Theofilaktos (I. Mihail'in oğlu)
| Theofilaktos | |
|---|---|
| Romalıların İmparatoru | |
.png) Theofilaktos'un, altın bir solidusun arka yüzünde yer alan tasviri | |
| Bizans İmparatoru | |
| Hüküm süresi | 25 Aralık 811 – 11 Temmuz 813 |
| Önce gelen | I. Mihail |
| Sonra gelen | V. Leon |
| Doğum | y. 793 |
| Ölüm | 15 Ocak 849 |
| Hanedan | Nikiforos Hanedanı |
| Babası | I. Mihail |
| Annesi | Prokopia |
| Nikiforos Hanedanı | |||
| Kronoloji | |||
| I. Nikiforos | 802–811 | ||
| Ortak imparator olarak Stavrakios ile, 803–811 | |||
| Stavrakios | 811 | ||
| I. Mihail | 811–813 | ||
| Ortak imparator olarak Theofilaktos ile, 811–813 | |||
| Veraset | |||
| Öncül: İsauria Hanedanı |
Ardıl: V. Leon ve Frigya Hanedanı | ||
Theofilaktos veya Theophylaktos (Yunanca: Θεοφύλακτος; y. 793 – 15 Ocak 849), Bizans imparatoru I. Mihail Rangabe'nin (h. 811-813) en büyük oğlu ve I. Nikiforos'un (h. 802–811) anne tarafından torunuydu. Theofilaktos, babasının hükümdarlığı sırasında babasının yanında küçük ortak imparator olarak yer aldı ve devrilmesinden sonra Eustratius manastırında hadım edildi ve Plate Adası'na sürgün edildi.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Theofilaktos, Michael Rhangabe ve Prokopia, çiftin en büyük çocuğuydu ve y. 793'de doğdu. Theofilaktos'ın en küçük erkek kardeşi olan Konstantinopolis Patriği Ignatius I'in hagiografisinde yer alan kardeşlerinin listesi, onun en büyük çocuk mu yoksa en büyük kız kardeşi Gorgo'dan sonra mı doğduğunu belirtmemektedir.[1] Aynı kaynak, kardeşi Staurakios ile birlikte taç giydiğini belirtir.[2] Adını 780'de tahtı Atina İmparatoriçesi Irene'den almak için başarısız bir komploya katılan Dodekanesos Theophylact Rhangabe'nin droungarios'undan almıştır. [3] Yine de anne tarafından büyükbabası, imparator I. Nikiforos (h. 802-811), İmparatoriçe Irene himayesi altında General Logothete (maliye bakanı) oldu ve sonunda Ekim 802'de görevden alınana kadar görev yaptı.[4]
Nikephoros'un 26 Temmuz 811'de Pliska Muharebesi'nde ölmesi, ayrıca tek oğlu ve varisi Stavrakios'un aynı savaşta sakatlanmasının ardından, 2 Ekim'de Bizans Senatosu ve tagmata muhafız birlikleri, Nikephoros'un damadı Michael Rhangabe'yi varis olarak önerdiler. İmparator ve Staurakios'u tahttan çekilmeye zorladılar.[1][5] Mihail, cömert hediyeler dağıtarak, 12 Ekim'de karısını Augusta olarak taçlandırarak ve son olarak, 25 Aralık 811'de o zamanlar on sekiz yaşında olan Theofilaktos'u Noel Günü'nde Ayasofya'da yanına ortak imparator olarak taçlandırarak, otoritesini sağlamlaştırmaya başladı.[1][6] Aşağı yukarı aynı dönemlerde Mihail, Synnada Piskoposu Michael komutasındaki bir elçiliği Frenk sarayına gönderdi; Aachen'de sıcak bir karşılamaya ve iki krallık arasındaki bir barış anlaşmasının onaylanmasına rağmen, Charlemagne, böyle bir anlaşmayı kabul etmekte tereddüt etti.[1][7]
Theofilaktos hakkında, Ermeni Leo yönetiminde bir askeri isyanla karşı karşıya kalan Mihail'in tahttan çekildiği 11 Temmuz 813 tarihine kadar başka hiçbir şey bilinmiyor. Mihail ve ailesi, keşiş ve rahibe olarak Pharos Meryem Ana Kilisesi'ne sığındı. Mihail ve oğulları ileride tahtta hak iddia edememeleri için hadım edildiler ve Marmara Denizi'ndeki Prens Adaları'ndan biri olan Plate'e sürgün edildiler (bazı tarihçiler John Skylitzes ve Zonaras onun yerine Prote adasına sürgün edildiğini belirtir). Yeni imparator Leo onlara yıllık maaş bağladı.[1][8] Theophanes Continuatus'a göre, Eustratius (Εὐστράτιος) manastır adını benimseyen Theofilaktos, 15 Ocak 849'da babasından beş yıl sonra öldü ve Plate Adası'ndaki bir kilisede babasının yanına gömüldü.[1] Theophanes Continuatus, cesedinin (veya belki de babasının) daha sonra kardeşi Patrik Ignatios tarafından "tou Satyrou " olarak bilinen manastıra nakledildiğini de bildirir.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Dipnot
- ^ a b c d e f g PmbZ, ss. 684–685.
- ^ Martindale 2001.
- ^ Treadgold 1988.
- ^ Treadgold 1988, ss. 128–129.
- ^ Treadgold 1988, ss. 173–177.
- ^ Treadgold 1988, ss. 177–179.
- ^ Treadgold 1988, ss. 179, 182.
- ^ Treadgold 1988, ss. 188–189.
- Genel
- Treadgold, Warren (1988). The Byzantine Revival, 780-842 (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-1462-4.
- Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2001). "Theophylaktos (#8336)". Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: 1. Abteilung (641–867), Band 4: Platon (# 6266) – Theophylaktos (# 8345) (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter. ss. 684–685. ISBN 978-3-11-016674-3.
- Martindale, John Robert, (Ed.) (2001). Michael 7. Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit. ISBN 978-1-897747-32-2. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.