M5 (İstanbul metrosu)

; M5 (Üsküdar - Çekmeköy) Metro Hattı
Genel bilgiler
Tip	Metro
Sistem	İstanbul metrosu
Durum	İşletmede; (Üsküdar - Çekmeköy); İnşa halinde; (Çekmeköy - Sultanbeyli); Proje aşamasında; (Sultanbeyli - Kurtköy YHT Garı)
Bölge	İstanbul, Türkiye
Terminal	Üsküdar; Çekmeköy (şu an); Sancaktepe Şehir Hastanesi (3. Etap); Sultanbeyli (4. Etap)
İstasyonlar	24; Hizmette: 16; İnşa halinde: 8
Sefer sıklığı	4 - 8 dk
Yolculuk süresi	32 dk
Yolcu kapasitesi	Saatte 130.000 yolcu
Website	M5 Hattı Resmî Sitesi; M5 Hattı Çekmeköy Uzatması İnternet Sitesi; M5 Hattı Sultanbeyli Uzatması Proje Sayfası
İşletim
Açılış	15 Aralık 2017 (Üsküdar - Yamanevler); 21 Ekim 2018 (Yamanevler - Çekmeköy)
Sahibi	İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İşletmeci(ler)	Metro İstanbul
Depo Merkezleri	Parseller
Teknik
Hat uzunluğu	30,9 km; Hizmette: 20 km; İnşa halinde: 10,9 km
Hat açıklığı	Standart (1435 mm)
İşletme hızı	70 km/sa (43 mph)
Güzergâh haritası
M5 (Üsküdar - Çekmeköy - Sultanbeyli)
	Sembol açıklamaları
	Bu diyagramı: görüntüle; tartış; değiştir;

M5 (Üsküdar - Çekmeköy) Metro Hattı^[1], İstanbul'un Anadolu Yakasında, ilk istasyonu Üsküdar, son istasyonu ise Çekmeköy olan 20 km. uzunluğunda 16 istasyonlu bir metro hattıdır. Metro hattında çalışan araçlar Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro araçları olma özelliğine sahiptir. M4 (Kadıköy - Tavşantepe) hattından sonra Anadolu Yakasının ikinci metrosu olma özelliğini taşır. Hattın Üsküdar - Yamanevler arasındaki bölümü 15 Aralık 2017 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Eski Başbakan Binali Yıldırım ve beraberindeki heyet tarafından hizmete açılmıştır.^[2]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta hafif metro olarak düşünülen metro, daha sonra tıpkı M4 hattında olduğu gibi ağır metroya dönüştürülmüştür. Birçok kez gündeme gelen metronun ihalesi sık sık ertelenmiştir. Hattın ihale tarihi ilk olarak 2011 yılının 9 Ağustos günü planlanmış ancak 26 Ağustos'a ertelenmiştir. İhaleye ise 15 Eylül 2011 günü çıkılmıştır. İhaleyi en düşük teklifi veren Doğuş Grubu kazanmıştır. 7 Mart 2012 tarihinde sözleşme imzalanmış olup bedeli 563,899,995.32 €'dur. 6 Haziran 2012'de resmî olarak temel atılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitim tarihi 4 Mayıs 2015'ti, fakat 15 Aralık 2017 tarihinde ilk etap açıldı.^{[kaynak belirtilmeli]} Hattın ikinci etabı ise 21 Ekim 2018 tarihinde Çekmeköy istasyonunda törenle açılmıştır.

Ayrıca hattın üçüncü etabı olan Çekmeköy - Sancaktepe - Sultanbeyli uzatmasının yapımına başlanmıştır.^[3]

Entegrasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Üsküdar istasyonundan Marmaray hattına, Altunizade istasyonundan Metrobüs hattına, Çarşı istasyonundan yapımı devam eden M12 (60. Yıl Parkı - Kazım Karabekir) Metro Hattı'na, Dudullu istasyonundan yapımı devam eden M8 (Bostancı - Dudullu - Parseller) Metro Hattı'na, son olarak ise hattın Çekmeköy - Sultanbeyli uzatması için inşaatına başlanan 3. etaptaki Sarıgazi istasyonundan; inşaat hâlinde olan M13 (Yenidoğan - Emek - Site) Metro Hattı'na entegrasyonu sağlanmıştır.^[4]^[5]

Ayrıca hattın 4. etabı için -inşa edilmesi planlanan- Kurtköy YHT Garı'na uzatılması planlanmıştır. Böylece hattın Sabiha Gökçen Havalimanı'na ve yapılması planlanan Yüksek Hızlı Tren hattıyla birlikte İstanbul Havalimanı'na bağlanması sağlanacaktır.^[6]

Bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

20 km delme ve aç-kapa anahat tüneli.
16 istasyon.
2.750 metre bağlantı tüneli.
126 Sürücüsüz Metro aracı.

23 Kasım'da İspanya'da üretilen metro araçları Çakmak istasyonunda raylara indirildi. 15 Aralık tarihinde ise 1. etap olan Üsküdar - Yamanevler hizmete girdi.^[2] 2. etap ise 21 Ekim 2018'de Çekmeköy istasyonunda yapılan törenle hizmete girdi. 3. etabının yapımı sürmektedir. 4. etap ise plan aşamasındadır.

Metro hattının 1. ve 2. etap istasyonlarında yarım boy PAKS bulunmaktadır. Üçüncü etapta ise tam boy PAKS bulunacaktır. Bu sayede tren ile peron arasında hem gürültü hem de hava kirliliği önlenmiş olacaktır.^[7]

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıra	İstasyon	İlçe	Aktarma	Tür	Notlar
1	Üsküdar	Üsküdar	(Üsküdar Tren İstasyonu)・ (Üsküdar İskelesi)・Üsküdar - Harem Tramvay Hattı	Yer altı	Yeni Valide Camii・Üsküdar Mihrimah Sultan Camii
2	Fıstıkağacı				İstanbul Üsküdar Lisesi
3	Bağlarbaşı				Marmara Üniversitesi Bağlarbaşı Yerleşkesi・Marmara İlahiyat Camii・Capitol AVM
4	Altunizade		・Altunizade - Çamlıca Camii Metro Hattı・Altunizade - Kavacık Metro Hattı・Söğütlüçeşme - İncirli Metro Hattı・Altunizade - Beylerbeyi Füniküler Hattı		İZÜ Altunizade Kampüsü
5	Kısıklı				Büyük Çamlıca Tepesi
6	Bulgurlu				Bulgurlu Mahallesi
7	Ümraniye	Ümraniye			Santral Meydanı
8	Çarşı				Ümraniye Çarşısı
9	Yamanevler				CanPark AVM・Haldun Alagaş Spor Salonu
10	Çakmak				Çakmak Oto Sanayi・Ümraniye İSKİ ve Vergi Dairesi
11	Ihlamurkuyu				Buyaka AVM・Meydan İstanbul AVM
12	Altınşehir				Ümraniye Nüfus Müdürlüğü
13	İmam Hatip Lisesi				Ümraniye Anadolu İmam Hatip Lisesi
14	Dudullu				MetroCorner AVM
15	Necip Fazıl				Metrogarden AVM・Ümraniye Belediyesi Kapalı Yüzme Havuzu
16	Çekmeköy	Çekmeköy			Çekmeköy Madenler
↓↓ İnşa halinde ↓↓^[8]
17	Meclis	Sancaktepe		Yer altı	ÇamsanPark AVM
18	Sarıgazi				Sancaktepe Kaymakamlığı
19	Sancaktepe Şehir Hastanesi				Sancaktepe Şehir Hastanesi・Sancaktepe Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi
20	Sancaktepe				Sancaktepe Belediyesi
21	Samandıra Merkez		Maltepe Sahil - Samandıra Metro Hattı		Osmangazi Caddesi
22	Veysel Karani				Rings AVM・Veysel Karanı İlköğretim Okulu
23	Hasanpaşa	Sultanbeyli			Sultanbeyli Kaymakamlığı ve Belediyesi・AtlasPark AVM
24	Sultanbeyli	Sultanbeyli
↓↓ 2029 sonrası inşa edilmesi planlanan ↓↓
25	Gölet	Sultanbeyli	Gölet - Aydos Teleferiği	Yer altı	Gölet Parkı
26	Akşemsettin	Sultanbeyli
27	Fuar Alanı	Pendik			Kurtköy Fuar Alanı
28	Kurtköy YHT Garı	Pendik	・・		Viaport

İstasyon özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonlar	Yürüyen merdiven (Cadde seviyesi - Turnike katı)	Yürüyen merdiven (Tunike katı - Peron)	Asansör (Cadde seviyesi - Turnike katı)	Asansör (Tunike katı - Peron)	Yürüyen Bant	Çıkış sayısı	İstasyon tipi
Üsküdar	8	6	2	2		4	Aç-Kapa + Top-Down
Fıstıkağacı	4	4	3	1		2	Aç-Kapa + Tünel
Bağlarbaşı	10	8	3	1		5	Top-Down + Tünel
Altunizade	22	5	7	2	4	7	Aç-Kapa + Tünel
Kısıklı	2	2	10	3		1	Tünel
Bulgurlu	8	4	2	1		2	Aç-Kapa + Tünel
Ümraniye	4	4	1	1		2	Aç-Kapa + Tünel
Çarşı	10	9	1	1		3	Aç-Kapa + Tünel
Yamanevler	4	4	1	1		2	Aç-Kapa + Tünel
Çakmak	4	4	2	1		2	Aç-Kapa + Tünel
Ihlamurkuyu	4	4	1	1		2	Aç-Kapa + Tünel
Altınşehir	5	8	1	1		2	Aç-Kapa + Tünel
İmam Hatip Lisesi	5	4	2	1		2	Aç-Kapa + Tünel
Dudullu	13	5	2	1		2	Top-Down + Tünel
Necip Fazıl	6	4	2	2		3	Aç-Kapa
Çekmeköy	8	4	4	2		2	Aç-Kapa

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Kısıklı Metro İstasyonu'ndaki güzergâh tablosu
Fıstıkağacı Metro İstasyonu'nun iç görüntüsü

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.
^ "Hattın son etabı". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
^ "İMAMOĞLU: "BİZE OY VERSİN VERMESİN 16 MİLYONA METRO YAPIYORUZ"". ibb.istanbul. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 10 Ağustos 2021. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.
^ "Çekmeköy-Sultanbeyli uzatmasının güncel istasyon isimleri". Metro İstanbul. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.

Üsküdar - Çekmeköy Metrosu geliyor… ^{[ölü/kırık bağlantı]}
Anadolu Yakası Raylı Sistem Müdürlüğü 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Üsküdar - Çekmeköy metrosu | Ana Sayfa7 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Anadolu Yakası'na ikinci metro için ihaleye çıkıldı 15 Aralık 201 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Üsküdar - Çekmeköy metrosu için ilk adımlar atılıyor
Üsküdar - Çekmeköy Metrosu için dünya çapında ihale!^{[ölü/kırık bağlantı]}
Üsküdar - Çekmeköy metro hattı bilgi notu (12.02.2013) ^{[ölü/kırık bağlantı]}
Istanbul awards Asian metro contract - Railway Gazette 27 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Üsküdar - Çekmeköy metrosu inşaat ve elektromekanik işleri 19 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Temeli atılan Üsküdar - Çekmeköy Metrosu 38 ayda tamamlanacak 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Metro İstanbul 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi 6 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
uskudarumraniyecekmekoymetrosu.com 7 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.

[:0-2] "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.

[metro.istanbul-5] "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.

[6] "Hattın son etabı". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.

[7] "İMAMOĞLU: "BİZE OY VERSİN VERMESİN 16 MİLYONA METRO YAPIYORUZ"". ibb.istanbul. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 10 Ağustos 2021. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.

[:1-8] "Çekmeköy-Sultanbeyli uzatmasının güncel istasyon isimleri". Metro İstanbul. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]