M5 (İstanbul metrosu)

; M5 (Üsküdar - Çekmeköy) Metro Hattı
Genel bilgiler
Tip	Metro
Sistem	İstanbul metrosu
Durum	İşletmede; Üsküdar - Çekmeköy; İnşa hâlinde; Çekmeköy - Sultanbeyli; Proje aşamasında; Sultanbeyli - Kurtköy YHT/ViaPort
Bölge	İstanbul, Türkiye
Terminal	Üsküdar; Çekmeköy (Şu an); Sancaktepe Şehir Hastanesi (3. Etap); Sultanbeyli (4. Etap)
İstasyonlar	24; Hizmette: 16; İnşa hâlinde: 8
Sefer sıklığı	4 dakika 40 saniye (pik saatlerde)
Yolculuk süresi	32 dk
Yolcu kapasitesi	230.000 (günlük ortalama)
Tren sayısı	126
Website	M5 Hattı Resmî Sitesi; M5 Hattı Çekmeköy Uzatması İnternet Sitesi; M5 Hattı Sultanbeyli Uzatması Proje Sayfası
İşletim
Açılış	15 Aralık 2017 (Üsküdar - Yamanevler); 21 Ekim 2018 (Yamanevler - Çekmeköy)
Sahibi	İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İşletmeci(ler)	Metro İstanbul
Depo Merkezleri	Parseller
Teknik
Hat uzunluğu	30,9 km; Hizmette: 20 km; İnşa hâlinde: 10,9 km
Hat açıklığı	Standart (1435 mm)
İşletme hızı	80 km/sa (50 mph)
Kabin sistemi	126 sürücüsüz araç
Güzergâh haritası
	Sembol açıklamaları
	Bu diyagramı: görüntüle; tartış; değiştir;

M5 (Üsküdar - Çekmeköy) Metro Hattı^[2], İstanbul'un Anadolu Yakasında, ilk istasyonu Üsküdar, son istasyonu ise Çekmeköy olan 20 km uzunluğunda 16 istasyonlu bir metro hattıdır. Metro hattında çalışan araçlar Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro araçları olma özelliğine sahiptir. M4 (Kadıköy - Tavşantepe) hattından sonra Anadolu Yakasının ikinci metrosu olma özelliğini taşır. Hattın Üsküdar - Yamanevler arasındaki ilk bölümü 15 Aralık 2017 tarihinde hizmete açılmıştır.^[3]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta hafif metro olarak düşünülen metro, daha sonra tıpkı M4 hattında olduğu gibi ağır metroya dönüştürülmüştür. Birçok kez gündeme gelen metronun ihalesi sık sık ertelenmiştir. Hattın ihale tarihi ilk olarak 2011 yılının 9 Ağustos günü planlanmış ancak 26 Ağustos'a ertelenmiştir. İhaleye ise 15 Eylül 2011 günü çıkılmıştır. İhaleyi en düşük teklifi veren Doğuş Grubu kazanmıştır. 7 Mart 2012 tarihinde sözleşme imzalanmış olup bedeli 563,899,995.32 €'dur. 6 Haziran 2012'de resmî olarak temel atılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitim tarihi 4 Mayıs 2015'ti, fakat 15 Aralık 2017 tarihinde ilk etap açıldı.^{^{[kaynak belirtilmeli]}} Hattın ikinci etabı ise 21 Ekim 2018 tarihinde Çekmeköy istasyonunda törenle açılmıştır.

Ayrıca hattın üçüncü etabı olan Çekmeköy - Sancaktepe - Sultanbeyli uzatmasının yapımına başlanmıştır.^[4]

Entegrasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Üsküdar istasyonundan Marmaray hattına, Altunizade istasyonundan Metrobüs hattına ve yapımı devam eden M14 (Altunizade - Kazım Karabekir) Metro Hattı'na, Çarşı istasyonundan yapımı devam eden M12 (60. Yıl Parkı - Kazım Karabekir) Metro Hattı'na, Dudullu istasyonundan yapımı devam eden M8 (Bostancı - Dudullu - Parseller) Metro Hattı'na, son olarak ise hattın Çekmeköy - Sultanbeyli uzatması için inşaatına başlanan 3. etaptaki Sarıgazi istasyonundan; inşa hâlinde olan M13 (Yenidoğan - Emek - Site) Metro Hattı'na entegrasyonu sağlanmıştır.^[5]^[6]

Ayrıca hattın 4. etabı için -inşa edilmesi planlanan- Kurtköy YHT/ViaPort'a uzatılması planlanmıştır. Böylece hattın Sabiha Gökçen Havalimanı'na ve yapılması planlanan Yüksek Hızlı Tren hattıyla birlikte İstanbul Havalimanı'na bağlanması sağlanacaktır.^[7]

Metro Entegre İETT Otobüs Hatları[değiştir | kaynağı değiştir]

İETT tarafından işletilen İETT hatlarından UM ve ÇM kodlu İETT hatları M5 Metro Hattına ücretsiz şekilde tam aktarma yapmaktadır. Alemdağ Caddesi'ni kullanarak Ümraniye'ye giden İETT Hatlarından bazıları Necip Fazıl İstasyonu'nda peron alanı bulunabilmesi sebebiyle Necip Fazıl İstasyonu'na kadar kısaltılmıştır. Bu hatlar da ücretli şekilde metro entegre hat olarak tanımlanabilmektedir.

Ücretsiz Entegre İETT Hatları

ÇM41 Çekmeköy - Necip Fazıl Metro
ÇM42 Şahinbey - Çekmeköy Metro/Emek Mahallesi
ÇM43 Atatürk Mahallesi - Necip Fazıl Metro
ÇM44 Nişantepe - Çekmeköy Metro/Prof. Dr. Feriha Öz Hastanesi
UM11 Kirazlıtepe - Kısıklı Metro - Esatpaşa
UM13 Küçüksu/Yavuztürk Mahallesi - Ümraniye Metro - Ümraniye EAH
UM40 Atatürk Mahallesi/Taşdelen - Necip Fazıl Metro
UM60 Sancaktepe - Necip Fazıl Metro
UM61 Paşaköy/Yenidoğan - Necip Fazıl Metro
UM62 Yenidoğan/Taşdelen - Necip Fazıl Metro
UM73 Kurtköy Garajı/Sultanbeyli - Necip Fazıl Metro

Ücretli Entegre İETT Hatları

11G Yenidoğan - Necip Fazıl Metro
11R Reşadiye - Necip Fazıl Metro
11SA Uğur Mumcu/Samandıra - Necip Fazıl Metro
131C Sabiha Gökçen Havalimanı/Sultanbeyli - Necip Fazıl Metro

Bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

17 km anahat tünel uzunluğu
20 km toplam hat tüneli uzunluğu
16 istasyon^[1]
150 metre uzunluğundaki Üsküdar istasyonu hariç tüm istasyonlar 140 metre uzunluğundadır.
2.750 metre bağlantı tüneli
21 Sürücüsüz metro treni (126 vagon)^[1]

6 vagondan oluşan CAF üretimi trenlerde, 1622 yolcu kapasitesi bulunmaktadır. 128.88 m uzunluğundaki trenler, saatte 80 kmh hız yapabilecek şekilde tasarlanmıştır.^[8]

23 Kasım'da İspanya'da üretilen metro araçları Çakmak istasyonunda raylara indirildi. 15 Aralık tarihinde ise 1. etap olan Üsküdar - Yamanevler hizmete girdi.^[3] 2. etap ise 21 Ekim 2018'de Çekmeköy istasyonunda yapılan törenle hizmete girdi. 3. etabının yapımı sürmektedir. 4. etap ise plan aşamasındadır.

Metro hattının 1. ve 2. etap istasyonlarında yarım boy PAKS bulunmaktadır. Üçüncü etapta ise tam boy PAKS bulunacaktır. Bu sayede tren ile peron arasında hem gürültü hem de hava kirliliği önlenmiş olacaktır.^[9]

İşletme bilgileri ^[1][değiştir | kaynağı değiştir]

İşletmeci: Metro İstanbul
Hat uzunluğu: 20 kilometre
Hat açıklığı: 1435 milimetre
İstasyon sayısı: 16 (işletmede olan), 8 (inşaatı devam eden)
Vagon sayısı: 126
Araç seti: 21 adet 6'lü vagon
Araç Marka / Model: CAF
Sefer süresi: 32 dakika
İşletme saatleri: 06.00 - 00.00
Günlük yolcu Sayısı: 230.000 yolcu/saat
Sefer sıklığı: 4 dakika 40 saniye (pik saatlerde)
Depo ve Kumanda merkezi: Dudullu Yerleşkesi
Hat voltajı: 750 V DC
Sürüş modu: UTO, ATP
Sinyalizasyon: GOA 4 - PAKS

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıra	İstasyon	İlçe	Aktarma	Tür	Notlar
1	Üsküdar	Üsküdar	(Üsküdar)・ (Üsküdar)・Üsküdar - Harem Tramvay Hattı	Yer altı	Yeni Valide Camii・Üsküdar Mihrimah Sultan Camii・Üsküdar İETT Peronları
2	Fıstıkağacı				İstanbul Üsküdar Lisesi
3	Bağlarbaşı				Marmara Üniversitesi Bağlarbaşı Yerleşkesi・Marmara İlahiyat Camii・Capitol AVM
4	Altunizade		(Altunizade)・ (Altunizade)・Altunizade - Kavacık Metro Hattı・Söğütlüçeşme - İncirli Metro Hattı・Altunizade - Beylerbeyi Füniküler Hattı		İZÜ Altunizade Kampüsü
5	Kısıklı				Büyük Çamlıca Tepesi
6	Bulgurlu				Bulgurlu Mahallesi
7	Ümraniye	Ümraniye	(Ümraniye)		Santral Meydanı
8	Çarşı		(Çarşı)		Ümraniye Çarşısı
9	Yamanevler				CanPark AVM・Haldun Alagaş Spor Salonu
10	Çakmak				Çakmak Oto Sanayi・Ümraniye İSKİ ve Vergi Dairesi
11	Ihlamurkuyu				Buyaka AVM・Meydan İstanbul AVM
12	Altınşehir				Ümraniye Nüfus Müdürlüğü
13	İmam Hatip Lisesi				Ümraniye Anadolu İmam Hatip Lisesi
14	Dudullu		(Dudullu)		MetroCorner AVM
15	Necip Fazıl				Metrogarden AVM・Ümraniye Belediyesi Kapalı Yüzme Havuzu
16	Çekmeköy	Çekmeköy			Çekmeköy Madenler Meydanı
↓↓ İnşa hâlinde ↓↓^[10]
17	Meclis	Sancaktepe		Yer altı	ÇamsanPark AVM
18	Sarıgazi		(Sarıgazi)		Sancaktepe Kaymakamlığı
19	Sancaktepe Şehir Hastanesi				Sancaktepe Şehir Hastanesi^[11]・Sancaktepe Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi^[11]
20	Sancaktepe				Sancaktepe Belediyesi
21	Samandıra Merkez		Maltepe Sahil - Samandıra Metro Hattı		Osmangazi Caddesi
22	Veysel Karani				Rings AVM・Veysel Karani İlköğretim Okulu • Aydos Ormanı
23	Hasanpaşa	Sultanbeyli			Sultanbeyli Kaymakamlığı・Sultanbeyli Belediyesi・AtlasPark AVM
24	Sultanbeyli	Sultanbeyli
↓↓ 2029 sonrası inşa edilmesi planlanan ↓↓
25	Gölet	Sultanbeyli	Gölet - Aydos Teleferiği	Yer altı	Gölet Parkı
26	Akşemsettin	Sultanbeyli
27	Fuar Alanı	Pendik			Kurtköy Fuar Alanı
28	Kurtköy YHT/ViaPort	Pendik	Gebze - İstanbul Hvl. - Halkalı YSD (Kurtköy YHT Garı)・・・ (Kurtköy YHT/ViaPort)		Viaport

İstasyon özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonlar	Yürüyen merdiven (Cadde seviyesi - Turnike katı)	Yürüyen merdiven (Tunike katı - Peron)	Asansör (Cadde seviyesi - Turnike katı)	Asansör (Tunike katı - Peron)	İstasyon derinliği (Metre)	Yürüyen Bant	Çıkış sayısı	İstasyon tipi
Üsküdar	8	6	2	2	19		4	Aç-Kapa + Top-Down
Fıstıkağacı	4	4	3	1	31		2	Aç-Kapa + Tünel
Bağlarbaşı	10	8	3	1	33		5	Top-Down + Tünel + Aç-Kapa
Altunizade	22	5	7	2	21	4	7	Aç-Kapa + Tünel
Kısıklı	2	2	10	3	44		1	Tünel
Bulgurlu	8	4	2	1	23		2	Aç-Kapa + Tünel
Ümraniye	4	4	1	1	33		2	Aç-Kapa + Tünel + Top-Down
Çarşı	10	9	1	1	29		3	Aç-Kapa + Tünel
Yamanevler	4	4	1	1	25		2	Aç-Kapa + Tünel
Çakmak	4	4	2	1	25		2	Aç-Kapa + Tünel + Top-Down
Ihlamurkuyu	4	4	1	1	27		2	Aç-Kapa + Tünel
Altınşehir	5	8	1	1	29		2
İmam Hatip Lisesi	5	4	2	1	21		2
Dudullu	13	5	2	1	27		2	Top-Down + Tünel + Aç-Kapa
Necip Fazıl	6	4	2	2	20		3	Aç-Kapa
Çekmeköy	8	4	4	2	30		2	Aç-Kapa

Güzergâh Şeması[değiştir | kaynağı değiştir]

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Kısıklı Metro İstasyonu'ndaki güzergâh tablosu
Fıstıkağacı Metro İstasyonu'nun iç görüntüsü

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Metro İstanbul 14 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi 14 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "katalog" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.
^ "Hattın son etabı". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
^ "Tren özellikleri". caf.net. 7 Aralık 2021. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "İMAMOĞLU: "BİZE OY VERSİN VERMESİN 16 MİLYONA METRO YAPIYORUZ"". ibb.istanbul. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 10 Ağustos 2021. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.
^ "Çekmeköy-Sultanbeyli uzatmasının güncel istasyon isimleri". Metro İstanbul. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
^ ^a ^b İstanbul'daki hastaneler listesi

Üsküdar - Çekmeköy Metrosu geliyor… ^{[ölü/kırık bağlantı]}
Anadolu Yakası Raylı Sistem Müdürlüğü 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Üsküdar - Çekmeköy metrosu | Ana Sayfa7 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Anadolu Yakası'na ikinci metro için ihaleye çıkıldı 15 Aralık 201 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Üsküdar - Çekmeköy metrosu için ilk adımlar atılıyor
Üsküdar - Çekmeköy Metrosu için dünya çapında ihale!^{[ölü/kırık bağlantı]}
Üsküdar - Çekmeköy metro hattı bilgi notu (12.02.2013) ^{[ölü/kırık bağlantı]}
Istanbul awards Asian metro contract - Railway Gazette 27 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Üsküdar - Çekmeköy metrosu inşaat ve elektromekanik işleri 19 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Temeli atılan Üsküdar - Çekmeköy Metrosu 38 ayda tamamlanacak 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
uskudarumraniyecekmekoymetrosu.com 7 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[katalog-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "katalog" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)

[2] "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.

[:0-3] "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.

[metro.istanbul-6] "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.

[7] "Hattın son etabı". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.

[8] "Tren özellikleri". caf.net. 7 Aralık 2021. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] "İMAMOĞLU: "BİZE OY VERSİN VERMESİN 16 MİLYONA METRO YAPIYORUZ"". ibb.istanbul. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 10 Ağustos 2021. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.

[:1-10] "Çekmeköy-Sultanbeyli uzatmasının güncel istasyon isimleri". Metro İstanbul. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.

[İHL-11] İstanbul'daki hastaneler listesi

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]