Ankara metrosu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ankara metrosu
Ankara Metro logo.svg
Ankara asv2021-10 img75 Yenimahalle metro.jpg
CSR-MNG metro treni M1 hattı Yenimahalle istasyonunda.
Genel
Sahibi Ankara Büyükşehir Belediyesi
Hizmet alanı Ankara, Türkiye
Taşıma türü Metro
Hat sayısı 5
İstasyon sayısı İşletmede: 54
Test aşamasında: 4
Proje aşamasında: 39
Toplam: 96
Günlük yolcu sayısı 227.661
Yıllık yolcu sayısı 83.096.214 (2021)[1]
Merkez A1: Söğütözü
M1, M3, M4: Macunköy
M2: Çayyolu
Web sitesi Ankara metrosu resmî sitesi
Hizmet
Hizmete giriş 30 Ağustos 1996 (26 yıl önce) (1996-08-30)
İşletmeci(ler) EGO Genel Müdürlüğü
Taşıt sayısı M1, M2, M3, M4: 324 araç
A1: 33 araç
Tren uzunluğu M1, M2, M3: 6 vagon
A1, M4: 3 vagon
Sefer İşletmede
A1 (AŞTİ - Dikimevi)
M1 (Kızılay - Batıkent)
M2 (Kızılay - Koru)
M3 (Batıkent - OSB-Törekent)
M4 (Atatürk Kültür Merkezi - Şehitler)
Test aşamasında
M4 (Atatürk Kültür Merkezi - Kızılay)
İnşa hâlinde
A1 (Söğütözü - AŞTİ)
Proje aşamasında
A2 (Dikimevi - Natoyolu)
M2ᴀ (Koru - Yaşamkent)
M2ʙ (Koru - Bağlıca)
M4 (Şehitler - Forum)
M5 (Kızılay - Atatürk Sitesi)
M6 (YHT Garı - Çubuk)
M7 (YHT Garı - Ovacık (Forum Ankara))
Teknik
Sistem uzunluğu İşletmede: 64,1 km
Test aşamasında: 3,3 km
İnşa hâlinde: 0,78 km
Proje aşamasında: 73,4 km
Toplam: 141,58 km
Hat açıklığı Standart (1435 mm)
Elektriklendirme 750 V DA üçüncü ray
Ortalama hız A1: 38 km/sa
M1, M2, M3, M4: 40 km/sa
En yüksek hız 80 km/sa

Ankara metrosu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren metro sistemidir. EGO Genel Müdürlüğü tarafından işletilmektedir. 1996'da açılan ilk hatla birlikte Ankara metrosu, İstanbul'dan sonra Türkiye'de açılan ikinci metro sistemi olmuştur. Hem toplam ağ uzunluğu olarak hem de yıllık yolcu sayısı bakımından Türkiye'nin en büyük ikinci metro sistemidir. İlk olarak 30 Ağustos 1996 tarihinde Ankaray (A1 (AŞTİ - Dikimevi) Hafif Raylı Sistemi) faaliyete geçmiştir. 28 Aralık 1997 tarihinde M1 (Kızılay - Batıkent) Metro Hattı, 12 Şubat 2014 tarihinde M3 (Batıkent - OSB-Törekent) Metro Hattı, 13 Mart 2014 tarihinde M2 (Kızılay - Koru) Metro Hattı, 5 Ocak 2017 tarihinde ise M4 (Atatürk Kültür Merkezi - Şehitler) Metro Hattı hizmete açılmıştır. Sistemde toplam 54 istasyon bulunmaktadır. Ankaray (A1) hattı 8,5 km, M1 hattı 14,6 km, M2 hattı 16,5 km, M3 hattı 15,3 km, M4 hattı ise 9,2 km uzunluğundadır. M4 (Atatürk Kültür Merkezi - Kızılay) ve Ankaray (A1 (AŞTİ - Söğütözü)) uzatmaları inşa hâlindedir. M4 (Şehitler - Forum) ve Ankaray (A2 (Dikimevi - Natoyolu)) uzatmaları ile M2ᴀ (Koru - Yaşamkent), M2ʙ (Koru - Bağlıca) M5 (Kızılay - Atatürk Sitesi), M6 (YHT Garı - Çubuk) ve M7 (YHT Garı - Ovacık (Forum Ankara)) hatlarının ise yapımı planlanmaktadır. Ankara metrosu, hatların geçtiği halleriyle Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Sincan ve Yenimahalle ilçelerinden geçmektedir. Gelecekte Pursaklar, Akyurt ve Çubuk ilçelerinden de geçecektir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara, 1970'lerde; idarî ve siyasî yaşamın yerleşmesiyle birlikte nüfusu hızlıca artan şehirlerden birisi olmuştur. O yıllarda toplu ulaşım otobüslerle ve dolmuşlarla sağlanıyordu. Raylı sistemlere geçiş düşüncesi kamu kuruluşu açısından ilk kez ciddi anlamda 1973 yılında dönemin belediye başkanı Ekrem Barlas'ın döneminde düşünülmüştür.[2]

1972 Ulaşım Etüdü[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Ekim 1969 tarihinde şehrin o dönemki sorunların çözülmesi amacıyla çalışmalar başlatılmıştır. 1972 yılında bir etüt projesi yapılmıştır. M1 hattının inşa ve projelerine kadar toplu taşıma konulu Ankara'da yapılan ilk ve tek ciddi çalışma bu olmuştur. EGO Genel Müdürlüğü'nün Fransız Sofretu firmasıyla birlikte gerçekleştirdiği bu etüt kapsamlı bir toplu taşıma ağının yeniden inşasını, modernizasyonunu ve Ankara'da metro kurulmasını içeriyordu. Bu çalışma sonucunda; Kavaklıdere-Dışkapı ve Dikimevi-Beşevler olmak üzere iki aşamadan oluşan toplamda 14 km'lik iki metro hattının inşa edilmesi kararlaştırıldı. Lakin DPT projenin tamamen Fransız teknolojisine bağımlılık yaratacağı olmasından ve finansman sıkıntılarından dolayı projeyi geri çevirdi.[3] Bu etüt projesi, o zaman kadar Ankara için yapılan en detaylı ulaşım projelerinden birisiydi. Daha sonrasında gerek idari sebeplerden gerekse de siyasi sebeplerden dolaylı benzer titizlikte bir ulaşım projesi öne sürülemedi. DPT'nin o dönem ret için sebep sürdüğü yabancı teknolojiye ve yabancı mallarına bağımlılık potansiyeli daha sonra yapılacak olan ulaşım projeleri için bir ders niteliği taşımaktaydı. O zaman belirtilen gerekçelerden sonra yapılan ulaşım projelerinde yerellik ön plana çıkmıştır. Bu çerçevede 1978-1980 yılları arası yapılan çalışmalarda hiçbir yabancı firmanın desteği olmamış; EGO, projelerini yerli firma olan Yapı Merkezi adında bir danışmanlık firmasıyla gerçekleştirmiştir.[3]

1972 tarihindeki etüt çalışmasından sonra benzer bir çalışma yapılmadı. 1978-1980 yılları arasında Yapı Merkezi ile yapılan çalışmalar sonucunda Batıkent - Kızılay arasında 25 km'lik bir metro hattı yapılması planlanmıştır. Planın Ankara kentsel arazi kullanımı ana planı (Nazım Plan) kentsel stratejilerine uygun olmaması, diğer toplu taşıma araçları ile entegre olmaması ve öngörülen ulaşım dinamiklerinin gerçekçi olmaması projenin eleştirilere hedef olmasına sebep olmuştur. Mayıs 1980'de başlanan çalışmalar kısa süre içerisinde merkezi hükümetçe durdurulmuştur.[4]

İlk metro hattının inşaatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha sonra yönetimlerin değişmesi bir türlü metro çalışmalarını etüt çalışmalarının ötesine gidilememesine sebep olmuş, inşaat konusunda somut bir adım atılamamasına sebep olmuştur. İlk somut adım 6 Şubat 1989 tarihinde atılmıştır. O tarihte Ankara Büyükşehir Belediyesi, Türk-Kanada Konsorsiyumu olan UTDC-GAMA-Güriş firmaları arasında proje yapım sözleşmesi imzalanmıştır.[5] O dönemki sözleşme Yap-İşlet Devret (YİD) modeline göre metronun yapılmasını içeriyordu. Dönemin belediye başkanı Mehmet Altınsoy döneminde ihale edilen metro, Murat Karayalçın döneminde ihale modeli değiştirilerek çalışmalarına devam edildi.[6] 13 Mayıs 1991 tarihinde Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, EGO ve yükleniciler arasında imzalanan bir mutabakat muhtırasıyla YİD modelinden vazgeçilerek anahtar teslim yöntemine dönüştürüldü ve 29 Mart 1993 tarihinde yapım işine başlandı.[7] 28 Aralık 1997 tarihinde inşaatın tamamlanmasıyla Ankara'nın ilk metro hattı işletmeye alındı.

M2, M3, M4 hatları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara'da ilk metro hattının faaliyete geçmesinden sonra Ankara'da oluşan yeni yerleşim yerlerine ve halihazırda yoğun nüfuslu yerleşim yerlerine metro hatları tasarlanmaya başlandı. Bu kapsamda Keçiören, Çayyolu ve Sincan bölgelerine giden üç ayrı metro hattı projelendirildi. 2001 yılında Sincan'a gidecek M3 hattının,[8] 2002 yılında Koru istikametine gidecek M2 hattının[9] ve 2003 yılında da Keçiören'e gidecek M4 hattının[10] inşaatları başladı. Söz konusu metro hatları inşaatları başladıktan iki yıl içinde tamamlanması öngörülüyordu. Belediyenin metro inşaatları için yeterli ödenek ayırmaması inşaatların durmasına ve senelerce şantiyelerin atıl bir şekilde durmasına sebep olmuştur. 7 Mayıs 2011 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi üç metro hattını da Ulaştırma Bakanlığı'na devretmiştir.

Ulaştırma Bakanlığı devredilen metro hatlarının inşaatlarını kısa süre içinde ihale yoluyla devam ettirmiştir. Yeniden başlayan metro inşaatlarının bazılarında istasyonlar güncel yerleşim birimlerine göre güncellenmiştir. İhalelerden sonra metro inşaatları bitmiştir. M3 hattı 12 Şubat 2014 tarihinde[8], M2 hattı 13 Mart 2014 tarihinde[11], M4 hattı da 5 Ocak 2017 tarihinde işletimlere alınmıştır[12]. Şubat 2019'da EGO Genel Müdürlüğü, M1, M2 ve M3 hatlarında aktarmasız hizmeti sağlamak adına bu üç hattı M1-2-3 adlı tek bir hatta birleştirmiştir.[13]

Altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Demiryolu[değiştir | kaynağı değiştir]

2022 itibarıyla Ankara metrosu, 52 istasyon ile hizmet vermektedir. Metro hatlarının hepsi Ankara'nın merkez ilçelerinden geçerken, 5 istasyonu Ankara Çevre Yolu'nun dış kısmında bulunmaktadır.

Ankara Raylı Sistemler Ağ Haritası

Ankara metrosu, beş hattıyla toplam 64,1 km'lik bir sistem olarak, uzunluk olarak dünyanın en uzun 79. metro sistemidir. Hatların bir kısmı hem yer altından hem de yer üstünden gitmektedir. M1 ve M3 hatlarının bazı istasyonları yer üstünde bulunmaktadır. Trenler bu istasyonlara varırken yukarıdan gitmektedirler. M2 ve M4 hatlarının tamamı yer altından gitmektedir. M1, M2 ve M3 hatlarının son istasyonları birbirleri ile bağlantılıdır. Her ne kadar farklı hatlar olarak yazılsa da trenlerde aktarma yapmadan M2 hattının son istasyonu olan Koru'dan M3 hattının son istasyonu olan OSB/Törekent'e gidilebilmektedir. Bu şekilde tren Ankara'nın merkezi içinden geçerek büyük bir ters C harfi çizmiş olur.

Hattın yaklaşık yüzde otuz biri yer üstünde bulunmaktadır. 17.965 metresi aç-kapa sistemi, 17.795 metrelik kısımda delme yöntemi tünelden oluşmaktadır.[14][15][16][17] Trenlerin tümü trafiğin sağ yönünden gitmektedir.

A1, M1, M2, M3 ve M4 hatları 750 Volt doğru akım üçüncü ray sistemi ile elektriklendirilmişlerdir.[14][15][17][18][19]

Hatlar[değiştir | kaynağı değiştir]

2021 yılında Ankara metrosu 216.261.528 yolcu tarafından kullanılmıştır.[20]

Adı Açılış tarihi Uzunluk Son istasyonları İstasyon sayısı Depo Kullanılan tren Araç sayısı Yıllık yolcu sayısı (2019)
Ankaray logo.svg
 30 Ağustos 1996 8,527 kilometre (5,298 mi) AŞTİ
Dikimevi 		11 Söğütözü AnsaldoBreda 3 36.800.757
Ankara M1 Line Symbol.svg
 28 Aralık 1997 14,661 kilometre (9,110 mi) 15 Temmuz Kızılay Millî İrade
Batıkent 		12 Macunköy CSR-MNG 6 45.982.600
Ankara M2 Line Symbol.svg
 13 Mart 2014 16,590 kilometre (10,309 mi) 15 Temmuz Kızılay Millî İrade
Koru 		Çayyolu 31.659.077
Ankara M3 Line Symbol.svg
 12 Şubat 2014 15,360 kilometre (9,544 mi) Batıkent
OSB-Törekent 		Macunköy 18.174.750
Ankara M4 Line Symbol.svg
 5 Ocak 2017 9,220 kilometre (5,729 mi) Atatürk Kültür Merkezi
Şehitler 		9 3 9.068.070

Bunların dışında B1, B21 ve T1 hatları da şehir içi ulaşıma katkı sağlayan diğer raylı ve kablolu hatlardır.

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Ankara metrosu istasyonları listesi

Ankara metrosunda kırk iki istasyon bulunmaktadır.[21] 15 Temmuz Kızılay Millî İrade istasyonu, aktif olarak en çok hat geçen istasyondur.

Trenler[değiştir | kaynağı değiştir]

M1 hattında kullanılan orijinal araçlar Toronto metrosunda kullanılan Bombardier Transportation tarafından üretilen altıncı nesil H-serisi trenlerin modifiyeli haliydi. Bu trenlerden toplam 108 vagon vardı ve genellikle M1 hattında altılı set halinde 18 tren olarak kullanıldı. Vagonların koltukları sert plastikten imal edilmiştir ve hepsi uzunlamasına vagonlara monte edilmiştir. Sandalyelerin hiçbiri gidiş güzergahlarının önüne ya da arkasına bakacak şekilde monte edilmemiştir ve araçların en ön ve en arkalarında koltuk bulunmamaktaydı.

2012 yılında hem M1 hattındaki trenleri yenileme amacıyla hem de yeni açılan M2, M3 ve M4 hatlarında kullanılmak üzere Çinli CSR-MNG firmasına 324 araçlık sipariş vermiştir.[22] Günümüzde metro hatlarında kullanılan bu siparişler altılı set halinde 54 tren olarak söz konusu dört hatta hizmet vermektedir. 2019 yılında M1, M2 ve M3 hatlarının birleştirilip tek hat olmasıyla beraber Bombardier Transportation tarafından üretilen altıncı nesil H-serisi trenleri eski model oluşu ve çağın teknolojisinden geri kalması nedeniyle kaldırılmıştır.[23]

8 Mart 2022 tarihinde Bombardier marka trenlerden biri, yenilenme çalışmaları tamamlanarak ve yolcu taşıyarak M1-2-3 hattında bir haftalığına test edilmiştir. Bu test ile beraber Bombardier H-serisi tren, 3-4 senenin ardından tekrar yolcu taşımış oldu. Daha sonra ise 23 Nisan 2022 tarihinde M1-2-3 hattında grafitilerle süslenerek, tek günlüğüne yeniden sefere verildi. Şu anki CSR-MNG trenlerinin araç yetersizliği sebebiyle M4 hattının AKM - Kızılay uzatması tamamlanınca Bombardier marka trenlerin yeniden sefere verilmesi planlanmaktadır.

Tren stok kodları[değiştir | kaynağı değiştir]

Her sistemde olduğu gibi Ankara metrosunda da trenlerin kodları bulunmaktadır. Ankara metrosu ve Ankaray birbirinden farklı sistemler olduğundan dolayı iki sistemin kendine özel numaralandırmaları bulunmaktadır.

Metro[değiştir | kaynağı değiştir]

Her araçta dört haneli kod ile beraber her üçlü araç setinin birleşmesi ile birleşik kod bulunmaktadır. Her dört haneli kodun ilk hanesi üçlü araç setinin kaçıncı aracı olduğunu, kalan son üç hane ise üçlü araç grubunun numarasını belirtir. Örnek olarak 1022 numaralı araçta, ilk hane olan 1 numarası üçlü gruptaki aracın numarasını, son üç hane olan 022 ise üçlü grubun numarasını belirtir. İlk hane araç grupları üçlü olduğundan 1 ila 3 arasında sayı alırken kalan 3 hane toplam araç sayısına göre artarak gitmektedir. İlk hanesi 1 ve 3 olan araçlar motoru bulunan ve kontrol paneli içeren ön veya arka araç olup 2 olan araç ise ara vagon olup motor ve kontrol kabini içermeyen vagondur. Bombardier araçlar 001 ile 036 grup numaraları ile numaralandırılmış olup CSR-MNG araçları 037-144 arası numaralandırılmıştır.

Ankaray[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankaray'da ise numaralandırma bir harf ve onu takip eden iki numaradan oluşan bir numaralandırma ile yapılır. İlk harf A veya B olabilirken iki haneli sayı, bulunduğu harf grubundaki araç numarasını gösterir. Ankara metrosunun aksine araçlar üçerli grup ile numaralandırılmamaktadır. Her aracın kendisine ait bir numarası bulunur ve farklı kombinasyonlarla üçerli gruplar oluşur. Örnek olarak A12 numaralı araçta, ilk harf trenin özelliğini, son iki hane olan 12 ise özellik grubundaki trenin numarasını belirtir. İlk harf sadece A ve B olabilmektedir. A harfli araçlar motoru bulunan ve kontrol paneli içeren ön veya arka araç olup B harfli araç ise ara vagon olup motor ve kontrol kabini içermeyen vagondur.

Stok kodunu bulma[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir aracın numarası:

  • Dışarıdan:
    • Bombardier: 1 veya 3 ile başlayan araçların kontrol panelinin bulunduğu yönde bulunan ilk pencerenin yanında, 2 ile başlayan araçta ise aracın 1 numara ile başlayan araca başlanan ucunda, yine ilk pencerenin yanında bulunur.
    • CSR: 1 veya 3 ile başlayan araçların kontrol panelinin bulunduğu ucunda, ilk yolcu kapısı ile ön panel kapısı arasında ve trenin ön camın iki yanında, 2 ile başlayan araçta ise aracın 1 numara ile başlayan araca bağlanan ucunda üst köşesinde bulunur.
    • Ansaldo Breda (Ankaray): Tüm araçlarda ilk ve son kapının köşesinde, ve araçların ön ve arka taraflarında, sol alt köşesinde bulunur.
  • İçeriden:
    • Bombardier & CSR: Trenin en sol üst köşesinde ve kapıların yanlarında Başkent iletişim çıkartmasında bulunur.
    • Ansaldo Breda (Ankaray): Tüm araçlarda birleşim noktalarında bulunan camların üst tarafında kalan acil durum kolunun üzerinde ve kapıların yanlarında Başkent iletişim çıkartmasında bulunur.
  • Kontrol Panelinde: Bombardier trenlerde dışarı bakan sayaçta iki haneli, Ansaldo Breda (Ankaray) trenlerde yine dışarı bakan göstergede iki haneli ve panelin içerisinde orta üstte harf ve iki haneli formatta, CSR araçlarda ise yine panelin sol üst köşesinde 4 haneli olarak bulunmaktadır.
  • 1039 numaralı aracın kodu ilk kapının hemen yanında

    1039 numaralı aracın kodu ilk kapının hemen yanında

  • 2039 numaralı aracın kodu 1039 numaralı aracın bağlantı noktası tarafında, üst köşede

    2039 numaralı aracın kodu 1039 numaralı aracın bağlantı noktası tarafında, üst köşede

  • 3039 numaralı aracın kodu, trenin en sol üst köşesinde

    3039 numaralı aracın kodu, trenin en sol üst köşesinde

  • 1059 numaralı aracın kodu, trenin ön tarafında

    1059 numaralı aracın kodu, trenin ön tarafında

  • 3061 numaralı aracın kodu, trenin kapısının hemen yanındaki çıkartmada

    3061 numaralı aracın kodu, trenin kapısının hemen yanındaki çıkartmada

  • A22 numaralı aracın kodu, acil durum kolunun hemen üzerinde

    A22 numaralı aracın kodu, acil durum kolunun hemen üzerinde

  • A22 numaralı aracın kodu, en ön kapının hemen yanında

    A22 numaralı aracın kodu, en ön kapının hemen yanında

  • B02 numaralı aracın kodu, trenin birleşme noktasında en sol alt köşede

    B02 numaralı aracın kodu, trenin birleşme noktasında en sol alt köşede

  • A04 numaralı aracın kodu, tren kapısının hemen yanındaki çıkartmada

    A04 numaralı aracın kodu, tren kapısının hemen yanındaki çıkartmada

Depolar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara metrosu sistemi için şu anda iki tane depo sahası bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi Macunköy istasyonuna yakın 144 araç kapasiteli saha iken diğeri de Koru istasyonu yakınında 135 araç kapasiteli depodur.[24] Yapılması planlanan hatlarla birlikte Etlik Şehir Hastanesi yakınına bir adet depo sahasının daha yapımı planlanmaktadır. Ankaray araçlarının deposu ise Söğütözü'nde bulunur.[25]

Sinyalizasyon sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hem Ankara metrosu, hem de Ankaray sinyalizasyon sistemi olarak İletişim Tabanlı Tren Kontrol sistemini kullanmaktadır. Ankaray'da sinyal lambaları sonraki sinyale kadar tren olup olmadığını gösterirken Ankara metrosunda sinyaller belirli kurallara göre yanmaktadır.

Metro[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer metro sistemlerinden farklı olarak Ankara metrosu yeşil sinyal yarı-otomatik seferlerde kullanılmaz. Sistemin çalışma mantığı basitçe kırmızı-yeşil sinyal sistemine benzemektedir ancak bu duruma ek olarak GoA2 Yarı Otomatik Tren Operasyon Sistemi, bu yeşil sinyal aralığının kontrolünü alıp sinyali yanıp sönen sarı sinyale dönüştürmektedir. Güvenlik sebebiyle sistem, sadece bir sonraki sinyal aralığını tarar ve bu sebepten dolayı eğer birden fazla sinyal aralığı boş olduğunda yeşil ışığın yanması gerekirken sadece tek bir aralıkta yeşil veya sarı ışık yanar. Sinyalin yeşil veya sarı yanması basit iki koşulun aynı anda sağlanması gerekmektedir: İstasyona yaklaşan bir trenin olması veya istasyonda zaten bir trenin bulunması, ve bir sonraki sinyal lambasına kadar hattın boş olması. Ayrıca sarı yanması için ek koşul, trenin yarı-otomatik modda olması. Sarı ışık aynı zamanda sadece ileri (daire) sinyallerde yanmakta olup ters yöndeki oluşabilecek tren akışını engellemek üzerine ayarlanmıştır. Eğer ilk iki koşul aynı anda sağlanmaz ise (yarı-otomatik kontrol dışındaki koşullar hariç) sinyal kırmızı yanmaktadır ve trenin otomatik olarak hareketi engellenir. Eğer tren elle kırmızı sinyalden ileri götürülür ise acil durum frenlerini devreye geçirir ve trenin kırmızı sinyalden sonra ilerleyişi tamamen engellenir. Yeşil ışık ayrıca eğer son istasyonlarda metro istasyondan çıkarken ray değişimi yapılacak ise yanıp sönen yeşil sinyal yanabilmektedir (otomasyon durumunda yeşil yerine sarı sinyal yanabilir). Bunun sebebi ise ray değişiminin otomatik sistem tarafından yapılıp, rayların trenin geçişi için hazırlanıp kilitlenmesidir. İstisnai durumlar: Manuel moddaki hizmet dışı bir tren, kontrol merkezi tarafından yakılan yeşil sinyalle, otomatik modda hizmet dışı bir tren ise yanıp sönen sarı sinyalle önündeki hat doluyken bu dolu hatta geçebilir.

Sinyal Anlamı
Ankara Metro Orange Signal.gif
 Tren otomatik modda ileri devam edilebilir veya ray değiştirebilir.
Ankara Metro Red Stable Signal.gif
 Tren ileri devam edemez.
Ankara Metro Green Stable Signal.gif
 Tren manuel modda ileri devam edebilir.
Ankara Metro Flashing Green Signal.gif
 Tren manuel modda ray değiştirilebilir.

Ankaray[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankaray ise Ankara metrosundaki gibi yeşil, sarı ve kırmızı lamba kullanmaktadır. Yeşil lamba bir sonraki sinyale kadar hattın temiz olduğunu gösterirken kırmızı sinyal ise bir sonraki sinyal lambasına kadar hattın dolu olduğunu gösterir. Ankara metrosunun aksine sarı lamba, ileride ray değişimi yapıldığı zaman yanmaktadır. Ankara metrosunun aksine yeşil sinyaller normal şekilde çalışmaktadır. Şu anda GoA1 seviyesi olan Ankaray, Dikimevi-Natoyolu uzatmasının yapımıyla beraber hem yeni, hem de eski hattın sinyalizasyonu GoA2 seviyesine yükselecek ve tıpkı diğer metro hatlarındaki gibi yarı otomatik işletmeye geçecektir.

Sinyal Anlamı
Ankaray Green Triple.png Ankaray Green Double.png Tren ileri devam edebilir.
Ankaray Orange Triple.png Tren ray değiştirebilir.
Ankaray Red Triple.png Ankaray Red Double.png Tren ileri devam edemez.

Sinyal fotoğrafları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Kolej istasyonundaki yeşil Ankaray sinyali

    Kolej istasyonundaki yeşil Ankaray sinyali

  • Aşti istasyonundaki turuncu Ankaray sinyali

    Aşti istasyonundaki turuncu Ankaray sinyali

  • Kolej istasyonundaki kırmızı Ankaray sinyali

    Kolej istasyonundaki kırmızı Ankaray sinyali

  • Akköprü istasyonundaki kırmızı Metro sinyali

    Akköprü istasyonundaki kırmızı Metro sinyali

  • Akköprü istasyonundaki yanıp sönen sarı Metro sinyali

    Akköprü istasyonundaki yanıp sönen sarı Metro sinyali

  • Batıkent istasyonundaki normal yeşil Metro sinyali

    Batıkent istasyonundaki normal yeşil Metro sinyali

  • Sinyaller aynı zamanda yön göstermektedir. Daire sinyaller ileri yönü, kare sinyaller ters yönü gösterir

    Sinyaller aynı zamanda yön göstermektedir. Daire sinyaller ileri yönü, kare sinyaller ters yönü gösterir

Park Et Devam Et uygulaması[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara Büyükşehir Belediyesi 12 Şubat 2021 tarihinden itibaren Park Et Devam Et (P+R) sistemini metro sistemine dahil etmiştir.[26] Metro kullanımını arttırmak ve şehir içine yönelik araç trafiğini azaltma amaçlı bu sistem 21 Ekim 2022 itibarıyla M2 hattındaki Millî Kütüphane ve M1 hattındaki Macunköy istasyonlarında yer almaktadır.[27]

Gelecekteki genişletmeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Devam eden genişletmeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Söğütözü'nde bulunan, Ankara mevcut ve yapımı planlanan raylı sistem hatları

M4 hattı uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: M4 (Ankara metrosu)

Atatürk Kültür Merkezi'nden sonra, YHT Garı - Adliye - Kızılay olarak üç istasyon daha inşa hâlindedir. Bu uzatma 3,3 km'dir. 4 Aralık 2017 tarihinde sözleşme imzalanmış olup, 5 Aralık 2017 tarihinde yer teslimi yapılarak işlere başlanmıştır.[28] Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, hattın 2023'ün ilk aylarında işetmeye açılacağını belirtmiştir.[29]

Planlanan genişletmeler[değiştir | kaynağı değiştir]

A1 hattı uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]

Mevcut durumda AŞTİ'de son bulan Ankaray (A1) hattının yaklaşık 800 metre boyunca Söğütözü'ne uzatılması ve böylece M2 hattı ile kolayca aktarma yapılabilmesi hedefleniyor. Bu uzatmanın tünel kazma, ray serim, elektrifikasyon ve istasyon işleri halihazırda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından zaten inşa edilmiş haldedir. Hattın hâlâ hizmette olmamasının nedeni ise Ankaray'ın oldukça eski olan sinyalizasyon sistemidir. Hattın bu bölümüne kurulacak aynı sinyalizasyon sistemi için parça veya destek bulunmamaktadır. Hattın Natoyolu uzatmasının inşası esnasında tüm hattın sinyalizasyonu baştan sona GoA2 seviyesinde modernize edilerek hem servis sıklığı, seyir hızı, kapasite ve yolculuk güvenliği üst düzeye yükseltilecek, hem de hattın Söğütözü bölümü hizmete alınacaktır.

A2 hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

AŞTİ - Dikimevi arasında hizmet veren hafif raylı sistem Ankaray (A1) hattı, Dikimevi istasyonundan itibaren güneydoğu yönüne doğru Natoyolu'na kadar uzatılacaktır. 7,4 km uzunluğunda ve 8 istasyona sahip olacak olan A2 hattı için Ankara Büyükşehir Belediyesi 4 Haziran 2020 tarihinde proje ihalesine çıktı.[30] 13 Ekim 2020 tarihinde ihaleyi kazanan Metro İstanbul A.Ş. ile 6.565.900 TL'lik sözleşme imzalandı[31][32][33], çalışmalar başladı[34] ve hattın projesi 10 Şubat 2022 tarihinde Metro İstanbul tarafından tamamlanarak EGO'ya teslim edildi.[35] Projenin ÇED raporunda hattın inşasına 2022 yılında başlanması ve 3,5 yıllık bir inşa sürecinin ardından 2025 yılında hizmete açılması öngörüldü.[36] Proje Kasım 2022 itibarıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'ndan onay almıştır ve 2023 yılı Cumhurbaşkanlığı yatırım programında yer alması beklenmektedir.[37]

M2 hattı uzatmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: M2 (Ankara metrosu)

Ankara Büyükşehir Belediyesi, 8 Haziran 2022 tarihinde M2 (Kızılay - Koru) Metro Hattı'nın uzatılması için "Uygulamaya Esas Kesin Proje Hizmeti Alımı" ihalesine çıktı. Teknik şartnamede yer alan bilgilere göre projelendirilen hattın 7,72 km uzunluğunda olması planlanmaktadır.[38]

Uzun vadede Bağlıca kolunun OSB-Törekent istasyonuna bağlanmasıyla M2 ve M3 hatlarının birleşmesi ve tüm hattın kapalı bir çember haline getirilmesi planlanmaktadır. 29 Eylül 2022 tarihinde EGO Genel Müdürlüğü ile ARUP Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş. arasında "Uygulamaya Esas Kesin Proje Hizmetleri Danışmanlık Hizmeti" alımı sözleşmesi imzalanmıştır.[39] Sözleşme bedeli 11.200.000 TL'dir.[40]

M4 hattı uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: M4 (Ankara metrosu)

Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 9 Haziran 2022 tarihinde proje ihalesine çıktığı uzatma, hattın son istasyonu olan Şehitler'den başlayarak hattı Forum'a kadar 5,5 km boyunca uzatacaktır.[41] Bu uzatmanın projesi için 10.900.000 TL'lik sözleşme 29 Eylül 2022'da ARUP Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş. ile imzalanmıştır.[42]

M5 hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: M5 (Ankara metrosu)

Ankara Büyükşehir Belediyesi, 10 Haziran 2022 tarihinde M5 (Kızılay - Atatürk Sitesi) Metro Hattı için proje ihalesine çıktı. 29 Eylül 2022 tarihinde TÜMAŞ ile 30.800.000 TL bedelle proje sözleşme imzalanarak proje hazırlama çalışmalarına başlanmıştır.[43][44] İlk etapta yaklaşık 13 km uzunluğundaki bu hat 11 istasyona sahip olacaktır.[45] Hat hizmete alındığı zaman M4 hattı ile entegre, aktarmasız bir servis sağlayacaktır. Daha sonraki etaplarda ise hat İncek ve Gölbaşı istikametlerine doğru çatallanacaktır.

M6 hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: M6 (Ankara metrosu)

YHT Garı - Kuyubaşı - Esenboğa Havalimanı - Yıldırım Beyazıt Üniversitesi - Çubuk arasında yapılması planlanan M6 hattının yapımı Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından gerçekleştirilecektir.[46] Toplam uzunluğu 27 km olup, 17 istasyona sahip olacak olan hattın[47]GoA4 Sürücüsüz Tren Operasyon Sistemi ve 120 km/h işletme hızına sahip olarak planlanmıştır. Günlük 700 bin yolcu taşıma kapasitesiyle dizayn edilen hatta çalışması için 102 adet sürücüsüz tren aracının alınması ve 17 adet 6 vagonlu set olarak kullanılması düşünülmüştür. Esenboğa Raylı Sistem Bağlantısı etüt, proje ve mühendislik hizmetleri Kuyubaşı - Esenboğa Havalimanı - Yıldırım Beyazıt Üniversitesi olmak üzere etüt proje çalışmaları 2016 yılında tamamlanmıştır ve ihale hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Hattın diğer etaplarının etüt ve proje çalışmaları devam etmektedir. Hat YHT Garı - Kuyubaşı, Kuyubaşı - Esenboğa Havalimanı - Yıldırım Beyazıt Üniversitesi ve Yıldırım Beyazıt Üniversitesi - Çubuk olmak üzere 3 etaptan oluşacaktır.

M7 hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: M7 (Ankara metrosu)

Halk arasında "Etlik Metrosu" olarak da anılan, hattın projesini hazırlayıp etütlerini yapan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın güzergâhı Forum - YHT Garı olarak planlanan metro hattıdır.[48] Hat, yaklaşık 12 km uzunluğundadır ve 8 istasyondan oluşmaktadır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, bu hattın M6 hattına entegre olarak bu güzergahta aktarmasız ulaşım sağlanacağını belirtmiştir.[49]

Karapürçek hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

Otobüs ve dolmuşların yetersiz kalması ve artan yolcu yoğunluğu sebebiyle Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından bölgeye bir 'raylı sistem' planlaması başlamıştır.[50] Ulus - Siteler - Karapürçek güzergâhını takip etmesi planlanan hattın monoray olması dahi ihtimal dahilindedir.[51][52] Hattın muhtemel istasyonları henüz belli değildir.

Yolculuk[değiştir | kaynağı değiştir]

Biletlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara Büyükşehir Belediyesi, 2014 yılında AnkaraKart'ı tanıttı. Ankara'da toplu taşıma araçlarında kullanılan, ön ödemeli akıllı manyetik karttır. Metro ve raylı sistemlerin dışında AnkaraKart diğer toplu taşıma araçlarında; otobüslerde, teleferikte, özel halk otobüslerinde, merkezden çevre ilçelere giden toplu taşıma araçlarında ve Başkentray'da kullanılabilir ve bu toplu taşıma sistemleri arasında aktarma yapılabilir.

Ocak 2019'dan itibaren AnkaraKart'ın yanı sıra temassız kredi ya da banka kartlarıyla da toplu taşımayı kullanmak mümkün olmuştur. Eylül 2019'da NFC özelliğine sahip telefonlarla AnkaraKart uygulaması ile toplu taşıma mümkün olmuştur.[53]

Kasım 2022 itibarıyla AnkaraKart kullanılarak merkez ilçelerde yapılan toplu taşım kullanımlarında tam bilet 9.50 TL, tam aktarma 3,50 TL; indirimli bilet 4.75 TL, indirimli aktarma 2.50 TL; öğretmenler için bilet 5.25 TL, öğretmenler için aktarma 2.50 TL'dir. Öğrenci abonmanı 26 yaş altı öğrenci kartlarına tanımlanabilir ve aylık 90 TL karşılığında bir ay geçerli 225 biniş hakkı sağlar. Merkez ilçelerde kullan-at biletler, temassız kredi/banka kartı veya NFC kullanılarak yapılan binişler 11.50 TL ile ücretlendirilir. Çevre ilçeler için abonman geçerli olmamakla birlikte uzun mesafe tarifesi uygulanır. Güncel fiyat tarifesine AnkaraKart resmi sitesi 25 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'nden ulaşılabilir.[54]

AnkaraKart üç kategoriye ayrılmaktadır: Tam, İndirimli, Serbest. Öğretmenler, öğrenciler ve 62-65 yaş arası yaşlılar sahip oldukları indirimli AnkaraKart ile toplu taşımayı indirimli kullanabilmektedirler. 65 yaş üstü yaşlılar, engelliler, engelli refakatçileri, gaziler ve şehit/gazi yakınları, bazı emniyet görevlileri, zabıtalar, TÜİK çalışanları ve basın mensupları serbest AnkaraKart kullanabilmektedirler. AnkaraKart'ın dışında kullan-at tipli kağıt bilet de mevcuttur. Bu biletler kağıt malzemeden olup, ücret tarifesi normal AnkaraKart'tan pahalıdır.

İndirimli veya ücretsiz AnkaraKart sahipleri yılda bir defaya mahsus olmak üzere kartlarının vizelerini yeniletmelidirler. Böylece indirimli veya ücretsiz taşıma kullanma hakları sona eren yolcuların indirimli kart kullanmaya devam etmesi önlenir. Vize yeniletmeyen yolcular bu işlemi gerçekleştirene kadar tam bilet fiyatı üzerinden ücretlendirilirler. Öğrenciler vize yenileme işlemini AnkaraKart İşlem Merkezleri'nden veya Smart Banko ve Mini Banko isimleriyle anılan kiosk cihazlarından ücretsiz bir şekilde gerçekleştirebilirler. Öğretmenler, 62-65 yaş arası yaşlılar ve TÜİK çalışanları vize yenileme işlemini, ücreti karşılığında AnkaraKart İşlem Merkezlerinde yaptırırlar. Güncel vize ve kart ücretlerine AnkaraKart resmi sitesi 25 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'nden ulaşılabilir.[54] Usulsüz kart kullanımının tespiti halinde yolcuya 200 tam bilet parası ceza kesilmektedir.

11 Nisan 2022 tarihinden itibaren EGO tarafından pik saatlerdeki kalabalığı daha erken saatlere yaymak amacıyla toplu ulaşımda "pik saat" tarifesi uygulanmaya başlanmıştır. Bu tarife kapsamında sabah saat 06:00 ile 06:45 arası seferlerde tam bilet fiyatı üzerinden indirim yapılmaktadır.[55]

İşletme programı[değiştir | kaynağı değiştir]

Metroda gece hizmet bulunmamaktadır. Günün ilk seferi saat 06:00'da başlar. Son sefer de saat 01:00'da yapılır. Gece genellikle hatların bakımı yapılır. Bu zaman dilimlerinde güzergâhlarda gece otobüsleri ile hizmet verilir. Metroda herhangi bir tatilden dolayı sefer yapılmaması durumu yoktur. Herhangi bir tatil günü metro kullanılabilir. Bayram günleri metro ücretsiz kullanılabilir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "2021 faaliyet raporu" (PDF). 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2022. 
  2. ^ "Türkiye Raylı Sistemleri Yeniden Keşfediyor Murat Karayalçın'la Ankara Metrosu Üzerine Söyleşi" (PDF). İnşaat Mühendisleri Odası. Temmuz 1996. 14 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021. 
  3. ^ a b Mutlu Türkmen, KENT İÇİ TOPLU TAŞIMADA RAYLI SİSTEMLERİN YERİ VE ANKARA METROSU İLE ANKARAY ÖRNEKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (THE IMPORTANCE OF RAIL TRANSIT IN URBAN MASS TRANSPORTATION AND EVALUATION OF ANKARA METROSU AND ANKARAY SAMPLES), Ağustos 2001
  4. ^ "Ankara'da Raylı Ulaşım". Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2003. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  5. ^ "Ankara metro sözleşmesi". Milliyet Gazetesi. 6 Şubat 1989. 19 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021. 
  6. ^ Şehriban OĞHAN, Hülya GÜZEL (9 Ocak 1998). "Başkent'te metrolu günler". Hürriyet Gazetesi. 12 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  7. ^ "Ankara Metrosu 20 Yaşında". Haber Ankara. 29 Aralık 2017. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  8. ^ a b "(M3) Batıkent - Sincan Metrosu". EGO Genel Müdürlüğü. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  9. ^ "AŞTİ-Çayyolu metro yapıımına başlanıyor". 19 Eylül 2002. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  10. ^ "Gökçek'in 'ustalık eseri' Keçiören metrosunda 13 yıl sonra test sürüşü!". 31 Ağustos 2016. 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  11. ^ "(M2) KIZILAY - ÇAYYOLU METROSU". EGO Genel Müdürlüğü. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  12. ^ "(M4) KEÇİÖREN - ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ - KIZILAY METROSU". EGO Genel Müdürlüğü. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  13. ^ Özen, Levent (19 Şubat 2019). "Ankara'da İki Ayrı Metro Hattı Birleşti". RayHaber | RaillyNews. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  14. ^ a b "M1 Metrosu Teknik Özellikleri". EGO Genel Müdürlüğü. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  15. ^ a b "M2 Metrosu Teknik Özellikleri". EGO Genel Müdürlüğü. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  16. ^ "M3 Metrosu Teknik Özellikleri". EGO Genel Müdürlüğü. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  17. ^ a b "M4 Metrosu Teknik Özellikleri". EGO Genel Müdürlüğü. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  18. ^ "(A1) ANKARAY ( AŞTİ - DİKİMEVİ ) TEKNİK ÖZELLİKLER". EGO Genel Müdürlüğü. 5 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 
  19. ^ "(M3) ANKARA METROSU - 3 ( BATIKENT - SİNCAN / TÖREKENT) TEKNİK ÖZELLİKLER". EGO Genel Müdürlüğü. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 
  20. ^ "2021 Faaliyet Raporu" (PDF). EGO Genel Müdürlüğü. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  21. ^ "GENERAL DIRECTORATE of EGO - THE SUBWAY SYSTEMS - OPERATED RAIL SYSTEM LINES". General Directorate of EGO. 29 Ağustos 2012. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2014. 
  22. ^ "Ankara opens metro Line M4". Inernational Railway Journal. 5 Ocak 2017. 24 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020. 
  23. ^ "Aktarmasız metro seferleri başladı". Hürriyet. 17 Şubat 2019. 17 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. 
  24. ^ "Genel Tanıtım". Ankara Metrosu. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  25. ^ "ANKARAY". EGO Genel Müdürlüğü. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2022. 
  26. ^ "Başkent Ulaşımında Yeni Dönem: "Park Et Devam Et"". EGO Genel Müdürlüğü. 11 Şubat 2021. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  27. ^ "MACUNKÖY METRO İSTASYONU'NDA 'PARK ET DEVAM ET' DÖNEMİ BAŞLADI". EGO Genel Müdürlüğü. 21 Ekim 2022. 23 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022. 
  28. ^ "AKM-Gar-Kızılay Metro Uzatması" (PDF). Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020. 
  29. ^ "Ankara Raylı Sistem Projelerinin Son Durumu - Ekim 2022, KamuGözü, YouTube". 
  30. ^ Özdemir, Mahmut. "BÜYÜKŞEHİR, DİKİMEVİ-NATOYOLU METRO HATTI İÇİN KOLLARI SIVADI". www.ankara.bel.tr. 26 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  31. ^ "İhale Detayı". EGO Genel Müdürlüğü. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 
  32. ^ "EGO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ - Dikimevi-Nato Yolu Raylı Sistemler Uzatma Hattının Uygulamaya Esas Kesin Proje Hizmetleri İşi İhalesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi, 31 Ağustos 2020". 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ "Ankara'nın metro projesi Metro İstanbul'dan…". www.metro.istanbul. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 
  34. ^ "Metro İstanbul 7,4 km'lik Dikimevi-Natoyolu Hafif Raylı Sistemler projesi ihalesini kazandı". Twitter. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  35. ^ "ANKARA'YA METRO MÜJDESİ: DİKİMEVİ-NATOYOLU METROSU İÇİN PROJE TAMAMLANDI". EGO Genel Müdürlüğü. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  36. ^ "A1 Hattı (Ankaray) Dikimevi- Natoyolu Raylı Sistem Uzatma Hattı Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu". A1 Hattı (Ankaray) Dikimevi- Natoyolu Raylı Sistem Uzatma Hattı Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Metro İstanbul A.Ş. [ölü/kırık bağlantı]
  37. ^ "T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ - KASIM AYI MECLİS TOPLANTISI 15. BİRLEŞİM 1. OTURUM, Bütçe Görüşmeleri, Belediye Başkanı'nın konu ile ilgili sunumu." 27 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  38. ^ "İhale Detayı". web.archive.org. 26 Haziran 2022. 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  39. ^ "ANKARA'DA YAPILACAK 3 YENİ METRO HATTININ PROJELERİ İÇİN İMZALAR ATILDI". Ankara Büyükşehir Belediyesi. 7 Ekim 2022. 23 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022. 
  40. ^ "İhale Arama". 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022. 
  41. ^ "İhale Detayı". web.archive.org. 26 Haziran 2022. 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  42. ^ "3. yılımızda 4 yeni metro hattı için harekete geçiyoruz". Twitter. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2022. 
  43. ^ "3. yılımızda 4 yeni metro hattı için harekete geçiyoruz". Twitter. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 
  44. ^ Özdemir, Mahmut. "ANKARA'DA YAPILACAK 3 YENİ METRO HATTININ PROJELERİ İÇİN İMZALAR ATILDI". www.ankara.bel.tr. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 
  45. ^ "İhale Detayı". web.archive.org. 26 Haziran 2022. 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  46. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015. 
  47. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2016. 
  48. ^ "Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Ankara iline 2019-2023 arası yapılacak yatırımların tanıtım dosyası, Sayfa 52" (PDF). 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  49. ^ "Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı; Ulaşımda ve İletişimde 2003-2019, 06 Ankara; Sayfa 52" (PDF). 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  50. ^ "Büyükşehirden Siteler'e ray, Mamak'a metro atağı". Gazete İlk Sayfa. 16 Ocak 2020. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022. 
  51. ^ "Monoray". 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  52. ^ "Ankara Büyükşehir Belediyesi filosuna 301 yeni otobüs katılacak". www.aa.com.tr. 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022. 
  53. ^ "Başkentte Mobil Bilet: Cep Bilet Dönemi Başladı". EGO Genel Müdürlüğü. 4 Eylül 2019. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  54. ^ a b "AnkaraKart Tarifeler | Ankarakart". www.ankarakart.com.tr. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2022. 
  55. ^ mahmut.ozdemir@ankara.bel.tr, Mahmut ÖZDEMİR-. "ABB'DEN İLK PİK SAAT UYGULAMASI". www.ankara.bel.tr. 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ankara_metrosu&oldid=29420355" sayfasından alınmıştır