M4 (Kadıköy - Tavşantepe) Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda yer alan metro hatlarından biridir. Anadolu Yakası'nın ilk metro hattı olma özelliğini taşır. İlk istasyonu Kadıköy, son istasyonu ise Tavşantepe olmak üzere 19 istasyonu mevcuttur ve istasyonlar tamamen yer altındadır. Kadıköy ve Ayrılık Çeşmesi istasyonları ve istikameti hariç, hat tamamen D-100 Karayolu'nun altından gider. 17 Ağustos 2012 tarihinde Kadıköy - Kartal, 10 Ekim 2016 tarihinde Kartal - Tavşantepe uzatması hizmete girmiştir.[3] M4 hattı 26,50 kilometre (16,47 mi) uzunluğu ile İstanbul'daki mevcut en uzun metro hattıdır.
Başlangıçta Harem - Tuzla Hafif Raylı Sistemi (HRS/LRT) olarak düşünülmesine rağmen Marmaray projesiyle bütünleştirilmesinin daha uygun olacağı düşünülerek başlangıç noktası Kadıköy’e kaydırılmıştır. Projeye göre Kadıköy - Acıbadem arası delme tünel, Acıbadem’den Kartal köprüsüne kadar olan kısmın ise hemzemin olarak inşa edilmesi kararlaştırılmıştır. Yıllarca İBB ve Karayolları arasında süren mülkiyet problemleri yüzünden hayata geçirilemeyen proje için 2002′de iki kurum arasında bir protokol imzalanarak, Harem - Tuzla arasında D-100 Karayolu'nun orta refüjü İBB’ye devredilmiştir. Ocak 2005′te Anadoluray Grubu (Yapı Merkezi - Doğuş - Yüksel - Yenigün - Belen İnşaat Ortak Girişimi) ile sözleşme imzalanmış ve 29 Ocak 2005′te de temel atılmıştır.
Çalışmalara başlandıktan sonra, yapılan analizlerde D-100 Karayolu aksında yaşanan yoğunluğun enerji maliyetinin yıllık yaklaşık 80 milyon dolar ve zaman kaybının ise yaklaşık 120 milyon dolar olduğu, inşaat maliyetleri çevresel faktörler ve artacak yoğunluk da göz önünde bulundurulduğunda kısa sürede (yaklaşık 6,5 yıl) kendini amorti edeceği ortaya çıkmıştır. İnşaat aşamasında D-100 Karayolu'nun kısmen trafiğe kapatılacak olması, raylı sisteme ayrılacak bölüm dolayısı ile yolun kalıcı olarak daralacak olması, hafif raylı sistemin ihtiyaca tam olarak cevap veremeyecek olması gibi etkenler de göz önüne alınarak İTÜ görüşü, İETT önerisi ve UKOME kararıyla 2005 yılı Temmuz ayında sistemin tamamen yer altında ve metro standartları ile inşasına karar verilmiştir. Hattın metro olarak inşa edilmesi kararından sonra projeler gözden geçirilip, Ocak 2008′de ikmal işleri Avrasya Metro Grubu (Astaldi - Makyol - Gülermak) ihale edilmiş ve Mart’ta yer teslimi yapılıp inşaata başlanmıştır. Tüneller 2 yılda kazılarak 2010 yılında bitirilmiştir. Metro araçlarıyla ilgili aranılan niteliklerde en uygun teklifi sunan İspanyol CAF firması ile Eylül 2009′da sözleşme imzalanmış ve vagon üretimleri başlatılmıştır. İlk vagonlar da 2011 Ocak'ta gelmiştir. Birkaç aylık test sürüşleri ve bazı sorunlar nedeniyle geciken hat, 17 Ağustos 2012'de dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve çeşitli bakanların katılımıyla hizmete girmiştir.
Metro hattının Kadıköy, Ayrılık Çeşmesi, Ünalan ve Göztepe istasyonları deniz seviyesinin altındadır. İstasyonlar arası mesafe ortalama olarak 1300 metre olup, birbirine en yakın istasyonlar 800 metre mesafe ile Maltepe ve Huzurevi, en uzak istasyonlar ise 2300 metre mesafe ile Bostancı ve Küçükyalı’dır. Hattın kumanda merkezi Esenkent'te, deposu ise Maltepe'de konumlandırılmıştır. Hattın vizyon planlarında Kurtköy YHT Garı bölgesinde depo sahası yapılması planlanmaktadır. Hattın tasarımı 90 saniye aralıkla işletmeye imkân vermektedir. 2600 kişi kapasiteli 8′li metro dizilerine göre tasarlanan peronlara sahip metro hattında kullanılan araçlar enerji temininde rijit katener sistemini kullanmaktadır. Tüm istasyonlarda yürüyen merdivenli giriş-çıkışların yanı sıra engeli asansörü de bulunmaktadır. D-100 Karayolu güzergâhındaki tüm istasyonlarda kara yolunun kuzey ve güney taraflarında giriş-çıkışlar ve bu giriş-çıkışları birbirine bağlayan alt geçitler vardır.
Önceki vagonlardan farklı olarak bu hatta trenler istendiğinde vatmansız olarak kullanılabilme özelliği vardır. Bu sayede vagonların parklanma, tamir-bakım atölyesi gibi yerlere erişimi kontrol merkezinden sağlanmaktadır.
Vagonlar arası geçiş sayesinde yolcular homojen olarak dağılabilmektedir.
Isıtma, soğutma, havalandırma, kamera sistemi, dinamik yol göstergesi ve LCD ekranlar mevcuttur.
İtalik yazılı olan hatlar kapatılmış, geçici olarak hizmet dışı, yapımı devam eden veya plan aşamasındaki hatlardır. Detaylı bilgi için hat sembollerine tıklayınız.
.svg){kind=spacer}
(Kadıköy İDO・İskele Camii)・
(İDO Kadıköy・ŞH Kadıköy・Turyol・Dentur Avrasya)
(Ayrılık Çeşmesi)
(Uzunçayır)
(Yenisahra)
(Kozyatağı)
(Kadıköy - Tavşantepe - Sabiha Gökçen Havalimanı - Kurtköy YHT/ViaPort) Metro Hattı istasyonları
(Fevzi Çakmak - Hastane)
(Sabiha Gökçen Havalimanı)・
(Sabiha Gökçen Havalimanı)
・
hattı ile ortak istasyondur, fakat trenler farklı peronları kullanacaktır.
hattında aynı isimde başka bir istasyon olduğu için bu şekilde adlandırılmıştır.
Metro
Tramvay
Füniküler
Teleferik
_-_The_Noun_Project.svg){kind=small}
Biletler
Otobüs
Metro
Tramvay
Tren
Metrobüs
Denizyolu
.svg){kind=logo}
