Asya ülkeleri listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Asya'nın dünyadaki konumunu ve ülkelerinin sınırlarını gösteren bir harita

Asya, yüzölçümü ve nüfus bakımından dünyanın en büyük kıtasıdır. Yaklaşık 44.391.000 km2lik alanı ile dünya topraklarının neredeyse %30'unu kapsamaktadır. 4,10 milyar kişi yani Dünya nüfusunun beşte üçünü barındırmaktadır.[1]

Asya genellikle Avrasya'nın bir parçası olup, Süveyş Kanalı ve Ural Dağları'nın doğusunda bulunarak Avrupa'nın doğusunda bulunan kısmı olarak tanımlanır; doğuda Pasifik Okyanusu ve Bering Boğazı, güneyde Hint Okyanusu ve kuzeyde Arktik Okyanusu tarafından sınırlandırılır.[1][2]

Bu sayfa Asya'nın coğrafî kapsamına giren ülkeleri; bayrakları, başkentleri, para birimleri, resmî dilleri, yüzölçümleri, nüfusları ve coğrafî konumunu gösteren haritalar ile listelemektedir. Bu liste Birleşmiş Milletler (BM) üye devletleri ve diğer topraklara (BM tarafından tanınmayan devletler, özel idarî bölgeler ve bağımlı topraklar) bölünmektedir.

Siyasî harita[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke ismi Bayrak Resmî dil(ler)indeki uzun isim(ler) Başkent Para birimi Alan (km2) Nüfus Harita
Afganistan[3]
(Afganistan İslam Cumhuriyeti)
Darice: جمهوری اسلامی افغانستان (Comhuriye İslamiye Afganistan)
Peştuca: د افغانستان اسلامي جمهوریت (Da Afganistan İslami Comhoriyat)
Kabil Afgani 647.500 33.609.937 Afganistan
Azerbaycan[4][DN 1]
(Azerbaycan Cumhuriyeti)
Azerice: Azərbaycan Respublikası Bakü Azerbaycan Yeni Manatı 86.600 9.165.000 Azerbaycan
Bahreyn[5]
(Bahreyn Krallığı)
Arapça: مملكة البحرين (Memleketü'l-Bâhreyn) Manama Bahreyn dinarı 665 727.785 Bahreyn
Bangladeş[6]
(Bangladeş Halk Cumhuriyeti)
Bengalce: গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ (Gônoprocatontri Bangladeş) Dakka Taka 144.000 156.050.883 Bangladeş
Bhutan[7]
(Bhutan Krallığı)
Dzongka: (Brug rGyal-Khab) Thimphu Ngultrum 47.000 691.141 Bhutan
Birleşik Arap Emirlikleri[8]
Arapça: الإمارات العربية المتحدة (el-İmaratü'l-Arabiyyetü'l-Müttahide) Abu Dabi Birleşik Arap Emirlikleri dirhemi 83.600 4.798.491 Birleşik Arap Emirlikleri
Brunei[9]
(Brunei Devleti, Barış Yeri)
Malayca: Negara Brunei Darussalam/بروني دارالسلام Bandar Seri Begavan Brunei doları 5.770 388.190 Bruney
Çin[10]
(Çin Halk Cumhuriyeti)
Standart Çince: 中华人民共和国 (Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) Bu ses hakkındadinle  Pekin Renminbi (Yuan) 9.596.960 1.338.612.968 Çin Halk Cumhuriyeti
Doğu Timor[11][DN 2]
(Doğu Timor Demokratik Cumhuriyeti)
Tetum: Repúblika Demokrátika Timór Lorosa'e
Portekizce: República Democrática de Timor-Leste
Dili Amerikan doları 15.007 1.131.612 Doğu Timor
Endonezya[12][DN 3]
(Endonezya Cumhuriyeti)
Endonezce: Republik Indonesia Cakarta Endonezya rupiahı 1.919.440 240.271.522 Endonezya
Ermenistan[13][DN 4]
(Ermenistan Cumhuriyeti)
Ermenice: Հայաստանի Հանրապետություն (Hayastani Hanrapetut'yun) Erivan Ermeni dramı 29.743 2.967.004 Ermenistan
Filipinler[14]
(Filipinler Cumhuriyeti)
Filipince: Republika ng Pilipinas
İngilizce: Republic of the Philippines
Manila Filipinler pesosu 300.000 97.976.603 Filipinler
Güney Kore[15][DN 5]
(Kore Cumhuriyeti)
Korece: 대한민국 (Daehan Minguk) Bu ses hakkındadinle  Seul Güney Kore wonu 98.480 48.508.972 Güney Kore
Gürcistan[16][DN 1][DN 6]
Gürcüce: საქართველო (Sakartvelo) Bu ses hakkındadinle  Tiflis Gürcistan larisi 69.700 4.615.807 Gürcistan
Hindistan[17]
(Hindistan Cumhuriyeti)
Hintçe: भारत गणराज्य (Bhārat Gaṇarājya)
İngilizce: Republic of India[DN 7]
Yeni Delhi Hindistan rupisi 3.287.590 1.166.079.217 Gürcistan
Irak[18]
(Irak Cumhuriyeti)
Arapça: جمهورية العراق (el-Cumhūrīyyetü'l-‘Irākīyye) Bu ses hakkındadinle 
Kürtçe: Komarê Iraq / كۆماری عێراق
Bağdat Irak dinarı 437.072 28.945.657 Irak
İran[19]
(İran İslam Cumhuriyeti)
Farsça: جمهوری اسلامی ايران (Cumhuriye İslamiye İran) Bu ses hakkındadinle  Tahran İran riyali 1.648.000 66.429.284 İran
İsrail[20][DN 8]
(İsrail Devleti)
İbranice: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל (Medīnat Yisrā'el) Bu ses hakkındadinle 
Arapça: دَوْلَةُ إِسْرَائِيلَ (Devlet İsrā'īl)
Kudüs Yeni İsrail Şekeli 20.770 7.233.701 İsrail
Japonya[21]
Japonca: 日本国 (Nippon-koku / Nihon-koku) Bu ses hakkındadinle [DN 9][22][23] Tokyo Yen 377.835 127.078.679 Japonya
Kamboçya[24]
(Kamboçya Krallığı)
Kmerce: (Preăh Réachéa Nachâk Kâmpŭchea) Phnom Penh Riel 181.040 14.494.293 Kamboçya
Katar[25]
(Katar Devleti)
Arapça: دولة قطر (Devlet-ül Katar) Doha Katar riyali 11.437 833.285 Katar
Kazakistan[26][DN 1]
(Kazakistan Cumhuriyeti)
Kazakça: Қазақстан Республикасы (Qazaqstan Respublikası) Bu ses hakkındadinle 
Rusça: Республика Казахстан (Respublika Kazahstan)
Astana Tenge 2.717.300 15.399.437 Kazakistan
Kıbrıs[27][DN 4][DN 10]
(Kıbrıs Cumhuriyeti)
Yunanca: Κυπριακή Δημοκρατία (Kypriakī́ Dīmokratía)
Türkçe: Kıbrıs Cumhuriyeti
Lefkoşa Euro 9.250 796.740 Kıbrıs
Kırgızistan[28]
(Kırgızistan Cumhuriyeti)
Kırgızca: Кыргыз Республикасы (Kırgız Respublikası)
Rusça: Кыргызская Республика (Kırgızskaya Respublika)
Bişkek Kırgızistan somu 198.500 5.431.747 Kırgızistan
Kuveyt[29]
(Kuveyt Devleti)
Arapça: دولة الكويت (Devlet'ül Kuveyt) Kuveyt Kuveyt dinarı 17.820 2.691.158 Kuveyt
Kuzey Kore[30][DN 5]
(Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti)
Korece: 조선민주주의인민공화국 (Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk) Bu ses hakkındadinle  Pyongyang Kuzey Kore wonu 120.540 22.665.345 Kuzey Kore
Laos[31]
(Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti)
Laoca: ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ (Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao) Vientiane Kip 236.800 6.834.942 Laos
Lübnan[32]
(Lübnan Cumhuriyeti)
Arapça: الجمهورية اللبنانية (El Cumhuriyyet'ül Lübnânîyye) Beyrut Lübnan lirası 10.400 4.017.095 Lübnan
Maldivler[33]
(Maldivler Cumhuriyeti)
Dhivehi: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ (Divehi Rājjey ge Jumhuriyyā) Malé Rufiyaa 300 396.334 Maldivler
Malezya[34]
Malayca: Malaysia / مليسيا Kuala Lumpur Ringgit 329.750 25.715.819 Malezya
Mısır[35][DN 11]
(Mısır Arap Cumhuriyeti)
Arapça: جمهورية مصر العربية (Gumhūriyyet Mısr el-ʿArabiyye) Kahire Mısır lirası 1.001.450 83.082.869 Mısır
Moğolistan[36]
Moğolca: Монгол улс (Mongol uls) Ulan Batur Tögrög 1.564.116 3.041.142 Moğolistan
Myanmar[37][DN 12]
(Myanmar Birliği)
Birmanca: (Pyi-daung-zu Myan-mar Naing-ngan-taw) Nepido Kyat 678.500 48.137.741 Myanmar
Nepal[38]
(Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti)
Nepali: संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल (Sanghiya Loktāntrik Ganatantra Nepāl) Katmandu Nepal rupisi 147.181 28.563.377 Nepal
Özbekistan[39]
(Özbekistan Cumhuriyeti)
Özbekçe: O‘zbekiston Respublikasi Taşkent Özbekistan somu 447.400 27.606.007 Özbekistan
Pakistan[40]
(Pakistan İslam Cumhuriyeti)
Urduca: اسلامی جمہوریہ پاکستان (İslami Cumhuriye Pakistan)
İngilizce: Islamic Republic of Pakistan
İslamabad Pakistan rupisi 803.940 176.242.949 Pakistan
Rusya[41][DN 1]
(Rusya Federasyonu)
Rusça: Российская Федерация (Rossiyskaya Federatsiya) Bu ses hakkındadinle  Moskova Rus rublesi 17.075.200 140.041.247 Rusya
Singapur[42]
(Singapur Cumhuriyeti)
Çince: 新加坡共和国 (Xīnjiāpō Gònghéguó)
İngilizce: Republic of Singapore
Malayca: Republik Singapura
Tamilce: சிங்கப்பூர் குடியரசு (Ciṅkappūr Kutiyarasu)
Singapur Singapur doları 692,7 4.657.542 Singapur
Sri Lanka[43]
(Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti)
Seylanca:
Tamilce: இலங்கை ஜனநாயக சமத்துவ குடியரசு
Kolombo Sri Lanka rupisi 65.610 21.324.791 Sri Lanka
Suriye[44]
(Suriye Arap Cumhuriyeti)
Arapça: جمهورية سوريا العربية (El Cumhūriyyet'ül Arabiyyet'üs-Sūriyye) Şam Suriye lirası 185.180 20.178.485 Suriye
Suudi Arabistan[45]
(Suudi Arabistan Krallığı)
Arapça: المملكة العربية السعودية (El-Memleketü'l-ʻArabiyye es-Suʻūdiyye) Riyad Suudi Arabistan riyali 2.149.690 28.686.633 Suudi Arabistan
Tacikistan[46]
(Tacikistan Cumhuriyeti)
Tacikçe: Ҷумҳурии Тоҷикистон (Cumhurii Tocikiston) Duşanbe Somoni 143.100 7.349.145 Tacikistan
Tayland[47]
(Tayland Krallığı)
Tayca: ราชอาณาจักรไทย (Ratça Anaçak Tay) Bu ses hakkındadinle  Bangkok Baht 514.000 65.905.410 Tayland
Türkiye[48][DN 1]
(Türkiye Cumhuriyeti)
Türkçe: Türkiye Cumhuriyeti (Bu ses hakkındadinle ) Ankara Türk lirası 780.580 84.320.245 Türkiye
Türkmenistan[49]
Türkmence: Türkmenistan Aşkabat Türkmen manatı 488.100 4.884.887 Türkmenistan
Umman[50]
(Umman Sultanlığı)
Arapça: سلطنة عُمان (Salṭanat ‘Ummān) Maskat Umman riyali 212.460 3.418.085 Umman
Ürdün[51]
(Ürdün Haşimi Krallığı)
Arapça: المملكة الأردنية الهاشميه (el-Memleket'ül Ürdüniyyet'ül Haşimiyye) Amman Ürdün dinarı 92.300 6.342.948 Ürdün
Vietnam[52]
(Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti)
Vietnamca: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Bu ses hakkındadinle ) Hanoi Đồng 329.560 86.967.524 Vietnam
Yemen[53]
(Yemen Cumhuriyeti)
Arapça: الجمهورية اليمنية (el-Cumhuriyyet'ül-Yemeniyye) San'a Yemen riyali 527.970 23.822.783 Yemen

Diğer topraklar[değiştir | kaynağı değiştir]

BM üyesi olmayan devletler[değiştir | kaynağı değiştir]

Devlet ismi Bayrak Resmî dil(ler)indeki uzun isim(ler) Başkent Para birimi Alan (km2) Nüfus Harita
Abhazya
(Abhazya Cumhuriyeti)
Abhazca: Аҧсуа (Apswa) Sohum Abhazya apsarı 8.660[27] 250.000 Abhazya
Filistin[54][55]
(Filistin Ulusal Yönetimi)
Arapça: السلطة الوطنية الفلسطينية (Es Sulta el Vataniyye el Filistiniyye) [DN 13] [DN 14] 6.220[DN 15][54][55] 4.013.126[DN 16][54][55] Filistin
Güney Osetya
(Güney Osetya Cumhuriyeti)
Osetçe: Республикӕ Хуссар Ирыстон

(Respublikæ Khussar Iryston)

Tshinvali Rus rublesi 3.900 70.000 Güney Osetya
Kuzey Kıbrıs[DN 4]
(Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)
Türkçe: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa Türk lirası 3.355[27] 313.626[56] (2014) Kuzey Kıbrıs
Tayvan[57][DN 17]
(Çin Cumhuriyeti)
Standart Çince: 中華民國 (Zhōnghuá Mínguó) Taipei Yeni Tayvan doları 35.980 22.974.347 Çin Cumhuriyeti

Özel idarî bölgeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bunların her ikisi Çin'e bağlı "özel idarî bölgeler"dir.

Devlet ismi Bayrak Resmî dil(ler)indeki uzun isim(ler) Başkent Para birimi Alan (km2) Nüfus Harita
Hong Kong[58]
(Çin Halk Cumhuriyeti Hong Kong Özel İdari Bölgesi)
Çince: 香港特別行政區
İngilizce: Hong Kong Special Administrative Region
- Hong Kong doları 1.092 7.055.071 Hong Kong
Makao[59]
(Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi)
Çince: 澳門特別行政區
Portekizce: Região Administrativa Especial de Macau da República Popular da China
Pataka 28,2 559.846 Makao

Bağımlı topraklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bunların her ikisinin herhangi bir özerkliği yoktur ve Birleşik Krallık tarafından yönetilmektedir.

İsim Bayrak Resmî dil(ler)indeki uzun isim(ler) Başkent Para birimi Alan (km2) Nüfus Harita
Ağrotur ve Dikelya[DN 4]
(Ağrotur ve Dikelya Egemenlik Bölgeleri)
İngilizce: The Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia
Yunanca: Περιοχές Κυρίαρχων Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλιας (Periochés Kyríarchon Váseon Akrotiríou kai Dekélias)[60]
Episkopi Cantonment Euro[60] 254[DN 18] 7.000 Kıbrıslı aile; 7.500 Britanyalı askerî personel, aileleri ile. Agrotur ve Dikelya
Britanya Hint Okyanusu Toprakları[61]
İngilizce: British Indian Ocean Territory yoktur Amerikan doları 54.400[DN 19] 4.000 askerî personel; yerliler yoktur. Britanya Hint Okyanusu Toprakları
Christmas Adası
İngilizce: Territory of Christmas Island Flying Fish Cove Avustralya doları 135 1.843 Britanya Hint Okyanusu Toprakları
Cocos Adaları
İngilizce: Territory of the Cocos (Keeling) Islands Batı Adası 14 544 Britanya Hint Okyanusu Toprakları

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e Kısmen Avrupa'da.
  2. ^ Birleşmiş Milletler tarafından "Timor-Leste" olarak bilinir.
  3. ^ Kısmen Okyanusya'da.
  4. ^ a b c d Tamamen Asya'da, fakat kültürel veya siyasi nedenlerden dolayı genellikle Avrupa ülkesi olarak tanımlanır.
  5. ^ a b Güney Kore ve Kuzey Kore birbirini tanımamaktadır, bakınız: Tanınmayan veya kısmen tanınmayan devletler listesi.
  6. ^ Gürcistan Anayasası'nın 1,3. maddesine göre Gürcistan'ın resmî adı sadece "Gürcistan" (საქართველო, Sakartvelo)'dur.
  7. ^ Ayrıca bakınız: Hindistan'daki diller.
  8. ^ Bazı ülkelerce tanınmamaktadır, bakınız: Tanınmayan veya kısmen tanınmayan devletler listesi.
  9. ^ Hukukî olarak Japonya'nın herhangi bir resmî dili yoktur, fakat ülkenin millî dili Japonca.
  10. ^ Türkiye tarafından tanınmamaktadır.
  11. ^ Çoğunlukla Afrika'da, fakat Sina Yarımadası Asya'da bulunmaktadır; ama yine de genellikle Asya ülkesi değil, Afrika ülkesi olarak tanımlanır.
  12. ^ "Birmanya" veya "Burma" olarak da bilinir.
  13. ^ Filistin Ulusal Yönetimi'nin idarî merkezleri Ramallah ve Gazze, fakat Filistin Temel Hukuku, Filistin'in başkenti Kudüs olduğunu iddia etmektedir.
  14. ^ Her iki bölgede İsrail Yeni Şekeli kullanılmaktadır; bununla birlikte Batı Şeria'da Ürdün dinarı, Gazze Şeridi'nde ise Mısır lirası da kullanılmaktadır.
  15. ^ 360 (Gazze) + 5.860 (Batı Şeria) = 6.220
  16. ^ 1.551.859 (Gazze) + 2.461.267 (Batı Şeria) = 4.013.126
  17. ^ Birleşmiş Milletler tarafından Çin toprağı olarak kabul edilmektedir; bağımsız bir ülke olarak 22 tane BM üyesi ve Vatikan tarafından tanınmaktadır, bakınız: Tanınmayan veya kısmen tanınmayan devletler listesi.
  18. ^ 123 (Agrotur) + 130,8 (Dikelya) ≈ 254 km2.
  19. ^ Bu alanın çoğu sudur; Britanya Hint Okyanusu Toprakları'nın toprak yüzölçümü 60 km2.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Asia" (İngilizce). MSN Encarta. 28 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2009. 
  2. ^ "Asia" (İngilizce). Şikago: Encyclopædia Britannica Inc. 2006. 18 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2009. 
  3. ^ "Afghanistan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  4. ^ "Azerbaijan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  5. ^ "Bahrain - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  6. ^ "Bangladesh - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  7. ^ "Bhutan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  8. ^ "United Arab Emirates - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  9. ^ "Brunei - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  10. ^ "China - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  11. ^ "Timor-Leste - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  12. ^ "Indonesia - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  13. ^ "Armenia - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  14. ^ "Philippines - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  15. ^ "Korea, South - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  16. ^ "Georgia - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  17. ^ "India - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  18. ^ "Iraq - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  19. ^ "Iran - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  20. ^ "Israel - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  21. ^ "Japan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  22. ^ "法制執務コラム集「法律と国語・日本語」" (Japonca). Legislative Bureau of the House of Councillors. 12 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  23. ^ Hinkel, Eli (2005). Handbook of research in second language teaching and learning (İngilizce). Routledge. ss. s. 1015. ISBN 978-0-8058-4180-0. 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2010. The Japanese language has no official status in Japan. 
  24. ^ "Cambodia - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  25. ^ "Qatar - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  26. ^ "Kazakhstan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  27. ^ a b c "Cyprus - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  28. ^ "Kyrgyzstan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  29. ^ "Kuwait - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  30. ^ "Korea, North - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 12 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  31. ^ "Laos - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 25 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  32. ^ "Lebanon - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  33. ^ "Maldives - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  34. ^ "Malaysia - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  35. ^ "Egypt - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  36. ^ "Mongolia - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  37. ^ "Burma - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  38. ^ "Nepal - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  39. ^ "Uzbekistan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  40. ^ "Pakistan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  41. ^ "Russia - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  42. ^ "Singapore - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  43. ^ "Sri Lanka - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  44. ^ "Syria - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  45. ^ "Saudi Arabia - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  46. ^ "Tajikistan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  47. ^ "Thailand - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  48. ^ "Turkey (Turkiye) - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  49. ^ "Turkmenistan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  50. ^ "Oman - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  51. ^ "Jordan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  52. ^ "Vietnam - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  53. ^ "Yemen - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  54. ^ a b c "Gaza Strip - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  55. ^ a b c "West Bank - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  56. ^ TRNC 8 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. SPO, Economic and Social Indicators 2014, pages=2–3
  57. ^ "Taiwan - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  58. ^ "The World Factbook - Hong Kong" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2009. 
  59. ^ "The World Factbook - Macau" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2009. 
  60. ^ a b "The World Factbook - Akrotiri" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2009. ; "Akrotiri and Dhekelia adopted the euro along with the rest of Cyprus".
  61. ^ "British Indian Ocean Territory - The World Factbook". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 30 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023.