Ankaray

; Ankaray; A1 (AŞTİ - Dikimevi) Hafif Raylı Sistemi
Genel bilgiler
Tip	Hafif raylı sistem
Sistem	Ankara metrosu
Durum	İşletmede; AŞTİ - Dikimevi; İnşa hâlinde; AŞTİ - Söğütözü; Proje aşamasında; Dikimevi - Natoyolu
Bölge	Ankara, Türkiye
Terminal	AŞTİ (Şu an); Söğütözü (Gelecekte); Dikimevi (Şu an); Natoyolu (Gelecekte)
İstasyonlar	İşletmede; A1: 11; İnşa hâlinde; A1: 1; Proje aşamasında; A2: 8
Sefer sıklığı	4 dakika - 10 dakika arası
Rotalar	2
Yolcu kapasitesi	27.000 kişi/saat
Tren sayısı	11 (33 vagon)
Web sitesi	www.ego.gov.tr/ankaray
İşletim
Açılış	30 Ağustos 1996
Sahibi	Ankara Büyükşehir Belediyesi
İşletmeci(ler)	EGO Genel Müdürlüğü
Depo merkezleri	Söğütözü
Teknik
Hat uzunluğu	8,5 km (5,3 mi)
Hat açıklığı	Standart (1435 mm)
İşletme hızı	38 km/sa (24 mph)
Yükseklik	3,46 m (11,4 ft)
Güzergâh haritası

Ankaray veya A1 (AŞTİ - Dikimevi) Hafif Raylı Sistemi, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren 8,527 kilometre (5,298 mi) uzunluğundaki hafif raylı sistemdir.^[a] Hizmete girdiği 30 Ağustos 1996 tarihi itibarıyla, Ankara'nın ilk, Türkiye'nin de -İstanbul'daki M1 hattı'ndan sonraki- ikinci hafif raylı sistemidir.

11 istasyondan oluşan hat, Yenimahalle ilçesinin güneydoğusundaki Ankara Şehirlerarası Otobüs Terminali (AŞTİ)'nin doğusunda yer alan AŞTİ istasyonundan başlayıp, Çankaya ilçesinin kuzey doğusundaki Dikimevi istasyonunda son bulur. Ankaray kelimesi, Ankara ile ray kelimelerinin birleştirilmiş hâlinden oluşmaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara'nın 1990 yılına ait yatırım planında orta kapasiteli bir toplu taşıma hattı inşaatı yer aldı. Planlanan hat Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve EGO'nun katıldığı ortak toplantıda incelendi ve 1991 yılının sonunda kabul edildi.

Hat Söğütözü'nden başlayıp Kızılay'dan geçerek doğuda Dikimevi'ne varacak şekilde planlandı. Kızılay'da o sırada inşaat halinde olan Batıkent'e giden M1 hattına aktarma yapmak mümkün olacaktı. Ankara'nın artan ulaşım talebini karşılamak amacıyla yapımına 7 Nisan 1992 tarihinde inşaata başlanıldı. Ankaray, 30 Ağustos 1996 tarihinde tamamlanarak dönemin başbakanı Necmettin Erbakan tarafından AŞTİ - Dikimevi güzergâhında hizmete açıldı. Ankaray, İstanbul'daki M1 hattından sonra açılan ilk, Ankara'daki M1 hattı ve İzmir'deki M1 hattından önce açılarak ülkedeki ikinci metro hattı olmuştur. 2022 yılı itibarıyla Mamak yönünde Natoyolu bölgesine uzatma işinin projesi tamamlanmış ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na onay için gönderilmiştir.^[2]

İşletim[değiştir | kaynağı değiştir]

Güzergâh[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankaray, 8,527 kilometre (5,298 mi) uzunluğundaki doğu-batı aksında Söğütözü'ndeki AŞTİ ile Çankaya'daki Dikimevi arasında 11 istasyon olarak çalışmaktadır. AŞTİ ile Emek istasyonları arasındaki 0,740 kilometre (0,460 mi) kısım haricinde, hattın tamamı yer altındadır. Güzergâh, Mevlana Bulvarı'nın doğu tarafında kalan, otobüs terminalinin karşısındaki AŞTİ'den başlar. Daha sonra Emek istasyonuna gitmek için yeryüzüne çıkar, buradan istasyonun kuzey yönüne doğru 0,254 kilometre (0,158 mi) kuzeye doğru yol alır. Rota doğu yönüne, Bahriye Üçok Bulvarı'na döner ve bu bulvarın altından devam eder, daha sonra Anıtkabir yakınlarında bulvarın adı Gazi Mustafa Kemal Bulvarı olur. Maltepe istasyonundan Ankara Garı'na ulaşılabilir. Hat doğu yönüne Kızılay istasyonuna ulaşarak devam eder. Buradaki istasyondan M1 ve M2 hatlarına aktarma yapılabilir. Kızılay'dan sonra Ankaray güzergâhı Ziya Gökalp Caddesi altından Kurtuluş istasyonuna kadar devam eder. Kurtuluş istasyonundan B1 (Sincan - Kayaş) Banliyö Treni'ne aktarma yapmak mümkündür. Kurtuluş istasyonundan sonra güzergâh Cemal Gürsel Bulvarı altından devam eder ve Dikimevi istasyonunda sona erer.

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıra	İstasyon	İlçe	Aktarma	Tür	Notlar
1	Söğütözü	Çankaya	(Söğütözü)	Yer altı	Ankaray Tren Bakım & İşletme Atölyeleri, Armada AVM, Next Level AVM, Bayındır Söğütözü Hastanesi, TOBB ETÜ Hastanesi, Congresium Ankara
↑↑ İnşa hâlinde ↑↑
2	AŞTİ	Çankaya	(Ankara Otogarı (AŞTİ))	Yer altı
3	Emek			Hemzemin
4	Bahçelievler			Yer altı	Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Ankara Atatürk Anadolu Lisesi
5	Beşevler				TCMB Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
6	Anadolu/Anıtkabir				Anadolu (Tandoğan) Meydanı, Anıtkabir, Ankara Üniversitesi, Makine ve Kimya Endüstrisi Genel Müdürlüğü, TİKA
7	Maltepe		(Ankara YHT Garı)・・ (Ankara Garı)・ (Gar)・M6・M7 (Gar)		Ankara Garı ve Ankara YHT Garı'na yaklaşık 200 metre mesafesinde olup, aktarma imkânı vardır.
8	Demirtepe
9	15 Temmuz Kızılay Millî İrade		・・ (15 Temmuz Kızılay Millî İrade)・M5 (15 Temmuz Kızılay Millî İrade)		Kızılay Meydanı, Kızılay AVM, Güvenpark, Millî Eğitim Bakanlığı, Çankaya Kaymakamlığı, Çankaya Belediyesi
10	Kolej				TED Üniversitesi
11	Kurtuluş		(Kurtuluş)		Kurtuluş Parkı
12	Dikimevi				Cebeci, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi --- Cebeci Tren İstasyonu yaklaşık 350 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arası aktarma imkânı yoktur.
↓↓ Proje aşamasında ↓↓
13	Abidin Paşa	Mamak		Yer altı
14	Aşık Veysel
15	Tuzluçayır
16	General Zeki Doğan
17	Fahri Korutürk
18	Cengizhan
19	Akşemsettin
20	Natoyolu				Anatolium Ankara AVM, Nata Vega Outlet AVM

Not: Bahçelievler istasyonu hariç tüm istasyonlarda EGO otobüslerine aktarma imkânı vardır.

Tarife[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara'daki bütün toplu taşıma hatları şehir içi akıllı kart sistemi olan AnkaraKart ile entegredir. Bütün hat aynı tarife bölgesi içerisindedir. AnkaraKart kullanarak tek biniş tam kart tarifesi ücreti 9,50 ₺, indirimli tarife için 4,75 ₺'dir. AnkaraKart olmayan tek kullanımlık biletler içinse ücret 11 ₺'dir. Öğrencilere yönelik aylık 225 biniş karşılığında yapılan abonman ücreti 140 ₺'dir. Ankaray'a başka metro hatlarından ya da otobüs hatlarından aktarma yapmanın ücreti ise tam kart tarifesi için 3,50 ₺, indirimli tarife için 2,25 ₺'dir.^[3] Ankaray'dan metroya ve metrodan Ankaray'a aktarmalar istasyon içinden yapılır, bu aktarmalardan ek ücret alınmaz (Ankaray Maltepe İstasyonu - M4 hattı Gar İstasyonu aktarması hariç).

Genişletme projeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Söğütözü uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]

AŞTİ'den Söğütözü'ne bir istasyonluk uzatma inşa edilmektedir. M2 hattındaki Söğütözü Metro İstasyonu'nun içine inşa edilen istasyon ile M2 hattına aktarma sağlanacaktır.^[4] 2022 itibarıyla uzatmanın tünel delme, ray serim, elektrifikasyon ve istasyon işleri tamamlanmış, fakat hattın eski sinyalizasyon sisteminin buraya kurulamamasından dolayı işletime açılamamıştır. Natoyolu uzatması kapsamında tüm hattın sinyalizasyonu GoA2 seviyesinde modernize edilecek ve bu istasyon hizmete alınacaktır.^[5]

Natoyolu uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]

15 Mayıs 2020 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankaray hattını Dikimevi'nden Mamak ilçesindeki Natoyolu'na uzatacak hattın proje ihalesine çıktı.^[6] Şu anki hattın Dikimevi istasyonundan Natoyolu Caddesi ile Doğukent Caddesi'nin kesişiminde bitmesi öngörülen 7.4 kilometrelik ve 8 istasyonluk bir uzatma yapılması planlanmaktadır. Her ne kadar bu hat ayrı bir hatmış gibi A2 hattı olarak kodlansa da mevcut A1 Ankaray hattının doğu yönüne doğru uzatılması işidir. Hattın inşası tamamlandığında Natoyolu'ndan Söğütözü'ne kadar aktarmasız seyahat imkânı sağlanacaktır.

4 Haziran 2020 tarihinde firmalardan ön yeterlilik tekliflerini alan Ankara Büyükşehir Belediyesi, 11 Ağustos 2020 tarihinde "Ankaray (A1) Dikimevi-Natoyolu Raylı Sistem Uzatma Hattı Uygulama Projesi" olarak ihaleye çıktı. 12 Ekim 2020 tarihinde ihaleyi kazanan İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Metro İstanbul firması ile imzalar atıldı.^[7] 20 Ekim 2020 tarihinde de kazanan firmaya yer teslimi yapıldı.^[8] 18 Ocak 2021 tarihinde proje kapsamında zemin etüt sondaj çalışmalarına başlanıldı.^[9] Yapılan çalışmaların ardından 8 istasyon belli oldu.^[10] 10 Şubat 2022 tarihinde hattın projesi tamamlandı ve onay için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na gönderildi. Kasım 2022 yılında bakanlıktan onay alan proje 2023 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yatırım Programı'nda kendine yer buldu.

Cumhurbaşkanlığı tarafından 2023 Yılı Yatırım Programı'na alınan projenin başlangıç tarihi 2022, bitiş yılı 2026'dır. Projenin toplam maliyeti 9 milyar 876 milyon 869 bin TL olup bu maliyetin 8 milyar 602 milyon 729 bin TL'lik bölümü dış kredi ile temin edilecektir.^[11] Uzatmanın 2050 yılına kadar hattın yıllık yolcu sayısını yaklaşık %67 artırması beklenmektedir. Proje kapsamında alınacak araç sayıları ise şu şekildedir:

Yıl	Alınacak Araç Sayısı	Toplam Araç Sayısı
2022		33 (11 dizi)
2025	21 (7 dizi)	54 (18 dizi)
2031	18 (6 dizi)	72 (24 dizi)
2042	36 (12 dizi)	108 (36 dizi)

Haziran 2023 itibarıyla Ankara Büyükşehir Belediyesinin ilgili proje için yapım ihalesine çıkması beklenmektedir.

ODTÜ uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]

Henüz plan aşamasında olup, Söğütözü'nden Orta Doğu Teknik Üniversitesi'ne kadar yaklaşık 5 km uzatılacak olan hat; Yüzüncüyıl ve ODTÜ olmak üzere iki istasyondan oluşacaktır.