T1 (İstanbul tramvayı)

T1 (Kabataş – Bağcılar) Tramvay Hattı
T1 (Kabataş – Bağcılar) Tramvay Hattı
Genel bilgiler
Durum	İşletmede
Sahibi	İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Yer	İstanbul, Türkiye
İlk - Son durak	Kabataş; Bağcılar;
İstasyonlar	31
Sefer sıklığı	2 dakika (pik saatte)
Yolculuk süresi	1 saat 2 dakika (Kabataş – Bağcılar); 30 dakika (Eminönü – Cevizlibağ)
Web sitesi	T1 Hattı Resmî Sitesi
Hizmet
Türü	Tramvay
Sistem	İstanbul tramvayı
İşletmeci(ler)	Metro İstanbul
Bakım tesisi	Zeytinburnu・Topkapı
Yolcu sayısı	320.000 Kişi
Tarihçe
Açılış	T1 hattı:; 13 Haziran 1992 (Aksaray – Beyazıt-Kapalıçarşı); 10 Temmuz 1992 (Beyazıt-Kapalıçarşı – Sirkeci); 29 Aralık 1992 (Aksaray – Topkapı); 10 Mart 1994 (Topkapı – Zeytinburnu); 20 Nisan 1996 (Sirkeci – Eminönü); 30 Ocak 2005 (Eminönü – Fındıklı-MSÜ); 29 Haziran 2006 (Fındıklı-MSÜ – Kabataş); T2 hattı:; 14 Eylül 2006 (Zeytinburnu – Bağcılar); Birleşme:; 3 Şubat 2011 (Kabataş – Bağcılar)
Kapanış	T2 hattı: 3 Şubat 2011
Teknik bilgiler
Hat uzunluğu	19,3 km (12,0 mi)
Hat açıklığı	Standart (1435 mm)
Rota sayısı	4; Kabataş – Bağcılar; Bağcılar – Kabataş; Eminönü – Cevizlibağ; Cevizlibağ – Eminönü
Güzergâh haritası
	Sembol açıklamaları
	Bu diyagramı: görüntüle; tartış; değiştir;

T1 (Kabataş – Bağcılar) Tramvay Hattı,^[1] İstanbul'da yer alan tramvay hatlarından birisidir.

T1 hattı 19,3 km'lik uzunluğuyla 31 istasyona sahiptir. Zeytinburnu Viyadüğü, Galata Köprüsü ve Topkapı Kültür Parkı Alt Geçidi hariç tamamı yer üstünden giden hattın Topkapı dışındaki tüm istasyonları hemzemin istasyondur. İlk etapları Yapı Merkezi tarafından anahtar teslim olarak inşa edilmiştir. 1992–2011 yılları arasında hatta yapılan yeni eklemelerle hat toplamda 19,3 kilometre uzunluğa erişmiştir ve İstanbul'un en yoğun bölgelerinde toplu taşımacılığa büyük katkılar sağlamaktadır.

T1 hattı, Kabataş – Bağcılar ve Eminönü – Cevizlibağ arasında hafta içi 06.00 – 00.00 saatleri arasında pik saatlerde 2 dakikada 1 sefer sıklığıyla işletilir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

T1 hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

13 Haziran 1992'de Aksaray – Beyazıt-Kapalıçarşı arasında hizmete giren T1 hattı, modern anlamda İstanbul'da hizmete giren ilk tramvay hattıdır. T1 hattına 10 Temmuz 1992'de Beyazıt-Kapalıçarşı – Sirkeci, 29 Aralık 1992'de Aksaray – Topkapı, 10 Mart 1994'te Topkapı – Zeytinburnu, 20 Nisan 1996'da Sirkeci – Eminönü, 30 Ocak 2005'te Eminönü – Fındıklı ve 29 Haziran 2006'da Fındıklı – Kabataş uzatmaları eklenmiştir. 14 Eylül 2006 tarihinde ise T1 (Kabataş – Zeytinburnu) Tramvay Hattı hizmete girmiştir.^[1]

Kabataş istasyonunun hizmete girmesiyle birlikte T1 hattı, İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) Kabataş Terminali'ne ve F1 (Taksim – Kabataş) Füniküler Hattı aracılığı ile M2 (Yenikapı – Hacıosman) Metro Hattı'na entegre hâle gelmiştir. Ayrıca hizmete girdiğinde M7 (Kabataş – Saadetdere) Metro Hattı'na da entegre olacaktır.

T2 hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Eylül 2006'da Zeytinburnu – Bağcılar arasında T2 (Zeytinburnu – Bağcılar) Tramvay Hattı hizmete girmiştir. İstanbul'un ikinci modern tramvay hattı olarak anılan hat 5,2 kilometre uzunluğunda olup, hattın 587 metresi viyadük, 4.035 metresi hemzemindi. T2 hattında yüksek tabanlı Duewag tramvay araçları çalıştırılmaktaydı ve istasyonlar da bu araçlara göre inşa edilmişti.

T1 tramvay aracı Galata Köprüsü'nden geçerken, arka planda sağda Süleymaniye Camii, solda Yeni Cami.

T2 hattı, Zeytinburnu'nda, T1 (Kabataş – Zeytinburnu) Tramvay Hattı ve M1ᴀ (Yenikapı – Atatürk Havalimanı) Metro Hattı ile aktarma yapılacak şekilde tasarlanmıştı. Bu entegrasyon ile birlikte Bağcılar ve Güngören bölgesinden sadece raylı sistem aktarmaları kullanılarak kesintisiz yolculuk yapmak mümkün hale gelmiştir. Güzergâh 5 dakika sefer aralığı ile hizmet vermekte olup tek yönde sefer süresi 20 dakika olarak belirlenmişti. T2 hattı için alınan ve Ocak 2011'de İstanbul'a getirilen Alstom Citadis markalı alçak tabanlı tramvay araçlarının T1 hattına verilmesi T2 hattının da kaderini belirlemiştir.^[1]

Galata Köprüsü üzerinden Eminönü yönüne gelen bir T1 tramvay aracı (Şubat 2013)

Birleşme[değiştir | kaynağı değiştir]

T2 hattı istasyonlarının alçak tabanlı araçlara uygun istasyon haline getirilmesi için yapılan çalışmalar tamamlandıktan sonra 3 Şubat 2011'de T1 (Kabataş – Zeytinburnu) Tramvay Hattı ile T2 (Zeytinburnu – Bağcılar) Tramvay Hattı birleştirilerek T1 (Kabataş – Bağcılar) Tramvay Hattı oluşturulmuştur. Zeytinburnu – Bağcılar Tramvay Hattı'na ait olan T2 kodu ise Taksim – Tünel Nostaljik Tramvay Hattı'na verilmiştir.^[1]

Güzergâh[değiştir | kaynağı değiştir]

Hattın toplam uzunluğu 19,3 kilometredir. Hemen hemen tümüyle daha önceden planlanmamış bir güzergâhla, özellikle tarihî yarımada içinde yerleşim birimlerinin arasından geçtiği için bu uzunluğun büyük bir bölümü diğer motorlu taşıtlarla ortaklaşa kullanılan hemzemin yollardır. Tramvay yolu Bağcılar Tramvay İstasyonu'ndan başlayarak Soğanlı ve Güngören gibi yerleşim yerlerinin içinden geçmekte ve 'ü viyadükle aşarak Zeytinburnu Tramvay İstasyonu'a ulaşmaktadır. Daha sonra 'ün paralelinde devam ederek Zeytinburnu ilçesinin yerleşim birimleri arasından Topkapı'ya ulaşmakta ve burada Turgut Özal (Millet) Caddesi'ne giriş yapmakta ve Pazartekke, Çapa - Şehremini, Fındıkzade, Haseki ve Yusufpaşa istasyonlarını geçerek Aksaray istasyonunda Ordu Caddesi'ne katılmaktadır. T1 hattı -Topkapı istasyonunda üstünden yol geçen yarı kapalı bir alan haricinde- tümüyle hemzemindir. Tramvay hattında son yapılan eklemelerle istasyon sayısı 31'e yükselmiştir. Hat içinde alçak tabanlı cadde tramvayları işlemektedir. 2001 yılında, bugün hatta kullanılmakta olan araçlar satın alınmadan önce, ABB araçları hizmet vermekteydi. Bugün kullanımda olan araçlar getirildikten sonra hat 2 gün süreyle seferlere kapatılarak yüksek boylu peronlar yıkılmış ve yerlerine alçak tabanlı cadde tramvayına uygun boydaki mevcut peronlar yapılmıştır. Hattın tüm istasyonlarında engellilerin ve bebek arabalı yolcuların yararlanabileceği rampalı giriş-çıkışlar bulunmaktadır. T1 hattı, yolcu yoğunluğunun yüksek olduğu bir aksta, özellikle tarihî yarımada içinde İstanbul ulaşımına büyük katkı sağlamaktadır. Binlerce öğrencisi bulunan İstanbul Üniversitesi yerleşkelerinin dağıldığı Laleli semti ve çevresi, Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa gibi İstanbul ticaretinin can damarlarının olduğu bölgeler, Sultanahmet Meydanı, Gülhane Parkı, Karaköy gibi tarihî değeri bulunan turistik bölgeler ve Beşiktaş ile Taksim Meydanı gibi İstanbul'un çok yoğun iki merkezine kolay ulaşım olanağı bulunan Kabataş istasyonları ile T1 hattı İstanbul toplu taşımacılığında en çok kullanılan araç durumuna gelmiştir.

Etaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Etap	Hat	İstasyon sayısı	Hat uzunluğu	Durum	Açılış tarihi
1	Aksaray – Beyazıt-Kapalıçarşı	3	1,2 km	aktif	13 Haziran 1992
2	Beyazıt-Kapalıçarşı – Sirkeci	5	2,0 km		10 Temmuz 1992
3	Aksaray – Topkapı	7	3,2 km		29 Aralık 1992
4	Topkapı – Zeytinburnu	6	4,0 km		10 Mart 1994
5	Sirkeci – Eminönü	2	0.6 km		20 Nisan 1996
6	Eminönü – Fındıklı-MSÜ	4	2,5 km		30 Ocak 2005
7	Fındıklı-MSÜ – Kabataş	2	0,6 km		29 Haziran 2006
8	Zeytinburnu – Bağcılar	9	5,2 km		14 Eylül 2006

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıra	İstasyon	İlçe	Aktarma	Tür	Notlar
1	Kabataş	Beyoğlu	(Kabataş)・ (Kabataş)・ (İDO Kabataş・ŞH Kabataş)	Hemzemin	Beşiktaş Park・Dolmabahçe Sarayı・Kabataş İETT Peronları
2	Fındıklı - Mimar Sinan Üniversitesi				Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi・Molla Çelebi Camii
3	Tophane				İstanbul Modern・Tophane-i Amire・Nusretiye Camii・Kılıç Ali Paşa Camii・Galataport
4	Karaköy		(Karaköy)・ (ŞH Karaköy・Turyol)		Galata Köprüsü・Galata Kulesi
Galata Köprüsü
5	Eminönü	Fatih	(Eminönü)・ (ŞH Eminönü・BUDO Eminönü・Turyol)	Hemzemin	Eminönü・Galata Köprüsü・Mısır Çarşısı・Yeni Cami・Eminönü İETT Peronları
6	Sirkeci		・ (Sirkeci)・ (İDO Sirkeci)		Sirkeci Garı・TCDD Sirkeci Garı Demiryolu Müzesi・İstanbul Valiliği・İstanbul Erkek Lisesi・Gülhane Parkı
7	Gülhane				Gülhane Parkı
8	Sultanahmet				Ayasofya Camii・Sultanahmet Camii・Sultanahmet Meydanı・Topkapı Sarayı・Yerebatan Sarnıcı
9	Çemberlitaş				Çemberlitaş Sütunu・Nuruosmaniye Camii
10	Beyazıt - Kapalıçarşı				Kapalıçarşı・Beyazıt Camii・Beyazıt Devlet Kütüphanesi・İstanbul Üniversitesi Beyazıt Yerleşkesi・Beyazıt İETT Peronları
11	Laleli - İstanbul Üniversitesi		(Vezneciler - İstanbul Üniversitesi)		İstanbul Üniversitesi Laleli ve Vezneciler Yerleşkeleri・Laleli Camii
12	Aksaray				Aksaray Yeraltı Çarşısı・İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı --- ・・・・ Yenikapı Aktarma Merkezi'ne yaklaşık 750 metre yürüme mesafesi bulunmakta olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
13	Yusufpaşa		・ (Aksaray)		Murad Paşa Cami・Aksaray İETT Peronları --- ・ Aksaray Metro İstasyonu'na yaklaşık 250 metre yürüme mesafesi bulunmakta olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
14	Haseki				İstanbul Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fatih Haseki Merkez Binası
15	Fındıkzade				Karamanî Mehmed Paşa Camii・Ramada by Wyndham Istanbul Old City
16	Çapa - Şehremini				İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi・Çapa Fen Lisesi
17	Pazartekke				Küçükbaş Ahmet Şemseddin Camii
18	Topkapı	Zeytinburnu	(Topkapı)・ (Topkapı - Şehit Mustafa Cambaz)	Yer altı	Panorama 1453 Tarih Müzesi
19	Cevizlibağ - Atatürk Öğrenci Yurdu		(Cevizlibağ)	Hemzemin	Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü Atatürk Öğrenci Yurdu
20	Merkez Efendi				Tercüman Sitesi・KİPTAŞ Evleri・Merkezefendi Çarşısı
21	Seyitnizam - Akşemsettin				Akevler Konutları・Öğretmenler Parkı
22	Mithatpaşa				Demirciler Sitesi Camii
23	Zeytinburnu	Bakırköy	・ (Zeytinburnu)		Zeytinburnu İETT Peronları
24	Mehmet Akif	Güngören & Bahçelievler			Merter Şelale Parkı
25	Merter Tekstil Merkezi	Güngören & Bahçelievler			Merter Sanayi Siteleri
26	Güngören	Güngören			Metro Market Merter・Kale Outlet Center
27	Akıncılar				Güngören Belediyesi
28	Soğanlı				Güngören Kaymakamlığı
29	Yavuz Selim				Hüseyin Kocacık Yavuz Selim Camii
30	Güneştepe				Şehit Özcan Canik Parkı・Güneştepe Kültür Merkezi
31	Bağcılar	Bağcılar	(Bağcılar Meydan)		Bağcılar Meydanı --- Bağcılar Meydan Metro İstasyonu'na yaklaşık 400 metre yürüme mesafesi bulunmakta olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.

Entegrasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'un en işlek bölgelerinden geçerek İstanbul'un iki ayrı yoğun nüfuslu bölgesini birbirine bağlayan T1 hattında Zeytinburnu istasyonundan M1ᴀ hattına, Yusufpaşa istasyonundan kısa bir yürüyüş ile M1ᴀ&M1ʙ hattının Aksaray istasyonuna aktarma yapılabilmektedir. Bu aktarma ile Otogar, Atatürk Havalimanı ve Kirazlı'ya kolayca ulaşım sağlanabilmektedir. Tramvay hattının Zeytinburnu ve Cevizlibağ istasyonlarında İETT tarafından işletilen Metrobüs hattına da aktarma yapılabilmektedir. Topkapı istasyonundan T4 hattı'na, Aksaray istasyonundan kısa bir yürüyüş ile Yenikapı Aktarma Merkezi'ne, Laleli istasyonundan M2 hattına ve Sirkeci istasyonundan Marmaray'a ve T6 hattına aktarma yapılabilmektedir. Galata Köprüsü'nün güney ayağındaki Eminönü istasyonundan T5 hattına, İDO, Şehir Hatları, BUDO ve diğer işletmelerin vapur hatları ile İETT Eminönü Taksim Otobüs Peronları'na, Galata Köprüsü'nün kuzey ayağındaki Karaköy istasyonundan, Şehir Hatları'nın Karaköy İskelesi'ne ve Tünel'e aktarma yapılabilmektedir. Hattın son önemli aktarma istasyonu Kabataş'tan ise F1 hattı aracılığıyla M2 hattı ve T2 hattı ile İETT Taksim Otobüs Peronları'na aktarma yapılabilmektedir.