Afrika Birliği
Gezinti kısmına atla
Arama kısmına atla
| |
|---|---|
 Bayrak
 Arma
| |
 | |
| Başkent | Addis Ababa, Etiyopya |
| Resmî diller | Arapça, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Portekizce, Svahili[2] |
| Tanınan bölgesel diller | Tüm Afrika dilleri |
| Hükûmet | |
• Başkan |
 Alpha Condé |
• Komisyon Başkanı |
 Moussa Faki |
• Pan Afrika Parlamentosu Başkanı |
 Roger Nkodo Dang |
| Tarihçe | |
• ABÖ olarak | 25 Mayıs 1963 |
• Afrika Birliği olarak | 9 Temmuz 2002 |
Afrika Birliği, Afrika kıtasında yer alan Afrika ülkelerinin tek çatı altında toplandığı ve Afrika Birliği Örgütü'nün ardılı olarak 2002 yılında oluşturulan uluslararası kuruluştur.
Afrika Birliği, Habeşistan İmparatoru Haile Selassie'nin gayretleri ile 22-25 Mayıs 1963'te Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya gelen otuz iki bağımsız Afrika ülkesinin imzaladığı antlaşma ile Afrika Birliği Örgütü adıyla kuruldu. 9 Temmuz 2002 tarihinden itibaren Afrika Birliği adını alan örgütün temel amacı Afrika ülkeleri arasında dayanışma ve iş birliğini artırmaktır. Merkezi halen Addis Ababa'da bulunan bu birliğe Afrika'da bulunan tüm ülkeler üyedir.
İçindekiler
Üye devletler[değiştir | kaynağı değiştir]
Renkler ülkelerin öncel oluşum ABÖ'ye ya da ardılı Afrika Birliği'ne üyelik yılını göstermektedir
Ayrılıp tekrar dahil olan üye[değiştir | kaynağı değiştir]
Fas: 1984 yılında Batı Sahra'nın ilhakını Afrika Birliği'nin kabul etmemesi yüzünden bu birlikten ayrıldı. Fas, Temmuz 2016'da yaptığı açıklamada yeniden Afrika Birliği içerisinde yer almayı hedeflediğini açıklamıştır.[3] Ülke Aralık 2016'da yaptığı yeni üyelik başvurusu ile birlik içerisinde yeniden yer almak istediğini ifade etmiştir.[4] 30 Ocak 2017 tarihinde gerçekleştirilen 28. Afrika Birliği toplantısında Fas yeniden üyeliğe dahil edilmiştir.[5]
Üyelik talebi[değiştir | kaynağı değiştir]
Somaliland: 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesine rağmen ulusalararası alanda Somali'nin bir parçası olarak görülen Somaliland, 2005 yılında Afrika Birliği'ne üye olmak için başvuru yapmıştır. Bu başvuru işleme alınmamıştır.[6]
Haiti: 2 Şubat 2012 tarihinde Afrika Birliği'nde gözlemci üye statüsünü elde eden Haiti, bu tarihten sonra Afrika Birliği'ne Afrika kıtası ülkesi olmamasına rağmen resmen ortak üye olabilmek için resmi başvuru yapmıştır.[7]
Gözlemci üyeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Kazakistan: Ülke 2013 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.[8]
Letonya: Ülke 2012 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.[9]
Litvanya: Ülke 2013 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.[10]
Filistin: 2013 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.[11]
Sırbistan: Gözlemci üye statüsüne sahip olan ülkede, ülke Dışişleri bakanları 2011, 2012 ve 2014 yıllarında gerçekleştirilen Afrika Birliği zirvelerine katılmışlardır.[12][13]
Türkiye: Ülke 2005 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.[14]
Ukrayna: Ülke 2016 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.[15]- Haiti: 2 Şubat 2012 tarihinde Afrika Birliği'nde gözlemci üye statüsünü elde etti.
Afrika Birliği başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]
| İsim | Göreve başlama | Görev bitişi | Ülke |
|---|---|---|---|
| Thabo Mbeki | 9 Temmuz 2002 | 10 Temmuz 2003 | 
|
| Joaquim Chissano | 10 Temmuz 2003 | 6 Temmuz 2004 | 
|
| Olusegun Obasanjo | 6 Temmuz 2004 | 24 Ocak 2006 | 
|
| Denis Sassou Nguesso | 24 Ocak 2006 | 24 Ocak 2007 | 
|
| John Kufuor | 30 Ocak 2007 | 31 Ocak 2008 | 
|
| Jakaya Kikwete | 31 Ocak 2008 | 2 Ocak 2009 | 
|
| Muammer Kaddafi | 2 Şubat 2009 | 31 Ocak 2010 | 
|
| Bingu wa Mutharika[16][17] | 31 Ocak 2010 | 31 Ocak 2011 | 
|
| Teodoro Obiang Nguema Mbasogo[18] | 31 Ocak 2011 | 29 Ocak 2012 | 
|
| Yayi Boni | 29 Ocak 2012 | 27 Ocak 2013 | 
|
| Hailemariam Desalegn | 27 Ocak 2013 | 30 Ocak 2014 | 
|
| Mohamed Ould Abdel Aziz | 30 Ocak 2014 | 30 Ocak 2015 | 
|
| Robert Mugabe | 30 Ocak 2015 | 30 Ocak 2016 | 
|
| Idriss Déby | 30 Ocak 2016 | 30 Ocak 2017 |
|
| Alpha Condé | 30 Ocak 2017 | 30 Ocak 2018 |
|
| Paul Kagame | 30 ocak 2018 | Görevde |
Komisyon başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]
| Görev dönemi | Komisyon başkanı[19] | Üye ülke |
|---|---|---|
| 2002-2003 | Amara Essy (Geçici) |  Fildişi Sahili
|
| 2003-2008 | Alpha Oumar Konaré |  Mali
|
| 2008-2012 | Jean Ping |  Gabon
|
| 2012-2017 | Nkosazana Dlamini-Zuma | Güney Afrika Cumhuriyeti
|
| 2017-günümüze | Moussa Faki[20] | Çad
|
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ [1]
- ^ Official Languages "Art. 11 AU" Protocol on amendments to the constitutive act of the African Union
- ^ Fas yeniden Afrika Birliği'ne dönmek istiyor
- ^ Fas yeniden üyelik başvurusunda bulundu
- ^ Fas tekrar Afrika Birliği üyeliğine kabul edildi
- ^ Somaliland'dan Afrika Birliği başvurusu
- ^ Haiti'den Afrika Birliği başvurusu
- ^ Kazakistan, Afrika Birliği gözlemci üye statüsünü elde etti
- ^ Letonya, Afrika Birliği gözlemci üye statüsünü elde etti
- ^ Litvanya, Afrika Birliği gözlemci üye statüsünü elde etti
- ^ Filistin, Afrika Birliği'nde gözlemci üye oldu
- ^ Sırbistan Dışişleri Bakanı, 2014 Afrika Birliği zirvesine katıldı
- ^ Sırbistan Dışişleri Bakanı, 2011 Afrika Birliği zirvesine katıldı
- ^ Türkiye 2005 yılında Afrika Birliği gözlemci üye statüsünü elde etti
- ^ Ukrayna, Afrika Birliği gözlemci üye statüsünü elde etti
- ^ Gaddafi fails in bid to remain African Union chair, Reuters, 31 January 2010 [ölü/kırık bağlantı]Şablon:Cbignore
- ^ Malawi president takes over as AU president, AFP, 31 January 2010
- ^ According to the AU, his official style is Son Excellence Obiang Nguema Mbasogo, Président de la République, Chef de l'État et Président Fondateur du Parti Démocratique de Guinée Equatoriale (Fransızca). Retrieved 4 October 2011.
- ^ AU, in: rulers.org
- ^ Afrika Birliği yeni komisyon başkanını seçti
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Afrika Birliği ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var:
- AU resmi sitesi Arapça, İngilizce ve Fransızca
- Kuruluş bildirisi: Constitutive Act of the African Union (İngilizce)
