Caracalla: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
düzeltme AWB ile |
|||
28. satır: | 28. satır: | ||
}} |
}} |
||
{{Severus Hanedanı}} |
{{Severus Hanedanı}} |
||
'''Lucius Septimius Bassianus''', (4 Nisan |
'''Lucius Septimius Bassianus''', (4 Nisan 186 – 8 Nisan 217), '''Caracalla''' olarak da bilinen, 211 – 217 yılları arasında tahta çıkmış [[Roma İmparatoru]] . |
||
[[Dosya:Caracalla et Geta.jpg|thumb|sol|225px|Caracalla ve Geta [[Lawrence Alma-Tadema]]. 1907.]] |
[[Dosya:Caracalla et Geta.jpg|thumb|sol|225px|Caracalla ve Geta [[Lawrence Alma-Tadema]]. 1907.]] |
||
37. satır: | 37. satır: | ||
=== Yükselişi === |
=== Yükselişi === |
||
193'te İmparatorluk tahtına oturan Septimus Severus, 211'de Eboracum'u ([[York]]) ziyaret ederken öldü ve Caracalla kardeşi [[Publius Septimius Geta|Publius Septimius Antoninius Geta]] ile birlikte imparatorluğunu ilan etti. Bununla birlikte Caracalla'nın asıl niyeti imparatorluğu yalnız yönetmekti. Zamanı gelince kardeşi Geta'yı, kayınpederi [[Gaius Fulvius Plautianus]]'u ve karısı [[Fulvia Plautilla]]'yı (aynı zamanda 2.dereceden kuzeni) suikastla öldürttü. Geta'nın destekçilerine işkence yaptırttı ve kardeşine karşı ''[[Damnatio Memoriae]]'' emretti. [[Mısır]] eyaletindeki [[İskenderiye]]([[İskenderiye]]) halkı, onun Geta'yı nefsi müdafaa olarak öldürdüğü yolundaki iddialarını duyunca, Caracalla'nın diğer iddialarında olduğu gibi, bu iddialarla alay ettiler. Caracalla'nın bu aşağılamaya cevabı 215'te hiçbir şeyden şüphelenmeden şehir önünde onu selamlamak için toplanan şehrin ileri gelen yurttaşlarını vahşice katletmek oldu ve takip eden birkaç gün boyunca birliklerini şehrin yağması için serbest bıraktı. Tarihçi [[Cassius Dio]]'ya göre, 20,000 den fazla insan öldürüldü. İmparatorluğu boyunca Caracalla, Lejyon askerlerine ödenen maaşı 675 ''denarii'' ye yükseltti ve orduyu hediyelere boğarken eğitmeni olan babasının dediği gibi askerleri önemsedi ama diğerlerini görmezden geldi. |
|||
İmparatorluğu süresince 3 şey göze çarpar: |
İmparatorluğu süresince 3 şey göze çarpar: 212'de (''[[Constitutio Antoniniana]]'') bildirisi ile tüm [[Roma İmparatorluğu]]'nda vergi gelirlerini arttırmak için uygun olanlara [[Roma Yurttaşlığı]] bahşedilmesi; lejyonların ödemeleri için Roma sikkelerindeki gümüş miktarının % 25 azaltılması; ve Roma'nın dışında [[Caracalla Hamamı]] olarak bilinen ve hala görülebilen büyük bir [[thermae]] inşa edilmesi. |
||
=== Düşüşü === |
=== Düşüşü === |
||
45. satır: | 45. satır: | ||
[[Dosya:Sestertius-Caracalla-Circus Maximus-RIC 0500a.jpg|thumb|300px|sol|Caracalla Sikkesi. arka yüz , [[Circus Maximus]], obelisk'le ve İmparator tarafından restore ettirilen ''spinae'' ile.]] |
[[Dosya:Sestertius-Caracalla-Circus Maximus-RIC 0500a.jpg|thumb|300px|sol|Caracalla Sikkesi. arka yüz , [[Circus Maximus]], obelisk'le ve İmparator tarafından restore ettirilen ''spinae'' ile.]] |
||
Caracalla zamanla etkin bir askeri diktatör haline geldi ve bunun sonucu olarak da askerler hariç herkesin gözünden düştü. Bir İroni olarak, [[Edessa]]'dan [[Pers İmparatorluğu|Pers]] topraklarına doğru, çıkan savaş için seyahat ettiği sırada yol kenarında çişini yaparken bir suikast sonucu 8 Nisan |
Caracalla zamanla etkin bir askeri diktatör haline geldi ve bunun sonucu olarak da askerler hariç herkesin gözünden düştü. Bir İroni olarak, [[Edessa]]'dan [[Pers İmparatorluğu|Pers]] topraklarına doğru, çıkan savaş için seyahat ettiği sırada yol kenarında çişini yaparken bir suikast sonucu 8 Nisan 217'de [[Harran]]'da Julius Martialis isimli bir imparatorluk muhafız subayı tarafından öldürüldü. [[Herodian]], Martialis'in kardeşinin Caracalla tarafından ispatlanmamış bir saldırı yüzünden birkaç gün önce öldürüldüğünü söyler; öte yandan [[Cassius Dio]], Martialis'in [[centurion]]'da terfi ettirilmediği için kızgın olduğunu söyler. İmparatorluk muhafızı Martialis'e yardımcı oldu ve o da Caracalla'yı tek bir kılıç darbesiyle öldürdü. Atla kaçmaya çalışırken bir muhafız okçu tarafından öldürüldü. Caracalla'nın ölümünün ardından ona karşı kurulan komplonun içinde olduğu neredeyse kesin olan ''Praetorian'' muhafız lideri [[Macrinus]] yerine geçti. |
||
== Takma Adının ([[Cognomen]]) kaynağı == |
== Takma Adının ([[Cognomen]]) kaynağı == |
Sayfanın 16.13, 1 Mayıs 2020 tarihindeki hâli
Caracalla | |||||
---|---|---|---|---|---|
22. Roma İmparatoru | |||||
Hüküm süresi | 198-211 (Severus ile); 209 - 4 Şubat 211 (Severus ve Geta ile); Şubat - Aralık 211 (Geta ile); Aralık 211 - 8 Nisan 217 (yalnız) | ||||
Önce gelen | Septimius Severus | ||||
Sonra gelen | Macrinus | ||||
Doğum | 4 Nisan 186 Galya | ||||
Ölüm | 8 Nisan 217 (29 yaşında) Harran yakınları | ||||
Eş(ler)i | Fulvia Plautilla | ||||
| |||||
Hanedan | Severuslar Hanedanı | ||||
Babası | Septimius Severus | ||||
Annesi | Julia Domna |
Roma hanedanları |
---|
Lucius Septimius Bassianus, (4 Nisan 186 – 8 Nisan 217), Caracalla olarak da bilinen, 211 – 217 yılları arasında tahta çıkmış Roma İmparatoru .
Hayatı
Caracalla, geç Roma İmparatorlarından Septimius Severus ve Julia Domna'nın büyük oğludur. Galya eyaletinin Lugdunum kentinde, Lucius Septimius Bassianus adıyla doğdu, ardından Marcus Aurelius'la olan bağlarına vurgu yapmak için yedi yaşında adını Marcus Aurelius Antoninus olarak değiştirdi. Kendisine verilmiş olan Caracalla takma adının, o dönemde moda olan başlıklı bir Gal tuniğini giymeyi alışkanlık haline getirmesinden kaynaklandığı söylenir. Genellikle Roma İmparatorluğu'nun en zalim ve kanlı İmparatorlarından biri olduğu kabul edilir.
Yükselişi
193'te İmparatorluk tahtına oturan Septimus Severus, 211'de Eboracum'u (York) ziyaret ederken öldü ve Caracalla kardeşi Publius Septimius Antoninius Geta ile birlikte imparatorluğunu ilan etti. Bununla birlikte Caracalla'nın asıl niyeti imparatorluğu yalnız yönetmekti. Zamanı gelince kardeşi Geta'yı, kayınpederi Gaius Fulvius Plautianus'u ve karısı Fulvia Plautilla'yı (aynı zamanda 2.dereceden kuzeni) suikastla öldürttü. Geta'nın destekçilerine işkence yaptırttı ve kardeşine karşı Damnatio Memoriae emretti. Mısır eyaletindeki İskenderiye(İskenderiye) halkı, onun Geta'yı nefsi müdafaa olarak öldürdüğü yolundaki iddialarını duyunca, Caracalla'nın diğer iddialarında olduğu gibi, bu iddialarla alay ettiler. Caracalla'nın bu aşağılamaya cevabı 215'te hiçbir şeyden şüphelenmeden şehir önünde onu selamlamak için toplanan şehrin ileri gelen yurttaşlarını vahşice katletmek oldu ve takip eden birkaç gün boyunca birliklerini şehrin yağması için serbest bıraktı. Tarihçi Cassius Dio'ya göre, 20,000 den fazla insan öldürüldü. İmparatorluğu boyunca Caracalla, Lejyon askerlerine ödenen maaşı 675 denarii ye yükseltti ve orduyu hediyelere boğarken eğitmeni olan babasının dediği gibi askerleri önemsedi ama diğerlerini görmezden geldi.
İmparatorluğu süresince 3 şey göze çarpar: 212'de (Constitutio Antoniniana) bildirisi ile tüm Roma İmparatorluğu'nda vergi gelirlerini arttırmak için uygun olanlara Roma Yurttaşlığı bahşedilmesi; lejyonların ödemeleri için Roma sikkelerindeki gümüş miktarının % 25 azaltılması; ve Roma'nın dışında Caracalla Hamamı olarak bilinen ve hala görülebilen büyük bir thermae inşa edilmesi.
Düşüşü
Caracalla zamanla etkin bir askeri diktatör haline geldi ve bunun sonucu olarak da askerler hariç herkesin gözünden düştü. Bir İroni olarak, Edessa'dan Pers topraklarına doğru, çıkan savaş için seyahat ettiği sırada yol kenarında çişini yaparken bir suikast sonucu 8 Nisan 217'de Harran'da Julius Martialis isimli bir imparatorluk muhafız subayı tarafından öldürüldü. Herodian, Martialis'in kardeşinin Caracalla tarafından ispatlanmamış bir saldırı yüzünden birkaç gün önce öldürüldüğünü söyler; öte yandan Cassius Dio, Martialis'in centurion'da terfi ettirilmediği için kızgın olduğunu söyler. İmparatorluk muhafızı Martialis'e yardımcı oldu ve o da Caracalla'yı tek bir kılıç darbesiyle öldürdü. Atla kaçmaya çalışırken bir muhafız okçu tarafından öldürüldü. Caracalla'nın ölümünün ardından ona karşı kurulan komplonun içinde olduğu neredeyse kesin olan Praetorian muhafız lideri Macrinus yerine geçti.
Takma Adının (Cognomen) kaynağı
Cognomen Caracalla takma adı Aurelius Victor'un Epitome de Caesaribus adlı kitabına göre, Lucius Septimius Bassianus'un Gallilere ait bir pelerin olan Caracalla'yı kişisel bir tarz olarak benimseyip ordusuna ve sarayına yaymasıyla ortaya çıkmıştır.
Britanya'nın Efsanevi kralı
Monmouth'lu Geoffrey'nin efsanevi History of the Kings of Britain adlı eseri Caracalla'yı, Bassianus adıyla bir Britanya kralı olarak tasvir eder. Severus'un ölümün ardından, Romalılar Geta'yı Britanya Kralı yapmak istiyorlardı ancak, Britonlar annesi bir Briton olduğu için Bassianus'u tercih ettiler. İki kardeş, sonunda Geta'nın öldüğü bir savaş yaptılar ve Bassianus tahta çıktı.[1]
Ek Bilgi
Romanya daki Caracal [1] şehri adını İmparatorun adından alır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Caracalla'nın Hayatı ( LacusCurtius'da Historia Augusta : Latince Metin ve İngilizce çevirisi)
Caracalla Doğumu: 4 Nisan 186 Ölümü: 8 Nisan 217
| ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Septimius Severus |
Roma İmparatoru 211 - 217 |
Sonra gelen: Macrinus |