M3 (İstanbul metrosu)

; M3 (Kirazlı - Başakşehir/Metrokent) Metro Hattı
Genel bilgiler
Tip	Metro
Sistem	İstanbul metrosu
Durum	İşletmede; Kirazlı - Başakşehir/Metrokent; Test aşamasında; Başakşehir/Metrokent - Kayaşehir Merkez; İnşa halinde; Bakırköy İDO - Kirazlı; Proje aşamasında; Kayaşehir Merkez - Fenertepe
Bölge	İstanbul, Türkiye
Terminal	Kirazlı (Günümüzde); Bakırköy İDO (Gelecekte); Başakşehir - Metrokent (Günümüzde); Kayaşehir Merkez (Gelecekte)
İstasyonlar	20; İşletmede: 9; İnşa halinde: 11
Sefer sıklığı	5 dakika
Yolculuk süresi	20 dakika
Rotalar	Kirazlı - Başakşehir/Metrokent
Yolcu kapasitesi	70.000 (tek yön)
Tren sayısı	80
Web sitesi	M3 Hattı Resmî Sitesi; M3 Hattı Bakırköy Uzatması Proje Sayfası; M3 Hattı Bakırköy Uzatması İnternet Sitesi; M3 Hattı Kayaşehir Uzatması Proje Sayfası; M3 Hattı Kayaşehir Uzatması İnternet Sitesi; M3 Hattı Fenertepe Uzatması Proje Sayfası
İşletim
Açılış	10 Eylül 2012
Kapanış	29 Mayıs 2021 (İkitelli Sanayi - Olimpiyat Şube Hattı)
Sahibi	İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İşletmeci(ler)	Metro İstanbul
Depo merkezleri	Olimpiyat
Teknik
Hat uzunluğu	12,49 km (7,76 mi)
Hat açıklığı	Standart (1435 mm)
İşletme hızı	80 km/sa (50 mph)
Güzergâh haritası
	Sembol açıklamaları
	Bu diyagramı: görüntüle; tartış; değiştir;

M3 (Kirazlı - Başakşehir/Metrokent) Metro Hattı, İstanbul'da yer alan yer altı metro hatlarından birisidir.

Günlük ortalama 75.000^[1] yolcu taşıyan M3 hattı 9 istasyondan oluşan Kirazlı - Başakşehir - Metrokent kısmı anahat ve 3 istasyondan oluşan İkitelli Sanayi - Olimpiyat kısmı ise mekik olarak işletilmekteydi. M9 hattının ilk etabının hizmete girmesiyle İkitelli Sanayi - Olimpiyat kısmı M9 hattına devredilmiştir. Böylelikle işletme sadece Kirazlı - Başakşehir/Metrokent arasında yapılmaktadır.

Hattın Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından, 7 istasyondan oluşan Bakırköy İDO - Kirazlı ve 4 istasyondan oluşan Başakşehir/Metrokent - Kayaşehir Merkez kısımları ise şu an inşa edilmektedir.

Hattı kullanan yolcuların Marmaray hattına tek bilet ile kolay ulaşılması için, Bakırköy İDO uzatması açılana kadar geçici süreliğine Kirazlı istasyonundan M1ʙ hattı ile ücretsiz aktarma sağlanmaktadır. Aynı şekilde, İkitelli Sanayi - Olimpiyat şube hattının M9 hattına devredilmesiyle beraber Olimpiyat istasyonu kalkış/varışlı metroya entegre otobüs hatları'nı kullanmak isteyen yolcuların mağduriyet yaşamaması adına İkitelli Sanayi istasyonunda M9 hattı ile ücretsiz aktarma yapılabilmektedir.^[3]

Hattın deposu M9 hattının Olimpiyat istasyonunun bitişiğinde yer almakta ve İkitelli Sanayi istasyonunda bulunan makaslar ile M9 hattına geçilerek depo sahasına ulaşılmaktadır.

Metro hattının inşa halindeki Başakşehir/Metrokent - Kayaşehir Merkez kısmının Eylül 2022'de ve Kirazlı - Bakırköy İDO kısmının ise 2023'ün sonunda hizmete girmesi planlanmaktadır.^[4]^[5] Gelecekte Kayaşehir Merkez - Fenertepe arasında bir uzatma hattı inşa edilmesi planlanmaktadır.

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıra	İstasyon	İlçe	Aktarma	Tür	Notlar
1	Bakırköy İDO	Bakırköy	(İDO Bakırköy)	Yer altı	Rauf Orbay Caddesi・Ataköy Marina・Galleria・Kennedy Caddesi
2	*Özgürlük Meydanı*		・ (Bakırköy)		Bakırköy Özgürlük Meydanı・İncirli Caddesi・Yusuf Köksal Parkı・Bakırköy Anadolu İmam Hatip Lisesi
3	Bakırköy - İncirli		(Bakırköy - İncirli)・・ (İncirli)・ (İncirli)		Hatice Küçük Parkı・Bakırköy Adalet Sarayı・İsmail Erak Bulvarı・Botanik Parkı --- İncirli Metrobüs İstasyonu'na yaklaşık 250 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
4	Haznedar	Bahçelievler			Güngören Parkı・Naci Kazım Caddesi・Naci Kazım Parkı
5	İlkyuva	Bahçelievler			Bağcılar Caddesi・Bahçelievler İSKİ Binası
6	Yıldıztepe	Bağcılar			Bağcılar Caddesi・Bağcılar Anadolu Lisesi・Bağcılar Yıldıztepe İlkokulu・Hoca Ahmet Yesevi Ortaokulu
7	Molla Gürani	Bağcılar			Molla Gürani Parkı・Mehmet Akif Bulvarı・Yıldıztepe Parkı
↑↑ İnşa Halinde ↑↑
8	Kirazlı	Bağcılar	(Kirazlı)・ (Kirazlı)	Yer altı	hattına geçişlerde ücretsiz aktarma imkânı vardır.・Bağcılar Belediyesi Engelliler Sarayı
9	Yenimahalle				15 Temmuz Şehit Ramazan Sarıkaya Parkı・Dökumcüler Caddesi・Bağcılar Belediyesi Halk Sarayı
10	Mahmutbey		(Mahmutbey)		Maslak Caddesi・İnönü Caddesi・Bosna Caddesi
11	İSTOÇ				İSTOÇ
12	İkitelli Sanayi	Başakşehir	(İkitelli Sanayi)		hattına geçişlerde ücretsiz aktarma imkânı vardır.・Sanayi Siteleri (Metal-iş, Demirciler, Dolapdere, Aykosan)
13	Turgut Özal				Süleyman Demirel Bulvarı・Sanayi Siteleri (İPKAS, Triko Center, Esenler, Bağcılar-Güngören, Sefaköy, ESKOOP, Evren)
14	Siteler				Atatürk Bulvarı・Sanayi Siteleri (Fatih, Atatürk, ESKOOP, Dökümcüler)
15	Başak Konutları				Sanayi Siteleri (Tümsan, İSTEKS)・Başakşehir Emin Saraç Kültür Merkezi・Başakşehir 1. Etap Konutları
16	Başakşehir - Metrokent		Başakşehir/Metrokent - Habibler Metro Hattı		Metrokent Konutları・Başakşehir Sular Vadisi・Metrokent İETT Peronları
↓↓ İnşa halinde ↓↓
17	Onurkent	Başakşehir		Yer altı	Onurkent Parkı・Mimar Kemalettin Caddesi
18	Şehir Hastanesi				Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi^[6]
19	Kayaşehir 15. Bölge				Kayaşehir Bulvarı・Kayaşehir Millet Bahçesi
20	Kayaşehir Merkez		(Kayaşehir Merkez)		Kayaşehir Bulvarı・Başakşehir Millet Bahçesi・Başakşehir Belediyesi (inşa halinde)・Başakşehir Merkez Camii

İstasyon özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonlar	İstasyon tipi	Yürüyen merdiven (turnike katı - cadde seviyesi)	Yürüyen merdiven (peron - turnike katı)	Asansör (turnike katı - cadde seviyesi)	Asansör (peron - turnike katı)	Çıkış sayısı	İstasyon derinliği (metre)
Kirazlı	Aç-Kapa	8	4	2	1	3	22
Yenimahalle	Top-Down	14	4	1	1	2	36
Mahmutbey	Top-Down	24	12	1	2	6	30
İSTOÇ	Aç-Kapa	16	4	1	1	3	26
İkitelli Sanayi		14	8	2	2	4	22
Turgut Özal		9	4	1	1	3	21
Siteler		10	4	1	1	3	23
Başak Konutları		9	4	1	1	3	21
Başakşehir - Metrokent		16	4	1	1	2	35

İstasyon uzaklıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.

Sıra	İstasyon	İstasyonlar arası uzaklık	İlk istasyona olan uzaklık
1	Bakırköy İDO	0+00 km	Başlangıç
2	Özgürlük Meydanı	1+58 km	1+58 km
3	Bakırköy - İncirli	1+92 km	3+50 km
4	Haznedar	0+83 km	4+33 km
5	İlkyuva	0+94 km	5+27 km
6	Yıldıztepe	1+08 km	6+35 km
7	Molla Gürani	1+17 km	7+52 km
8	Kirazlı	0+80 km	8+32 km
9	Yenimahalle	1+14 km	9+46 km
10	Mahmutbey	1+72 km	11+18 km
11	İSTOÇ	1+21 km	12+39 km
12	İkitelli Sanayi	2+09 km	14+48 km
13	Turgut Özal	1+29 km	15+77 km
14	Siteler	0+80 km	16+57 km
15	Başak Konutları	1+23 km	17+80 km
16	Başakşehir - Metrokent	1+59 km	19+39 km
17	Onurkent	1+53 km	20+92 km
18	Şehir Hastanesi	1+73 km	22+65 km
19	Kayaşehir 15. Bölge	1+23 km	23+88 km
20	Kayaşehir Merkez	1+26 km	25+14 km

Güzergâh Şeması[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihler[değiştir | kaynağı değiştir]

Mayıs 2006: Sözleşme tarihi
Mart 2009: Tünellerin tamamlanması
Ocak 2010: Araçların depoya gelmesi
Aralık 2010: Aracın ilk enerjili sürüşü
Ocak 2011: Başkanın ilk araçlı test sürüşü
Haziran 2011: Hattın İETT’den İBB'ye devri
Mart 2012: Sinyal sisteminin tüm hatta devreye alınması
Haziran 2012: Deneme seferlerinin başlatılması
14 Haziran 2013: Hattın yolculu işletmeye açılması
7 Temmuz 2013: Resmi açılış
22 Kasım 2013: Olimpiyat - İkitelli Sanayi şube hattı açılışı
29 Mayıs 2021: Olimpiyat - İkitelli Sanayi şube hattının M9 hattı işletmesine devredilmesi ve M9 ile ücretsiz aktarma sağlanması.
7 Mayıs 2022: Anahat kazılarını yapan TBM'ler, Kirazlı İstasyonun güneyindeki şaftlara ulaşarak kazıyı tamamlamışlardır. ^[7]

İşletme bilgileri[değiştir | kaynağı değiştir]

İşletmeci: Metro İstanbul
Hat uzunluğu: 12,49 kilometre
Hat açıklığı: 1435 milimetre
İstasyon sayısı: 9 (işletmede olan), 11 (inşaatı devam eden)
Vagon sayısı: 80^[8] (12 vagon M9 hattında kullanılmaktadır.)
Araç seti: 17 adet 4'lü vagon
Araç Marka / Model: Alstom Metropolis
Sefer süresi: Kirazlı - Başakşehir/Metrokent: 20 dakika
İşletme saatleri: 06.00 - 00.00
Günlük yolcu taşıma kapasitesi: 75.000 yolcu / saat^[8]
Minumum headway: 90 sn (teorik) 120 sn (pratik)
Sefer sıklığı: 5 dakika^[8]
Kumanda merkezi: Olimpiyat Yerleşkesi
Hat voltajı: 1500 V DC
Sürüş modu: ATO, ATP^[8]

İstasyon yapıları[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonlar 8'li trenlere uygun olarak hazırlanmış 180 metrelik peronlara sahiptir. Mahmutbey istasyonunda bir adet geceleme hattı (3. hat), İkitelli Sanayi istasyonunda 2 peron 4 hat bulunmaktadır. Hattaki Kirazlı ve İSTOÇ ile Başakşehir - Metrokent arasındaki istasyonlar aç-kapa yöntemiyle, Yenimahalle ve Mahmutbey istasyonları ise top-down yöntemiyle inşa edilmiştir. Tüneller çift tüp olup, TBM ile açılmıştır.

M3 hattında her türlü olumsuz duruma karşı senaryolar hazırlanmıştır. İstasyonlarda bulunan kameralarla sistem sürekli kontrol edilmektedir. Metro hattında, interaktif bir yangın emniyet sistemi bulunmaktadır. Kullanılan tüm ekipmanlar yüksek derecede ısıya dayanıklı ve zehirli gaz çıkarmayan malzemelerden seçilmiştir. Yangın durumunda insanların güvenli olarak tahliye olması için bir duman kontrolü ve tahliye sistemi bulunmaktadır. Hattın ve depo sahasının sinyalizasyon, makas ve araç sistemi, tam otomatik olup ihtiyaç halinde manuel olarak da çalıştırılabilmektedir. Metro hattında tüm sistemin enerji beslemesi iki ayrı noktadan yapılmaktadır. Her iki besleme noktası da devre dışı kalırsa 15 saniye içinde jeneratörler devreye girmekte ve tünel içerisinde kalan tüm trenler en yakın istasyona ulaşarak yolcularını tahliye edebilmektedir. Enerji beslemelerinin kesilmesi ve jeneratörlerin arızalanıp devreye girememesi durumunda ise aydınlatma sistemi ve elektronik kontrol sistemleri 3 saat süreyle kesintisiz güç kaynakları vasıtasıyla beslenebilmektedir.

Atölye ve depo sahası[değiştir | kaynağı değiştir]

M9 hattı'nın Olimpiyat istasyonundan sonra yer alan Atölye ve Depo Sahası, yaklaşık 70.000 m² üzerine kurulu olup tesisin araç kapasitesi 120’dir. Bakım birimlerinin yer aldığı atölye binası ise 10.000 m² kapalı alandan oluşmaktadır.

Vagonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Metro için 68 araç ihalesini 29 Ağustos'ta imzalanan sözleşme ile Fransız Alstom firması almıştır. Araçların toplam maliyeti 78 milyon eurodur. Araçların tamamı teslim edilmiştir. Araçlar ayrıca M9 hattında da kullanılmaktadır.

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Hattın eski bir istasyonu olan Olimpiyat Metro İstasyonu'nda bekleyen metro aracı (2020)
Eski güzergâh tablosu (M7 hattı hizmete girmeden ve İkitelli Sanayi - Olimpiyat arası M9 hattına devredilmeden önceki hali)
İkitelli Sanayi İstasyonunda Bekleyen M3 Aracı
M3 Hattına Entegre olan Besleme Otobüslerinin Duyurusu