Ankaray
  Ankaray A1 (AŞTİ - Dikimevi) Hafif Raylı Sistemi | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Genel bilgiler | |||
| Tip | Hafif raylı sistem | ||
| Sistem | Ankara metrosu | ||
| Durum |
İşletmede AŞTİ - Dikimevi İnşa hâlinde AŞTİ - Söğütözü Plan aşamasında Dikimevi - Natoyolu | ||
| Bölge | Ankara, Türkiye | ||
| Terminal |
AŞTİ (Batı, Günümüzde) Söğütözü (Batı, 2. Etap) Dikimevi (Doğu, Günümüzde) Natoyolu (Doğu, 2. Etap) | ||
| İstasyonlar |
A1: 11 A2: 8 | ||
| Rotalar | 2 | ||
| Yolcu kapasitesi | 27.000 kişi/saat | ||
| Web sitesi | www.ego.gov.tr/ankaray | ||
| İşletim | |||
| Açılış | 30 Ağustos 1996[1] | ||
| Sahibi | Ankara Büyükşehir Belediyesi | ||
| İşletmeci(ler) | EGO Genel Müdürlüğü | ||
| Depo merkezleri | Söğütözü | ||
| Teknik | |||
| Hat uzunluğu | 8,5 km (5,3 mi) | ||
| Hat açıklığı | Standart (1435 mm) | ||
| İşletme hızı | 38 km/sa (24 mph) | ||
| Yükseklik | 3,46 m (11,4 ft) | ||
| |||
Ankaray veya A1 (AŞTİ - Dikimevi) Hafif Raylı Sistemi, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren 8,527 kilometre (5,298 mi) uzunluğundaki hafif raylı[a] sistemdir. Hizmete girdiği 30 Ağustos 1996 tarihi itibarıyla, Ankara'nın en eski, Türkiye'nin de İstanbul'daki M1 metro hattından sonraki en eski ikinci hafif raylı sistemidir.
11 istasyondan oluşan hat, Yenimahalle ilçesinin güneydoğusundaki Ankara Şehirlerarası Otobüs Terminali (AŞTİ)'nin doğusunda yer alan AŞTİ istasyonundan başlayıp, Çankaya ilçesinin kuzey doğusundaki Dikimevi istasyonunda son bulur. Özellikleri itibarıyla metro hattı olan Ankaray'ı, Ankara Büyükşehir Belediyesi hafif raylı sistem olarak sınıflandırmaktadır. Ankaray kelimesi Ankara ile ray kelimelerinin birleştirilmiş halinden oluşmaktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Ankara'nın 1990 yılına ait yatırım planında orta kapasiteli bir toplu taşıma hattı inşaatı yer aldı. Planlanan hat Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Ulaştırma Bakanlığı ve EGO'nun katıldığı ortak toplantıda incelendi ve 1991 yılının sonunda kabul edildi.
Hat Söğütözü'nden başlayıp Kızılay'dan geçerek doğuda Dikimevi'ne varacak şekilde planlandı. Kızılay'da o sırada inşaat halinde olan Batıkent'e giden M1 hattına aktarma yapmak mümkün olacaktı. Ankara'nın artan ulaşım talebini karşılamak amacıyla yapımına 7 Nisan 1992 tarihinde inşaata başlanıldı. Ankaray, 30 Ağustos 1996 tarihinde tamamlanarak dönemin başbakanı Necmettin Erbakan tarafından AŞTİ - Dikimevi güzergâhında hizmete açıldı. Ankaray, İstanbul'daki M1 hattından sonra açılan ilk, Ankara'daki M1 hattı ve İzmir'deki M1 hattından önce açılarak ülkedeki ikinci metro hattı olmuştur. 2022 yılı itibarıyla Mamak yönünde Natoyolu bölgesine uzatma işinin projesi tamamlanmıştır.[2]
İşletim[değiştir | kaynağı değiştir]
Güzergâh[değiştir | kaynağı değiştir]
Ankaray, 8,527 kilometre (5,298 mi) uzunluğundaki doğu-batı güzergâhında Söğütözü'ndeki AŞTİ ile Çankaya'daki Dikimevi arasında 11 istasyon olarak çalışmaktadır. Hattın büyük çoğunluğu, hattın en batı tarafındaki AŞTİ ile Emek istasyonları arasındaki 0,740 kilometre (0,460 mi) kısım haricinde, yer altından gitmektedir. Güzergâh, Mevlana Bulvarı'nın doğu tarafında kalan, otobüs terminalinin karşısında bulunan AŞTİ istasyonundan başlar. Daha sonra Emek istasyonuna gitmek için yeryüzüne çıkar, buradan istasyonun kuzey yönüne doğru 0,254 kilometre (0,158 mi) kuzeye doğru yol alır. Rota doğu yönüne, Bahriye Üçok Bulvarı'na döner ve bu bulvarın altından devam eder, daha sonra Anıtkabir yakınlarında bulvarın adı Gazi Mustafa Kemal Bulvarı olur. Maltepe istasyonundan Ankara Garı'na ulaşılabilir. Hat doğu yönüne Kızılay istasyonuna ulaşarak devam eder. Buradaki istasyondan M1 ve M2 hatlarına aktarma yapılabilir. Kızılay'dan sonra Ankaray güzergâhı Ziya Gökalp Caddesi altından Kurtuluş istasyonuna kadar devam eder. Kurtuluş istasyonundan B1 (Sincan - Kayaş) Banliyö Treni'ne aktarma yapmak mümkündür. Kurtuluş istasyonundan sonra güzergâh Cemal Gürsel Bulvarı altından doğu terminali olan Dikimevi istasyonunda sona erer.
Tarife[değiştir | kaynağı değiştir]
Ankara'daki bütün toplu taşıma hatları şehir içi akıllı kart sistemi olan AnkaraKart ile entegredir. Bütün hat aynı tarife bölgesi içerisindedir. AnkaraKart kullanarak tek biniş tam kart tarifesi ücreti 6,50 ₺, indirimli tarife için 3,50 ₺'dir. AnkaraKart olmayan tek kullanımlık biletler içinse ücret 7 ₺'dir. Öğrencilere yönelik aylık 225 biniş karşılığında yapılan abonman ücreti 90 ₺'dir. Ankaray'a başka metro hatlarından ya da otobüs hatlarından aktarma yapmanın ücreti ise tam kart tarifesi için 2,25 ₺, indirimli tarife için 1,25 ₺'dir. [3]
İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Sıra | İstasyon | İlçe | Mesafe (km) | Açılış | Aktarma | Tür | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | AŞTİ | Çankaya & Yenimahalle | 0 | 30 Ağustos 1996 |  (AŞTİ)
|
Yer altı | Ankara Şehirlerarası Otobüs Terminali (AŞTİ) |
| 2 | Emek | 0,5 | Hemzemin | ||||
| 3 | Bahçelievler | Çankaya | 1,4 | Yer altı | |||
| 4 | Beşevler | 2,3 | |||||
| 5 | Anadolu/Anıtkabir | 3,1 | Anadolu (Tandoğan) Meydanı, Anıtkabir, Ankara Üniversitesi | ||||
| 6 | Maltepe | 3,6 |  (Ankara YHT Garı)・ ・ (Ankara Garı)・ (YHT Garı)
|
Ankara Garı, Ankara YHT Garı | |||
| 7 | Demirtepe | 4,5 | |||||
| 8 | 15 Temmuz Kızılay Millî İrade | 5,3 |  ・ (15 Temmuz Kızılay Millî İrade)・ (15 Temmuz Kızılay Millî İrade)
|
Kızılay Meydanı, Kızılay AVM, Güvenpark, Millî Eğitim Bakanlığı, Çankaya Kaymakamlığı, Çankaya Belediyesi | |||
| 9 | Kolej | 6,0 | TED Üniversitesi | ||||
| 10 | Kurtuluş | 6,8 | (Kurtuluş)
|
||||
| 11 | Dikimevi | 8,5 |
Not: Bahçelievler istasyonu hariç tüm istasyonlarda EGO otobüslerine aktarma imkânı vardır.
Hatlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Yapımı devam eden hatlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Söğütözü uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]
AŞTİ'den Söğütözü'ne bir istasyonluk uzatma inşa edilmektedir. M2 hattındaki Söğütözü Metro İstasyonu'nun içine inşa edilen istasyon ile M2 hattına aktarma sağlanacaktır.[4]
| AŞTİ - Söğütözü Uzatması | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Sıra | İstasyon | İlçe | Aktarma | Tür | Notlar |
| 1 | Söğütözü | Çankaya | (Söğütözü)
|
Yer altı | Armada AVM, Next Level AVM, Bayındır Söğütözü Hastanesi, TOBB ETÜ Hastanesi |
Mamak uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]
15 Mayıs 2020 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankaray hattını Dikimevi'nden Mamak ilçesindeki Natoyolu'na uzatacak hattın proje ihalesine çıktı.[5] Şu anki hattın Dikimevi istasyonundan Natoyolu Caddesi ile Doğukent Caddesi'nin kesişiminde bitmesi öngörülen 7.4 kilometrelik ve 8 istasyonluk bir uzatma yapılması planlanmaktadır. Her ne kadar bu hat ayrı bir hatmış gibi A2 hattı olarak kodlansa da mevcut A1 Ankaray hattının doğu yönüne doğru uzatılması işidir. Hattın inşaası tamamlandığında Natoyolu'ndan Söğütözü'ne kadar aktarmasız seyahat imkanı sağlanacaktır.
4 Haziran 2020 tarihinde firmalardan ön yeterlilik tekliflerini alan Ankara Büyükşehir Belediyesi, 11 Ağustos 2020 tarihinde "Ankaray (A1) Dikimevi-Natoyolu Raylı Sistem Uzatma Hattı Uygulama Projesi" olarak ihaleye çıktı. 12 Ekim 2020 tarihinde ihaleyi kazanan İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Metro İstanbul firması ile imzalar atıldı.[6] 20 Ekim 2020 tarihinde de kazanan firmaya yer teslimi yapıldı.[7] 18 Ocak 2021 tarihinde proje kapsamında zemin etüt sondaj çalışmalarına başlanıldı.[8] 10 Şubat 2022 tarihinde hattın projesi tamamlandı ve onaylanıp yatırım programına alınması için Ulaştırma Bakanlığı'na gönderildi.
Yapılan çalışmaların ardından, 8 istasyon belli oldu:[9]
| Dikimevi - Natoyolu Uzatması | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Sıra | İstasyon | İlçe | Aktarma | Tür | Notlar |
| 1 | Abidin Paşa | Mamak | Yer altı | ||
| 2 | Aşık Veysel | ||||
| 3 | Tuzluçayır | ||||
| 4 | General Zeki Doğan | ||||
| 5 | Fahri Korutürk | ||||
| 6 | Cengizhan | ||||
| 7 | Akşemsettin | ||||
| 8 | Natoyolu | Anatolium Ankara AVM, Nata Vega Outlet AVM | |||
ODTÜ uzatması[değiştir | kaynağı değiştir]
Söğütözü'nden, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'ne kadar yaklaşık 5 km uzayacak olan Ankaray, Yüzüncüyıl ve ODTÜ olmak üzere iki istasyondan oluşacaktır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Raylı Sistemler Dairesi Başkanlığı Ankaray". ego.gov.tr. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2015.
- ^ "ANKARA'YA METRO MÜJDESİ: DİKİMEVİ-NATOYOLU METROSU İÇİN PROJE TAMAMLANDI". EGO Genel Müdürlüğü. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ https://gezginsitesi.com/ankara-toplu-tasima-fiyatlari-metro-ankarakart-ego/?amp
- ^ "Raylı Sistem Hizmetleri". EGO. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ankara'ya yeni metro müjdesi: Büyükşehir, Dikimevi-Natoyolu metro hattı için kolları sıvadı". Sözcü. 15 Mayıs 2020. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ "Ankara'nın yeni metrsounu İBB yapacak". Sözcü. 13 Ekim 2020. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ "Başkent Mesaisi 17. Bölüm Konuğumuz Ego Genel Müdürü Nihat Alkaş". 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021.
- ^ "Etüt Sondaj". Twitter. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Mansur Yavaş Habertürk TV'de!". www.haberturk.com. 25 Ağustos 2021. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022.
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ EGO hattı hafif raylı sistem olarak sınıflandırmaktadır.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Ankaray ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| A1 |  | |
|---|---|---|
| A2 | ||
| Otobüs |  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Metro |
| ||||||||
 Hafif raylı sistem | |||||||||
 Tren |
| ||||||||
 Teleferik | |||||||||
 Ücretlendirme | |||||||||
İtalik yazılı olan hatlar kısmen tamamlanmış, yapımı devam eden, plan aşamasındaki veya iptal edilmiş hatlardır. | |||||||||
Türkiye'deki raylı sistem hatları | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Metro |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Tramvay |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Füniküler |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Banliyö treni |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İtalik yazılan hatlar inşa hâlinde ya da plan/proje aşamasındadır. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=logo}
