Şam

Şam Antik Şehri*
	UNESCO Dünya Mirası
	Jüpiter Tapınağı kalıntıları.
Ülke	Suriye
Tür	Kültürel
Kriter	i, ii, iii, iv, vi
Referans	20[1]
Bölge**	Arap Ülkeleri
Koordinatlar	33°30′47″K 36°17′31″D / 33.51306°K 36.29194°D
Tescil bilgisi
Tescil	1979 (3. Oturum)
	* Dünya Mirası resmî listesi.; ** UNESCO resmî sınıflandırması.

Şam
	Şam ; دمشق (Dimeşk)
	Dimeşk
	Şam
	; damga
	; damga
	Takma ad: El fahya (Güzel kokan şehir)
	Şam Şam'ın Suriye'deki konumu
	Koordinatlar: 33°30′47″K 36°17′31″D / 33.51306°K 36.29194°D
	Yüzölçümü
- Kent	573 km2 (221,2 mi2)
Rakım	600 m (1.969 ft)
	Nüfus
- Kent	3,410,000
- Şehir	2,902,000
	2007
Zaman dilimi	DAZD (+2)
- Yaz (YSU)	DAYZD (+3)
Alan kodu	Ülke kodu:963 Şehir kodu:11

Koordinatlar: 33°30′47″K 36°17′31″D / 33.51306°K 36.29194°D / 33.51306; 36.29194

Şam veya Dimeşk (Arapça: دمشق (Dimeşk) ya da الشام Eş-şam), Suriye'nin başkentidir. Ayrıca, Şam Valiliğinin ve Rif Şam Valiliği'nin de idari başkentidir. Şam, dünya tarihi boyunca, hiç aralıksız en uzun süre kullanılan şehir olarak anılır.

Dünya tarihindeki ilk cinayet olan Kabil ile Habil olayının Şam'ın kuzeyindeki Kasyun Dağı'nda gerçekleştiğine inanılır. En bilinen tarihi mekanlardan biri Emevi Camii'dir. Ayrıca, bazı müslümanlar arasında ahir zamanda Mehdi'nin ve İsa'nın bu camiye ineceği inancı vardır. 1516 yılında Yavuz Sultan Selim'in Suriye'yi ele geçirmesiyle oluşturulan Şam vilayetinin merkezi haline gelen Şam kenti, hac yolu üzerindeki toplanma noktası olması nedeniyle de ticari yönden önemini korumuştur.

Birinci Dünya Savaşı'nın son günlerinde İngiliz işgaline giren kent Sykes-Picot Anlaşması uyarınca 1920'de Fransa'ya bırakılmış olup, Fransız sömürgeliği yıllarında çok sayıda tahribata ve yağmalamaya uğramıştır. 1946 yılındaki ayaklanmayla Fransız sömürgesi olmaktan kurtulmuş ve Suriye'nin başkenti olmuştur. Bugün hala devam etmekte olan Suriye İç Savaşı'nda büyük hasar alan şehir, tarihi dokusunu kaybetme ihtimali ile yüz yüzedir.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Arapça'da tam olarak Dimeşk eş-Şām (دمشق الشام) denir. Genelde Dimeşk kısaltmasıyla hitap edilir fakat Şamlılar başta olmak üzere Araplar eş-Şam tercih ederler. Eş-Şam Arapça'nın Kuzey kelimesinden gelir. Büyük Suriye'ye Bilād eş-Şam (بلاد الشام) demişlerdir. Avrupa dillerine (Damas, Damascus, Damasco gibi) Yunanca Damaskos (Δαμασκός)'dan geçmiştir. Eski Aremice (Eski Ahit İbrani harfiyle)'de Darmeśeq (דרמשק) = İyi sulanmış yer'den gelmektedir. MÖ 14 yüzyıla ait Amarna yazılarında Akkad dilinde Dimašqa olarak geçmektedir.Çok sayıdaki ilçelerinin adları hala Aramicedir.

Mimari yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Emeviler, devrinde dünyanın kültür ve medeniyet merkezi olması sebebi ile mimari yapısı bir hayli gelişkindi, kent mimarisinde Arap, Yunan ve Roma etkileri görülürdü. Dünyadaki ilk modern park örnekleri burada görülmüştür ve buradan ispanyaya ve oradan Avrupa'nın tamamına taşınmıştır. Fakat uğradığı Moğol saldırılarından dolayı çoğu eserini kaybetmiştir.

Osmanlılar, şehri ele geçirdikten sonra buraya pek çok tarihi bina kazandırmışlardır. Ve şehrin en güzel yapıtlarından biri olan tren garını Osmanlılar yapmıştır.

Modern Şam, 2000'li yıllarda aşırı gelişme gösteren Şam şu anda iki bölümden oluşmaktadır: Yeni Şam ve Eski Şam. Eski Şam şehir merkezinde tarihi yapıların olduğu klasik kesimdir. Yeni Şam ise merkezin etrafını saran yer yer merkeze biraz uzak modern yapıda binalar ve şehir düzenlemesine sahip yerlerdir.

Türbeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Şam'da ve Suriye genelinde İslam ve diğer dinlerde önemli olan kişilerin türbesi yer almaktadır. Örneğin Bilal Habeşi, Yahya Peygamber, Selahattin Eyyubi ve ilk Türk askeri hava şehitlerin mezarlıkları, Hüseyin bin Ali'nin türbesi ve Muhammed bin Abdullah'ın eşlerinden ve ehlinden gelen İslamiyette önem sahibi kişilerin türbesi yine buradadır.