Ömer
|
Ömer bin Hattab
Müminlerin Emiri - (Emirül mu'minîn)
|
Genel bilgi
Aile
Hükümdarlık
Perspektifler
İlgili maddeler
|
Ömer bin Hattab, (Arapça: عمر ابن الخطاب; d. 581 - ö. 3 Kasım 644), Muhammed Peygamber'in bir sahabesi, İslam Devleti'nin Ebu Bekir'den sonraki Başkanı ve Halifesi (634-644). Sünni inancına göre dört Raşit Halife'nin (Hulefa-i Raşidin) ikincisidir. Şiâ, Ömer bin Hattab'ın halifeliğini tanımaz. Aşere-i Mübeşşeredendir. Sünniler Ömer bin Hattab'ı zaman zaman "Ömer-ul Faruk" (عمر الفاروق) diye anarlar.
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Ömer, Mekke'de Beni Adi kabilesinde doğdu. Babası Hattab bin Nüfeyl, annesi Hanteme bint Haşim Beni Mahzum kabilesindendi. Ailesi orta sınıfa mensuptu. Babası tüccardı ve kabilesinde zekâsıyla meşhurdu, çok tanrıcıydı (putperest idi). Ömer çocukluğundan itibaren deve çobanlığı yapmaya başladı. Ömer: "Babam çok acımasızdı. Develeri güderken dinlenmek için işi bıraktığımda beni döverdi" demiştir.[1] Ömer küçük yaşta okuma yazma öğrendi. İslam öncesi dönemde okur yazarlık nadiren vardı. Arap edebiyatı ve şiirle ilgilendi. Ömer ergenlik döneminde ata binme, dövüş sporları ve güreş öğrendi. Uzun boyu ve fiziksel üstünlüğü ile iyi bir güreşçiydi.[2] Ayrıca iyi bir hatip olduğundan babasının yanında kabileler arası anlaşmazlıklarda hakemlik yaptı. Tüccarlık yaparken Roma ve Pers şehirlerine gitti ve buradaki düşünürlerle tanışma imkânı bulmuş oldu.
Müslüman oluşu[değiştir | kaynağı değiştir]
Ömer, Mekke gayrimüslimlerince Muhammed Peygamber'i öldürmek üzere görevlendirilmiş, yolda bu niyetini anlayan bir sahabe tarafından, hedef saptırmak amacıyla, gizli bir Müslüman olan kız kardeşinin evine yönlendirilmiş, önce gidip onunla ilgilenmesi söylenmiştir.
Kız kardeşinin evine geldiğinde evden gelen Kur'an sesini işiten Ömer "Göklerde ve yerde ne varsa Allah'ı tesbih etmektedir..." diye başlayan Kur'an ayetlerinden (Taha ve Hadid surelerinin ilk ayetleri) etkilenerek Müslüman olmuştur.
Halife oluşu[değiştir | kaynağı değiştir]
Ebubekir'in yaklaşık iki yıllık süren halifeliği hastalanıp vefat etmesiyle son bulmuştur. Son günlerinde ashabın görüşlerini alarak yerine Halife olarak Ömer'i tavsiye etmiştir ahitnameyi Osman'a yazdırmıştır.
Halifelik dönemi (634-644)[değiştir | kaynağı değiştir]
Ömer bin Hattab döneminde Bizans ile yapılan Yarmuk, Halep, Ecnadin, Demirköprü, Dathin, Firaz ve Qarteen muharebeleri ile Mısır, Suriye, Lübnan ve Filistin; Sasaniler ile yapılan Köprü, Nihavend, Kadisiye muharebeleri ile de Irak'ın tamamı ve İran'ın büyük bir kısmı fethedildi. Ömer bin Hattab döneminde hilafet dahilden güçlendi. Ömer adaletli bir hükümdardı, devlet memurları ve valileri her zaman kontrol ederdi. Beytülmal'ı müslümanlar arasında en iyi şekilde bölüştürmüştür. Kendisi çok yoksuldu, aylık geliri sadece 16–20 dirhemdi.[3]
Vefatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Miladi 31 Ekim 644'te, kendisinden alınan verginin azaltılmasını isteyen, ancak talebi kabul edilmeyen Mugire bin Şu'be'nin Fars kölesi Ebû Lü'lüe tarafından Medine'de sabah namazında hançerle saldırıya uğradı. Saldırgan intihar ederken, Ömer bin Hattab saldırıdan üç gün sonra 3 Kasım 644'te öldü.[4]
İslam öncesi kültür mirasını yok etmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Halife Ömer'in adı İran ve Mısır fethinden sonra fethedilen topraklarda yazılı bilgi birikiminin yok edildiği iddiaları ile de anılmaktadır.[5]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Ömer El Faruk, Muhammed Hüseyin Haykal bölüm no:1 sayfa no:40-41
- ^ Taberi, Tarih er Rusul veʾl Muluk veʾl Hulafa
- ^ Hz. Ömer'in Hayatı
- ^ Altındiş, Ceyla - NTV Tarih - Sayı 34 - Kasım 2011 - İstanbul 1308-7878
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020.
|
Vikisöz'de alıntılar |
Ömer
| ||
| Sünni İslam unvanları | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Ebu Bekir |
Raşit Halife 634 - 644 |
Sonra gelen Osman bin Affan |
