İsveç başbakanı
| İsveç Başbakanı Sveriges statsminister | |
|---|---|
 | |
 | |
| Unvan | Başbakan (gayriresmi) Ekselansları[kaynak belirtilmeli] (resmi, diplomatik) |
| Tür | Hükûmet başkanı |
| Resmî ikamet | Sager Sarayı, Stockholm, İsveç |
| Atayan | Riksdag başkanı |
| Görev süresi | Yok |
| Oluşum | 20 Mart 1876) |
| Açılışı yapan | Louis Gerhard De Geer |
| Vekil | Başbakan yardımcısı |
| Maaş | Yıllık 2.112.000 kr |
| Websitesi | government.se/government-of-sweden/prime-ministers-office/ |
.jpg)
İsveç başbakanı (İsveççe: Sveriges statsminister), İsveç'in hükûmet başkanıdır. Makam 1876 yılında kurulmuş olup bu tarihten İsveç'te kraldan ayrı bir hükûmet başkanına sahip değildi.
Parlamenter sistemlerdeki çoğu başbakanın aksine, Başbakan hem de jure hem de fiili icracıdır. Bunun nedeni, Hükûmet Aracının, yürütme yetkisini, lideri olduğu Başbakanın hükûmete vermesidir.
Görev[değiştir | kaynağı değiştir]
İsveç Başbakanı, Riksdag Başkanı tarafından aday gösterilir ve olumsuz parlamentarizm yoluyla seçilir. Uygulamada bu, 'evet' oyu veya çekimserlerin sayısına bakılmaksızın 175'ten daha az milletvekili 'hayır' oyu verirse Başbakan adayı onaylanır.[1]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
1876'dan önce, tek bir başbakan ofisi kurulduğunda, İsveç'in Kral'dan ayrı bir hükûmet başkanı yoktu. Tarihsel olarak, Privy Konseyi'nin en kıdemli üyesi (mutlak yönetim sırasında bu Lord Yüksek Şansölye idi), bir hükûmet başkanının makamıyla bazı benzerliklere sahipti. Bu, Monarch'ın yetkilerinin büyük ölçüde azaldığı ve Privy Council'in Başkanı'nın İsveç'teki en güçlü siyasi figür olduğu 1718'den 1772'ye kadar sözde Özgürlük Çağı'nda en belirgindi.
1809'un yeni hükûmet aracının kabul edilmesiyle, Adalet Başbakanı (İsveççe: justitiestatsminister) ve Dışişleri Bakanı (İsveççe: utrikesstatsminister) iki ofisi kuruldu, ancak rolleri sadece kendi Bakanlıklarının başkanlarından başka bir şey değildi. Başbakanlık ofisi 1876'da kurulduğunda, Adalet ve Dış işleri Bakanları daha sonra Adalet Bakanı ve Dışişleri Bakanı'na indirildi. Adalet Bakanı'nın aksine, Dışişleri Bakanı, yalnızca Başbakanla paylaşılan bir onur olan "Ekselans" olarak tanımlanmaya devam etti.[2][3] 1917'den itibaren, parlamenter ilkeler kesin olarak İsveç'te oluşturuldu ve Monarch, anayasal yetkisini Başbakan ve Danıştay üyelerini (kabine bakanları) kendi takdirine göre atama yetkisini kullanmayı bıraktı.[4] O andan itibaren, Başbakan Riksdag'da çoğunluğun desteğine bel bağladı. Zamanla, Başbakan Kraliyet imtiyazlarını fiilen kullanmaya başladı. Bununla birlikte, bu dönemde Hükûmet için kullanılan İsveççe terim hala Kungl idi. Maj: t, Kunglig Majestät'ın kısaltmasıdır (İngilizce: Royal Majesty).
1974'e kadar, İsveç'teki yürütme yetkisi King in Council aracılığıyla uygulanıyordu. Anayasa reformu, de jure parlamenter sistemi kuran ve kraliyetten alınmayan anayasal yetkilere sahip bir kabine hükûmeti oluşturan yeni bir Hükûmet Aracı sağladı.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Regeringskansliet, Regeringen och (5 Kasım 2014). "Så bildas regeringen". Regeringskansliet (İsveççe). 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2019.
- ^ Sveriges statskalender 1915 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., runeberg.org. Retrieved 12 June 2013.(İsveççe)
- ^ Sveriges statskalender 1964 20 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., runeberg.org. Retrieved 12 June 2013.(İsveççe)
- ^ Lewin, Leif (1 Mayıs 2007). "Majoritarian and Consensus Democracy: the Swedish Experience". Scandinavian Political Studies. 21 (3). doi:10.1111/j.1467-9477.1998.tb00012.x.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
| İsveç ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
