Görevdeki kişi
Görevdeki kişi, genellikle seçimle ilgili olarak bir görevin veya pozisyonun mevcut sahibidir. Bir cumhurbaşkanlığı seçiminde, mevcut cumhurbaşkanı olan veya seçim öncesi cumhurbaşkanlığı görevini yürüten kişi, yeniden seçim için aday olsun ya da olmasın, "görevdeki kişi" olarak adlandırılır. Bazı durumlarda, bir seçim için o görevin veya pozisyonun mevcut sahibi olmayabilir (örneğin; yeni bir seçim bölümü oluşturulduğunda), bu durumda görev veya pozisyon boş veya açık olarak kabul edilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde, bir görevdeki kişi olmadan yapılan bir seçim açık bir yarış olarak adlandırılır.
Terim[değiştir | kaynağı değiştir]
"Görevde" (İngilizce: "Incumbent") kelimesi, Latince "incumbere" fiilinden türetilmiştir ve kelimenin tam anlamıyla "dayanmak veya yatmak" anlamına gelirken, "incumbent-" olarak kullanılan şimdiki zaman ortacı kökü "eğilmek" anlamında bir varyanttır.[1] "Encumber" kelimesi kök olarak "cumber"dan türetilmiştir ve en uygun şekilde şu şekilde tanımlanabilir:[2] "Engelleyici veya rahatsız edici bir şekilde meşgul etmek; özgür hareket veya eylem özgürlüğünü engelleyen şeyle doldurmak; yük, ağırlık vermek."[3]
Görev avantajı[değiştir | kaynağı değiştir]
Genel olarak, bir görevlinin seçimlerde rakiplerine karşı siyasi bir avantajı vardır. Seçimlerin zamanlaması anayasaya veya yasalara göre belirlenmediği durumlarda, bazı ülkelerde görevli olan kişi seçim tarihini belirleme hakkına sahip olabilir.
Çoğu siyasi görev için, mevcut görevli genellikle daha önceki görevi nedeniyle daha çok isim tanınırlığına sahiptir. Ayrıca, görevdeki kişilerin yeniden seçim kampanyasını dolaylı olarak desteklemek için kullanabilecekleri hükümet kaynakları (franking ayrıcalığı gibi) de dahil olmak üzere seçim kampanyası için daha kolay erişime sahiptir.
Amerika Birleşik Devletleri'nde, mevcut görevlinin yeniden seçilmeyi amaçlamadığı bir seçim (özellikle bir yasama organındaki tek üyeli bir seçim bölgesi için) genellikle "açık koltuk" olarak adlandırılır; bu tür seçimlerde, görevde bulunma avantajının olmaması nedeniyle genellikle en çekişmeli yarışlar arasında yer alırlar.[4] Ayrıca, ABD başkanının görev süresinin iki dört yıllık dönemle sınırlı olduğu durumlarda ve görevdeki kişi yeniden aday olması yasaklandığında açık bir yarış ortaya çıkar. Mevcut görevliye sağlanan beklenen avantajın, 1950'lerde yaklaşık olarak iki puan, 1980'lerde ve 1990'larda on puan ve 2010'ların ve 2020'lerin başında yeniden yaklaşık olarak iki puan olduğu gözlemlenmiştir, ancak mevcut görevlinin koltuğunu kaybetme olasılığı tüm dönem boyunca yaklaşık olarak aynı kalmıştır.[5]
Yeni adaylar açık bir görevi doldurmak için adaylık gösterdiklerinde, seçmenler genellikle adayların niteliklerini, siyasi konulardaki tutumlarını ve kişisel özelliklerini nispeten açık bir şekilde karşılaştırır ve değerlendirir. Öte yandan, mevcut görevli adayın yer aldığı seçimler, Guy Molyneux'un ifade ettiği gibi, "esas olarak görevdeki kişi hakkında yapılan bir referandumdur."[6] Seçmenler öncelikle görevdeki kişinin siciliyle ilgilenirler. Ancak görevdeki kişiyi "görevden almayı" kararlaştırırlarsa, her bir rakibin kabul edilebilir bir alternatif olup olmadığını değerlendirmeye başlarlar.
2017 tarihli British Journal of Political Science dergisinde yayımlanan bir çalışma, görevdeki avantajın, seçmenlerin görevdeki kişinin ideolojisini bireysel olarak değerlendirmelerinden kaynaklandığını ve herhangi bir rakibin partisinin ideolojisini paylaştıklarını varsaydıklarını belirtmektedir.[7] Bu durum, siyasi kutuplaşma arttıkça görevdeki avantajın daha da önemli hale geldiği anlamına gelir. Journal of Politics dergisinde 2017 yılında yapılan bir çalışma ise, ikinci tur seçimlerinde görevdeki kişilerin "çok daha büyük bir avantaja" sahip olduklarını tespit etmiştir.[8]
İş dünyası[değiştir | kaynağı değiştir]
İşletme faaliyetleri ve rekabet açısından, bir görevdeki tedarikçi genellikle müşterinin ihtiyaçlarını şu anda karşılayan tedarikçi olarak kabul edilir ve bu rolü sürdürme veya yeni bir sözleşme yapma konusunda rekabet eden işletmelere göre avantajlı bir konumda bulunur.[9]
Birinci dönem[değiştir | kaynağı değiştir]
Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'taki siyaset analistleri, ilk dönem temsilcilerinin ilk seçimlerinde oy sayısında bir artış olduğunu belirtmiştir. Bu fenomen, birinci dönem temsilcileri için %10'a kadar bir avantaj getirdiği söylenmektedir, bu da görevde bulunmanın avantajını artırır. Ancak, bu artışın ölçüsü, görevde bulunmanın seçim avantajının yanlı bir tahminidir.[4]
Karşı görevde bulunma faktörü[değiştir | kaynağı değiştir]
Ancak, görevde bulunmanın kendisi, görevde bulunanın düşmesine yol açan senaryoların var olduğu durumlar da vardır. Halk arasında "karşı görevde bulunma faktörü" olarak bilinen bu durumlar, görevde bulunanın görev süresi boyunca makamına layık olmadığını kanıtladığı ve meydan okuyanların bunu seçmenlere gösterdiği durumlarda ortaya çıkar. Karşı görevde bulunma faktörü, performans göstergelerine rağmen birçok ardışık dönem boyunca görevde bulunanların da görevden düşmelerinden sorumlu olabilir, çünkü seçmenler değişim gerekliliğine ikna edilmiştir. Ayrıca, son derece güçlü makamların sahiplerinin, tekrar seçilmek için yeterli kamu güvenine sahip olamayacak şekilde siyasi olarak etkisiz ve beceriksiz bırakan yoğun baskılara maruz kaldığı ileri sürülmektedir; bu durum, örneğin Fransa Cumhurbaşkanlığı için geçerlidir.[10] Gelir kaybı gibi olumsuz ekonomik şokları yaşayan seçmenler, böyle bir şok yaşamamış olanlara göre görevde bulunan bir adaya oy verme olasılığı daha düşüktür.[11]
1989 yılında anket uzmanı Nick Panagakis tarafından ortaya atılan "görevde bulunan kuralı" olarak adlandırılan bir kavram vardır. Bu kavrama göre, seçimin sonlarına doğru kararsız olduğunu iddia eden bir seçmenin muhtemelen meydan okuyana oy vereceği söylenmektedir.[12]
Fransa'da bu fenomen, 1956 Fransız yasama seçimlerinde Poujadist hareketin sloganı olan "Sortez les sortants" (Mevcut temsilcileri dışarı çıkarın!) ifadesiyle bilinir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ OED (1989), p. 834
- ^ OED (1989), p. 218
- ^ OED (1989), p. 124
- ^ a b Gelman, Andrew; King, Gary (1990). "Estimating Incumbency Advantage without Bias". American Journal of Political Science. 34 (4). ss. 1142-1164. doi:10.2307/2111475. ISSN 0092-5853. JSTOR 2111475. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ Ebanks, Danny; Katz, Jonathan N.; King, Gary (2023). "If a Statistical Model Predicts That Common Events Should Occur Only Once in 10,000 Elections, Maybe it's the Wrong Model". gking.harvard.edu. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
- ^ Guy Molyneux, The Big Five-Oh 7 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The American Prospect, 1 October 2004.
- ^ Peskowitz, Zachary (1 Mayıs 2017). "Ideological Signaling and Incumbency Advantage". British Journal of Political Science. 49 (2). ss. 467-490. doi:10.1017/S0007123416000557. ISSN 0007-1234. 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ de Benedictis-Kessner, Justin (7 Aralık 2017). "Off-Cycle and Out of Office: Election Timing and the Incumbency Advantage". The Journal of Politics. Cilt 80. ss. 119-132. doi:10.1086/694396. ISSN 0022-3816.
- ^ Chen, J., Incumbent 9 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Investopedia, updated 27 January 2021, accessed 20 March 2021
- ^ Robert Tombs (2 Mayıs 2017). "France's Presidency Is Too Powerful to Work". Polling Report. 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ Margalit, Yotam (11 Mayıs 2019). "Political Responses to Economic Shocks". Annual Review of Political Science (İngilizce). 22 (1). ss. 277-295. doi:10.1146/annurev-polisci-050517-110713
. ISSN 1094-2939.
- ^ Nick Panagakis (27 Şubat 1989). "Incumbent Rule". Polling Report. 5 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2016.
Diğer kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Oxford İngilizce Sözlüğü . 2. baskı 1989. Yazdır.
Daha fazlası için[değiştir | kaynağı değiştir]
- De Magalhaes, L. (2015). Karşılaştırmalı bir perspektifte görevdeki etkileri: Brezilya belediye başkanlığı seçimlerinden elde edilen kanıtlar . Siyasi Analiz, 23 (1), 113–126.