 
  İasos Müzesi Sunak detayı
• 
  İasos Müzesi Sunak
• 
  İasos Müzesi Anlaşma
• 
  İasos Müzesi Sütun başı
• 
  İasos Müzesi duvar süsü
• 
  İasos Müzesi
• 
  İasos Müzesi