Faselis
Phaselis | |
| Konum |  Antalya, Kumluca |
|---|---|
| Bölge | Likya |
| Tür | Yerleşim |
| Tarihçe | |
| Kurucu | Rodoslular |
| Kuruluş | MÖ.690 |
| Kültür(ler) | Helenistik dönem, Roma dönemi, Bizans dönemi, Selçuklu dönemi |
| Bağlı olduğu | Pers |
| İlgili kişi(ler) | Kayra Satrabı Mausolos, Lmyra’nın Kralı Perikles, Büyük İskender |
| Olay(lar) | İmparator Hadrian 129’da ziyaret |
| Sit ayrıntıları | |
| Buluntu(lar) | Antik tiyatro, bazelika, agora, sahne binası, tapınak, anıtsal mezar, antik liman, su kemeri, hamam, |
| Durum | Restore |
Faselis ya da Phaselis, Likya'da bulunan antik bir Yunan ve Roma şehri. Günümüz Kemer ilçesi yakınlarındadır. Faselis, tarihî özelliklerinin yanında plajlarıyla bir deniz turizmi alanı işlevi görmektedir.
Olimpos Beydağları Millî Parkı içinde çam ve sedir ormanları arasında yer alan antik Faselis Antik kenti, Kemer'in 17 km batısındadır.[1][2] Antalya - Kumluca kara yolu üzerinden ulaşılır. Ayrıca Faselis'e yakın alanda Beldibi Mağarası ve Olimpos Antik Kenti gibi farklı tarihî alanlar da bulunmaktadır.[1]
Yerleşim[değiştir | kaynağı değiştir]
Kent MÖ 7. yüzyılda Rodos'lular tarafından kurulmuştur.[3] Uzun yıllar Likya'nın doğu kıyısının en önemli liman özelliğini korumuştur.[4] Faselis'in dört limanı vardır. Bunlar; Kuzey Limanı, Savaş Limanı veya Korunmuş Liman ve Güneş Limanı'dır. Kentin ortasında 20-24 metre genişliğinde bir cadde vardır. Bu caddenin güney ucunda Hadrian Su Yolu Kapısı bulunur. Caddenin iki yanında gezinti yolları ve dükkânlar vardır. Bunların da yakınında Hamamlar, Agora ve Tiyatro gibi kamu yapıları bulunur. Bu yapıların tarihinin MÖ 1. ve 2. yüzyıla kadar uzandığı düşünülmektedir. Kent merkezi ile 70 m yükseklikteki plato üzerine kurulmuş olan yerleşim yeri arasında su kanalları vardır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Antik kent kuruluşu hakkındaki en net bilgiler M.Ö. 690'nı işaret etmektedir. Rodoslular tarafından koloni kenti olarak kurulan şehir coğrafi konumu ile önemli bir liman kenti olduğunu göstermektedir. Biri yarımadanın kuzeyinde diğeri kuzeydoğuda üçüncüsü ise güneybatı kıyısında yer alan üç limana sahiptir. Limanları, agoraları ve şehir sikkeleri üzerindeki gemi betimlemeleri Faselis’in ticari liman hüviyetini vurgulamaktadır.
Anti kent Phaselis bazen Likya bazen Pamfilya bölgesi şehri olarak gösterilir. Gerçekte her iki bölgenin sınırları arasında yer almaktadır. Şehirde sırasıyla MÖ 5'nci yüzyılda Pers, 4'üncü yüzyılda Kayra Satrabı Mausolos ve komşu şehir Lmyra’nın Kralı Perikles’in egemenlikleri görülür. Antik şehrin tarihteki en önemli zamanı olan MÖ 333 yılında Büyük İskender'i altın taçla karşılamaları şehir tarihinin en renkli sayfalarından biridir. İskender’den sonra birçok kere el değiştiren Faselis, MÖ 167’de Likya Birliği'ne üye olup birlik sikkeleri basmıştır. Bir süre komşu kent Olimpos ile korsanların talanlarına maruz kalmasının ardından MÖ 43'te Roma egemenliğine giren antik yerleşim, antik şehirde yeniden yapılanma ve en az 300 yıl sürecek refahın başlangıcı olmuştur.[5]
Örenler[değiştir | kaynağı değiştir]
.jpg)
Günümüze ulaşan en anıtsal yapı ise su kemerleridir. Şehrin ihtiyacı olan su kuzeydeki tepede yer alan kaynaktan getirilmekteydi. Biri tiyatro karşısında, diğer ikisi güney limana giden ana caddenin sağında olmak üzere üç agora bulunmaktadır. Tiyatronun karşısındaki agoranın içinde bugün Bizans Dönemi'ne ait küçük bir bazilikanın kalıntıları yer alır. Şehrin diğer iki önemli kalıntısı ise şehir meydanındaki biri küçük diğeri büyük iki hamam kalıntısıdır. Özellikle küçük hamam kalıntıları Roma hamamının ısıtma sistemi hakkında bilgiler verir. Tarihçiler şehrin baş tanrıçasının savaşın ve bilgeliğin tanrıçası Athena olduğunu yazarlar. Henüz bulunmamış Athena Tapınağı ve diğer önemli yapıların bugün ormanla kaplı akropol tepesinde yer aldığı düşünülmektedir.[6]
Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Phaselis Plajı ve Antik Kenti – Giriş ücreti 2021, yorumlar, nasıl gidilir?". Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri. 4 Ağustos 2021. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ Phaselis_Journal. "Phaselis Antik Kenti Küçük Hamam'ı ve Latrina'sında Kullanılan Yapıtaşları ve Bu Yapıtaşların Bozuşmaları | PHASELIS". 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ Uslu, Ahmet (16 Ağustos 2021). "Sosyal Medya Verileri Kullanılarak Milli Park Ziyaretlerinin Mekânsal ve Zamansal Değişiminin Modellenmesi: Beydağları Sahil Milli Parkı Örneği". Bartın Orman Fakültesi Dergisi. 23 (2): 386-398. doi:10.24011/barofd.910977. ISSN 1302-0943.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Phaselis_Journal. "Phaselis Güney Limanı | PHASELIS". 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ "Phaselis - Antalya". Araştırma yazısı,Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat.(2019). 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Phaselis Ören yeri - Antalya". "Phaselis",Dünden Bugüne Antalya. Türkiye Kültür Portalı.25 Ağustos 2020. 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Faselis Antik Kenti ve Plajı Hakkında 27 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Uzaydan Faselis17 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Phaselis Tanıtım Rehberi-Tekirova-Antalya Antik Kent Phaselis-Faselis1 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Turist Rehberi objektifinden- AHMET YASİN TURGUT
Wikimedia Commons'ta Phaselis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
