Abdülfettah es-Sisi

Abdülfettah es-Sisi
Ekselansları Mareşal; Abdülfettah es-Sisi; عبد الفتاح السيسي
	Sisi, 2023
6. Mısır devlet başkanı
	Görevde
	Makama geliş ; 8 Haziran 2014;
Başbakan	İbrahim Mehlab; Şerif İsmail; Mustafa Madbuli
Yerine geldiği	Muhammed Mursi (Seçilmiş; devrik) ; Adli Mansur (Atanmış; geçici)
Mısır Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanı
	Görev süresi; 12 Ağustos 2012 - 26 Mart 2014
Başkan	Muhammed Mursi (Seçilmiş; devrik); Adli Mansur (Atanmış; geçici)
Başbakan	Hişam Kandil
Yerine geldiği	Muhammed Hüseyin Tantavi
Yerine gelen	Sıdkı Subhi
Afrika Birliği Başkanı
	Görev süresi; 10 Şubat 2019 - 10 Şubat 2020
Yerine geldiği	Paul Kagame
Yerine gelen	Cyril Ramaphosa
Kişisel bilgiler
Doğum	Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi ; عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي; 19 Kasım 1954 (69 yaşında); Kahire
Partisi	Bağımsız
Evlilik(ler)	; İntisar Amer (e. 1977)
Çocuk(lar)	Mustafa; Mahmud; Hasan; Aya
Bitirdiği okul	Mısır Harp Okulu
Dini	İslam
İmzası
Askerî hizmeti
Takma adı	Mareşal Sisi
Bağlılığı	Mısır
Hizmet yılları	1977-2014
Rütbesi	Mareşal
Birimi	Mısır Ordusu
Komutası	Mısır Silahlı Kuvvetleri; Askeri İstihbarat ve Keşif; Kuzey Askeri Bölgesi; 23. Mekanize Tümeni (Süveyş)
Çatışma/savaşları	Körfez Savaşı; Sina Ayaklanması

Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi, daha yaygın bilinen adıyla Mareşal Sisi (Arapça: عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي; d. 19 Kasım 1954, Kahire^[2]), 2014'ten beri Mısır devlet başkanı olarak görev yapan Mısırlı siyasetçi ve emekli subay. Sisi, 2014 yılında Mısır Ordusu'ndan general olarak emekli olmadan önce 2013 ile 2014 yılları arasında Mısır Başbakan Yardımcısı, 2012 ile 2013 yılları arasında Savunma Bakanı ve 2010 ile 2012 yılları arasında Askeri İstihbarat Direktörü olarak görev yaptı. Ocak 2014'te Mareşal rütbesine terfi etti.

Sisi, 1954 yılında Kahire'de doğdu. Gençliğinde Mısır Ordusu'na katıldı ve Mısır Ordusu Komuta ve Kurmay Akademisi'ne kaydolmadan önce Suudi Arabistan'da görev yaptı. Sisi, 1992'de Birleşik Krallık'taki Müşterek Hizmetler Komuta ve Kurmay Koleji'nde ve 2006'da Carlisle, Pensilvanya'daki Birleşik Devletler Ordu Savaş Koleji'nde ek eğitim aldı. 2010'da Askeri İstihbarat Direktörü olmadan önce mekanize piyade komutanı olarak görev yaptı. Askerlik hizmeti boyunca hiç aktif muharebe görmedi.^[3]^[4]

Sisi, 2011 Mısır Devrimi'nden ve Muhammed Mursi'nin Mısır cumhurbaşkanlığına seçilmesinden sonra, 12 Ağustos 2012 tarihinde Mursi tarafından Hüsnü Mübarek dönemindeki Hüseyin Tantavi'nin yerine Savunma Bakanı olarak atandı. Savunma Bakanı ve nihayetinde Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanı olan Sisi, Mursi yönetimine karşı düzenlenen geniş çaplı protestolara cevaben 3 Temmuz 2013'te dönemin cumhurbaşkanı Mursi'nin devrilmesinde rol oynadı. Mursi'nin yerine geçici cumhurbaşkanı olarak Adli Mansur getirildi ve yeni kabine belirlendi. Bunu gösteriler, oturma eylemleri ve Mursi taraftarları ile güvenlik güçleri arasındaki şiddetli çatışmalar takip etti ve Ağustos 2013'te Mursi yanlısı oturma eylemlerinin dağıtılmasıyla sonuçlanan şiddetli çatışmalar yüzlerce kişinin ölümüne yol açtı.

26 Mart 2014 tarihinde, destekçilerinden gelen devlet başkanlığına aday olma çağrılarına yanıt olarak Mareşal el-Sisi, askeri kariyerinden emekli oldu ve 2014 devlet başkanlığı seçimlerinde aday olacağını açıkladı.^[5] 26-28 Mayıs tarihleri arasında yapılan seçimde Hamdeen Sabahi tek rakip olarak yer aldı,^[6] seçilme yeterliliğine sahip seçmenlerin %47'si seçime katıldı ve Sisi, oyların %97'sini alarak ezici bir zafer kazandı.^[7]^[8] Sisi, 8 Haziran 2014 tarihinde Mısır devlet başkanı olarak yemin etti.^[9]

Sisi, Mısır'da gözlemciler tarafından otoriter olarak nitelendirilen^[10]^[11]^[12] ve yönetiminin bazı unsurları önceki otoriter lider Mübarek'ten bile daha katı olarak tanımlanan bir hükûmete liderlik etmektedir.^[13]

Geçmişi ve askeri eğitimi

Sisi, 19 Kasım 1954'te Kahire'de dünyaya geldi.^[2] 1977'de Mısır Harp Okulundan mezun oldu.^[14] Daha sonra da aşağıdaki eğitimlere katılmıştır:

Genel komuta ve Kurmay Subay Kursu, Mısır Komuta ve Kurmay Subay Akademisi, 1987
Genel komuta ve Kurmay Subay Kursu, Komuta ve Kurmay Subay Akademisi, İngiltere, 1992
Muharebe Kursu, Lisansüstü Harp Akademisi Bursu, Nasır'ın Askeri Bilimler Akademisi, Mısır, 2003
Muharebe Kursu, ABD Kara Harp Akademisi, Amerika, 2006

Kariyeri

Sisi, 1977'de uzmanlık alanı tanksavar sistemleri ve havan topu sistemleri olmak üzere mekanize piyade taburunda subay olarak göreve başladı. 2008'de Kuzey Askeri Bölgesi-İskenderiye'nin kumandanı daha sonra da Askeri İstihbarat ve Keşif Şefi oldu. Sisi, Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi'nin en genç üyesiydi. 12 Ağustos 2012'de Mısır Devlet Başkanı Muhammed Mursi, Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Hüseyin Tantavi yerine Sisi'yi getirme kararını aldı. Sisi, ayrıca Mısır Bakanlar Kurulunda "Savunma Bakanı" görevini de üstlendi. 27 Ocak 2014 tarihinde Mısır ordusunda mareşalliğe yükseltildi ve seçimlerde başkanlığa aday olabilmek için istifasını sundu.^[15]

Komutası

Aşağıdaki listede hem komuta ettiği birimler hem de makamı belirtilmiştir.

42. Mekanize Taburu
94. Bağımsız Mekanize Tugayı
Suudi Arabistan Krallığı Askeri Ataşesi
23 Mekanize Tümen Komutanı (Üçüncü Saha Ordusu-Süveyş)
Kuzey Askeri Bölgesi Kurmay Başkanı
Kuzey Askeri Bölgesi Kumandanı
Mısır Savunma Bakanlığı Askeri İstihbarat Keşif Müdürlüğü
Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
Mısır Savunma Bakanı
Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi Başkanı

Askerî darbe

1 Temmuz 2013'te Mısır ordusu, Muhammed Mursi'ye ülkedeki siyasal krizi 48 saat içinde çözmesi için ültimatom verdi.^[16] 3 Temmuz 2013'te, Mursi'ye tanınan süreden biraz daha geç, Mısır ordusu, halk oylamasıyla seçilen Devlet Başkanı Muhammed Mursi'yi ve hükûmetini devirerek anayasayı askıya aldı ve onun yerine Adli Mansur'u geçici devlet başkanı atadı. Şiddete teşvik etmek ve toplumun huzurunu bozmak suçlarından yargılanan birçok Müslüman Kardeşler üyesinin de tutuklanması emredildi.^[17] Sisi, televizyonda devlet başkanının "Mısır halkının taleplerini karşılamayı beceremediğini" duyurdu ve anayasanın askıya alınacağını bildirdi.

29 Mayıs 2014 tarihindeki başkanlık seçimlerinde katılımın %40 olduğu seçimlerden, %97 oy alarak Mısır'ın 6. Devlet Başkanı olarak seçildi.

Kaynakça

^ "The 32ND African Union (AU) Heads of State and Government Summit Kicks Off" (İngilizce). African Union. 10 Şubat 2019. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.
^ ^a ^b Biyografi: Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ Carlstrom, Gregg (18 Şubat 2014). "Egypt's New Dictator Was Made in the USA". Politico Magazine. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
^ "Profile: Abdel Fattah el-Sisi". Al Jazeera. 12 Nisan 2018. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
^ "Egypt's El-Sisi bids military farewell, says he will run for presidency". Ahram Online. 26 Mart 2014. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.
^ "Egypt election: Sisi secures landslide win". BBC. 29 Mayıs 2014. 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014.
^ "Former army chief scores landslide victory in Egypt presidential polls". The Guardian. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014.
^ "Egypt's Sisi set for landslide win in presidential vote". France24. 29 Mayıs 2014. 2 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2014.
^ Kingsley, Patrick (8 Haziran 2014). "Egypt's Sisi sworn in as president". the Guardian. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023.
^ Truex, Rory; Tavana, Daniel L. (Temmuz 2019). "Implicit Attitudes toward an Authoritarian Regime". The Journal of Politics. 81 (3): 1014-1027. doi:10.1086/703209.
^ Cambanis, Thanassis (22 Mayıs 2015). "Egypt's Sisi Is Getting Pretty Good … at Being a Dictator". Foreign Policy. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
^ Raghavan, Sudarsan (9 Temmuz 2020). "Egypt tries to silence its critics in the United States by jailing their relatives". The Washington Post. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2022.
^ Al-Arian, Abdullah (27 Şubat 2020). "Hosni Mubarak's legacy is Abdel Fattah el-Sisi". Al Jazeera (İngilizce). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2021.
^ Mısır'ın yeni savunma bakanı Amerika'ya sıcak bakıyormuş gibi gözüküyor 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ "Sisi'nin cumhurbaşkanlığına Mısır ordusundan destek". bbc. 27 Ocak 2014. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
^ Portre: General Abdülfettah el Sisi 10 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ Mısır, Müslüman Kardeşler üyelerinin toplu olarak tutuklanmasını emrediyor 5 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış bağlantılar

Al-Sisi, Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin yeni Genelkurmay Başkanı25 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)
General Al-Sisi'nin öz geçmişi15 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)

Askerî görevi
Önce gelen Adli Mansur	Mısır devlet başkanı 2014–günümüz	Görevde
Askerî görevi
Önce gelen Muhammed Hüseyin Tantavi	Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı 2012-2014	Sonra gelen Sedki Sobhi
Önce gelen Muhammed Hüseyin Tantavi	Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi Başkanı 2012-2014	Sonra gelen Sedki Sobhi
Siyasi görevi
Önce gelen Muhammed Hüseyin Tantavi	Mısır Savunma Bakanı 2012-2014	Boş

[1] "The 32ND African Union (AU) Heads of State and Government Summit Kicks Off" (İngilizce). African Union. 10 Şubat 2019. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.

[El_Sisi-2] Biyografi: Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[3] Carlstrom, Gregg (18 Şubat 2014). "Egypt's New Dictator Was Made in the USA". Politico Magazine. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.

[4] "Profile: Abdel Fattah el-Sisi". Al Jazeera. 12 Nisan 2018. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.

[ao26mar-5] "Egypt's El-Sisi bids military farewell, says he will run for presidency". Ahram Online. 26 Mart 2014. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.

[bbc.com-6] "Egypt election: Sisi secures landslide win". BBC. 29 Mayıs 2014. 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014.

[EgyptianElection2-7] "Former army chief scores landslide victory in Egypt presidential polls". The Guardian. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014.

[8] "Egypt's Sisi set for landslide win in presidential vote". France24. 29 Mayıs 2014. 2 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2014.

[9] Kingsley, Patrick (8 Haziran 2014). "Egypt's Sisi sworn in as president". the Guardian. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023.

[Truex_&_Tavana_2019-10] Truex, Rory; Tavana, Daniel L. (Temmuz 2019). "Implicit Attitudes toward an Authoritarian Regime". The Journal of Politics. 81 (3): 1014-1027. doi:10.1086/703209.

[foreignpolicy-11] Cambanis, Thanassis (22 Mayıs 2015). "Egypt's Sisi Is Getting Pretty Good … at Being a Dictator". Foreign Policy. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.

[12] Raghavan, Sudarsan (9 Temmuz 2020). "Egypt tries to silence its critics in the United States by jailing their relatives". The Washington Post. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2022.

[13] Al-Arian, Abdullah (27 Şubat 2020). "Hosni Mubarak's legacy is Abdel Fattah el-Sisi". Al Jazeera (İngilizce). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2021.

[14] Mısır'ın yeni savunma bakanı Amerika'ya sıcak bakıyormuş gibi gözüküyor 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[bbccumhurbaskani-15] "Sisi'nin cumhurbaşkanlığına Mısır ordusundan destek". bbc. 27 Ocak 2014. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.

[16] Portre: General Abdülfettah el Sisi 10 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[17] Mısır, Müslüman Kardeşler üyelerinin toplu olarak tutuklanmasını emrediyor 5 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

g t d Afrika Birliği Örgütü başkanları ve Afrika Birliği başkanları
ABÖ 1963–2002	Selassie Abdünnâsır Nkrumah Ankrah Selassie Mobutu Bumedyen Ahidjo Kaunda Dâde II. Hasan Gowon Barre Amin Ramgoolam Bongo en-Numeyri Tolbert Senghor Stevens Moi Mengistu Nyerere Diouf Nguesso Kaunda Traoré Mübarek Museveni Babangida Diouf Mübarek Bin Ali Meles Biya Mugabe Compaoré Buteflika Eyadéma Chiluba Mwanawasa
AB 2002-	Mbeki Chissano Obasanjo Nguesso Kufuor Kikwete Kaddafi Mutharika Nguema Boni Hailemariam Abdülaziz Mugabe Déby Condé Kagame Sisi Ramaphosa Tshisekedi Gazvani

g t d Mısır devlet başkanları
Mısır arması	Muhammed Necib Cemal Abdül Nasır Enver Sedat Sufi Ebu Talib Hüsnü Mübarek Muhammed Hüseyin Tantavi Muhammed Mursi Adli Mansur (vekaleten) Abdülfettah el-Sisi		Mısır devlet başkanlık bayrağı
İtalik yazılanlar geçici olarak görev yapmışlardır

g t d Cumhuriyetlerin mevcut devlet başkanları
Afrika	João Lourenço Patrice Talon Duma Boko Ibrahim Traore* Evariste Ndayishimiye Abdülmecid Tebbun İsmail Ömer Gulle Mahamat İdriss Déby Teodoro Obiang Nguema Mbasogo Isaias Afewerki Taye Atske Selassie Alassane Ouattara Brice Oligui* Adama Barrow Nana Akufo-Addo Mamady Doumbouya* Umaro Sissoco Embaló Cyril Ramaphosa Salva Kiir Mayardit Paul Biya William Ruto Azali Assoumani Félix Tshisekedi Denis Sassou Nguesso Joseph Boakai Muhammed el-Menfi Andry Rajoelina Lazarus Chakwera Assimi Goïta* Prithvirajsing Roopun Abdülfettah es-Sisi Muhammed Veled Gazvani Filipe Nyusi Nangolo Mbumba Abdourahamane Tchiani* Bola Tinubu Faustin-Archange Touadéra Paul Kagame İbrahim Gali Carlos Vila Nova Bassirou Diomaye Faye Wavel Ramkalawan Julius Maada Bio Musa Bihi Abdi Hasan Şeyh Mahmud Geçici Egemenlik Konseyi* Samia Suluhu Faure Gnassingbé Kays Said Yoweri Museveni José Maria Neves Hakainde Hichilema Emmerson Mnangagwa
Asya	Muhammed Şehabeddin Şi Cinping José Ramos-Horta Prabowo Subianto Bongbong Marcos Mahmud Abbas Yon Suk-yol Draupadi Murmu Abdüllatif Reşid Ali Hamenei İzak Herzog Kasım Cömert Tokayev Sadır Caparov Kim Jong-un Thongloun Sisoulith Boş* Muhammed Muizzu Uhnaagiyn Hürelsüh Myint Swe* Ram Chandra Poudel Şevket Mirziyoyev Asıf Ali Zerdari Tharman Shanmugaratnam Anura Kumara Dissanayake Beşşar Esad Lai Ching-te İmamali Rahman Serdar Berdimuhammedov Lương Cường Reşad el-Uleymi*
Avrupa	Aslan Bjania Frank-Walter Steinmeier Bajram Begaj Alexander Van der Bellen İlham Aliyev Aleksandr Lukaşenko Denis Bećirović, Željka Cvijanović ve Željko Komšić Rumen Radev Petr Pavel Vahagn Haçaturyan Alar Karis Alexander Stubb Emmanuel Macron Salome Zurabişvili Alan Gagloyev Zoran Milanović Michael D. Higgins Viola Amherd, Karin Keller-Sutter, Guy Parmelin, Ignazio Cassis, Albert Rösti, Élisabeth Baume-Schneider ve Beat Jans Sergio Mattarella Halla Tómasdóttir Jakov Milatović Nikos Hristodulidis Vjosa Osmani Ersin Tatar Gordana Siljanovska-Davkova Edgars Rinkēvičs Gitanas Nausėda Tamás Sulyok Myriam Spiteri Debono Maia Sandu Andrzej Duda Marcelo Rebelo de Sousa Klaus Iohannis Vladimir Putin Francesca Civerchia ve Dalibor Riccardi Aleksandar Vučić Peter Pellegrini Nataša Pirc Musar Vadim Krasnoselski Recep Tayyip Erdoğan Volodimir Zelenski Katerina Sakelaropulu
Güney Amerika	Javier Milei Luis Arce Luiz Inácio Lula da Silva Daniel Noboa Irfaan Ali Gustavo Petro Santiago Peña Dina Boluarte Chan Santokhi Gabriel Boric Luis Alberto Lacalle Pou Nicolás Maduro
Kuzey Amerika	Joe Biden Sandra Mason Sylvanie Burton Luis Abinader Nayib Bukele Bernardo Arévalo Başkanlık Geçiş Konseyi* Xiomara Castro Rodrigo Chaves Robles Miguel Díaz-Canel Claudia Sheinbaum Daniel Ortega José Raúl Mulino Christine Kangaloo
Okyanusya	Wiliame Katonivere Taneti Maamau Hilda Heine Wesley Simina David Adeang Surangel Whipps Jr. II. Va'aletoa Sualauvi Nikenike Vurobaravu
* = Geçici veya vekaleten görev yapanlar İtalik = Makamı tartışmalı