Özbekistan
Özbekistan Cumhuriyeti Oʻzbekiston Respublikasi (Özbekçe) | |
|---|---|
 Bayrak
 Arma
| |
 | |
 | |
| Başkent ve en büyük şehir |
Taşkent 41°16′K 69°13′D / 41.267°K 69.217°D |
| Resmî diller | Özbekçe[1][2] |
| Tanınan bölgesel diller | Karakalpakça |
| Çok dillilikte iletişim için: | Rusça |
| Etnik gruplar (2021[3]) |
%84,4 Özbek %4,9 Tacik %2,4 Kazak %2,2 Karakalpak %2,1 Rus %0,9 Kırgız %0,6 Tatar %0,6 Türkmen %2,4 Diğer |
| Demonim | Özbek |
| Hükûmet | Cumhuriyet |
| Şevket Mirziyoyev | |
• Başbakan | Abdulla Aripov |
| Tarihçe | |
• Formasyon | 17471 |
| 27 Ekim 1924 | |
• İlan | 1 Eylül 1991 |
• Tanıma | 8 Aralık 1991 |
• Tamamlanışı | 25 Aralık 1991 |
| Yüzölçümü | |
• Toplam | 448.978 km2 (173.351 sq mi) (56.) |
• Su (%) | 4,9 |
| Nüfus | |
• 2020 tahminî | 33.570.609[4] (41.) |
• Yoğunluk | 74,1/km2 (191,9/sq mi) (132.) |
| GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî |
• Toplam | 270,013 milyar $[5] (61.) |
• Kişi başına | 7.830 $[5] (121.) |
| GSYİH (nominal) | 2021 tahminî |
• Toplam | 61,203 milyar $[5] (77.) |
• Kişi başına | 1.775 $[5] (147.) |
| Gini (2013) |
▼ 36.7[6][7] orta · 88. |
| İGE (2019) |
 0.720[8]yüksek · 106. |
| Para birimi | Som (UZS) |
| Zaman dilimi | UTC+5 (UZT) |
• Yaz (YSU) | UTC+5 (kullanılmamaktadır) |
| Trafik akışı | sağ |
| Telefon kodu | 998 |
| İnternet alan adı | .uz |
| |
Özbekistan, resmî adıyla Özbekistan Cumhuriyeti (Özbekçe: Oʻzbekiston Respublikasi), Orta Asya'da bir ülkedir. Yedi bağımsız Türk devletinden biridir. Kuzeyde Kazakistan, kuzeydoğuda Kırgızistan, güneydoğuda Tacikistan, güneyde Afganistan ve güneybatıda Türkmenistan ile komşudur. Lihtenştayn ile birlikte sadece denize kıyısı olmayan ülkelere sınırı bulunan iki ülkeden biridir. Seküler ve üniter bir cumhuriyet olan Özbekistan 12 il ve bir özerk cumhuriyete (Karakalpakistan) ayrılmıştır. Başkenti Taşkent'tir. Ülke tarihî önemi ve stratejik konumu nedeniyle zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Halkın %85'i Özbekçe konuşur. Rusça yönetimde ve ülkenin farklı etnik grupları arasında ortak dil olarak kullanılmaktadır. Ayrıca Tacik ve Kazak azınlıklar bulunur. Ülkede İslam en yaygın dindir, bunu %5 ile Rus Ortodoksluğu takip eder. Müslümanların çoğu mezhepsizdir.[9]
Günümüz Özbekistan toprakları antik dönemde İran dillerinin konuşulduğu Mâverâünnehir ve Turan bölgelerinin parçasıydı. Kaydedilmiş ilk yerleşimciler olan Doğu İran kökenli İskitler; MÖ 8-6. yüzyıllarda Harezm, Baktriya ve Soğdya bölgelerinde, MÖ 3-MS 6. yüzyıllarda ise Fergana ve Margiyana bölgelerinde egemenlik kurdular. Bölge 7. yüzyıldaki Müslümanların İran'ı fethine kadar Pers Ahameniş İmparatorluğu, Grek-Baktriya Krallığı, Part İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu'nun parçası oldu. Fethin ardından İslam bölgede yayıldı. Aynı dönemde Semerkant, Hive ve Buhara gibi şehirler İpek Yolu sayesinde zenginleşti. İslam'ın Altın Çağı'nda Buhârî, Tirmizî, Birûni ve İbn-i Sina gibi dönemin önde gelen bilim ve ilim adamları bu şehirlerde yetişti. 13. yüzyılda, bölgeye hakim olan Harezmşahlar Orta Asya'nın tümü ile birlikte Moğol istilalarına yenik düştü. Moğol ordularına katılmış olan Türk boyları bölgeye yerleşerek Özbekistan'ı Türkleştirdiler. 14. yüzyılda kurulan Timur İmparatorluğu'nun başkenti Semerkant, Uluğ Bey devrinde önemli bir bilim merkezi haline geldi. Bu dönem tarihçiler tarafından Timurlu Rönesansı olarak tanımlanır. İmparatorluk 16. yüzyılda Özbek Şeybanîler tarafından yıkıldı ve bölgede Buhara, Hokand ve Hive hanlıkları kuruldu. Timurlu hanedanından Babür, Hindistan üzerinde egemenlik kurdu.
19. yüzyılda Orta Asya Rus İmparatorluğu'nun kontrolüne geçti. Taşkent bu dönemde Rus Türkistanı'nın başkenti oldu. Sovyetler Birliği 1924'te Sovyet Orta Asyası'nı parçalayarak Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni kurdu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1991'de Özbekistan Cumhuriyeti ilan edildi.
Ülkeyi kuruluşundan 2016'ya dek yönetmiş olan İslam Kerimov döneminde Özbekistan'ın insan hakları ve bireysel özgürlükler konusunda politikaları uluslararası kuruluşlar tarafından ağır biçimde eleştirildi.[10][11][12] Ancak Kerimov'un 2016'daki ölümünün ardından yeni cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ülkede yaygın olan pamuk köleliği[13] ve çocuk işçiliği[14][15] konularında reformlara girişti. Serbest ekonomiye geçiş için çalışmalar başlattı ve Özbekistan'ın komşularıyla ilişkileri iyileşti.[16][17][18][19] Uluslararası Af Örgütü 2017/18'de önceki dönemdeki baskıcı uygulamaların ve hukuksuzlukların sadece kalıntılarının kaldığını raporladı. 2020 BM raporu da iyileşmelerin gerçekleştiğini doğruladı.
Özbek ekonomisi halen serbest piyasa ekonomisine geçiş sürecindedir. Ülkenin dış ticaret politikası ithal ikamesine (ithalat ürünlerinin yurt içinde üretilmesi) dayanır. Özbekistan dünyanın en büyük pamuk ihracatçılarından biridir. Sovyet Dönemi'nden kalan dev enerji üretim tesisleri ve doğal gaz kaynakları ülkenin Orta Asya'ki en büyük elektrik üreticisi olmasını sağlamıştır.[20] Ülke Türk Konseyi, TÜRKSOY, BDT, OSCE, BM ve Şanghay İşbirliği Örgütü üyesidir.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Özbeklerin Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Özbek ulusu ilk olarak Cengiz Han'ın torunu Şiban'ın soyundan gelen Ebü'l-Hayr Han'ın önderliğinde Deşt-i Kıpçak'taki çeşitli Türk boyları ve kabilelerinin Özbek/Şeybani Hanlığı etrafında örgütlenmesiyle oluşmuştur. Hanlık, Ebü'l-Hayr Han'ın vefatından sonra bir süre karışıklık içinde kalmış ve Özbekler dağılmışlardır.[21] Torunu ve Şah Budak’ın oğlu Şeybani Han, dağınık haldeki Özbekleri birleştirmiş ve seferler düzenlemiştir. Timurlu devletindeki taht kavgalarından yararlanan Şeybani Han, Maveraünnehir ile Harezm'i ele geçirip, Timurlu Devletini yıkmış ve Hanlığın başkentini Buhara'ya taşımıştır.[22] Bundan sonra Timurlu halkı da Özbek ulusuna girmiş ve Deşt-i Kıpçak'tan gelen bu göçebe Özbekler Timurlu topraklarına yerleşmiştir, bu Türk topluluklarının kültürel etkileşimiyle günümüzdeki Özbekler teşkil olmuştur.[23]
Bağımsız Özbekistan Devleti[değiştir | kaynağı değiştir]
Özbekistan, 20 Haziran 1990'da egemenliğini, 1 Eylül 1991'de bağımsızlığını ilan etmiştir. 29 Aralık 1991 tarihinde düzenlenen referandumla bağımsızlık ilanı onaylanmıştır. Özbekistan bağımsızlığını kazandıktan sonra gelişmiş ülkelerle özellikle ekonomik anlamda ilişkiler kurmuştur. Özbekistan zengin yeraltı kaynaklarını dış ülkelere satma imkânı bulmuştur. Özbekistan çok eskiye dayanan köklü devlet geleneği sayesinde bağımsızlığını kazandıktan kısa süre sonra Orta Asya'nın güçlü devleti hâline gelmiştir ve günümüzde de Orta Asya liderliği konusunda Kazakistan ile rekabet hâlindedir. Bağımsızlığından 2 Eylül 2016 tarihindeki ölümüne kadar devlet başkanlığını İslam Kerimov yürütmüştür. Bugün Özbekistan cumhurbaşkanlığı görevini, 4 Aralık 2016 tarihinde cumhurbaşkanı olarak seçilen Şevket Mirziyoyev yürütmektedir.[24]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Bağımsız Özbekistan'ın 447.400 km²'lik bir yüz ölçümü bulunmaktadır. Özbekistan; Kazakistan, Tacikistan, Afganistan, Kırgızistan ve Türkmenistan'a komşudur. Başkenti Taşkent'tir. 2013 yılı nüfus sayımına göre nüfusu 30.024.000’dir.[25] Deniz kıyısı bulunmayan Özbekistan'da kurak çöl ve karasal ve soğuk iklim vardır. Deniz olmadığı için toprak ve çöl vardır.
Önemli nehirler[değiştir | kaynağı değiştir]
Sirderya (Seyhun) ve Amuderya (Ceyhun) en önemli nehirleridir. Ayrıca, Surhanderya, Karaderya, Zerefşan, Kaşkaderya ve Narin deryaları da bulunmaktadır. En büyük gölü Aral'dır. Aral Gölü ayrıca, Sovyet dönemindeki yanlış tarım politikaları sonucunda bugün Özbekistan için büyük bir çevre felaketi doğurmuştur.
Demografik yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
Diğer Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde olduğu gibi iklimi, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve karasal iklimdir.
1996 CIA World Factbook verilerine göre Özbekistan etnik dağılımında Özbekler %80, Ruslar %5,5, Tacikler %5’lik orana sahiptir.[26] Nüfusun %96'sı Müslüman’dır. Ülkede %2 oranında Ortodoks nüfus yaşamaktadır. %2 oranında diğer dinlere mensup insan bulunmaktadır.
| Etnik gruplar |
1926 sayımı1 | 1939 sayımı2 | 1959 sayımı3 | 1970 sayımı4 | 1979 sayımı5 | 1989 sayımı6 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nüfus | % | Nüfus | % | Nüfus | % | Nüfus | % | Nüfus | % | Nüfus | % | |
| Özbekler | 3,467,226 | 73.0 | 4,804,096 | 65.1 | 5,038,273 | 62.2 | 7,733,541 | 64.7 | 10,569,007 | 68.7 | 14,142,475 | 71.4 |
| Ruslar | 245,807 | 5.2 | 727,331 | 11.6 | 1,090,728 | 13.5 | 1,495,556 | 12.5 | 1,665,658 | 10.8 | 1,653,478 | 8.4 |
| Tacikler | 350,670 | 7.4 | 317,560 | 5.1 | 311,375 | 3.8 | 457,356 | 3.8 | 594,627 | 3.9 | 933,560 | 4.7 |
| Kazaklar | 191,126 | 4.0 | 305,416 | 4.9 | 335,267 | 4.1 | 549,312 | 4.6 | 620,136 | 4.0 | 808,227 | 4.1 |
| Tatarlar | 28,335 | 0.6 | 147,157 | 2.3 | 397,981 | 4.9 | 442,331 | 3.7 | 531,205 | 3.5 | 467,829 | 2.4 |
| Karakalpaklar | 142,688 | 3.0 | 181,420 | 2.9 | 168,274 | 2.1 | 230,273 | 1.9 | 297,788 | 1.9 | 411,878 | 2.1 |
| Kırım Tatarları | - | - | 46,829 | 0.6 | 135,426 | 1.1 | 117,559 | 0.8 | 188,772 | 1.0 | ||
| Koreliler | 30 | 0.0 | 72,944 | 1.2 | 138,453 | 1.7 | 151,058 | 1.3 | 163,062 | 1.1 | 183,140 | 0.9 |
| Kırgızlar | 79,610 | 1.7 | 89,044 | 1.4 | 92,725 | 1.1 | 110,864 | 1.0 | 142,182 | 0.7 | 174,907 | 0.8 |
| Ukraynalılar | 25,335 | 0.5 | 70,577 | 1.1 | 87,927 | 1.1 | 114,979 | 1.0 | 113,826 | 0.7 | 153,197 | 0.8 |
| Türkmenler | 31,492 | 0.7 | 46,543 | 0.7 | 54,804 | 0.7 | 71,066 | 0.6 | 92,285 | 0.6 | 121,578 | 0.6 |
| Türkler | 371 | 0.0 | 474 | 0.0 | 21,269 | 0.3 | 46,398 | 0.4 | 48,726 | 0.3 | 106,302 | 0.5 |
| Yahudiler | 37,621 | 0.8 | 50,676 | 0.8 | 94,303 | 1.2 | 102,843 | 0.9 | 99,836 | 0.7 | 94,689 | 0.5 |
| Ermeniler | 14,862 | 0.3 | 20,394 | 0.3 | 27,370 | 0.3 | 34,470 | 0.3 | 42,374 | 0.3 | 50,537 | 0.3 |
| Azeriler | 20,764 | 0.4 | 3,645 | 0.1 | 40,511 | 0.5 | 40,431 | 0.3 | 59,779 | 0.4 | 44,410 | 0.2 |
| Uygurlar | 36,349 | 0.8 | 50,638 | 0.8 | 19,377 | 0.2 | 24,039 | 0.2 | 29,104 | 0.2 | 35,762 | 0.2 |
| Başkurtlar | 624 | 0.0 | 7,516 | 0.1 | 13,500 | 0.2 | 21,069 | 0.2 | 25,879 | 0.2 | 34,771 | 0.2 |
| Diğerleri | 77,889 | 1.6 | 98,838 | 1.6 | 126,738 | 1.6 | 198,570 | 1.7 | 176,274 | 1.1 | 204,565 | 1.0 |
| Toplam | 4,750,175 | 6,271,269 | 8,105,704 | 11,959,582 | 15,389,307 | 19,810,077 | ||||||
| 1 (Karakalpakistan Aralık 1936'da Özbekistan SSC'ne bağlandı.1926 sayımına dahil değil); kaynak: [1]8 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 2 kaynak: [2]23 Ağustos 2011 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi. 3 kaynak: [3]16 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 4 kaynak: [4]3 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 5 kaynak: [5]24 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 6 kaynak: [6]16 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. | ||||||||||||
ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Ülkede hâlen Halk Demokratik Partisi, Liberal Demokrat Partisi, Adalet Sosyal Demokrat Partisi ve Millî Tikleniş Partisi bulunmaktadır. İlk parlamento seçimleri 1994'te yapılmıştır. Yönetim biçimi cumhuriyettir.
Özbekistan Cumhuriyeti AGİT, BM ve diğer uluslararası kuruluşlara üyedir. Özbekistan'da sadece Devlet Televizyon Radyo Şirketi televizyon ve radyo yayını yapar. Bu kanallar Özbekistan, Navo, Bolajon, Taşkent, Kinoteatr, Yoshlar, Medeniyet ve Marifet, Dünya Böyle ve Spor TV kanallarıdır. Şirketin HD ve yerel kanal projeleri vardır. Özbekistan'da 3 adet devlet ve 18 adet özel ve 5 adet yabancı olmak üzere toplam 26 adet banka bulunmaktadır. Ülkenin Artel adlı elektronik markası vardır. Piyasaya sürülmüştür.
|
| Şu madde dizisinin bir parçasıdır: Özbekistan devlet yapısı |
| Hükümet |
| Dış ilişkiler |
İdari birimler[değiştir | kaynağı değiştir]
Özbekistan 12 il (viloyat), 1 özerk cumhuriyet (Karakalpakistan Cumhuriyeti) ve 1 bağımsız şehirden (Taşkent) oluşur.
| Numara | Türkçe | Özbekçe | Merkez | Bölge Nüfusu (2008) | Alan (km2) |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Taşkent Şehri | Toshkent Shahri | Taşkent | 2.192.700 | 334.3 |
| 2 | Andican | Andijon | Andican | 2.477.900 | 4.200 |
| 3 | Buhara | Buxoro | Buhara | 1.576.800 | 39.400 |
| 4 | Fergana | Farg'ona | Fergana | 2.997.400 | 6.800 |
| 5 | Cizzak | Jizzax | Cizzak | 1.090.900 | 20.500 |
| 6 | Nemengan | Namangan | Namangan | 2.196.200 | 7.900 |
| 7 | Nevai | Navoiy | Navoy | 834.100 | 110.800 |
| 8 | Kaşkaderya | Qashqadaryo | Karşı | 2.537.600 | 28.400 |
| 9 | Semerkand | Samarqand | Semerkand | 3.032.000 | 16.400 |
| 10 | Sirderya | Sirdaryo | Gulistan | 698.100 | 5.100 |
| 11 | Surhanderya | Surxondaryo | Tirmiz | 2.012.600 | 20.800 |
| 12 | Taşkent | Toshkent | Taşkent | 2.537.500 | 15.300 |
| 13 | Harezm | Xorazm | Ürgenç | 1.517.600 | 6.300 |
| 14 | Karakalpakistan Cumhuriyeti | Qoraqalpog‘iston Respublikasi | Nukus | 1.612.300 | 160.000 |
Önemli Şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Tashkent city
Humo Arena
.JPG)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Uzbekistan: Law "On Official Language"". Refworld. 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Constitution of the Republic of Uzbekistan". constitution.uz. constitution.uz. 15 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020.
- ^ https://www.gazeta.uz/uz/2021/08/19/population/#
- ^ "Демографическая ситуация (январь-март 2020 года)". Stat.uz. 27 Nisan 2020. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Uzbekistan. International Monetary Fund
- ^ "Income Gini coefficient | Human Development Reports". hdr.undp.org. 10 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017.
- ^ "GINI index – Uzbekistan". MECOMeter – Macro Economy Meter. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ "Chapter 1: Religious Affiliation". The World's Muslims: Unity and Diversity. Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 9 August 2012. Retrieved 4 September 2013.
- ^ Uzbekistan 28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Uluslararası Af Örgütü. 1 Mart 2013 tarihinde erişildi.
- ^ World Report 2012: Uzbekistan 9 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. İnsan Hakları İzleme Örgütü. 1 Mart 2013 tarihinde erişildi.
- ^ 2010 Human Rights Report: Uzbekistan 11 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ABD Dışişleri Bakanlığı. 1 Mart 2013 tarihinde erişildi.
- ^ "AB'nin Özbekistan'dan pamuk ithaline dava: Tarlada zorla çalışıyorlar". euronews. 21 Ekim 2019. 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021.
- ^ "Özbekistan'a çocuk işçi boykotu". T24. 10 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021.
- ^ "Uzbekistan ends systematic use of child labour and takes measures to end forced labour – Modern Diplomacy". moderndiplomacy.eu. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017.
- ^ "Eurasia's Latest Economic Reboot Can Be Found In Uzbekistan". Forbes. 14 Eylül 2017. 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017.
- ^ Lillis, Joanna (3 Ekim 2017). "Are decades of political repression making way for an 'Uzbek spring'?". The Guardian. ISSN 0261-3077. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- ^ "Uzbekistan: A Quiet Revolution Taking Place – Analysis". Eurasia Review. 8 Aralık 2017. 8 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2017.
- ^ "The growing ties between Afghanistan and Uzbekistan – CSRS En". CSRS En. 28 Ocak 2017. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2017.
- ^ "Uzbekistan | Energy 2018 – Global Legal Insights". GLI – Global Legal InsightsUzbekistan | Energy 2018. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
- ^ "Semiha Altıer, Semerkand Sarayı'ndan Tarihe Bir Bakış". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "İsmail Aka, Timur ve Devleti" (PDF). 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Semerkant Bölgesindeki Özbeklerin Etnik Tarihi". 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Özbekistan'da seçimleri Mirziyoyev kazandı". 6 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;unpopisimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikigezgin'de Uzbekistan ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. - Özbekistan Cumhuriyeti Hükümet sitesi
- Özbekistan Cumhurbaşkanlığı Medya Merkezi
- Özbekistan Millî Haber Ajansı
- UzDaily Haber Ajansı
ÖZBEKİSTAN'dan yönler 
Kazakistan
Kazakistan
Kazakistan
ve
Kırgızistan
Kazakistan
K 
B 
D 
G 
Kırgızistan
ve
Tacikistan
Türkmenistan
Türkmenistan
ve
Afganistan
Afganistan
Başkent 
İller Özerk Cumhuriyet Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra ortaya çıkan ülkelerBM üyesi devletler Tanınmayan ve kısmen
tanınan devletlerÜyelik Üyeler Ön üyeler Eski üyeler Öncel 
Spor Askeri Ekonomi Organizasyon Üyeler Gözlemciler Gözlemci Ülkeler 
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (Kıbrıs Türk Devleti adıyla)
Gözlemci Örgütler Üyeler 
Gözlemciler Tarih Antlaşmalar - Almatı Anlaşması (12 Temmuz 1993)
- İstanbul Anlaşması (21 Kasım 2008)
- Nahçıvan Anlaşması (3 Ekim 2009)
- New York Mutabakat Zaptı (23 Eylül 2014)
- Brüksel Mutabakat Zaptı (17 Şubat 2015)
Zirveler Siyaset Kuruluş Kültür Ekonomi Simgeler Otorite kontrolü 
- BNE: XX453053
- BNF: cb15342210j (data)
- GND: 4062199-6
- HDS: 044996
- ISNI: 0000 0004 0611 8341
- LCCN: n91129869
- MusicBrainz: 95c0c3ee-ed52-31c4-83e6-19ced497e6d0
- NARA: 10045283
- NDL: 00577488
- NKC: ge134560
- NLI: 001029665
- RERO: 02-A000126598
- SELIBR: 163807
- SUDOC: 027351009
- TDVİA: ozbekistan
- VIAF: 130982800
- WorldCat: lccn-n91129869
.svg){kind=small}
