Patara

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Patara
Pttara (Likçe)
Patara Antik Kenti
Diğer adıΠάταρα (Yunanca)
KonumTürkiye Antalya, Kaş
BölgeLikya
Tarihçe
KurucuHitit Kralı IV. Tudhaliya
KuruluşMÖ. 1250 - MÖ 8. yüzyıl
Devir(ler)Tunç Çağı
Kültür(ler)Helenistik Dönem,Roma Dönemi, Selçuklu Dönemi
İlgili kişi(ler)Büyük İskender, Saint Nicholas
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)Bazelika, kutsal mekan, meclis binası, deniz feneri, antik tiyatro, su kemeri,
ArkeologlarProf. Dr. Havva İşkan Işık, Yrd. Doç. Dr. Şevket Aktaş
DurumRestore
Kamusal erişimAçık
Anadolu'nun ilk telsiz istasyon kalıntıları
Patara yolu
Likya Patara antik kentinde darb edilmiş Stater sikke kategorisinde olan antik sikke. Sikke ön yüzde attika miğferi ile Athena, arka tip kanatlı petasos giymiş Hermes tasviri ile birlikte likya dilinde 𐊓𐊗𐊗 lejantı.

Patara (Likçe: 𐊓𐊗𐊗𐊀𐊕𐊀, Pttara; Yunanca: Πάταρα), Antalya'nın Kaş ilçesinin Kalkan beldesi yakınlarındaki bir Likya kentidir ve Likya Birliği'nin başkentliğini yapmıştır. Likya Birliği'nin üç oy hakkına sahip altı kentinden biridir. Likya birliği toplantıları kentte bulunan birliğin meclis binasında yapılmaktaydı.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Hitit Kralı IV. Tuthaliya’nın MÖ 13. yüzyılda gerçekleştirdiği Lukka seferi ile ilgili metinlerde kentin adının “Patar” olarak geçtiği bilinmektedir. Günümüzdeki kazılardan elde edilen arkeolojik veriler ışığında, Patara’daki en erken yerleşimin MÖ 5500 itibaren başladığı anlaşılmıştır.[1]

İskender'in kuşattığı kentler arasında yer aldığı bilinir. Patara, Roma döneminde de çok önemli bir kent olmuş ve Likya-Pamphilya eyaletlerinin başkentliğini yapmıştır. Patara limanı, hububat deposu ve sevki açısından önem taşımıştır, Doğu Akdeniz'de bulunan 3 önemli hububat deposundan biri (Granarium) Patara'da bulunmaktadır. Bizans döneminde de gelişmesini sürdüren kent, hristiyanlarca önemli sayılmıştır. Noel Baba olarak bilinen Saint Nicholas'ın da Patara'lı olduğu söylenir.

Patara yazısı

400 metre genişliğinde ve 1600 metre derinliğindeki Patara limanının kumla dolmaya başlaması ve teknelerin yanaşmakta güçlük çekmeleri, Patara’nın giderek önemini yitirmesine neden olur. Rüzgarın savurduğu kumlar zamanla limanı doldurur ve kenti büyük ölçüde örter. Bugün kentte görülebilecek kalıntıların bir bölümü, kumlar altından iyi korunmuş vaziyette ortaya çıkarılmıştır.

Ayrıca Patara antik kent yapısı olan meclis binasına 750 metre yakınında bulunan Anadolu'nun ilk telsiz istasyon kalıntıları bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde iletişim ağı olarak 7 yıl hizmet veren Patara telsiz telgraf istasyonu, bugün Libya sınırlarında bulunan Derne ile iletişımı sağlamak için yapıldı. 1911 yılında Osmanlı ve İtalya savaşı sırasında İtalyan donanması tarafından bombalanması sırasında büyük zarar gördü ve günümüze ancak kalıntıları ulaştı.[2]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Patara kum tepelerinde gün batımı

Patara uzantısı Antalya’nın Kaş İlçesi’nin Kalkan beldesi yakınlarında bulunuyor olsa da, antik kent Antalya İline komşu olan Muğla’nın sınırları içine de girmektedir.[3] Gelemiş köyünden 2 km sonra yol kenarında Patara'daki kalıntıların en görkemlilerinden Roma Zafer Takı görülür (Metius Modestus). Zafer takı, MS 1. yüzyıl sonlarında yaptırılmıştır. Tepeye doğru görülebilecek kalıntılar arasında Bizans bazilikası ve kutsal alanlar bulunmaktadır. Tiyatro tepenin yamacındadır. Tiyatronun yaslandığı tepede büyük bir sarnıç ile bir anıt mezar bulunmaktadır. Eski liman şimdi sulak alan durumundadır.

Restorasyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayakta kalan en eski demokratik meclis binası bu şehirdedir. 2010'da TBMM tarafından restore edilmiştir.[4][5]

2020 yılı Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Patara Yılı [6] olarak ilan edilmiş olup, kent kapısının restorasyonu tamamlanmıştır. Şu anda günümüz itibarıyla insanlık tarihinin ayakta kalan tek Antik Çağ deniz feneri olan Patara Feneri ve ana cadde sütunların restorasyon çalışmalarına başlanmıştır.[7][8]

İç bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "pataraexcavations". www.pataraexcavations.org. 19 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2022. 
  2. ^ "Anadolu'nun ilk telsiz telgraf istasyonu Patara'da". Emre BAYLAN/ ANTALYA, (DHA). Hürriyet - 1 Ağustos 2011. 8 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Likya Antik Kentleri - Işık Ülkesi". Çalışma / Yönetmen Tekin Gün.(Haziran 2001). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.