Muğam
Azerbaycan müziği |
---|
Muğam![]() | |
---|---|
Müzikal kökenleri | Orta Doğu Klasik Müziği |
Kültürel kökenleri | 9-10. Yüzyıl |
Önemli çalgılar | tar(lute) - kemençe - tef - balaban |
Alt tarzlar | |
Rast, Şur, Segah, Çahargah, Şüşter, Hümayun, Beyatı-Şiraz | |
Karışım tarzları | |
Caz-muğam,Senfonik rock muğam | |
Muğam, (Azerbaycan Muğamı olarak da bilinir) (Azerice: Muğam; مقام) esas Azerbaycan müziğidir. Tasnif ve âşık ile tezat oluşturur. Muğam sözü, Arapça'daki makam sözünden türemiştir. Tahminen 14. yüzyıla kadar yakın doğu ülkelerinin ortak müziği olmuş ama daha sonra ortaya çıkan siyasi-iktisadi değişikliklerden dolayı parçalara ayrılmıştır. Klasik doğu muğamı aslen 12 tür ve 6 koldan oluşmaktadır. Asli muğamlar: Uşşak, Neva, Buselik, Rast, Irak, İsfahan, Zirefkand, Büzürk, Zengüle, Rehavi, Hüseyni ve Hicaz; kolları ise, Şahnaz, Selmek, Maya, Nevruz, Kerdaniye ve Güvaşt'tan oluşmaktadır.
Muğam söyleyenlere Hanende denilir.[1]
Azerbaycan'da Muğam[değiştir | kaynağı değiştir]
Yakın ve Orta Doğu halklarının yüzyıllar boyu korunmuş maddi ve manevi değerleri vardır. Bunlardan en önemlisi müziktir. Azerbaycan da bu bölgeye dahildir. Muğam Azerbaycan halkının tüm kesimine hitap etmiş fakat çok ayrıntılı bir şekilde araştırılamamıştır. Azerbaycan'da 7 asıl 3 yan muğam türü vardır.
Esas Muğamlar
Vurmalı Muğamlar
Yan Muğamlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Senfonik muğam
- Şahnaz
- Seranç
- Çahargah (2. nev'i)
Önemi[değiştir | kaynağı değiştir]
2003 yılında UNESCO Azerbaycan Muğamını Koruma altına almış ve tüm dünyaya duyurmuştur.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Azerbaycan Âşıkları
- Azerbaycan halk müziği
- Azerbaycan Operası
- Azerbaycan cazı
- Azeri pop müziği
- Makam
- Muqam
- Dastgah
- Meyhana
- Halk müziği
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Əhməd, Vüqar (2010). Elmi-filoloji qaynaqlar, ədəbi simalar haqqında düşüncələr (PDF). Bakı. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Üzeyir Hacıbəyov, "Azerbaycan Halk Müziği" 24 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Muğam nedir?
- Screening of Mugam
- Intangible Heritage
- Azerbaijan 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Azerbaijani Mugham