Çin-Sovyetler Birliği sınır çatışması: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
iç bağ. |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) anlam ayrımı sayfasına yönlenen bağlantı düzeltme AWB ile |
||
| 28. satır: | 28. satır: | ||
==Hakkında== |
==Hakkında== |
||
[[Sovyetler Birliği]] ile [[Çin]] arasındaki sınır ihtilafları [[1950'ler|1950'li]] yılların sonlarında başlamıştır. 1962 Mayısında yaklaşık 60.000 [[Uygur]]'un ekonomik nedenlerden dolayı [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] sınırından [[Çin]]'in [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi]]'ne geçmesi dönemin Çin medyası tarafından propaganda malzemesi yapılmış ve bunun sonucunda iki ülke arasında tansiyon giderek artırmıştır. Bu olaydan hemen sonra [[Çin]] ile [[Sovyetler Birliği]] arasında bir türlü çözülemeyen sınır ihlalleri hakkında görüşmeler başlamıştır. Görüşmelerde [[Çin]], [[Qing Hanedanı]] ile [[Çarlık Rusyası]] arasındaki [[19. yüzyıl]]'dan kalma sınırlara geri dönülmesini teklif etmiştir. Ancak Sovyetler'e göre; [[Çin]] o dönemdeki toprakları haksız olarak ilhak etmişti ve bu [[Sovyetler Birliği]]'ne göre eşitsizlik olmakla beraber [[Moskova]]'nın bunu kabul etmesi imkansızdı. [[Çin]]-[[Sovyet]] sınırının doğusunda olay böyleyken batıda [[Tacikistan]]'nın doğusunda yaklaşık 52.000 km²'lik bir alan [[Çarlık Rusyası]] tarafından ele geçirilmişti. [[Çin]] ise yapılacak bir anlaşma için bu bölgelerin geri iadesinden yanaydı. İki ülke arasında durum böyleyken [[1964]] yılından sonra her iki taraf da sınırdaki asker sayısını büyük ölçüde artırmışlardır.{{fact}} |
[[Sovyetler Birliği]] ile [[Çin]] arasındaki sınır ihtilafları [[1950'ler|1950'li]] yılların sonlarında başlamıştır. 1962 Mayısında yaklaşık 60.000 [[Uygur]]'un ekonomik nedenlerden dolayı [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] sınırından [[Çin]]'in [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi]]'ne geçmesi dönemin Çin medyası tarafından propaganda malzemesi yapılmış ve bunun sonucunda iki ülke arasında tansiyon giderek artırmıştır. Bu olaydan hemen sonra [[Çin]] ile [[Sovyetler Birliği]] arasında bir türlü çözülemeyen sınır ihlalleri hakkında görüşmeler başlamıştır. Görüşmelerde [[Çin]], [[Qing Hanedanı]] ile [[Çarlık Rusyası]] arasındaki [[19. yüzyıl]]'dan kalma sınırlara geri dönülmesini teklif etmiştir. Ancak Sovyetler'e göre; [[Çin]] o dönemdeki toprakları haksız olarak ilhak etmişti ve bu [[Sovyetler Birliği]]'ne göre eşitsizlik olmakla beraber [[Moskova]]'nın bunu kabul etmesi imkansızdı. [[Çin]]-[[Sovyetler Birliği|Sovyet]] sınırının doğusunda olay böyleyken batıda [[Tacikistan]]'nın doğusunda yaklaşık 52.000 km²'lik bir alan [[Çarlık Rusyası]] tarafından ele geçirilmişti. [[Çin]] ise yapılacak bir anlaşma için bu bölgelerin geri iadesinden yanaydı. İki ülke arasında durum böyleyken [[1964]] yılından sonra her iki taraf da sınırdaki asker sayısını büyük ölçüde artırmışlardır.{{fact}} |
||
İlk çatışma 2 Mart 1969 tarihinde [[Çin]] ordusuna bağlı bir grup askerin doğudaki anlaşmazlığın ana kaynağı olan [[Zhenbao Adası]] üzerinde [[Sovyet Birliği]]'ne bağlı sınır muhafızlarını pusuya düşürmesiyle başladı. Bunu üzerine [[Sovyetler]] misilleme olarak 15 Mart 1969 günü Ussuri nehri ve Zhenbao Adası üzerindeki [[Çin]] birliklerini bombadırmana tabi tuttu. Aynı gün [[Sovyet]] askerleri [[Sovyet]] yapımı gizli T-62 tankları ile Ussuri nehrini geçerek [[Çin]] birliklerine saldırı düzenlediler. 16 Mart'a gelindiğinde [[Çin]] birlikleri adayı ele geçirmiş olan [[Sovyet]] birliklerine karşı saldırı düzenlediler. 17 Mart'a gelindiğinde ise [[Sovyet]] birlikleri [[Çin]] birliklerine karşı bir saldırı düzenlediler ancak geri püskürtüldüler. Bir sonraki güne gelindiğinde [[Çin]] birlikleri ağır kayıplar vermiş ve [[Sovyetler]] tarafından [[Zhenbao Adası]] adasından uzaklaştırılmışlardı.{{fact}} |
İlk çatışma 2 Mart 1969 tarihinde [[Çin]] ordusuna bağlı bir grup askerin doğudaki anlaşmazlığın ana kaynağı olan [[Zhenbao Adası]] üzerinde [[Sovyet Birliği]]'ne bağlı sınır muhafızlarını pusuya düşürmesiyle başladı. Bunu üzerine [[Sovyetler]] misilleme olarak 15 Mart 1969 günü Ussuri nehri ve Zhenbao Adası üzerindeki [[Çin]] birliklerini bombadırmana tabi tuttu. Aynı gün [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] askerleri [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] yapımı gizli T-62 tankları ile Ussuri nehrini geçerek [[Çin]] birliklerine saldırı düzenlediler. 16 Mart'a gelindiğinde [[Çin]] birlikleri adayı ele geçirmiş olan [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] birliklerine karşı saldırı düzenlediler. 17 Mart'a gelindiğinde ise [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] birlikleri [[Çin]] birliklerine karşı bir saldırı düzenlediler ancak geri püskürtüldüler. Bir sonraki güne gelindiğinde [[Çin]] birlikleri ağır kayıplar vermiş ve [[Sovyetler]] tarafından [[Zhenbao Adası]] adasından uzaklaştırılmışlardı.{{fact}} |
||
Doğuda olay böyleyken batıdaki [[Sincan]]'da da iki ülke arasındaki çatışmalar devam etmiştir. Artan gerginlikler [[Sovyetler Birliği]] ile [[Çin]] arasında [[nükleer savaş]] olasılığını ortaya çıkarmıştır. Dönemin iki komünist ülkesi arasında çıkan nükleer savaş tehlikesi üzerine [[Amerika Birleşik Devletleri]] ve Batılı devletlerin aracılığıyla olay diplomatik yollarla çözülmüştür. Savaş sonrası [[Amerika Birleşik Devletleri-Çin ilişkileri]] gelişme göstermiştir.{{fact}} |
Doğuda olay böyleyken batıdaki [[Sincan]]'da da iki ülke arasındaki çatışmalar devam etmiştir. Artan gerginlikler [[Sovyetler Birliği]] ile [[Çin]] arasında [[nükleer savaş]] olasılığını ortaya çıkarmıştır. Dönemin iki komünist ülkesi arasında çıkan nükleer savaş tehlikesi üzerine [[Amerika Birleşik Devletleri]] ve Batılı devletlerin aracılığıyla olay diplomatik yollarla çözülmüştür. Savaş sonrası [[Amerika Birleşik Devletleri-Çin ilişkileri]] gelişme göstermiştir.{{fact}} |
||
Sayfanın 21.38, 23 Mart 2018 tarihindeki hâli
| Çin-Sovyetler Birliği sınır çatışması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Soğuk Savaş | |||||||
 Kırmızı renk ile gösterilen bölge çatışmanın ana sebebi olmuştur | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Sovyetler Birliği |
 Çin | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Leonid Brejnev |
Mao Zedong | ||||||
| Güçler | |||||||
| 658,000 asker | 814,000 asker | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 58 ölü[1] | 100'den fazla ölü | ||||||
Şablon:Portal Çin-Sovyetler Birliği sınır çatışması (Şablon:Dil-ru, Çince: 中苏边界冲突; pinyin: Zhōng Sū biānjiè chōngtū), Sovyetler Birliği ile Çin arasında 1969 yılında gerçekleşmiş ve yaklaşık 7 ay sürmüş bir dizi sınır çatışmalarına verilen addır.[2]
Hakkında
Sovyetler Birliği ile Çin arasındaki sınır ihtilafları 1950'li yılların sonlarında başlamıştır. 1962 Mayısında yaklaşık 60.000 Uygur'un ekonomik nedenlerden dolayı Sovyet sınırından Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne geçmesi dönemin Çin medyası tarafından propaganda malzemesi yapılmış ve bunun sonucunda iki ülke arasında tansiyon giderek artırmıştır. Bu olaydan hemen sonra Çin ile Sovyetler Birliği arasında bir türlü çözülemeyen sınır ihlalleri hakkında görüşmeler başlamıştır. Görüşmelerde Çin, Qing Hanedanı ile Çarlık Rusyası arasındaki 19. yüzyıl'dan kalma sınırlara geri dönülmesini teklif etmiştir. Ancak Sovyetler'e göre; Çin o dönemdeki toprakları haksız olarak ilhak etmişti ve bu Sovyetler Birliği'ne göre eşitsizlik olmakla beraber Moskova'nın bunu kabul etmesi imkansızdı. Çin-Sovyet sınırının doğusunda olay böyleyken batıda Tacikistan'nın doğusunda yaklaşık 52.000 km²'lik bir alan Çarlık Rusyası tarafından ele geçirilmişti. Çin ise yapılacak bir anlaşma için bu bölgelerin geri iadesinden yanaydı. İki ülke arasında durum böyleyken 1964 yılından sonra her iki taraf da sınırdaki asker sayısını büyük ölçüde artırmışlardır.[kaynak belirtilmeli]
İlk çatışma 2 Mart 1969 tarihinde Çin ordusuna bağlı bir grup askerin doğudaki anlaşmazlığın ana kaynağı olan Zhenbao Adası üzerinde Sovyet Birliği'ne bağlı sınır muhafızlarını pusuya düşürmesiyle başladı. Bunu üzerine Sovyetler misilleme olarak 15 Mart 1969 günü Ussuri nehri ve Zhenbao Adası üzerindeki Çin birliklerini bombadırmana tabi tuttu. Aynı gün Sovyet askerleri Sovyet yapımı gizli T-62 tankları ile Ussuri nehrini geçerek Çin birliklerine saldırı düzenlediler. 16 Mart'a gelindiğinde Çin birlikleri adayı ele geçirmiş olan Sovyet birliklerine karşı saldırı düzenlediler. 17 Mart'a gelindiğinde ise Sovyet birlikleri Çin birliklerine karşı bir saldırı düzenlediler ancak geri püskürtüldüler. Bir sonraki güne gelindiğinde Çin birlikleri ağır kayıplar vermiş ve Sovyetler tarafından Zhenbao Adası adasından uzaklaştırılmışlardı.[kaynak belirtilmeli]
Doğuda olay böyleyken batıdaki Sincan'da da iki ülke arasındaki çatışmalar devam etmiştir. Artan gerginlikler Sovyetler Birliği ile Çin arasında nükleer savaş olasılığını ortaya çıkarmıştır. Dönemin iki komünist ülkesi arasında çıkan nükleer savaş tehlikesi üzerine Amerika Birleşik Devletleri ve Batılı devletlerin aracılığıyla olay diplomatik yollarla çözülmüştür. Savaş sonrası Amerika Birleşik Devletleri-Çin ilişkileri gelişme göstermiştir.[kaynak belirtilmeli]