M3 (İstanbul metrosu)
![]() M3 (Kirazlı - Başakşehir/Metrokent) Metro Hattı | |
---|---|
![]() | |
Genel bilgiler | |
Tip | Metro |
Sistem | İstanbul metrosu |
Durum |
İşletmede Kirazlı - Başakşehir/Metrokent Test aşamasında Başakşehir/Metrokent - Kayaşehir Merkez İnşa halinde Bakırköy İDO - Kirazlı Proje aşamasında Kayaşehir Merkez - Fenertepe |
Bölge | İstanbul, Türkiye |
Terminal |
Kirazlı (Günümüzde) Bakırköy İDO (Gelecekte) Başakşehir - Metrokent (Günümüzde) Kayaşehir Merkez (Gelecekte) |
İstasyonlar |
20 İşletmede: 9[1] İnşa halinde: 11 |
Sefer sıklığı | Pik saatlerde 5 dakika, diğer saatlerde 10 dakika[1] |
Yolculuk süresi | 20 dakika[1] |
Rotalar | Kirazlı - Başakşehir/Metrokent |
Yolcu kapasitesi | 70.000[1] (tek yön) |
Tren sayısı | 80[1] |
Web sitesi |
M3 Hattı Resmî Sitesi M3 Hattı Bakırköy Uzatması Proje Sayfası M3 Hattı Bakırköy Uzatması İnternet Sitesi M3 Hattı Kayaşehir Uzatması Proje Sayfası M3 Hattı Kayaşehir Uzatması İnternet Sitesi M3 Hattı Fenertepe Uzatması Proje Sayfası |
İşletim | |
Açılış | 14 Haziran 2013 |
Kapanış | 29 Mayıs 2021 (İkitelli Sanayi - Olimpiyat Şube Hattı) |
Sahibi | İstanbul Büyükşehir Belediyesi |
İşletmeci(ler) | Metro İstanbul |
Depo merkezleri | Olimpiyat |
Teknik | |
Hat uzunluğu | 12,49[1] km (7,76 mi) |
Hat açıklığı | Standart (1435 mm) |
İşletme hızı | 80 km/sa (50 mph) |
Rota sayısı |
2 Başakşehir/Metrokent - Kirazlı Kirazlı - Başakşehir/Metrokent |
M3 (Kirazlı - Başakşehir/Metrokent) Metro Hattı, İstanbul'da yer alan yer altı metro hatlarından birisidir.
Günlük ortalama 75.000[1] yolcu taşıyan M3 hattı 9 istasyondan oluşan Kirazlı - Başakşehir - Metrokent kısmı anahat ve 3 istasyondan oluşan İkitelli Sanayi - Olimpiyat kısmı ise mekik olarak işletilmekteydi. M9 hattının ilk etabının hizmete girmesiyle İkitelli Sanayi - Olimpiyat kısmı M9 hattına devredilmiştir. Böylelikle işletme sadece Kirazlı - Başakşehir/Metrokent arasında yapılmaktadır.
Hattın Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından, 7 istasyondan oluşan Bakırköy İDO - Kirazlı ve 4 istasyondan oluşan Başakşehir/Metrokent - Kayaşehir Merkez kısımları ise şu an inşa edilmektedir.
Hattı kullanan yolcuların Marmaray hattına tek bilet ile kolay ulaşılması için, Bakırköy İDO uzatması açılana kadar geçici süreliğine Kirazlı istasyonundan M1ʙ hattı ile ücretsiz aktarma sağlanmaktadır. Aynı şekilde, İkitelli Sanayi - Olimpiyat şube hattının M9 hattına devredilmesiyle beraber Olimpiyat istasyonu kalkış/varışlı metroya entegre otobüs hatları'nı kullanmak isteyen yolcuların mağduriyet yaşamaması adına İkitelli Sanayi istasyonunda M9 hattı ile ücretsiz aktarma yapılabilmektedir.[2]
Hattın deposu M9 hattının Olimpiyat istasyonunun bitişiğinde yer almakta ve İkitelli Sanayi istasyonunda bulunan makaslar ile M9 hattına geçilerek depo sahasına ulaşılmaktadır.
Metro hattının inşa halindeki Başakşehir/Metrokent - Kayaşehir Merkez kısmının Şubat 2023'te ve Kirazlı - Bakırköy İDO kısmının ise 2023'ün ilk yarısında hizmete girmesi planlanmaktadır.[3][4] Gelecekte Kayaşehir Merkez - Fenertepe arasında bir uzatma hattı inşa edilmesi planlanmaktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mayıs 2006: Sözleşme tarihi
- Mart 2009: Tünellerin tamamlanması
- Ocak 2010: Araçların depoya gelmesi
- Aralık 2010: Aracın ilk enerjili sürüşü
- Ocak 2011: Başkanın ilk araçlı test sürüşü
- Haziran 2011: Hattın İETT’den İBB'ye devri
- Mart 2012: Sinyal sisteminin tüm hatta devreye alınması
- Haziran 2012: Deneme seferlerinin başlatılması
- 10 Eylül 2012: Gayri resmî hizmete giriş
- 14 Haziran 2013: Hattın yolculu işletmeye açılması
- 7 Temmuz 2013: Resmi açılış
- 22 Kasım 2013: Olimpiyat - İkitelli Sanayi şube hattı açılışı
- 29 Mayıs 2021: Olimpiyat - İkitelli Sanayi şube hattının M9 hattı işletmesine devredilmesi ve M9 ile ücretsiz aktarma sağlanması.
- 7 Mayıs 2022: Bakırköy İDO - Kirazlı arasında tünel kazılarını yapan TBM'ler, Kirazlı İstasyonun güneyindeki şaftlara ulaşarak kazıyı tamamlamışlardır. [5]
İşletme bilgileri[değiştir | kaynağı değiştir]
- İşletmeci: Metro İstanbul
- Hat uzunluğu: 12,49 kilometre
- Hat açıklığı: 1435 milimetre
- İstasyon sayısı: 9 (işletmede olan), 11 (inşaatı devam eden)
- Vagon sayısı: 80[6] (12 vagon M9 hattında kullanılmaktadır.)
- Araç seti: 17 adet 4'lü vagon
- Araç Marka / Model: Alstom Metropolis
- Sefer süresi: Kirazlı - Başakşehir/Metrokent: 20 dakika
- İşletme saatleri: 06.00 - 00.00
- Günlük yolcu taşıma kapasitesi: 75.000 yolcu / saat[6]
- Minumum headway: 90 sn (teorik) 120 sn (pratik)
- Sefer sıklığı: 5 dakika[6]
- Kumanda merkezi: Olimpiyat Yerleşkesi
- Hat voltajı: 1500 V DC
- Sürüş modu: ATO, ATP[6]
Teknik bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Atölye ve depo sahası[değiştir | kaynağı değiştir]
M9 hattı'nın Olimpiyat istasyonundan sonra yer alan Atölye ve Depo Sahası, yaklaşık 70.000 m² üzerine kurulu olup tesisin araç kapasitesi 120’dir. Bakım birimlerinin yer aldığı atölye binası ise 10.000 m² kapalı alandan oluşmaktadır.
Vagonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Metro için 68 araç ihalesini 29 Ağustos'ta imzalanan sözleşme ile Fransız Alstom firması almıştır. Araçların toplam maliyeti 78 milyon eurodur. Araçların tamamı teslim edilmiştir. Araçlar ayrıca M9 hattında da kullanılmaktadır.
İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Sıra | İstasyon | İlçe | Aktarma | Tür | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
1 | Bakırköy İDO | Bakırköy | ![]() |
Yer altı | Rauf Orbay Caddesi・Ataköy Marina・Galleria・Kennedy Caddesi |
2 | Özgürlük Meydanı | ![]() ![]() ![]() |
Bakırköy Özgürlük Meydanı・İncirli Caddesi・Yusuf Köksal Parkı・Bakırköy Anadolu İmam Hatip Lisesi | ||
3 | Bakırköy - İncirli | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Hatice Küçük Parkı・Bakırköy Adalet Sarayı・İsmail Erak Bulvarı・Botanik Parkı --- ![]() | ||
4 | Haznedar | Bahçelievler | Güngören Parkı・Naci Kazım Caddesi・Naci Kazım Parkı | ||
5 | İlkyuva | Bağcılar Caddesi・Bahçelievler İSKİ Binası | |||
6 | Yıldıztepe | Bağcılar | Bağcılar Caddesi・Bağcılar Anadolu Lisesi・Bağcılar Yıldıztepe İlkokulu・Hoca Ahmet Yesevi Ortaokulu | ||
7 | Molla Gürani | Molla Gürani Parkı・Mehmet Akif Bulvarı・Yıldıztepe Parkı | |||
↑↑ İnşa Halinde ↑↑ | |||||
8 | Kirazlı | Bağcılar | ![]() ![]() |
Yer altı | ![]() |
9 | Yenimahalle | 15 Temmuz Şehit Ramazan Sarıkaya Parkı・Dökumcüler Caddesi・Bağcılar Belediyesi Halk Sarayı・Yenimahalle Metro İETT Peronları | |||
10 | Mahmutbey | ![]() |
Maslak Caddesi・İnönü Caddesi・Bosna Caddesi | ||
11 | İSTOÇ | İSTOÇ | |||
12 | İkitelli Sanayi | Başakşehir | ![]() |
![]() | |
13 | Turgut Özal | Süleyman Demirel Bulvarı・Sanayi Siteleri (İPKAS, Triko Center, Esenler, Bağcılar-Güngören, Sefaköy, ESKOOP, Evren) | |||
14 | Siteler | Atatürk Bulvarı・Sanayi Siteleri (Fatih, Atatürk, ESKOOP, Dökümcüler) | |||
15 | Başak Konutları | Sanayi Siteleri (Tümsan, İSTEKS)・Başakşehir Emin Saraç Kültür Merkezi・Başakşehir 1. Etap Konutları | |||
16 | Başakşehir - Metrokent | Metrokent Konutları・Başakşehir Sular Vadisi・Metrokent İETT Peronları | |||
↓↓ İnşa halinde ↓↓ | |||||
17 | Onurkent | Başakşehir | Yer altı | Onurkent Parkı・Mimar Kemalettin Caddesi | |
18 | Şehir Hastanesi | Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi[7] | |||
19 | Kayaşehir 15. Bölge | Kayaşehir Bulvarı・Kayaşehir Millet Bahçesi | |||
20 | Kayaşehir Merkez | ![]() |
Kayaşehir Bulvarı・Başakşehir Millet Bahçesi・Başakşehir Belediyesi (inşa halinde)・Başakşehir Merkez Camii |
İstasyon yapıları[değiştir | kaynağı değiştir]
İstasyonlar 8'li trenlere uygun olarak hazırlanmış 180 metrelik peronlara sahiptir. Mahmutbey istasyonunda bir adet geceleme hattı (3. hat), İkitelli Sanayi istasyonunda 2 peron 4 hat bulunmaktadır. Hattaki Kirazlı ve İSTOÇ ile Başakşehir - Metrokent arasındaki istasyonlar aç-kapa yöntemiyle, Yenimahalle ve Mahmutbey istasyonları ise top-down yöntemiyle inşa edilmiştir. Tüneller çift tüp olup, TBM ile açılmıştır.
M3 hattında her türlü olumsuz duruma karşı senaryolar hazırlanmıştır. İstasyonlarda bulunan kameralarla sistem sürekli kontrol edilmektedir. Metro hattında, interaktif bir yangın emniyet sistemi bulunmaktadır. Kullanılan tüm ekipmanlar yüksek derecede ısıya dayanıklı ve zehirli gaz çıkarmayan malzemelerden seçilmiştir. Yangın durumunda insanların güvenli olarak tahliye olması için bir duman kontrolü ve tahliye sistemi bulunmaktadır. Hattın ve depo sahasının sinyalizasyon, makas ve araç sistemi, tam otomatik olup ihtiyaç halinde manuel olarak da çalıştırılabilmektedir. Metro hattında tüm sistemin enerji beslemesi iki ayrı noktadan yapılmaktadır. Her iki besleme noktası da devre dışı kalırsa 15 saniye içinde jeneratörler devreye girmekte ve tünel içerisinde kalan tüm trenler en yakın istasyona ulaşarak yolcularını tahliye edebilmektedir. Enerji beslemelerinin kesilmesi ve jeneratörlerin arızalanıp devreye girememesi durumunda ise aydınlatma sistemi ve elektronik kontrol sistemleri 3 saat süreyle kesintisiz güç kaynakları vasıtasıyla beslenebilmektedir.
İstasyon özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
İstasyonlar | ![]() |
İstasyon tipi - Platform Tipi | Yürüyen merdiven (turnike katı - cadde seviyesi) | Yürüyen merdiven (peron - turnike katı) | Asansör (turnike katı - cadde seviyesi) | Asansör (peron - turnike katı) | Giriş/Çıkış sayısı | İstasyon derinliği (metre) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kirazlı | ![]() |
Aç-Kapa | 8 | 4 | 2 | 1 | 3 | 22 |
Yenimahalle | ![]() |
Top-Down | 14 | 4 | 1 | 1 | 2 | 36 |
Mahmutbey | ![]() |
24 | 12 | 1 | 2 | 6 | 30 | |
İSTOÇ | ![]() |
Aç-Kapa | 16 | 4 | 1 | 1 | 3 | 26 |
İkitelli Sanayi | ![]() |
14 | 8 | 2 | 2 | 4 | 22 | |
Turgut Özal | ![]() |
9 | 4 | 1 | 1 | 3 | 21 | |
Siteler | ![]() |
10 | 4 | 1 | 1 | 3 | 23 | |
Başak Konutları | ![]() |
9 | 4 | 1 | 1 | 3 | 21 | |
Başakşehir - Metrokent | ![]() |
16 | 4 | 1 | 1 | 2 | 35 |
İstasyon uzaklıkları[değiştir | kaynağı değiştir]
İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.
Sıra | İstasyon | İstasyonlar arası uzaklık | İlk istasyona olan uzaklık |
---|---|---|---|
1 | Bakırköy İDO | 0+00 km | Başlangıç |
2 | Özgürlük Meydanı | 1+58 km | 1+58 km |
3 | Bakırköy - İncirli | 1+92 km | 3+50 km |
4 | Haznedar | 0+83 km | 4+33 km |
5 | İlkyuva | 0+94 km | 5+27 km |
6 | Yıldıztepe | 1+08 km | 6+35 km |
7 | Molla Gürani | 1+17 km | 7+52 km |
8 | Kirazlı | 0+80 km | 8+32 km |
9 | Yenimahalle | 1+14 km | 9+46 km |
10 | Mahmutbey | 1+72 km | 11+18 km |
11 | İSTOÇ | 1+21 km | 12+39 km |
12 | İkitelli Sanayi | 2+09 km | 14+48 km |
13 | Turgut Özal | 1+29 km | 15+77 km |
14 | Siteler | 0+80 km | 16+57 km |
15 | Başak Konutları | 1+23 km | 17+80 km |
16 | Başakşehir - Metrokent | 1+59 km | 19+39 km |
17 | Onurkent | 1+53 km | 20+92 km |
18 | Şehir Hastanesi | 1+73 km | 22+65 km |
19 | Kayaşehir 15. Bölge | 1+23 km | 23+88 km |
20 | Kayaşehir Merkez | 1+26 km | 25+14 km |
Güzergâh şeması[değiştir | kaynağı değiştir]
Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]
Hattın eski bir istasyonu olan Olimpiyat Metro İstasyonu'nda bekleyen metro aracı (2020)
Eski güzergâh tablosu (M7 hattı hizmete girmeden ve İkitelli Sanayi - Olimpiyat arası M9 hattına devredilmeden önceki hali)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ a b c d e f g Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. s. 21. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ "M3 Kirazlı - Başakşehir Metrokent Hattında İşletme Değişikliği!". Metro İstanbul. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021.
- ^ "Son dakika: Bakan açıkladı! Yıl sonunda açılıyor..." Milliyet. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2021.
- ^ "Son dakika... İstanbullulara metro müjdesi". Hürriyet. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ "Tünel kazıları tamamlandı". Yüksel Proje. 7 Mayıs 2022. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ a b c d Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. s. 21. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ İstanbul'daki hastaneler listesi
- Genel
- İstanbul’a 68 tane hijyenik metro aracı
- İstanbullular yeni metro hattına kavuşuyor.
- İstanbul metrosu, M3 hattı ile ilgili genel bilgiler 23 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
![]() |
Wikimedia Commons'ta M3 (İstanbul metrosu) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Metro İstanbul resmî sitesi 1 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.