Sokak yemeği

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Istanbul'da simitci

Sokak yiyecekleri, bir pazarda veya fuarda, sokaklarda veya halka açık bir yerde seyyar satıcılar tarafından satılan, hazır yiyecek veya içeceklerdir. Genellikle taşınabilir bir yemek arabası, yemek kabini ya da gıda kamyonundan satılır ve derhal tüketilmesi amaçlanır.[1] Bazı sokak yiyecekleri bölgeseldir, ancak birçoğu menşe bölgelerinin dışına yayılmıştır. Sokaktaki yiyeceklerin çoğu hem elle yenen yemek, hem de fast-food olarak sınıflandırılmaktadır ve restoran yemeklerinden ortalama olarak daha ucuzdur. 2007 yılında Gıda ve Tarım Örgütü tarafından yapılan bir araştırmaya göre, her gün 2,5 milyar insan sokak yemeği yiyor. Her ülkede yöresel sokak yemeği türleri bulunmaktadır.[2]

Günümüzde insanlar sokak yemeğini kolaylık, makul bir fiyata lezzetli yemekler almak, etnik mutfakları denemek veya etnik mutfağı denemek gibi çeşitli nedenlerle satın alabilirler.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Küçük kızarmış balıklar antik Yunanistan'da bir sokak yemeğiydi;, Theophrastus sokak yemeklerinin geleneklerini taşıyordu. Pompeii'nin kazısı sırasında çok sayıda sokak gıda satıcısının kanıtı keşfedildi.[3] Sokak yemekleri, kiralık evleri ve ocakları olmayan antik Roma kentinin yoksul kent sakinleri tarafından geniş çapta tüketildi. Burada nohut çorbası, ekmekli ve tahıl ezmesi ortak yemeklerdi. Eski Çin’de, sokak yemekleri genellikle yoksullara hitap ediyordu, ancak varlıklı sakinler, sokak yemeklerini satın almak için hizmetçiler gönderecek ve evlerinde yemek yemeleri için geri getireceklerdi.[4]

Gezici bir Floransalı, 14. yüzyılın sonlarında Kahire'de insanların sokaklarda dağılmak için ham deriden yapılmış piknik bezleri getirdiklerini ve sokak satıcılarından satın aldıkları kuzu kebap, pilav ve börek yemeklerini yediklerini bildirdi. Rönesans Türkiye'sinde, birçok kavşakta kavrulmuş tavuk ve kuzu dahil olmak üzere "kokulu sıcak et parçaları" satan satıcılar vardı. 1502'de Osmanlı İmparatorluğu, sokak yemeklerini düzenleyen ve standart hale getiren ilk ülke oldu.[5][6]

Aztek pazarlarında atole ("mısır hamurundan yapılmış bir yulaf") gibi içecekler satan yaklaşık 50 tür tamal, hindi, tavşan, gopher, kurbağa ve balık etinden yemekler, yumurtadan ve mısırdan elde edilen içerikler satan satıcılar vardı.[7] İspanyol sömürgeciliği, buğday, şeker kamışı ve hayvancılık gibi Avrupa gıda stoklarını Peru'ya getirdi, ancak çoğu ortak geleneksel olarak diyetlerini yemeye devam etti.

New York'da sosisli sandviç (hot dog) ve limonata satıcısı, 1936

Amerikan Sömürge döneminde, sokak satıcıları istiridye, kavrulmuş mısır kulağı, meyve ve tatlıları tüm sınıflara düşük fiyatlarla sattılar. Özellikle istiridye, aşırı avlanma ve kirliliğin fiyatların yükselmesine neden olduğu 1910 yılına kadar ucuz ve popüler bir sokak yemeği idi.[8] New York'ta sokak satıcıları çok fazla muhalefetle karşı karşıya kaldılar. Önceki kısıtlamaların çalışma saatlerini kısıtlamasının ardından, sokak gıda satıcıları New York'ta 1907'ye kadar tamamen yasaklandı. Afrika kökenli pek çok kadın, 18. ve 19. yüzyıllarda Amerika'da sokak gıdaları, meyve, kek, fındık, Savannah, kahve, bisküvi, pralin ve New Orleans tatlılarına kadar çeşitli ürünler sattı. Cracker Jack, Kolomb Dünya Fuarı'nda sokak yemeği sergilerinden biri olarak başladı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]